TAZMİNAT İSTEMİ, KOŞULLARI VE
A. Tazminat Kavramı ve Koruma Tedbirleri
17
B. Koruma Tedbirleri Nedeniyle Tazminatın Tarihsel Gelişimi
19
II. TAZMİNAT NEDENLERİ
22
A. Kanunlarda Belirtilen Koşullar Dışında Yakalanma, Tutuklanma veya
Tutukluluğun Devamına Karar Verme
29
2. Kanunlarda Belirtilen Hal ve Şartlar Dışında Yakalanma
33
3. Kanunlarda Belirtilen Hal ve Şartlar Dışında Gözaltı
35
4. Kanunlarda Belirtilen Hal ve Şartlar Dışında Tutuklanma ve Tutukluluğun
B. Kanuni Gözaltı Süresi İçinde Hâkim Önüne Çıkarılmama
52
C. Yasal Haklar Hatırlatılmadan veya Hatırlatılan Haklardan Yararlanma İsteği
Yerine Getirilmeden Tutuklama
58
D. Kanuna Uygun Tutuklanıp Makul Sürede Yargılama Mercii Huzuruna
Çıkarılmama veya Bu Süre İçinde Hüküm Vermeme
62
1. Makul Sürede Yargılama Mercii Huzuruna Çıkarılmama (Makul Sürede
2. Makul Sürede Hüküm Verilmemesi
67
E. Kanuna Uygun Olarak Yakalandıktan veya Tutuklandıktan Sonra Kovuşturmaya
Yer Olmadığına veya Beraate Karar Verme
87
F. Mahkûm Olup da Gözaltı ve Tutuklulukta Geçirilen Sürenin Hükümlülük
Süresinden Fazla Olması veya İşlenilen Suç İçin Kanunda Öngörülen Cezanın
Sadece Para Cezası Olması Nedeniyle Zorunlu Olarak Bu Cezayla Cezalandırılma
92
1. Gözaltı ve Tutuklulukta Geçirilen Sürenin Hükümlülük Süresinden Fazla
2. İşlenilen Suç İçin Kanunda Öngörülen Cezanın Sadece Para Cezası Olması
Nedeniyle Zorunlu Olarak Bu Cezayla Cezalandırılma
93
G. Yakalama veya Tutuklama Nedenleri ve Haklarındaki Suçlamaların
H. Yakalanma veya Tutuklamanın Yakınlara Bildirilmemesi
99
I. Arama Kararının Ölçüsüz Olarak Gerçekleştirilmesi
103
İ. Koşulları Oluşmadığı Halde Elkoyma Kararı Verilmesi, Elkonulan Eşyanın
Korunması İçin Gerekli Tedbirlerin Alınmaması, Elkonulan Eşyanın veya
Malvarlığı Değerlerinin Amaç Dışı Kullanılması veya Zamanında Geri
1. Koşulları Oluşmadığı Halde Elkoyma
127
2. Korunması İçin Gerekli Tedbirlerin Alınmaması
129
3. Amaç Dışı Kullanılması
133
4. Elkonulan eşyanın zamanında geri verilmemesi
134
5. Özel Elkoyma Halleri
140
a. Taşınmazlara, Hak ve Alacaklara Elkoyma
141
c. Şirket Yönetimi İçin Kayyım Tayini
141
d. Bilgisayarlara Elkoyma
142
e. Terörizmin Finansmanının Önlenmesi Hakkında Kanun Uyarınca
Malvarlığının Dondurulması
143
K. Yakalama veya Tutuklama İşlemine Karşı Kanunda Öngörülen Başvuru
İmkânlarından Yararlandırılmama
165
L. Yargılamanın Yenilenmesi Sonucu Beraat veya Ceza Verilmesine Yer
Olmadığına Karar Verilmesi
166
M. CMK’nın 141/3. Maddesi Uyarınca Hâkimler ve Cumhuriyet Savcılarının
Verdikleri Kararlar veya Yaptıkları İşlemler Nedeniyle Tazminat Davası Açılması
170
III. BAŞVURU SÜRESİ, YARGILAMA USULÜ VE KARAR İÇERİĞİ
181
2. Karar veya Hükmün Kesinleşmesi
190
3. Sonuçlanması ve Kesinleşmesi Gerekmeyen Başvurular:
194
a. Mirasçıların durumu
206
c. Vesayet altına alınanların durumu
208
d. Tüzel kişilerin durumu
209
e. Yabancı uyruklu şahısların durumu
209
f. Vekil ile açılan davada vekâlet ilişkisi
210
C. Başvuru Mercii (Görevli ve Yetkili Mahkeme)
216
a. Genel yetkili Mahkeme
220
b. İstisnai yetkili mahkeme
223
a. Tazminat isteminde bulunanın açık kimlik ve adres bilgileri
226
b. Zarara uğranılan işlemin niteliği
226
c. Zararın türü ve miktarı
226
2. Dilekçenin İncelenmesi
227
a. Süre yönünden inceleme
227
b. İçerik ve ekinde yer alan belgeler yönünden inceleme
228
E. Yargılama Usulü, Verilen Kararlar ve Kararda Yer alan Hususlar
235
2. Dilekçenin incelenmesi
236
5. Taleple bağlılık kuralı
238
6. Fazlaya ilişkin hakların saklı tutulması
242
7. Karar başlığında yazılması gerekenler (Suç İsmi)
242
9. Araştırma, inceleme ve delillerin değerlendirilmesi yöntemi
251
a. Araştırma ve delillerin incelenmesi
251
aa. Dayanak belgelerin celbi
252
bb. Tutuklama müzekkeresinin infazına ilişkin araştırma
253
cc. Mükerrir dava araştırması
254
dd. Mahsuba ilişkin araştırma
254
b. Delillerin değerlendirilmesi ve tazminat miktarının belirlenmesi
266
