1. Bölüm ADLİ ARAMA, ÖNLEME ARAMASI VE DENETLEMELER
III. ARAMA İŞLEMİNE HAKİM OLAN USUL İLKELERİ
24
B. Hukuk Devleti İlkesi
24
C. İnsan Haklarına Uygun İşlem Yapma İlkesi
25
E. Dürüst İşlem İlkesi
26
F. Özel Hayatın Gizliliği İlkesi
26
G. Maddi Gerçeğin Araştırılması İlkesi
27
IV. ADLİ ARAMANIN AMACI
27
V. ADLİ ARAMAYA MARUZ KALACAK KİŞİLER
28
VI. ADLİ ARAMA YAPMANIN ŞARTLARI
28
A. Makul Şüphe Sebebinin Bulunması
28
B. Yetkili Merci Tarafından Verilen Bir Arama Kararının veya Arama Emrinin Bulunması
33
1. Adli Aramada Karar Mercii
33
c. Cumhuriyet Savcısının Yazılı Emri
34
aa. Gecikmesinde Sakınca Bulunan Hal
35
bb. Arama Emrinin Yazılı Olması
36
d. Kolluk Amirinin Yazılı Emri
36
aa. Makul Şüphe Sebebinin Bulunması
37
bb. Gecikmesinde Sakınca Bulunan Hal
37
cc. Cumhuriyet Savcısına Ulaşılamaması
37
dd. Emrin Yazılı Olması
38
ee. Arama Yapılacak Yerin; Konut, İş yeri veya Kamuya Kapalı Bir Yer Olmaması
39
e. Arama Kararının/Emrinin İçeriği
39
aa. Aramanın Nedeninin Oluşturan Fiil
39
bb. Aranılacak Kişinin Kimliği
39
cc. Aramanın Yapılacağı Yerin Adresi veya Eşyanın Ne Olduğu
40
dd. Karar veya Emrin Geçerli Olacağı Süre
40
f. Cumhuriyet Savcısının veya Kolluk Amirinin Yazılı Emri ile Yapılan Aramanın Onaylanması
41
2. Karar veya Emir Alınmadan Yapılacak Adli Aramalar
41
b. Durdurma ve Kontrol Araması
42
c. Yakalanan Kişinin Üstünün Aranması
45
d. Gıyabi Tutuklama Kararı, Yakalama Emri, Zorla Getirme Kararı ile Aranan Kişinin Yakalanması Amacı ile Yapılacak Arama
46
e. Gözaltına Alınan Kişinin Nezarethaneye Konmadan Önce Aranması
47
f. Kaçan Kişinin Takibi Sonucunda Girdiği Yerde Arama
48
g. Kaçakçılık Kanunu Uyarınca Yapılacak Aramalar
50
h. Orman Kanunu Uyarınca Yapılacak Aramalar
51
i. Kapalı Yerlerden Gelen Yardım Çağrılarına Cevap Verme
52
VII. ADLİ ARAMANIN İCRASI VE ÖZEL HALLER
54
A. Adli Aramanın Zamanı
54
1. Arama Kararının Süresi
54
B. Adli Aramanın İcrası
59
1. Aramada Hazır Bulunacak Kişiler
59
a. Hakim veya Cumhuriyet Savcısı
59
b. Yerin Sahibi veya Eşyanın Zilyedi
60
aa. Arama Tanığı Bulundurulması Gereken Haller
61
bb. Yargıtay Ceza Genel Kurulu Kararı ve Eleştirisi
63
cc. Arama Tanığı Olabilecek Kişiler
68
aaa. Aranılacak Yerin veya Eşyanın Zilyedinin Temsilcisi
68
bbb. Aranılacak Yerin veya Eşyanın Zilyedinin Ayırt Etme Gücüne Sahip Hısımlarından Birisi
68
ccc. Kendisiyle Birlikte Oturmakta Olan Bir kişi
69
d. Yerin Sahibinin veya Eşyanın Zilyedinin Avukatı
70
e. Baro Başkanı veya Temsilcisi
70
2. Aramaya Maruz Kalacak Kişi ile İletişime Geçilmesi
70
3. Aramaya Maruz Kalacak Kişiye Bilgi Verilmesi
71
4. Üst veya Eşya Aramasının İcrası
71
5. Kişinin Üstünün Soyularak Aranması (Çıplak Arama)
73
