Devletlerin Deniz Alanlarından Yararlanmalarında Hakkaniyet İlkesi Dr. Macit Akman  - Kitap

Devletlerin Deniz Alanlarından Yararlanmalarında Hakkaniyet İlkesi

1. Baskı, 
Şubat 2025
Kitabın Detayları
Dili:
Türkçe
Ebat:
16x24
Sayfa:
419
Barkod:
9786253771515
Kapak Türü:
Karton Kapaklı
Fiyatı:
730,00
Temin süresi 2-3 gündür.
Kitabın Açıklaması
Deniz alanlarından yararlanmanın belirli bir düzende gerçekleştirilebilmesi elbette hukuk sisteminin en önemli işlevidir. Ancak kimi durumlarda hukuk sisteminin yalın biçimde bu düzeni tesis etmede yetersiz kalması söz konusudur. Böyle durumlarda adil bir yararlanmanın tesis edilebilmesi için gözetilmesi gereken hakkaniyet ilkesine gereksinim duyulmaktadır. Başlı başına bir disiplin olarak kabul edilen hakkaniyetin, hukuk ilkesi olarak uluslararası deniz hukukunda sahip olduğu konumun tespit edilmesi ve yararlanma hallerinde zikredilen dengelerdeki işlevselliğinin ortaya konulması çalışmanın konusunu oluşturmaktadır.
Kitabın Konu Başlıkları
.
Hakkaniyet Kavramının Hukuksal Açıdan Değerlendirilmesi
.
Deniz Alanlarından Yararlanmada Devletler Arası Denge ve Hakkaniyet İlkesi
.
Deniz Alanlarından Kuşaklararası Hakkaniyetli Yararlanma
Yorumlar
Kitabın İçindekileri
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ 
5
ÖZET 
7
İÇİNDEKİLER 
9
KISALTMALAR 
15
GİRİŞ 
17
BİRİNCİ BÖLÜM
HAKKANİYET KAVRAMININ HUKUKSAL AÇIDAN DEĞERLENDİRİLMESİ
I. HAKKANİYETİN KAVRAMSAL VE İŞLEVSEL ANALİZİ 
28
A. Hakkaniyet Kavramı 
29
1. Hakkaniyet ve adalet ilişkisi 
30
2. Kişisel erdem olarak hakkaniyet 
36
B. Hukuksal Açıdan Hakkaniyetin İşlevleri 
41
1. Hukuk kurallarının yorumlanmasında hakkaniyet 
41
2. Hukuksal boşluklarının doldurulmasında hakkaniyet 
48
3. Hakkaniyetin yargılama sürecine bir bütün olarak etki etmesi 
54
II. ULUSLARARASI HUKUKTA HAKKANİYET 
62
A. Hakkaniyetin Uluslararası Hukuktaki Normatif Niteliğinin Belirlenmesi 
64
1. Uluslararası hukukun şekli kaynakları bağlamında hakkaniyetin
normatif niteliğinin değerlendirilmesi 
66
2. Normatif niteliğin belirlenmesinde ex aequo et bono yetkinin
etkileri 
73
B. Uluslararası Hukukta Hakkaniyetin İşlevleri 
76
1. Hukuk kurallarının yorumlanmasında ve hukuksal boşlukların
doldurulmasında hakkaniyet 
77
a. Takdir yetkisi üzerinde hakkaniyetin etkisine yönelik
değerlendirme 
77
b. Yorum ve boşluk doldurma işlemleri özelinde hakkaniyetin
değerlendirilmesi 
81
2. Hakkaniyetin işlevselliğinde olağandışı hakkaniyetin etkileri 
85
III. ULUSLARARASI DENİZ HUKUKUNDA HAKKANİYET İLKESİ 
88
A. Deniz Alanlarından Yararlanmanın Temel Dayanaklarında Hakkaniyet
İlkesi 
90
1. Deniz hukukuna hâkim olan doktrinlerde hakkaniyet ilkesi 
90
a. Denizlerin serbestliği doktrini ve hakkaniyet ilkesi 
91
b. Kapalı deniz doktrininde hakkaniyet ilkesiyle ilgili başlıca
hususlar 
96
2. Deniz hukukunun şekli kaynakları bağlamında hakkaniyet ilkesinin
değerlendirilmesi 
101
a. Erken dönem kodifikasyon sürecinde hakkaniyet ilkesinin
etkileri 
102
b. Arvid Pardo’nun deniz hukukunda hakkaniyetli yaklaşıma
katkıları 
106
c. 1982 tarihli BMDHS’ye gidilen süreç 
112
i. Sözleşmenin oluşturulması sürecine katılım ve oylama
yöntemi açısından hakkaniyet 
113
ii. Sözleşme içeriğinin görüşülme usulünde hakkaniyet 
115
iii. Görüşme ve oylama usullerinden kaynaklanan sorunların
B. Uluslararası Deniz Hukuku ile İlgili Yargılamalarda Hakkaniyet İlkesi 
122
1. Deniz yetki alanlarının sınırlandırılmasında hakkaniyet ilkesi 
123
a. Deniz alanlarının kendine özgü yapısının hakkaniyet ile ilişkisi 
