2. Baskı,
Ekim 2019
Kitabın Detayları
Dili:
Türkçe
Ebat:
17x25
Sayfa Sayısı:
768
Kitabın Fiyatı:
835,00₺
24 saat içerisinde temin edilir.
Kitabın Açıklaması
Bu eser, Seçkin Yayıncılık'ın yayını olarak, "Marmara Hukuk Yorumu"nun "V/1, 2"nci cildi olarak okuyucuya sunulmuştur.
Bu eserde, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun "Genel Hükümler" başlıklı birinci kısmının "Borç İlişkisinin Kaynakları" başlıklı birinci bölümünün "Haksız Fiillerden Doğan Borç İlişkileri" başlıklı ikinci ayırımında ve "Sebepsiz Zenginleşmeden Doğan Borç ilişkileri" başlıklı üçüncü ayırımında yer alan hükümler yorumlanmıştır.
Bu bilimsel yorum yapılırken Türk Hukukundan başka mukayeseli hukuktan, özellikle İsviçre, Almanya, Fransa hukuklarından yararlanılmıştır. Temel kavram ve hukukun genel ilkelerinin tarihi girişiminde Roma Hukukundaki kökleri okuyucuya sunulmuştur. Eserde özellikle sorumluluk hukukuna ilişkin karşılaştırmalı hukuktaki gelişmelere yer verilmiştir.
Hem Türk yargı kararlarına hem de yabancı mahkeme kararlarına yer verilerek uygulamadan pek çok örnek okuyucuya sunulmuştur.
Kitabın Konu Başlıkları
Haksız Fiilden Doğan Borç İlişkisi
Sebepsiz Zenginleşmeden Doğan Borç İlişkileri
Kitapla İlgili Kategoriler
Yorumlar
Kitabın İçindekileri
İkinci Baskıya Önsöz
7
Birinci Baskıya Önsöz
9
Kısaltmalar
41
İkinci Ayırım
HAKSIZ FİİLDEN DOĞAN BORÇ İLİŞKİSİ
§ 22. HAKSIZ FİİL VE HUKUKİ SORUMLULUK
I. GENEL OLARAK
47
II. AMACI
49
III. SORUMLULUK VE SİGORTA ARASINDAKİ İLİŞKİ
51
IV. AVRUPA BİRLİĞİ HUKUKUNDA SÖZLEŞME DIŞI SORUMLULUK HUKUKUNDAKİ GELİŞMELER
51
V. İSVİÇRE HUKUKUNDA SORUMLULUK HUKUKUNDAKİ GELİŞMELER
52
VI. HAKSIZ FİİL SORUMLULUĞUNUN DAYANDIĞI ESASLAR VE SORUMLULUK ÇEŞİTLERİ
54
A. Kusur Sorumluluğu
55
B. Kusursuz Sorumluluk
56
1. Genel Olarak
56
a. Hakkaniyet Düşüncesi
57
b. Hakimiyet (Objektif Özen Yükümünün İhlali) Düşüncesi
57
c. Tehlike Düşüncesi
58
2. Kusursuz Sorumluluk Halleri
58
VII. BENZER TALEPLERLE OLAN İLİŞKİSİ
59
A. Hukuki İşlemden Doğan Taleplerle
59
B. Sebepsiz Zenginleşmeden Doğan Taleplerle
59
C. Vekaletsiz İşgörmeden Doğan Taleplerle
60
§ 23. DAR ANLAMDA HAKSIZ FİİL (KUSUR) SORUMLULUĞU
I. KUSUR SORUMLULUĞU
61
II. FİİL (DAVRANIŞ)
63
A. Kavram
63
B. Çeşitleri
64
1. Olumlu Fiil (Davranış)
64
2. Olumsuz Fiil (Davranış)
64
§ 24. KUSURLU FİİL
I. KUSUR KAVRAMI
67
II. KUSURUN FONKSİYONU
68
A. Zarar Verenin Sorumluluğunu Doğurması
68
B. Tazminatın Kapsamının Belirlenmesi
69
C. Zarar Verenin Sorumluluğunu Sona Erdirmesi
69
D. İç İlişkide Zararın Paylaştırılması
69
III. KUSURUN SUBJEKTİF YÖNÜ OLARAK: KUSUR EHLİYETİ
69
IV. KUSURUN OBJEKTİF YÖNÜ
72
