Patent Hukukunda Kullanmama Nedeniyle Zorunlu Lisans Dr. Öğr. Üyesi Hakan Koçak  - Kitap

Patent Hukukunda Kullanmama Nedeniyle Zorunlu Lisans

1. Baskı, 
Temmuz 2024
Kitabın Detayları
Dili:
Türkçe
Ebat:
16x24
Sayfa:
168
Barkod:
9789750293757
Kapak Türü:
Karton Kapaklı
Fiyatı:
280,00
24 saat içerisinde temin edilir.
Kitabın Açıklaması
Patent sahibine tanınan hakkın, patent sisteminin kabul edilmesindeki amaçlara uygun kullanılması beklenir. Ancak hak sahibi kendisine tanınan hakkı kötüye kullanabilir. Patent sahibinin kendisine tanınan hakkı kötüye kullanması ise patent sisteminden beklenen amaçların gerçekleşmesine engel olabilir. Bu nedenle devletler, bir yandan patent sahiplerine inhisari haklar tanırken, diğer yandan söz konusu hakkın patent sistemiyle ulaşılmak istenen amaçlara engel oluşturmasını önlemeye yönelik düzenlemeler öngörmektedir. Söz konusu hukuki düzenlemelerden biri, zorunlu lisanstır.
Zorunlu lisans; belirli şartların gerçekleşmesi üzerine bir kamu otoritesinin kararıyla, üçüncü bir kişinin patent üzerinde lisans hakkına sahip olmasıdır. Lisans alan, zorunlu lisans kararı sayesinde buluşu ticari olarak değerlendirmesine rağmen, patent sahibinin tecavüz iddiasıyla karşılaşmaz. Bu sayede lisans alan, buluşu toplumun ihtiyacı doğrultusunda kullanabilmektedir. Sonuç olarak zorunlu lisans, patent hakkı tanınması yoluyla teknolojinin gelişmesini sağlama düşüncesinin kobra etkisine neden olmasını engellemek ve buluştan toplumun yararlanmasını sağlamak için kabul edilmiş hukuki bir çözüm yolu, hakkın özüne yönelik bir sınırlandırmadır. Zorunlu lisansın varlığı, buluşların kullanılmasında, rekabet ortamının iyileştirilmesinde ve teknoloji transferlerinin gerçekleştirilmesinde yapıcı bir role sahiptir.
Patent hukukunda kullanmama nedeniyle zorunlu lisansı konu edinen bu çalışma, üç bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde, zorunlu lisansa ilişkin genel esaslar ve hukuki düzenlemeler incelenmektedir. Bu kapsamda, zorunlu lisansın tanımına, unsurlarına, işlevlerine ve hukuki niteliğine değinilmektedir. Ayrıca zorunlu lisansa ilişkin uluslararası anlaşmalar ile Türk hukukundaki düzenlemeler değerlendirilmektedir. İkinci bölümde, bir zorunlu lisans nedeni olarak patentin kullanılmaması konusu incelenmektedir. Bu bağlamda, hak sahibinin patenti kullanma yükümlülüğünün ve kullanma olarak kabul edilen işlemlerin üzerinde durulmaktadır. Özellikle, ithalat işleminin bir kullanma şekli olarak kabul edilip edilmediği, ulusal ve uluslararası düzenlemeler ile yargı kararları dikkate alınarak değerlendirilmektedir. Son bölümde ise kullanmama nedenine bağlı olarak zorunlu lisansa karar verilmesi süreci incelenmektedir.
Kitabın Konu Başlıkları
.
Zorunlu Lisansın Hukuki Niteliği
.
Patenti Kullanma Yükümlülüğü ve İspatı
.
