C. Hâkimde Olması Gereken Nitelikler
22
II. HÂKİMİN TARAFSIZLIĞI
25
A. Hâkimin Tarafsızlığı Kavramı
27
B. Hâkimin Tarafsızlığının Önemi
29
III. HÂKİMİN TARAFSIZLIĞININ TARİHSEL GELİŞİMİ
32
A. Antik Yunan (Atina)
32
C. Türk Anayasal Gelişim Sürecinde Hâkimin Tarafsızlığı
42
a. Tanzimat Öncesi Dönem
44
aa. Gülhane Hatt–ı Hümayunu
50
bb. 1840 Ceza Kanunnamesi ve 1851 Kanun–ı Cedîd
51
cc. Mecelle–i Ahkam–ı Adliye’nin Hâkimin Tarafsızlığına Yönelik Düzenlemeleri
52
dd. Kanuni Esasi’nin Hâkimin Tarafsızlığına Yönelik Düzenlemeleri
53
a. 1921 Anayasası Dönemi
55
b. 1924 Anayasası Dönemi
56
aa. 2556 Sayılı Hâkimler Kanunu
57
bb. 2556 Sayılı Hâkimler Kanununun Hâkimin Tarafsızlığı Açısından Değerlendirilmesi
58
c. 1961 Anayasası Dönemi
60
aa. 1961 Anayasası ile Yüksek Hâkimler Kurulu Kanunu’nun Hâkimin Tarafsızlığı Açısından Değerlendirilmesi
61
d. 1982 Anayasası Dönemi
67
aa. 2802 Sayılı Hâkimler ve Savcılar Kanunu’nun Hâkimin Tarafsızlığı Açısından Değerlendirilmesi
68
bb. Türk Hukukunda Hâkimin Tarafsızlığını İçeren Etik Bildirgeler
69
aaa. Türk Yargı Etiği Bildirgesi
69
bbb. Yargıtay Yargı Etiği İlkeleri
73
IV. HÂKİMİN TARAFSIZLIĞININ GÜVENCELERİ
75
A. Yürütme Organına Karşı Güvenceler
76
1. Yargı Bağımsızlığı ve Hâkimlik Teminatı
76
a. Kurumsal Bağımsızlık: Yargı Bağımsızlığı
78
aa. Uluslararası Belgelerde Kurumsal Bağımsızlık
78
bb. Türkiye’de Yargı Bağımsızlığı Açısından HSK’nın Konumu ve Niteliği
80
cc. 6087 sayılı Hâkimler ve Savcılar Kurulu Kanunu
84
b. Bireysel Bağımsızlık: Hâkimlik Teminatı
85
bb. Hâkimlerin Seçimi ve Kariyerleri
88
cc. Coğrafi Teminat (Yer Teminatı)
90
dd. Hâkimlerin (keyfi) Emekli Edilmemesi
92
B. Yasama Organına Karşı Güvenceler
95
C. Yargı Organının Kendisine Karşı Güvenceler
98
D. Basına Karşı Güvenceler
101
1. Sosyal Medya ve Hâkim
106
2. Hâkimlerin Sosyal Medya Kullanımına İlişkin Düzenlemeler
106
E. Adil Yargılanma Hakkı
108
F. Doğal (Tabiî) Hâkim İlkesi
111
H. Kararların Gerekçeli Olması
117
I. Hâkimin Tarafsızlığını Korumaya Yönelik TCK’da Yer Alan Suç Tipleri
120
1. Yargı Görevi Yapanı, Bilirkişiyi veya Tanığı Etkilemeye Teşebbüs Suçu (TCK m.277)
120
2. Adil Yargılamayı Etkilemeye Teşebbüs Suçu (TCK m.288)
121
İ. Hâkimin Yasaklılığı, Reddi ve Çekinmesi
123
V. ULUSLARARASI BELGELERDE HÂKİMİN TARAFSIZLIĞI
124
A. Bangalor Yargısal Davranış İlkeleri
124
1. Bağımsızlık Değeri
125
2. Tarafsızlık Değeri
126
B. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve Uygulaması Açısından Hâkimin Tarafsızlığı
127
1. Sübjektif Tarafsızlık
127
2. Objektif Tarafsızlık
129