A. Kusuru Açıklayan Görüşler
72
1. Subjektif Teori
72
2. Objektif Teori
72
B. Kusurun Objektif Yönden Çeşitleri
73
1. İstem
73
a. Kast
74
b. Direkt istem
74
c. Muhtemel istem
74
2. Kast
74
a. Kastın Unsurları
75
aa. Öngörme (Tasavvur)
75
bb. İsteme (İrade)
75
b. Kastın Çeşitleri
76
aa. Doğrudan Kast
76
bb. Dolaylı Kast
76
3. İhmal
76
a. Kavram
76
b. İhmalin Belirlenmesi (İhmalin Objektifleştirilmesi)
77
c. İhmalin Belirlenmesinde Yararlanılacak Yardımcı Unsurlar
80
d. İhmalin (Kusurun) Hukuka Aykırılıktan Ayırt Edilmesi
81
e. İhmal Çeşitleri
83
aa. Ağır İhmal – Hafif İhmal
83
bb. Bilinçli İhmal – Bilinçsiz İhmal
84
4. Ağır Kusur – Hafif Kusur
85
§ 25. HUKUKA AYKIRI FİİL
I. KAVRAM
87
II. HUKUKA AYKIRILIĞI AÇIKLAYAN GÖRÜŞLER
88
A. Subjektif Hukuka Aykırılık Görüşü
88
B. Objektif Hukuka Aykırılık Görüşü
89
III. TANIM
91
IV. HUKUKA AYKIRI DAVRANIŞLAR
92
A. Yasak Kuralı
92
1. Yasak Kuralı Bir Davranış Kuralı Olmalı
92
a. Genel Olarak
94
b. Ahlaka Aykırılıktan Sorumluluğun Şartları
95
aa. Ahlaki Yasak Kuralına Aykırı Fiil
95
bb. Başkasına Kasten Zarar Veren Fiil
96
cc. Zarar
97
dd. Uygun İlliyet Bağı
97
c. Uygulama Örnekleri
97
d. Yaptırımı
97
2. Yasak Kuralın Amacı Doğrudan Doğruya Malvarlığı ve Kişi Varlığı Değerlerini Zarardan Koruma Olmalı
98
a. Mutlak Hakkı Koruma Kuralı ile Koruma
99
b. Koruma Kuralı ile Koruma
103
aa. Genel Olarak
103
bb. Koruma Kuralının Belirlenmesi
103
cc. Kuralın (Normun) Koruma Amacı Görüşü
104
aaa. Genel Olarak
104
bbb. Kuralın Koruma Amacının Korunacak Kişileri Belirlemesi
107
ccc. Kuralın Koruma Amacının Korunacak Malvarlığı ve Kişi Değerlerini Belirlemesi
108
c. Tehlike Kuralı
110
d. Yalın (Diğer) Malvarlığı Zararlarında Hukuka Aykırılık
112
e. Nisbi Hakka Aykırılıkta Hukuka Aykırılık
112
f. Dürüstlük Kuralına Aykırılık
113
B. Yasak Kuralına Aykırı Fiil
114
1. Olumlu Fiille Hukuka Aykırılık
114
2. Olumsuz Fiille Hukuka Aykırılık
114
a. Yazılı Bir Hukuk Kuralı Olumsuz Bir Davranışta Bulunmamayı Yasak Kuralı Olarak Öngörüyorsa
115
b. Kaçınma Fiili Ahlaka Aykırı Fiil Teşkil Ediyorsa
116
c. Kaçınma Fiili Tehlike Kuralına Aykırılık Teşkil Ediyorsa
116
C. Hukuka Aykırılık Bağı
116
V. HUKUKA AYKIRILIĞI KALDIRAN HALLER
118
A. Genel Olarak
118
B. Yasal Bir Yetkinin Kullanılması
118
C. Zarar Görenin Rızası
119
D. Üstün Nitelikte Özel ve Kamusal Yarar
122
E. Hakkını Kendi Gücüyle Koruması
123
1. Kavram
123
2. Şartları
124
a. Hakkın Korunması
124
b. Diğer Yasal Koruma Yollarıyla Korunmanın Zamanında Yapılabilmesinin Mümkün Olmaması
124
c. Fiili Gücün Kullanılmaması Durumunda Hakkın İleri Sürülmesinin Güçleşecek Olması
124
d. Fiili Gücün Kullanılması Hakkı Korumaya Elverişli ve Orantılı Olmalı
