KANUNİ ESASİNİN İLANINA GİDEN SÜREÇTE Kİ ANAYASAL GELİŞMELER VE İLANI
D. DİĞER ANAYASAL GELİŞMELER
40
E. KANUNİ ESASİNİN İLANINA GİDEN SÜREÇ VE İLANI
43
KANUNİ ESASİNİN BÖLÜMLERİ VE İÇERİĞİ
A. GENEL OLARAK KANUNİ ESASİ
51
1. Anayasa Yapma Tekniği Açısından Kanuni Esasi
51
2. Anayasa Türü Açısından Kanuni Esasi
53
B. KANUNİ ESASİNİN BÖLÜMLERİ
54
1. Memaliki Devleti Osmaniye (Osmanlı Devleti)
54
a. Kanuni esasinin genel esasları
54
aa. Üniter devlet yapısı
55
cc. Monarşik devlet ilkesi
56
dd. İslam devleti ilkesi
56
b. Padişah ve hanedana ilişkin düzenlemeler
58
bb. Padişahın hukuki sorumluluğu
59
dd. Padişahın asli hakları
60
2. Tebaai Devleti Osmaniyenin Hukuku Umumiyesi (Osmanlı Tebasının
Temel Hak ve Hürriyetleri)
61
a. Kanuni esaside düzenlenmiş olan temel hak ve hürriyetler
62
cc. Kişi güvenliği ve cezada kanunilik ilkesi
63
dd. Din ve ibadet hürriyeti
63
ff. Şirket kurabilme hakkı
64
gg. Dilekçe verme ve şikâyet hakkı
64
ıı. Kanun önünde eşitlik ilkesi
64
ii. Memur olabilme hakkı
65
jj. Vergide ölçülülük ilkesi
65
ll. Konut dokunulmazlığı hakkı
66
mm. Kanuni hâkim güvencesi
66
nn. Müsadere, angarya ve zorla para alma yasağı
66
oo. Vergide kanunilik ilkesi
67
öö. İşkence ve eziyet yasağı
67
rr. Makul sürede yargılanma ve şikâyetten vazgeçme hakkı
67
şş. Genel değerlendirme
68
3. Temel hak ve hürriyetlerin sınırlandırılması ve padişahın sürgün yetkisi
68
a. Temel hak ve hürriyetlerin sınırlandırılması
68
b. Padişahın sürgün yetkisi
71
3. Vükelayı Devlet (Bakanlar Kurulu)
73
a. Vükelayı devletin oluşumu
73
b. Vükelayı devletin toplanması
74
c. Bakanların yetileri
74
aa. Kendi görev alanına giren konular bakımından yetkisi
74
bb. Yasama çalışmalarına katılma yetkisi
75
cc. Kanunu muvakkat çıkarma yetkisi
75
d. Vükelayı devletin sorumluluğu
77
e. Bakanların sorumluluğu
78
bb. Bakanların görevleri dışındaki işlerden sorumluluğu
80
f. Vükelayı devlet ile heyeti mebusanın çatışması hali
81
a. Devlet memurlarının seçimi
82
c. Memurların özlük hakları
82
d. Memurların görevleri dolayısıyla sorumluluğu
83
e. Memurun amire itaati ve kanuna aykırı emir
83
bb. Kanuna aykırı emir
83
5. Meclisi Umumi (Millet Meclisi)
84
a. Meclisi umuminin ikili yapısı
84
b. Meclisi umuminin çalışma dönemi ve çalışma koşulu
84
c. Açılış nutku ve yemin töreni
85
d. Meclisi umumi üyelerine ilişkin hükümler
85
aa. İki heyete birden üye olma yasağı
85
dd. Suçlu bulunma veya hüküm giyme sebebiyle üyelik sıfatının
e. Heyetlere ilişkin hükümler
87
aa. Heyetlerin toplantı ve karar yeter sayısı
87
cc. Heyetlerin iç disiplinin sağlanması
88
dd. Heyetlere dilekçe sunabilme hakkı
88
f. Yasama işlemlerinde bulunma
88
bb. Anayasayı değiştirme
91
d. Üyelerinin görev süresi
93
e. Memurluk ve heyeti ayan üyeliği
94
f. Heyeti ayan üyelerinin maaşları
94
g. Heyeti ayanın görev ve yetkileri
94
bb. Kanuni esasiyi yorumlama yetkisi
95
cc. Heyeti ayanın kanunları denetlemesinde padişahın hakları
c. Mebus olma şartları
97
d. Mebusların görev süresi
99
e. Mebuslukla bağdaşmayan işler
99
f. Yasama dokunulmazlığı
99
g. Mebusluğun sona erme halleri
100
h. Mebusların mali hakları
101
i. Heyeti mebusana dair hükümler
101
bb. Heyetteki müzakereler
102
cc. Heyeti mebusanın görev ve yetkileri