Yerel Üretim Yükümlülüğü
Yorumlar
Kitabın İçindekileri
Önsöz 
7
Kısaltmalar 
15
Giriş
I. KONUNUN ÖNEMİ 
17
II. KONUNUN SINIRLANDIRILMASI VE İNCELEME PLANI 
18
Birinci Bölüm
ZORUNLU LİSANSA İLİŞKİN GENEL ESASLAR VE HUKUKİ DÜZENLEMELER
I. ZORUNLU LİSANSIN TANIMI 
21
II. ZORUNLU LİSANSIN UNSURLARI 
21
A. Patentle Korunan Bir Buluşun Varlığı 
21
B. Zorunlu Lisans Nedeninin Bulunması 
23
C. Zorunlu Lisans Talebi 
24
D. Kamu Otoritesi Kararı 
25
III. ZORUNLU LİSANSIN İŞLEVLERİ 
25
IV. HUKUKİ NİTELİĞİ 
30
A. Genel Olarak 
30
B. Sözleşme Niteliğine Sahip Olup Olmadığı Sorunu 
31
1. Lisans Sözleşmesi Görüşü 
31
2. Patent Hakkının Sınırlandırılması Görüşü 
34
3. Görüşlerin Değerlendirilmesi 
34
a. Lisans Sözleşmesi Görüşünün Değerlendirilmesi 
34
aa. İrade Unsuru Yönünden 
34
bb. Sözleşme Kurma Yükümlülüğünün Unsurları Yönünden 
36
cc. Sözleşme Kurma Yükümlülüğü ve Zorunlu Lisans Arasındaki Diğer Farklılıklar 
37
b. Patent Hakkının Sınırlandırılması Görüşünün Değerlendirilmesi 
38
C. Zorunlu Lisansın Hukuki Niteliğine İlişkin Diğer Özellikleri 
39
1. Basit Lisans 
39
a. Genel Olarak 
39
b. Zorunlu Lisansın Basit Lisans Niteliği 
40
2. İşletmeye Bağlı Lisans 
41
a. Genel Olarak 
41
b. Zorunlu Lisansın İşletmeye Bağlı Lisans Niteliği 
42
V. ZORUNLU LİSANSA İLİŞKİN HUKUKİ DÜZENLEMELER 
42
A. Genel Olarak 
42
B. Uluslararası Düzenlemeler 
43
1. 1883 Tarihli Sınai Mülkiyet Haklarının Korunmasına İlişkin Paris Sözleşmesi 
43
a. Genel Olarak 
43
b. İlgili Düzenlemeler 
44
2. Ticaretle Bağlantılı Fikri Mülkiyet Hakları Anlaşması (TRIPS Anlaşması) 
46
a. Anlaşma’nın Müzakere Süreci 
46
b. İlgili Düzenlemeler 
47
c. İlke ve Esaslar 
50
aa. Zorunlu Lisansın Niteliğine İlişkin Esaslar 
50
bb. Zorunlu Lisansın Kuruluş Sürecine İlişkin Esaslar 
50
cc. Zorunlu Lisansın Uygulanmasına İlişkin İlke ve Esaslar 
51
d. TRIPS–Plus Düzenlemeler 
54
3. TRIPS Anlaşması ve Kamu Sağlığına İlişkin Doha Deklarasyonu 
56
a. Kabul Edilme Nedeni ve Hukuki Niteliği 
56
b. İlgili Düzenlemeler 
57
4. TRIPS Anlaşması ve Kamu Sağlığına İlişkin Doha Deklarasyonu 6’ncı Paragraf Uygulama Kararı (30 Ağustos Kararı) 
58
5. TRIPS Anlaşmasına Ek Protokol (TRIPS md. 31bis) 
59
C. Türk Hukukunda Zorunlu Lisans Düzenlemeleri 
61
1. SMK Öncesi Düzenlemeler 
61
a. İhtira Beratı Kanunu 
61
b. 551 Sayılı KHK 
62
2. SMK’de Zorunlu Lisans 
63
a. Genel Olarak 
63
b. Zorunlu Lisans Nedenleri 
64
c. Zorunlu Lisansa İlişkin Kabul Edilen İlke ve Esaslar 
65
aa. Genel Olarak 
65
bb. Zorunlu Lisansın Niteliğine İlişkin Esaslar 
66
cc. Zorunlu Lisansın Kuruluşuna İlişkin Esaslar 
67
aaa. Sözleşme Görüşmesi Şartı 
67
aaaa. Sözleşme Görüşmesi Şartının Esasları ve İstisnaları 
67
bbbb. SMK’deki Düzenlemenin TRIPS Anlaşması’ndan Ayrılan Yönleri 
69
bbb. Bedel Şartı 
71
aaaa. Genel Olarak 
71
bbbb. Bedel Belirlenirken Dikkate Alınabilecek Özellikler 
71
cccc. SMK’deki Düzenlemenin TRIPS Anlaşması’ndan Ayrılan Yönleri 
73
dd. Zorunlu Lisansın Uygulanmasına İlişkin İlke ve Esaslar 