124
3. Sonuçları
125
F. Haklı Savunma (Meşru Müdafaa)
125
1. Kavram
125
2. Şartları
125
a. Savunanın veya Üçüncü Bir Kişinin Şahıs ve Mallarına Saldırı Olmalı
125
b. Saldırı Mevcut Olmalı
126
c. Saldırı Devam Etmeli
126
d. Saldırı Hukuka Aykırı Olmalı
127
aa. Savunma Bizzat Saldırana Karşı Yapılmalı
127
bb. Saldırının Onunla Orantılı Savunma ile Ortadan Kaldırılması Zorunluluğu
127
3. Sonuçları: Sorumsuzluk
128
G. Zorunluluk (Iztırar Hali)
128
1. Kavram
128
2. Şartları
129
a. Kendisinin veya Başkasının Şahıs ve Malları İçin Açık Ya Da Yakın Bir Zarar Tehlikesi Söz Konusu Olmalı
129
aa. Kendisinin veya Başkasının Şahıs ve Mallarının Zarar Görme Tehlikesi Söz Konusu Olmalı
129
bb. Tehlike Açık ve Yakın Olmalı
129
aaa. Tehlike Malına Zarar Verilenden Kaynaklanmamalı
129
b. Tehlike Bir Kişinin Mallarına Zarar Verme Tehlikesinin Önlenmesi İçin Gerekli Olmalı
130
c. Diğer Bir Kişinin Malına Verilen Zarar Tehlike ile Orantılı Olmalı
130
3. Sonuçları: Giderim Sorumluluğu
130
§ 26. ZARAR VERİCİ DAVRANIŞ
I. ZARAR KAVRAMI
133
II. ZARAR ÇEŞİTLERİ
135
A. Maddi Zarar
135
1. Kavram
138
2. Hesaplama Yöntemleri
142
a. Objektif Hesaplama Yöntemi
142
b. Subjektif Hesaplama Yöntemi
143
3. Maddi Zararın Belirlenme Anı
143
4. Maddi Zararın Görünüm Şekilleri
146
a. Fiili Zarar ve Yoksun Kalınan Kar
146
aa. Fiili Zarar
146
bb. Yoksun Kalınan Kazanç/Kar
147
b. Doğrudan Zarar ve Dolaylı Zarar
149
aa. Doğrudan Zarar
149
bb. Dolaylı Zarar
150
c. Dolayısıyla Zarar Görenin Zararı: Yansıma Zarar
151
d. Normatif Zarar
152
aa. Genel Olarak
152
bb. Zarar Görenin Şeyi Kullanma İmkanından Mahrum Kalmasından Doğan Zararı
157
e. Mevcut Zarar, Müstakbel (Gelecekteki) Zarar, Muhtemel (Olası) Zarar
159
f. Ölüm ve Bedensel Zarar, Eşyaya İlişkin Zarar ve Diğer Zararlar
160
aa. Ölüm ve Bedensel Zarar
160
aaa. Bedensel Zarar
161
a’. Genel Olarak
161
b’. Geçici Bedensel Zarar – Sürekli Bedensel Zarar
162
c’. Bedensel Zarar Kalemleri
163
aa’. Tedavi Giderleri
163
bb’. Kazanç Zararları
165
cc’. Çalışma Gücünün Azalmasından ya da Yitirilmesinden Doğan Zararlar
167
dd’. Ekonomik Geleceğin Sarsılmasından Doğan Zararlar
170
bbb. Ölüm Halinde Uğranılan Zararlar
171
a’. Ölenin Mirasçılarının Uğradığı Zararlar
171
aa’. Cenaze Giderleri
171
bb’. Ölüm Hemen Gerçekleşmemişse
172
aaa’. Tedavi Giderleri
172
bbb’. Çalışma Gücünün Azalmasından ya da Yitirilmesinden Doğan Zararlar
172
b’. Ölenin Desteğinden Yoksun Kalan Kişilerin Uğradığı Zararlar (Destekten Yoksun Kalma Tazminatı)
172
aa’. Genel Olarak
172
bb’. Özellikleri
173
aaa’. Bağımsız Tazminat Talebi
173
bbb’. Tazminatın İstisna Olması