C. Venedik Komisyonu Yargısal Atamalar Raporu (2007)
133
D. Venedik Komisyonu Hâkimlerin Bağımsızlığı Raporu (2010)
135
TÜRK CEZA MUHAKEMESİ HUKUKUNDA
A. Hâkimin Yasaklılığı Kavramı
139
B. Hâkimin Yasaklılığı Kurumunun Önemi
139
C. Yasaklılık Halleri
139
1. Hâkimin Hiçbir Yargılama İşlemi Yapamayacağı Haller
140
a. Suçtan Kendisinin Zarar Görmesi
141
b. Şüpheli, Sanık veya Mağdur ile Aralarında Sonradan Kalkmış Olsa Bile Evlilik, Vesayet veya Kayyımlık İlişkisinin Olması
145
cc. Kayyımlık İlişkisi
149
c. Şüpheli, Sanık veya Mağdurun Kan veya Kayın Hısımlığından Üstsoy veya Altsoyundan Biri Olması
151
d. Hâkimin Şüpheli, Sanık veya Mağdur ile Arasında Evlat Edinme Bağının Var Olması
152
e. Hâkimin Şüpheli, Sanık veya Mağdur ile Arasında Üçüncü Derece Dahil Kan Hısımlığının Bulunması Durumu
154
f. Hâkimin Evlilik Birliği Bitmiş Olsa Dahi Şüpheli, Sanık veya Mağdur ile Arasında İkinci Derece Dahil Kayın Hısımlığının Bulunması
154
g. Hâkimin Aynı Davada Cumhuriyet Savcılığı, Adli Kolluk Görevi, Şüpheli veya Sanık Müdafiliği ya da Mağdur Vekilliği Yapmış Olması
155
aa. Hâkimin Aynı Davada Cumhuriyet Savcılığı Yapmış Olması
156
bb. Hâkimin Aynı Davada Adli Kolluk Görevi Yapmış Olması
161
cc. Hâkimin Aynı Davada Şüpheli veya Sanık Müdafiliği Yapmış Olması
163
dd. Hâkimin Aynı Davada Mağdur Vekilliği Yapmış Olması
168
h. Hâkimin Aynı Davada Tanık ya da Bilirkişi Sıfatıyla Dinlenmiş Olması
169
aa. Hâkimin Aynı Davada Tanık Sıfatıyla Dinlenmiş Olması
169
bb. Hâkimin Aynı Davada Bilirkişi Sıfatıyla Dinlenmiş Olması
172
2. Hâkimin Belli Yargılama İşlemleri Yapamayacağı Haller
177
a. Bir Karar ya da Hükme Katılan Hâkimin, Yüksek Görevli Mahkemece Bu Hükme İlişkin Olarak Verilecek Karar veya Hükme Katılamaması
179
b. Soruşturma Evresinde Görev Yapan Hâkimin Kovuşturma Evresinde Görev Yapamaması
183
c. Yargılamanın Yenilenmesi Halinde Önceki Yargılamada Görev Yapan Hâkimin Aynı İşte Görev Alamaması
189
3. Farklı Kanunlarda Düzenlenen Yasaklılık Halleri
192
a. 1136 Sayılı Avukatlık Kanunu Madde 13 Kapsamındaki Yasaklılık Halleri
192
b. 2802 Sayılı Hâkimler ve Savcılar Kanunu Madde 46 Kapsamındaki Yasaklılık Halleri
193
D. Hâkimin Davaya Bakmaktan Yasaklılığının Sonuçları
195
TÜRK CEZA MUHAKEMESİ HUKUKUNDA
HAKİMİN REDDİ VE ÇEKİNMESİ
I. HÂKİMİN REDDİ İLE İLGİLİ GENEL AÇIKLAMALAR
199
A. Hâkimin Reddi Kavramı
199
B. Hâkimin Reddi Kurumunun Önemi
199
C. Hâkimin Reddi Sebepleri
200
1. Hâkimin Yasaklılık Halleri Sebebiyle Reddi
200
2. Hâkimin Tarafsızlığını Şüpheye Düşürecek Sebepler Dolayısıyla Reddi
202