102
8. Mehakim (Mahkemeler)
102
a. Mahkemelerin bağımsızlığı ilkesi
103
b. Mahkemenin davaya bakma ödevi
103
c. Mahkemelerin görev ve yetkileri
104
d. Yargılamanın aleniliği ilkesi
104
e. Hâkimlere dair hükümler ve savcılık kurumu
105
aa. Hâkimlere dair hükümler
105
a. Divanı âlinin oluşumu
108
b. Divanı âlinin vazifesi
108
c. Divanı âlinin çalışma şekli
108
10. Umuru Maliye (Mali İşler)
109
aa. Bütçe kanununun kabulü
109
bb. Bütçe kanununun icrası
110
cc. Olağanüstü hallerde bütçe harici harcama
110
dd. Bütçe kanunun süresi ve olağanüstü hallerde süresinin
b. Kesin hesap kanunu
111
bb. Üyelerine dair hükümler
112
cc. Üyelerinin özlük hakları
112
11. Vilayat (Vilayetler)
112
a. Yetki genişliği ve görevlerin ayrılığı ilkesi
113
b. Vilayet meclislerine üye seçimi
114
c. Vilayet umumi meclisinin görevleri
114
d. Cemaat meclislerinin kuruluşu
114
e. Belediyecilik faaliyetleri
115
12. Mevaddı Şetta (Çeşitli Maddeler)
116
a. Mecburi ilkokul eğitimi
117
b. Anayasanın kabulünden önce mevcut olan kanunların durumu
117
c. Geçici seçim talimatnamesinin süresi
117
KANUNİ ESASİNİN UYGULANMASI TADİL EDİLMESİ VE İLGASI
A. İLK MECLİS SEÇİMLERİ
119
1. İstanbul ve Taşra Seçimleri
120
a. İstanbul seçimleri
120
2. Seçme ve seçilme şartları
121
3. Seçim Talimatnamesi ile Kanuni Esasi Hükümlerinin Karşılaştırılması
122
B. I. MEŞRUTİYETİN HÜKÜMET SİSTEMLERİ İÇERİSİNDEKİ YERİ
123
1. Kuvvetler Birliği Hükümet Sistemleri
123
a. Yasama kuvvetinin yürütme organında birleşmesi
123
b. Yürütme kuvvetinin yasama organında birleşmesi
123
2. Kuvvetler Ayrılığı Hükümet Sistemleri
124
b. Parlamenter sistem
125
4. Kanuni Esasinin Getirmiş Olduğu Meşruti Sistemin Parlamenter Sistem
Özellikleri Açısından Değerlendirilmesi
129
a. Yasama ve yürütme kuvveti ayrılmış mı
129
b. Yürütme organı iki başlı mı
129
c. Yürütme yasama organının içerisinden mi çıkıyor
130
d. Yürütme yasamaya karşı siyaseten sorumlu mu
131
e. Kanuni esaside kuvvetler ayrılığını zedeleyen hususlar
131
aa. Yasama organı üyelerinin padişaha sadakat yemini etmesi
131
bb. Heyeti ayan üyelerinin tamamının padişahça atanması
132
cc. Kanun teklifi sunmada yasamanın konu bakımından
dd. Yasamanın kanun yapabilmesinin padişahın iznine bağlanması
132
ee. Padişahın yasama organını kapatabilme yetkisinin olması
133
5. Genel Değerlendirme
133
C. I. MEŞRUTİYETİN SONA ERİŞİ VE ANAYASAL REJİMİN ASKIYA ALINMASI
135
1. Meclis Feshedildi mi
136
a. Padişahın anayasanın 7. maddesine dayalı olarak meclisi
b. Padişahın anayasanın 35. maddesine dayalı olarak meclisi
c. Padişahın meclisi umumiyi toplantıya çağırmaması
137
2. Kanuni Esasi Yürürlükten Kalktı mı?
138
D. II. MEŞRUTİYETİN İLANI VE ANAYASAL DÜZENE TEKRAR GEÇİŞ
139
1. II. Meşrutiyetin İlanı
139
2. 1909 Değişiklikleri
141
a. Memaliki devleti osmaniyeye ilişkin değişiklikler
141
b. Tebaai devleti osmaniyenin hukuku umumiyesine ilişkin
c. Vükelayı devlete ilişkin değişiklikler
142
d. Meclisi umumiye ilişkin değişiklikler
143
e. Heyeti mebusana ilişkin değişiklikler
144
f. Mevaddı şettaya ilişkin değişiklikler
144
g. 1909 Değişikliklerine ilişkin genel değerlendirme
145
3. Kanuni Esaside Yapılan Diğer Değişiklikler
147
E. İKİ ANAYASALI DÖNEM VE KANUNİ ESASİNİN İLGASI
148