174
ccc’. Yansıma Zararın Tazmin Olması
174
cc’. Unsurları
175
aaa’. Destek Görenin Bakım/Destek İlişkisinin Sona Ermesi
175
a’’. Destek İlişkisi
175
aa’’. Destek Tarafından Bakılması
176
aaa’’. Destek Kavramı
176
bbb’’. Destek Çeşitleri
177
ccc’’. Desteğin Destek Olana Bakması (Bakım Yardımı)
178
ddd’’. Destek Tipleri
180
bb’’. Destek Görenin Bakım İhtiyacı
182
aaa’’. Destek Gören
182
bbb’’. Bakım İhtiyacı Unsuru
183
b’’. Bakım İlişkisinin Desteğin Ölmesi Sebebiyle Sona Ermesi
184
bbb’. Bakım İlişkisinin Sona Ermesi Sebebiyle Destek Görenin Zarara Uğraması (Destek Zararı)
184
ccc’. Ölüm Sebebiyle Sorumluluğun Söz Konusu Olması
184
dd’. Destekten Yoksun Kalma (Destek) Zararının Belirlenmesi
185
aaa’. Genel Olarak
185
bbb’. Destek Zararının Belirlenmesi
186
a’’. Genel Olarak
186
b’’. Desteğin Gelirinin ve Diğer Gelir Değerlerinin Belirlenmesi
186
c’’. Desteğin Gelirinin Netleştirilmesi
188
d’’. Destek Görene Gelirden Ayrılacak – Destek– Payın Belirlenmesi
188
e’’. Bakım Yardım Süresinin ve İhtiyaç Süresinin Belirlenmesi (Destek Süresi)
190
aa’’. Desteğin Bakım Süresi
191
bb’’. Destek Görenin İhtiyaç Süresi
192
f’’. Zararın İndirilmesi
194
aa’’. Genel Olarak
194
bb’’. Zarardan İndirim Kalemleri
194
aaa’’. Miras Kazanımları
194
bbb’’. Mal Rejiminin Tasfiyesinden Doğan Alacaklar
195
ccc’’. Sigorta Tazminatları
196
a’’’. Sosyal Güvenlik Kurumu Ödemeleri
196
aa’’’. Genel Olarak
196
bb’’’. Rücu Edilemeyen Sosyal Güvenlik Ödemelerinin Tazminattan İndirilememesi
197
b’’’. İfa Amacını Taşımayan Ödemelerin Tazminattan İndirilememesi
198
c’’’. Özel Sigorta Ödemeleri
198
ddd’’. Eşin Evlenme Şansı
199
ccc’. Denkleştirme
200
ddd’. Tazminatın Belirlenmesi (Zararı Azaltan ve Kaldıran Hallerin Dikkate Alınması)
201
a’’. Genel Olarak
201
b’’. Hesaplanan Tazminat Miktarından Hakkaniyet Sebebiyle İndirim Yapılamaması
201
eee’. Tazminatın Şekli
202
bb. Eşyaya İlişkin Zarar
202
aaa. Kavram
202
bbb. Eşyanın Zarara Uğraması
202
a’. Eşyanın Hasara Uğraması
203
b’. Eşyanın Yok Olması veya Fonksiyonun Ortadan Kalkması
204
ccc. Zararın Tazmini Yöntemleri
205
a’. Objektif Yöntem
205
b’. Subjektif Yöntem
205
c’. Zararı Belirleme Yöntemi
206
d’. Zararın Belirleneceği An
207
e’. Zararın Belirleneceği Yer
207
cc. Diğer Zararlar
207
B. Manevi Zarar
207
1. Kavram
207
2. Manevi Tazminatın Amacı
209
a. Giderim Görüşü
209
b. Cezalandırma Görüşü
210
c. Önleme Görüşü
211
d. Tatmin Görüşü
211
e. Karma Görüş: Denkleştirme Amacı
212
3. Manevi Zararın Niteliği
213
a. Subjektif Görüş
214
b. Objektif Görüş
215
c. Karma Görüş
216
4. Manevi Zararın Görünüm Şekilleri
220
a. Genel Olarak
220