a. Dava dilekçesinin reddi
268
b. Davanın süreden reddi
268
c. Davanın husumetten reddi
269
d. Yetkisizlik Kararı
269
e. Davanın esastan reddi
269
11. Hükümde yer alan diğer diğer hususlar
270
a. Yargılama giderleri
270
aa. Davanın kabulü ya da kısmen kabulü halinde vekâlet ücreti
271
bb. Davanın reddi halinde vekâlet ücreti
272
12. Kesinlik sınırı ve Kanun yolu
277
a. İlk derece mahkemesince verilen kararlarda kesinlik sınırı
278
b. İstinaf mahkemelerince verilen kararlarda kesinlik sınırı
281
c. Kesinlik sınırı ile ilgili genel açıklamalar
282
F. Tazminat Hakkı ile Diğer Hususların İlgilisine Bildirilmesi
287
1. Tazminat davası açma hakkının hatırlatılması
287
2. Diğer hususların hatırlatılması
291
IV. TAZMİNATA KONU ZARAR VE NİTELİĞİ
293
aa. Görüş Değişikliği Öncesi Uygulama
298
aaa) Beraat kararı verilen asıl ceza davasında vekâlet ücretine
bbb) Ceza davasında ya da soruşturma aşamasında avukata
yapılan ve makbuzla belgelenen ödemeler
298
bb. Görüş Değişikliği Sonrası Uygulama
300
2. Hesaplanma yöntemi ve tazminat miktarının belirlenmesi:
313
3. Tazminata konu edilemeyen zararlar
345
4. Talep edilemeyen kişisel zararlar
358
a. Beden ve ruh tamlığının ihlali sonucu doğan zarar ve manevi tazminat
365
b. Kişilik haklarının ihlali sonucu doğan zarar ve manevi tazminat
367
2. Manevi Tazminat Miktarının Hesaplanması
371
C. TAZMİNAT İSTEMİNDE DİKKATE ALINACAK DİĞER HUSUSLAR
381
1. Mahsup Kararı Bulunması halinde tazminat
381
2. Koruma tedbiri uygulanan suç hakkında hükmün açıklanmasının geri
bırakılması (HAGB) kararı verilmesi
387
3. Uyuşturucu madde ticareti yapma ya da kullanma suçlarında uygulanan
koruma tedbiri nedeniyle tazminat istemi
395
a. Uyuşturucu madde ticareti yapma suçunun kullanma suçuna
dönüşmesi halinde uygulama
396
b. Uyuşturucu madde ticareti yapmak suçundan beraat, uyuşturucu
madde kullanmak suçundan ise tedbir karar verilmesi halinde
c. Soruşturma aşamasında uyuşturucu madde ticareti yapma suçundan
tutuklama gerçekleştirildikten sonra uyuşturucu madde kullanma
suçundan dava açılması
399
4. Şartlı tahliye süresinden fazla tutuklu kalma halinde tazminat
402
5. Tutuklandığı suçtan beraat, tutuklanmadığı suçtan mahkûmiyet halinde
6. Karar veya hükmün kesinleşmesinden önce tazminat davasının açılması
406
7. Koruma tedbirleri dışındaki uygulama nedeniyle oluşan zararın tazmini
409
8. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinden ya da Anayasa Mahkemesine
bireysel başvuruda bulunarak tazminat alınması
410
9. Adli kontrol koruma tedbiri uygulanmasında tazminat
411
10. Disiplin Yönünden Yapılan Tutuklamalarda Tazminat
436
11. Azami Tutukluluk Süresinin Aşılması Halinde Tazminat
436
V. TAZMİNAT İSTEYEMEYECEK KİŞİLER
437
2. Tazminata Hak Kazanmadığı Hâlde Sonradan Yürürlüğe Giren ve Lehte
Düzenlemeler Getiren Kanun Gereği Durumları Tazminat İstemeye Uygun
3. Genel veya Özel Af, Şikâyetten Vazgeçme, Uzlaşma Gibi Nedenlerle
Hakkında Kovuşturmaya Yer Olmadığına veya Davanın Düşmesine Karar
Verilen veya Kamu Davası Geçici Olarak Durdurulan veya Kamu Davası
Ertelenen veya Düşürülenler
441
4, Kusur Yeteneğinin Bulunmaması Nedeniyle Hakkında Ceza Verilmesine
Yer Olmadığına Karar Verilenler
454
5. Adlî makamlar huzurunda gerçek dışı beyanla suç işlediğini veya suça
katıldığını bildirerek gözaltına alınmasına veya tutuklanmasına neden
VI. TAZMİNATIN GERİ ALINMASI
461
466 SAYILI KANUN DIŞI YAKALANAN VEYA TUTUKLANAN KİMSELERE
TAZMİNAT VERİLMESİ HAKKINDA KANUN HÜKÜMLERİNİN İNCELENMESİ
A. Tazminat nedenleri yönünden karşılaştırma
465
B. Yetkili mahkeme yönünden karşılaştırma
474
C. Dava açma süresi bakımından karşılaştırma
474
D. Başvuru dilekçesinin reddi halinde itiraz merci yönünden karşılaştırma
486
E. Duruşma yapılması yönünden karşılaştırma
487
F. Tazminat isteyemeyecek kişiler yönünden karşılaştırma
488
G. Tazminatın geri alınması ve rücu yönünden karşılaştırma
488
ÖRNEK TUTANAKLAR VE KARARLAR
491