124
b. Normatif açıdan hakkaniyetin uygulanabilirliği 
125
c. Hakkaniyetin türüne yönelik değerlendirmeler 
127
2. Deniz yetki alanlarının sınırlandırılmasına dair uyuşmazlıklarda
Divan’ın hakkaniyet yaklaşımı 
128
a. Hakkaniyetin türüne yönelik Divan’ın yaklaşımı 
129
b. Hakkaniyetin işlevine yönelik Divan’ın yaklaşımı 
131
İKİNCİ BÖLÜM
DENİZ ALANLARINDAN YARARLANMADA DEVLETLER ARASI DENGE VE HAKKANİYET İLKESİ
I. EŞİT STATÜLÜ YARARLANMADA HAKKANİYETİN İŞLEVSELLİĞİ 
140
A. Eşit Statülü Yararlanmanın Temel Dayanağı Olarak Devletlerin Eşitliği
Doktrini ve Bu Doktrin Bağlamında Hakkaniyetin Somutlaştırılması 
141
1. Uluslararası hukukta devletlerin eşitliği doktrini 
141
a. Genel hatlarıyla devletlerin eşitliği prensibi 
143
b. Günümüz uluslararası hukuk sisteminde devletlerin eşitliği
prensibi 
148
2. Devletlerin eşitliği prensibinin deniz alanlarından eşit statülü
yararlanma açısından somutlaşması 
154
a. Eşit statülü yararlanmada hakkaniyetin serbesti olarak
uygulanışı 
155
b. Kontrollü serbesti örneği: Açık deniz madenciliği 
161
B. Eşit Statülü Yararlanmada Olgusal Eşitsizliklere Hakkaniyetli Yaklaşım 
165
1. Olgusal eşitsizlik meselesi 
166
a. Olgusal eşitsizlikler meselesinin eşitlik doktrini bağlamında
değerlendirilmesi 
166
b. Günümüz uluslararası hukuk sisteminin olgusal eşitsizliklere
yaklaşımı 
169
2. Deniz alanlarından eşit statülü yararlanmada var olan olgusal
eşitsizliklerin hakkaniyetli biçimde giderilmesine olanak sağlayan
düzenlemeler 
175
a. Seyrüsefer serbestisi ile ilgili hususlar 
176
b. Açık deniz madenciliği ile ilgili hususlar 
185
i. Bölge faaliyetleri için öngörülen hukuki rejimin olgusal
eşitsizliklerin giderilmesine katkıları 
187
ii. Bölge faaliyetlerinin yeniden düzenlenmesi gerekliliği ve
gerçekleştirilen değişikliklerde hakkaniyetin etkileri 
191
a) Otorite organlarının görev ve yetkileri ile ilgili
değişiklikler 
195
b) Toplantı ve karar yeter sayıları ile ilgili değişiklikler 
197
c) Teknoloji transferi ile ilgili değişiklikler 
197
II. ÖNCELİKLİ YARARLANMANIN OLDUĞU DURUMLARDA DENGENİN
SAĞLANMASI 
203
A. Öncelikli Yararlanma Hakkına Yönelik Düzenlemeler 
204
1. Öncelikli yararlanmanın temel dayanakları 
205
2. Öncelikli yararlanma hakkı olan devlet lehine hakkaniyetin tesis
edilmesi 
210
a. Hakkaniyetin bitişik bölgeyle ilgili düzenlemelerdeki
tezahürü 
211
b. Kesintisiz takip hakkında hakkaniyetli yaklaşım 
215
B. Öncelikli Yararlanma Hakkı Bulunmayan Devlet Bakımından Dengenin
Tesis Edilmesini Sağlayan Mekanizmalar 
221
1. Seyrüsefere ilişkin düzenlemelerde hakkaniyetli yaklaşımın
etkileri 
221
a. İç sular açısından 
222
b. Karasuları açısından 
226
2. Deniz kaynaklarının işletilmesinde öncelikli yararlanma hakkı
bulunmayan devletin gözetilmesine olanak sağlayan
mekanizmalar 
231
a. Münhasır ekonomik bölgede canlı kaynakların işletilmesi 
232
b. Kıta sahanlığında canlı olmayan kaynakların işletilmesi 
242
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
DENİZ ALANLARINDAN KUŞAKLARARASI HAKKANİYETLİ YARARLANMA
I. HAK VE ÖDEV SAHİBİ OLARAK “KUŞAK” KAVRAMI 
254
A. Kuşak Kavramının Temel Dayanakları 
255
1. Gelecek kuşakların gözetilmesinde Rawls’un adalet teorisinin
etkileri 
256
a. Adalet teorisinin genel hatları 
256
b. Gelecek kuşaklara yönelik kaygılar 
260
2. Kuşak kavramına bütüncül yaklaşım: insanlığın ortak mirası 
262
a. İnsanlığın ortak mirası doktrininin kuşaklararası hakkaniyete
yaklaşımı 
264
b. İnsanlığın ortak mirası doktrininin kuşaklararası hakkaniyet
ile ilişkilendirilmesi 