b. Kişilik Hakkının Zedelenmesi Halinde Manevi Tazminat
220
aa. Genel Olarak
220
bb. Kişilik Hakkına Saldırı Sebebiyle Manevi Zararın Giderimi
221
aaa. Bir Kişinin Kişilik Hakkının Hukuka Aykırı Olarak Zedelenmesi
221
a’. Genel Olarak
221
b’. Kişilik Varlığı Değerleri
222
aa’. Genel Olarak
222
bb’. Kişisel Alanın İhlali Şekli Olarak Özel ve Gizlilik Alanı İhlali
223
cc’. Şeref ve Haysiyet İhlali
226
dd’. Cinsel Yaşam İhlalinde, Cinsel Tacizde ve Piskolojik Tacizde
227
ee’. Eşyanın Zarara Uğramasında
229
c’. Kişilik Varlığı Değerlerinin Korunması
232
bbb. Manevi Zararın Bulunması
233
a’. Genel Olarak
233
b’. Ağır Kişilik Hakkı Zedelenmesinin Aranmaması
233
c’. Manevi Zararın Başka Surette Giderilmesinin Gerekmemesi
234
ccc. Manevi Zarar ile Fiil Arasında Uygun Nedensellik (İlliyet) Bağının Bulunması
235
ddd. Sorumlunun Kusuru veya Kusursuz Sorumluluk Halinden Sorumlu Olması
235
a’. Genel Olarak
235
b’. Kusurun Özel Ağırlığının Aranmaması
236
cc. Değerlendirme Anı
237
dd. Giderim Biçimi
237
aaa. Kural: Nakden Ödeme
237
a’. Para Ödemesi
237
b’. Para Ödeme Miktarının Belirlenmesi
238
aa’. Genel Olarak
238
bb’. Manevi Tazminatın Hesaplanması Yöntemleri
238
aaa’. Klasik Yaklaşımlar
239
a’’. Somut Olayın Özelliklerini Değerlendirme Yöntemi
239
b’’. Emsal Karar Karşılaştırma Yöntemi
239
c’’. Tarife Cetveli Yöntemi
240
bbb’. İki Aşamalı Yöntem
241
a’’. Genel Olarak
241
b’’. Genel Olarak İki Aşamalı Metot
242
aa’’. İlk Aşama: Kişilik Değeri Değerinin İhlalinin Objektif Değerlendirilmesi
242
bb’’. İkinci Aşama: Elem ve Izdırabın Olayın Özelliklerine Göre Subjektif Değerlendirilmesi
242
ccc’. Ekonomik Analiz Yöntemi
243
cc’. Miktarı Belirlenmesinde Dikkate Alınacak Faktörler
244
aaa’. Olayın Özellikleri
244
bbb’. Manevi Zararın ve İhlalin Şiddeti (Ağırlığı)
245
ccc’. Kusurun Ağırlığı
248
ddd’. Diğer Faktörler
248
dd’. Paranın Miktarı
249
ee’. Sembolik Para Ödemesi
250
ff’. Tazminatın Üçüncü Kişiye Ödenmesi
251
bbb. Tazminat Miktarı Yerine Diğer Bir Giderim Biçimi Kararlaştırılması veya Bunların Tazminata Eklenmesi
251
a’. Genel Olarak
251
b’. Diğer Tazminat Biçimleri
252
aa’. Kınama Kararı
252
bb’. Kınama Kararının Yayınlanması
254
cc'. Diğer Giderim Biçimleri
254
c. Bedensel Bütünlüğü Zedeleme ve Ölüm Halinde Manevi Tazminat
256
aa. Bedensel Bütünlüğü Zedelenenin Manevi Tazminatı
256
aaa. Genel Olarak
256
bbb. Özel Hallerin Manevi Tazminatın Hukuki Olgusu Olmadığı
256
ccc. Kişinin Bedensel Bütünlüğünün Zedelenmesi
258
bb. Ağır Bedensel Zarar Görenin veya Ölenin Yakınlarının Manevi Tazminatı
259
aaa. Genel Olarak
259
bbb. Yakın Kavramı
261
a’. Genel Olarak
261
b’. Derecelendirme Teorisi