A. Hâkimin Reddi Talebinde Bulunabilecek Olanlar
204
B. Ret Talebinin Süresi
206
1. Hâkimin Yasaklılık Hallerine Dayanan Ret Talebinin Süresi
207
2. Tarafsızlığı Şüpheye Düşürecek Sebeplere Dayanan Ret Talebinin Süresi
207
C. Ret Talebinin Usulü
209
D. Ret Talebini Değerlendirecek Olan Merci
211
E. Ret Talebi Üzerine Verilecek Kararlar
215
1. Ret Talebinin Ön İncelemesi Sonucu Verilen Karar
215
2. Talebin Kabulü Kararı
217
3. Talebin Reddi Kararı
217
F. Mahkemenin Talebi Reddetmesine Karşı Başvurulacak Kanun Yolları
217
G. Hakkında Ret Kararı Verilen Hâkimin Yapmış Olduğu İşlemlerin Geçerliliği
218
III. HÂKİMİN ÇEKİNMESİ İLE İLGİLİ GENEL AÇIKLAMALAR
220
A. Hâkimin Çekinmesi Kavramı
220
B. Hâkimin Çekinmesi Kurumunun Önemi
220
C. Hâkimin Davadan Çekinme Sebepleri
221
1. Hâkimin Yasaklılık Hallerine Dayanarak Çekinme Talebinde Bulunması
221
2. Hâkimin Tarafsızlığını Şüpheye Düşürecek Sebeplere Dayanarak Çekinme Talebinde Bulunması
222
IV. ÇEKİNME TALEBİNİN USULÜ
223
A. Çekinme Talebini Değerlendirecek Olan Merci
223
B. Çekinme Talebinin Süresi
225
1. Yasaklılık Hallerine Dayanan Çekinme Talebinin Süresi
225
2. Tarafsızlığı Şüpheye Düşürecek Sebeplerden Dolayı Çekinme Talebinin Süresi
225
C. Çekinme Talebinin Değerlendirilmesi Üzerine Verilecek Kararlar
225
D. Çekinme Hakkında Verilen Kararlara Karşı Başvurulacak Kanun Yolları
227
E. Davaya Bakmaktan Çekinen Hâkimin Yapmış Olduğu İşlemlerin Geçerliliği
227
ZABIT KÂTİBİNİN VE CUMHURİYET SAVCISININ
YASAKLILIĞI, REDDİ VE ÇEKİNMESİ
I. ZABIT KÂTİBİ İLE İLGİLİ GENEL AÇIKLAMALAR
229
A. Zabıt Kâtibi Kavramı
229
B. Zabıt Kâtibinin Tarafsızlığının Önemi
229
C. Zabıt Kâtibinin Görev ve Sorumlulukları
231
II. YASAKLILIK, RET VE ÇEKİNME TALEBİ
234
A. Yasaklılık, Ret ve Çekinme Talebini İnceleyecek Merci
235
B. Zabıt Kâtibinin Yasaklı Olması, Reddedilmesi veya Çekinmesi Halinde Yapmış Olduğu İşlemlerin Geçerliliği
235
III. CUMHURİYET SAVCISI İLE İLGİLİ GENEL AÇIKLAMALAR
236
A. Cumhuriyet Savcısı Kavramı
236
B. Kurum Olarak Savcılığın Tarihçesi
237
C. Cumhuriyet Savcısının Önemi
238
D. Cumhuriyet Savcısının Görevleri
239
E. Cumhuriyet Savcısı Açısından Budapeşte İlkelerinin Anlamı
242
IV. CUMHURİYET SAVCISININ BAĞIMSIZLIĞI
246
V. CUMHURİYET SAVCISININ HUKUKİ STATÜSÜ
251
A. Yürütmeye Dahildir Görüşü
251
B. Yargıya Dahildir Görüşü
252
VI. CUMHURİYET SAVCISININ TARAFSIZLIĞI
255
A. Tarafsızdır Görüşü
255
VII. CUMHURİYET SAVCISININ YASAKLILIĞI, REDDİ VE ÇEKİNMESİ
261
A. Yasaklılık, Ret ve Çekinmenin Kabul Edildiği Görüş
261
B. Yasaklılık, Ret ve Çekinmenin Kabul Edilmediği Görüş
264