6. Araç Aramasının İcrası
74
7. Konut, İş Yeri ve Eklentilerinde Yapılacak Aramanın İcrası
75
8. Belge ve Kağıtların İncelenmesi
76
C. Kapsam Dışı Elde Edilen Bulgular
79
D. Olay Yeri İncelemesi
80
2. Kamuya Açık Alanlarda Olay Yeri İncelemesi
81
3. Kamuya Açık Olmayan Yerlerde Olay Yeri İncelemesi
82
a. Suçun Sanığa Ait; Konut, Yerleşim Yeri, İş Yeri ve Bunları Eklentileri ile Aracında İşlenmiş Olması
82
b. Suçun Mağdura veya Üçüncü Bir kişiye Ait; Konut, Yerleşim Yeri, İş Yeri ve Bunları Eklentileri ile Aracında İşlenmiş Olması
82
E. Askeri Mahallerde Adli Arama
83
F. Bilgisayarlarda ve Bilgisayar Kütüklerinde Arama
84
G. Özel Kişiler Tarafından Kendilerine Ait Yerlerde Yapılacak Arama
86
H. Sıfatları Bakımından Bazı Kişilerin Aranmasındaki Özel Durumlar
86
3. Hakim ve Cumhuriyet Savcıları
88
4. Avukatlar ve Avukat Büroları
90
a. Kapsam (Avukatın Bürosu, Evi ve Üzerinin Aranması)
90
c. Baro Başkanı veya Temsilcisi
93
d. Avukat Bürolarının Aranması Konusunda AİHM Uygulaması
94
5. Diplomatik Dokunulmazlığı Bulunanlar
96
6. Noterler ve Noter Daireleri
96
7. Siyasi Partiler, Sendikalar ve Derneklerde Arama
97
İ. Arama Tutanağının Düzenlenmesi
98
III. ÖNLEME ARAMASININ ŞARTLARI
100
D. Makul Şüphe Sebebinin Bulunması Şartı
102
E. Önleme Araması Kararının Bulunması Şartı
103
2. Önleme Aramasında Karar Mercii ve Karar Prosedürü
104
3. Arama Kararının/Emrinin İçeriği ve Kapsamı
107
4. Önleme Araması Kararı/Emri Gerekmeyen Haller
109
IV. ÖNLEME ARAMASININ İCRASI VE ÖZEL HALLER
111
A. Önleme Aramasının Zamanı
111
B. Önleme Aramasının İcrası
112
C. Önleme Aramasında Suç Eşyası Bulunması
113
D. Özel Güvenlik Görevlilerinin Kontrol Yetkisi
113
E. Havaalanlarında Önleme Araması
115
2. Havaalanlarının Güvenliği ile İlgili Mevzuat Hükümleri
116
3. VIP ve Şeref Salonları ile CIP Salonlarında Güvenliğin Sağlanması ve Arama
120
4. Özel Durumu Olan Kişilerin Havaalanlarında Aranmasına İlişkin Düzenlemeler
123
F. Derneklerde Önleme Araması
125
G. Spor Karşılaşmalarında Önleme Araması
127
H. Kamu Kurum ve Kuruluşlarının Girişlerinde Yapılacak Arama
130
İ. Özel Kişilere Ait Yerlerin Girişlerinde Arama
131
J. Cezaevlerinde Arama
133
K. Nezarethanelerde Arama
135
L. Okullarda Disiplin Amacı İle Yapılacak Arama
136
I. TANIMI VE HUKUKİ NİTELİĞİ
137
II. DENETLEMELERİN İCRASI
139
§ 4. ARAMA İŞLEMİNİN DENETİMİ VE HUKUKA AYKIRI ARAMANIN YAPTIRIMI
141
I. ARAMA İŞLEMİNİN DENETİMİ
141
II. ARAMANIN HUKUKA AYKIRI SAYILMASI
143
A. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi Yönünden Hukuka Aykırılık
143
2. Denetim Testinin Arama İşlemine Uygulanması
143
a. Sözleşme Kapsamında Bir Hak Olma
143
b. Arama İle Hakka Müdahale Yapılmakta mıdır?