264
ccc. Ölüm ve Ağır Bedensel Bütünlüğün İhlali
266
a’. Ölüm
266
b’. Ağır Bedensel Zarar
266
ddd. Ölümün/Ağır Bedensel İhlalin Yakın Üzerinde Sürekli ve Ağır Şekilde Etkili Olması
267
eee. Tazmini Gereken Manevi Zarar: Şok Zarar
267
cc. Tazminatın Şekli: Nakden Tazmin
268
d. Sözleşmeye Aykırılıkta Manevi Tazminat
269
C. Haksız Rekabet
270
III. ZARARIN DENKLEŞTİRİLMESİ
271
A. Genel Olarak
271
B. Şartları
272
1. Tazmini Gereken Bir Zarar Bulunmalı
272
2. Zararla Denkleştirilebilecek Bir Yarar Bulunmalı
272
a. Üçüncü Kişiler Tarafından Yapılan Yardım ve Ödemeler
272
b. Sigorta Ödemeleri
273
c. Zarar Görenden Kaynaklanan Yararlar
273
d. Diğer Yararlar
274
3. Elde Edilen Yararla Zarar Verici Davranış Arasında Uygun İlliyet Bağı Bulunmalı
274
4. Tarafların İradesi veya İşin Niteliği Zararın Denkleştirilmesine Engel Olmamalı
274
IV. ZARARIN İSPATI
275
V. AYIRT ETME GÜCÜNÜN GEÇİCİ KAYBI
276
§ 27. NEDENSELLİK (İLLİYET) BAĞI
I. NEDENSELLİK (İLLİYET) BAĞI KAVRAMI
277
II. NEDENSELLİK (İLLİYET) BAĞI KAVRAMININ DEĞİŞİK ANLAMLARI
278
III. UYGUN NEDENSELLİK (İLLİYET) BAĞI KAVRAMI
279
A. Şart Teorisi
279
B. Uygun Nedensellik (İlliyet) Bağı Teorisi
280
1. Genel Olarak
280
2. Uygun Nedensellik Bağının Zorunlu Şartlar İçinden Belirlenmesi
283
a. Genel Olarak
283
b. Uygun Nedenlerin Objektifleştirilmesi
285
c. Uygun Nedenlerin Genelleştirilmesi
285
d. Uygun Nedenlerin İhtimaller Teorisine Göre Belirlenmesi
287
e. Uygun Nedenlerin Çokluk (Frekantalist) Olasılık Teorisine Göre Belirlenmesi
287
f. Uygun Nedenlerin Objektif Sonradan Tahmin Görüşüne Göre Belirlenmesi
288
IV. UYGUN NEDENSELLİK BAĞI İLE HUKUKA AYKIRILIK BAĞI ARASINDAKİ İLİŞKİ
289
V. NEDENLERİN TOPLANMASI
293
A. Ortak Nedensellik
293
1. Kusurlu Ortak Nedensellik
294
2. Yalın Ortak Nedensellik (Neden Ortaklığı)
294
B. Yarışan Nedensellik
295
C. Seçimlik (Alternatif) Nedensellik
296
VI. BİRDEN ÇOK SEBEPTEN YALNIZ BİRİNİN ZARARI DOĞURMASI
297
A. Farazi Nedensellik
298
B. Nedensellik Bağının Kesilmesi
299
1. Kavram
299
2. Kesilme Sebepleri
301
a. Mücbir Sebep
301
aa. Kavram
301
bb. Mücbir Sebep Teşkil Eden Olayın Unsurları
302
aaa. Olağanüstü Bir Olay Olması
302
bbb. Harici Bir Olay Olmalı
303
ccc. Kaçınılmaz Bir Olay Olmalı
303
ddd. Olayın Sonuçları Öngörülemez Olmalı
303
cc. Beklenmeyen Halden Farkı
303
b. Zarar Görenin Ağır Kusurlu Fiili
305
c. Üçüncü Kişinin Ağır Kusurlu Fiili
306
§ 28. KUSURSUZ SORUMLULUK
I. GENEL OLARAK KUSURSUZ SORUMLUĞUN ORTAK NOKTALARI
309
II. KUSURSUZ SORUMLULUK ÇEŞİTLERİ
310
III. KUSURSUZ SORUMLULUKTA EK (MUNZAM) KUSURUN ROLÜ
310
IV. İSPAT YÜKÜ
311
§ 29. HAKKANİYET SORUMLULUĞU
I. YASAL DAYANAĞI