266
3. Kuşaklararası hakkaniyet doktrini 
269
a. Genel hatlarıyla kuşaklararası hakkaniyet doktrini 
270
b. Kuşaklararası hak ve yükümlülükler meselesi 
273
B. Kuşak Kavramının Bir Uluslararası Hukuk Kişisi Olarak Kabul
Edilebilirliği 
277
1. Uluslararası hukukta kişilik için gereken koşullar 
279
2. Kuşak kavramının hukuk kişiliğinin incelenmesi 
285
a. Hukuk özneliği açısından kuşak kavramının değerlendirilmesi 
285
b. Hak ve yükümlülük sahipliği açısından kuşak kavramının
değerlendirilmesi 
290
c. Usule ilişkin yetkiler bağlamında kuşak kavramının hukuk
kişiliğinin değerlendirilmesi 
294
II. DENİZLERDEN KUŞAKLARARASI HAKKANİYETLİ YARARLANMAYI ÖNGÖREN DÜZENLEMELER 
295
A. Kuşak İçi Hakkaniyetli Yararlanmayı Sağlayan Hususların Kuşaklararası
Boyutta Etkili Olması 
296
1. Hukuk kurallarının sürekliliği ve dinamikliği 
296
2. Kuşaklar arasında geçişin belirsizliği 
299
3. Hakkaniyetli yararlanmada üçüncü kuşak insan haklarının etkisi 
300
a. Genel hatlarıyla üçüncü kuşak haklar 
301
b. Üçüncü kuşak hakların kuşaklararası hakkaniyet ile
ilişkilendirilmesi 
304
i. Self determinasyon hakkı 
304
ii. Gelişme hakkı 
308
iii. Sağlıklı bir çevrede yaşama hakkı 
313
a) Çevresel meselelere yönelik iki eksenli yaklaşımın
kuşaklararası nitelik bağlamında değerlendirilmesi 
314
b) Deniz çevresinin korunmasında sağlıklı bir çevrede
yaşama hakkının etkileri 
320
B. Doğrudan Gelecek Kuşakların Gözetilmesiyle Kuşaklararası
Hakkaniyetin Tesis Edilmesi 
324
1. Dördüncü kuşak insan haklarının kuşaklararası hakkaniyete
etkileri 
325
a. Gelecek nesillerin gözetilmesinde dördüncü kuşak hakların
önemi 
325
b. Dördüncü kuşak haklarda kuşaklararası hakkaniyetin tesis
edilmesi 
327
i. Gelecek kuşakların hakları 
327
a) Gelecek kuşakların hakları ve kuşaklararası
hakkaniyet 
329
b) Gelecek kuşakların deniz alanlarından yararlanma
hususunda haklara sahip olmasının kuşaklararası
hakkaniyet açısından önemi 
331
ii. Doğanın hakları ve kuşaklararası hakkaniyet açısından
işlevselliği 
333
a) Genel hatlarıyla doğanın hakları 
333
b) Doğanın sahip olduğu başlıca haklar ve bunların
hakkaniyet ile ilişkisi 
336
c) Doğanın haklarına uluslararası hukuk
perspektifinden bakış 
338
d) Doğanın hakları anlayışının deniz alanlarından
etkileri 
343
2. Sürdürülebilir kalkınma 
345
a. Sürdürülebilir kalkınmada hakkaniyetin kuşaklara göre
değerlendirilmesi 
347
b. Deniz alanlarından yararlanma açısından sürdürülebilir
kalkınma ve kuşaklararası hakkaniyet 
353
III. KUŞAKLARARASI HAKKANİYETİN TESİS EDİLMESİNDE SORUMLULUĞUN
ATFEDİLEBİLİRLİĞİ 
357
A. Kuşaklararası Hakkaniyetin Tesis Edilmesinde Uluslararası Hukuk
Süjelerinin Sorumluluğu 
358
1. Uluslararası hukukta devletin sorumluluğu ve kuşaklararası
hakkaniyet 
359
a. Genel hatlarıyla devletin sorumluluğu 
359
b. Deniz alanlarından kuşaklararası hakkaniyetli yararlanmada
devletin sorumluluğunun değerlendirilmesi 
364
2. Kuşaklararası hakkaniyetin tesis edilmesinde uluslararası
örgütlerin sorumluluğu 
366
a. Genel hatlarıyla uluslararası örgütlerin sorumluluğu 
367
b. Uluslararası örgütlerin sorumluluğunun deniz alanlarından
kuşaklararası hakkaniyetli yararlanma açısından
değerlendirilmesi 
368
B. Kuşaklararası Hakkaniyetin Tesis Edilmesinde Ortak Sorumluluk
Yaklaşımı 
370
1. Ortak sorumluluğun dayanakları 
371
2. Hakkaniyetli yaklaşım: ortak ama farklılaştırılmış sorumluluk ilkesi 
375
3. Deniz alanlarından kuşaklararası hakkaniyetli yararlanma
bağlamında ortak sorumluluğun değerlendirilmesi 
380
SONUÇ 
387
KAYNAKÇA 
393