143
c. Müdahalenin Meşru Olması
144
bb. Meşru Bir Amaca Hizmet
145
cc. Demokratik Bir toplumda Gereklilik
146
d. Müdahalenin Oranlılık İlkesine Uygun Olması
147
e. Denetim ve Etkin Başvuru Yollarının Bulunması
149
3. Arama Bakımından Değerlendirme
149
B. İç Hukuk Yönünden Hukuka Aykırılık
150
III. HUKUKA AYKIRI ARAMANIN YAPTIRIMI
151
B. Elde Edilen Eşyanın Delil Değerini Kaybetmesi
151
C. Ceza Sorumluluğu (Haksız Arama Suçu)
152
D. Tazminat Sorumluluğu
153
2. Bölüm EL KOYMA VE KORUMA (MUHAFAZA) ALTINA ALMA
§ 1. EL KOYMA VE KORUMA (MUHAFAZA) ALTINA ALMA
157
I. KAVRAM VE HUKUKİ NİTELİĞİ
157
II. EL KOYMAYA HAKİM OLAN İLKELER
160
B. Hukuk Devleti İlkesi
160
D. Dürüst İşlem İlkesi
162
E. Özel Hayatın Dokunulmazlığı İlkesi
162
F. Maddi Gerçeğin Araştırılması İlkesi
162
III. EL KOYMANIN AMACI
163
IV. EL KOYMANIN ŞARTLARI
164
A. El Koymaya Karar Vermeye Yeterli Şüphe Sebebinin Bulunması
164
2. El Koymaya Yeterli Şüphe
164
B. El Koyma Kararının Bulunması
165
2. Savcı ve Kolluğun El Koyma Emri Verme Yetkisi
167
C. El Koymaya Konu Olabilecek Bir Eşyanın Bulunması
169
D. El Konulması Yasak Olan Eşyaların Söz Konusu Olmaması
169
2. El Konulması Yasak Olan Mektup ve Belgeler
170
c. El Koyma Yasağının Tarafları
170
d. Nezdinde (Yanında) Bulundurma
172
V. EL KOYMANIN ÇEŞİTLERİ VE İCRASI
173
A. Basit (Genel) El Koyma
173
1. Delil Elde Etmek İçin El Koyma
173
2. Müsadereye Tabi Olan Eşyaya El Koyma
173
2. Basılmış Eserlere ve Basın Araçlarına El Koyma (Toplatma)
176
3. Taşınmazlara, Hak ve Alacaklara El Koyma
178
aa. Kanunda Katalog Halinde Sayılan Suçlardan Bir veya Bir Kaçının Söz Konusu Olması
179
bb. Kuvvetli Şüphe Sebebinin Bulunması
180
cc. Eşyanın Şüpheli veya Sanığa Ait Olması
180
dd. Hakim Kararı Bulunması
181
4. Zorlama Amaçlı El Koyma (CMK 248)
183
aa. Kanunda Katalog Halinde Sayılan Suçlardan Bir veya Bir Kaçının Söz Konusu Olması
184
bb. Suça İlişkin Olarak Kovuşturma Aşamasının Başlamış Olması
185
cc. Sanığın Kaçak Durumda Bulunması
185
dd. Mahkeme Kararı Bulunması
186
ee. Kararın Oranlılık İlkesine Uygun Olması
186
5. Postada El Koyma (CMK 129)
187
bb. Adliyenin Eli Altında Bulunmasının Zorunlu Olması
191
cc. Hakim Kararı veya Cumhuriyet Savcısının Emrinin Bulunması
191
bb. Başka Suretle Delil Elde Etme İmkanı Bulunmaması
195
cc. Hakim Kararının Bulunması
195
7. Kaçakçılık Suçlarında El Koyma
198
8. Bankacılık Suçlarında El Koyma
200
cc. Hakim Kararının veya Cumhuriyet Savcısının Yazılı Emrinin Bulunması
203
9. Orman Suçlarında El Koyma
205
10. Şirket Yönetimine El Koyma
206
aa. Kuvvetli Şüphe Sebebinin Bulunması
208
cc. Kanunda Katalog Halinde Sayılan Suçlardan Bir veya Bir Kaçının Söz Konusu Olması
208
dd. Hakim veya Mahkeme Kararının Bulunması
209
VII. EL KONULAN EŞYANIN MUHAFAZASI VE ELDEN ÇIKARILMASI
210
VIII. EL KOYMANIN SONA ERMESİ
212
A. El Konulan Eşyanın İadesi
212
B. El Konulan Eşyanın Müsadere Edilmesi
214
IX. EL KOYMA İŞLEMİNE KARŞI KANUN YOLLARI
214
§ 2. EL KOYMA VE KORUMA (MUHAFAZA) ALTINA ALMA İŞLEMİNİN DENETİMİ, HUKUKA AYKIRI EL KOYMA VE KORUMA (MUHAFAZA) ALTINA ALMA İŞLEMİNİN YAPTIRIMI
216
I. EL KOYMA VE MUHAFAZA ALTINA ALMA İŞLEMİNİN DENETİMİ
216
II. HUKUKA AYKIRI EL KOYMANIN YAPTIRIMI
216
B. Elde Edilen Eşyanın Delil Değerini Kaybetmesi
217
D. Tazminat Sorumluluğu
217
2. Tazminat Talebini Gerektiren Haller
218
a. Usulüne Uygun El koyma Kararı veya Onayı Olmaması
218
b. Eşyanın Korunması İçin Gerekli Tedbirlerin Alınmaması
219
c. Eşyanın El Koymanın Amacı Dışında Kullanılması
219
d. Eşyanın Zamanında Geri Verilmemesi
220
3. Tazminat Sorumluluğunun Kapsamı
221
ADLÎ VE ÖNLEME ARAMALARI YÖNETMELİĞİ
323
YAKALAMA, GÖZALTINA ALMA VE İFADE ALMA YÖNETMELİĞİ
341