73
aaa. Ülkesel Kullanım İlkesi 
73
aaaa. Genel Olarak 
73
bbbb. Kapsamı 
74
bbb. İtiraz Edilebilirlik 
76
ccc. İptal Edilebilirlik 
77
d. SMK ile Zorunlu Lisansa İlişkin Getirilen Yenilikler 
78
İkinci Bölüm
BİR ZORUNLU LİSANS NEDENİ OLARAK PATENTİN KULLANILMAMASI
I. PATENTİ KULLANMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ 
81
II. KULLANMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ AÇISINDAN DİKKATE ALINACAK HUSUSLAR 
83
III. KULLANMA YÜKÜMLÜLÜĞÜNÜN ÜRETİM YÜKÜMLÜLÜĞÜ OLARAK DEĞERLENDİRİLMESİ (YEREL ÜRETİM YÜKÜMLÜLÜĞÜ / LOCAL WORKING MENT) 
84
A. Patent Konusunun İthali ve Yerel Üretim Yükümlülüğü Kavramı 
84
B. Ulusal ve Uluslararası Düzenlemelerde Yerel Üretim Yükümlülüğü 
86
1. Ulusal Düzenlemeler 
86
2. Uluslararası Düzenlemeler 
88
C. Öğretide Yerel Üretim Yükümlülüğüne İlişkin Görüşler 
90
1. Genel Olarak 
90
2. Yerel Üretim Yükümlülüğünün Öngörülemeyeceğine İlişkin Görüş 
91
3. Yerel Üretim Yükümlülüğünün Öngörülebileceğine İlişkin Görüş 
92
D. Yargı Kararlarında Yerel Üretim Yükümlülüğü 
95
1. Uluslararası Nitelikli Uyuşmazlıklar 
95
a. Commission of the European Communities v Italian Republic 
95
b. DS199: Brazil – Measures Affecting Patent Protection 
97
2. Ulusal Yargı Kararları 
98
a. Hindistan 
98
b. İngiltere 
100
aa. Penn Engineering and Manufacturing Corpn’s Patent Kararı 
100
bb. Extrude Hone Corporation Kararı 
101
c. Türkiye 
103
E. Yerel Üretim Yükümlülüğüne İlişkin Değerlendirmemiz 
103
1. Genel Olarak 
103
2. Türk Hukuku 
105
IV. PATENTİ KULLANMA YÜKÜMLÜLÜĞÜNÜN GEREĞİ GİBİ YERİNE GETİRİLMEMESİ 
108
V. PATENTİ KULLANMA USULÜ 
109
VI. PATENTİ KULLANMA YÜKÜMLÜLÜĞÜNE GETİRİLEN MUAFİYETLER 
110
A. Kullanma Yükümlülüğünün Yerine Getirilmesi Gereken Süre 
110
B. Haklı Nedenlerin Varlığı 
111
VII. PATENTİN KULLANILDIĞINI İSPAT YÜKÜ 
113
Üçüncü Bölüm
ZORUNLU LİSANSIN KURULMASI VE SONA ERMESİ
I. ZORUNLU LİSANSA KARAR VERİLMESİ 
117
A. Sözleşme Görüşmesi Şartının Yerine Getirilmesi 
117
1. Lisans Önerisi 
117
2. Lisans Önerisinin Makul Ticari Şartlar İçermesi 
119
3. Sözleşme Görüşmesinin Makul Bir Süre Devam Etmesi 
120
B. Zorunlu Lisans Talebinde Bulunulması 
121
C. Zorunlu Lisans Kararını Verecek Mahkeme ve Dava Süreci 
122
1. Görevli ve Yetkili Mahkeme 
122
2. Dava Süreci 
123
D. Zorunlu Lisans Kararı 
125
1. Kararda Belirtilecek Konular 
125
a. Zorunlu Lisansın Kapsamı 
125
aa. Genel Olarak 
125
bb. Patente İlişkin Know–How Bilgileri 
126
cc. Ek Patentler 
127
b. Lisans Bedeli 
129
c. Lisans Süresi 
131
d. Lisans Alanın Yetkileri 
132
aa. Genel Olarak 
132
bb. Özel Durumlar 
133
aaa. İthalat Yetkisi 
133
bbb. İhracat Yetkisi 
134
ccc. Paralel İthalat 
136
E. Zorunlu Lisansın Kurulma Anı 
138
F. Zorunlu Lisans Şartlarının Değiştirilmesi 
139
G. Zorunlu Lisans Kararına İtiraz 
142
II. ZORUNLU LİSANSIN SONA ERMESİ 
142
A. Zorunlu Lisans Kararının İptali 
142
B. Diğer Sona Erme Nedenleri 
143
Sonuç 
145
Kaynakça 
151
Kavram Dizini 
167