315
II. YASAL DÜZENLEME VE HAKKANİYET SORUMLULUĞUNUN GENEL KURAL OLARAK DÜZENLENMESİNİN GEREKLİLİĞİ
316
III. HUKUKİ NİTELİĞİ
317
IV. SORUMLULUĞU DOĞURAN HUKUKİ OLGULAR
318
A. Zarar Veren Ayırt Etme Gücünden Yoksun Olmalı
318
B. Kusur Hariç Haksız Fiil Sorumluluğunun Unsurları Gerçekleşmeli
319
C. Somut Olayın Özellikli Koşulları Hakkaniyet Gereği Tazminatı Gerekli Kılmalı
320
1. Tarafların Ekonomik Durumları
320
2. Somut Olayın Diğer Özellikli Koşulları
320
V. HAKKANİYET SORUMLULUĞUNUN SÖZLEŞMEYE AYKIRILIK DURUMUNA UYGULANMASI
321
§ 30. SEBEP (ÖZEN) SORUMLULUĞU
SEBEP (ÖZEN) SORUMLULUĞU
323
§ 31. ADAM ÇALIŞTIRANIN SORUMLULUĞU
I. YASAL DAYANAK
329
II. SORUMLU KİŞİ: ADAM ÇALIŞTIRAN
330
A. Terim
330
B. Kavram
330
III. TBK. M. 66’DAKİ (ÇALIŞANIN VERDİĞİ ZARARDAN) SORUMLULUK İLE
TBK M. 116’DAKİ (YARDIMCI KİŞİNİN FİİLİNDEN) SORUMLULUĞUN KARŞILAŞTIRILMASI
332
IV. NİTELİĞİ
335
V. ÇEŞİTLERİ
338
A. Adam Çalıştıranın Çalışandan Genel Sorumluluğu
339
B. Adam Çalıştıranın Çalışandan Özel Sorumluluğu
339
VI. SORUMLULUĞU DOĞURAN HUKUKİ OLGULAR
339
A. Adam Çalıştıranın Çalışanın Fiilinden Sorumluluğu (Adam Çalıştıranın Genel Sorumluluğu)
340
1. Sorumluluğu Doğuran Hukuki Olgu: Çalışanın Kendisine Verilen İşin Yapılması Sırasında Zarar Doğması
340
a. Genel Olarak
340
b. Çalışan Kavramı
340
c. Çalışanın Adam Çalıştıranla Bir Çalıştırma İlişkisinin Bulunması
341
aa. Genel Olarak
341
bb. Çalışanın Adam Çalıştırana Bağımlı Olarak İşgörmesi
343
d. Zararın İşin Görülmesi Sırasında Meydana Gelmiş Olması
344
aa. Fonksiyonel Bağın Bulunması
344
bb. Çalışanın Fiili ile Zarar Arasındaki Nedensellik Bağının Kesilmesi
346
2. Adam Çalıştıranın Özenli Davranışına İlişkin Kurtuluş Kanıtı Getirememesi (Özel Kurtuluş Kanıtı)
348
a. Özene İlişkin (Özel) Kurtuluş Kanıtları
350
aa. Çalışanın Seçiminde Özen (cura in eligendo)
350
bb. Talimat Vermede Özen (cura in instruendo)
351
cc. Denetlemede ve Gözetimde Özen (cura in custodio)
352
b. Çalışanın Fiili ile Zarar Arasındaki Nedenselliğin Kesilmesi (Genel Kurtuluş Kanıtı)
352
B. Adam Çalıştıranın Çalışanın İşletme Faaliyetlerinden Sorumluluğu (Adam Çalıştıranın Özel Sorumluluğu)
356
1. Sorumluluğu Doğuran Hukuki Olgular: İşletmenin Faaliyetinden Zarar Doğması
359
2. Adam Çalıştıranın Kurtuluş Kanıtı Getirememesi: Çalışma Düzenine Özen
362
VII. ÇALIŞANA RÜCU HAKKI
364
VIII. DEVLETİN KAMU GÖREVLİLERİNİN VERDİKLERİ ZARARLARDAN DOLAYI SORUMLULUĞU
367
§ 32. HAYVAN BULUNDURANIN SORUMLULUĞU
I. YASAL DAYANAK
369
II. SORUMLULUĞUNUN HUKUKİ NİTELİĞİ
370
III. SORUMLU KİŞİ: HAYVAN BULUNDURAN
371
A. Terim
371
B. Kavram
371
IV. SORUMLULUĞUN ŞARTLARI
373
A. Sorumluluğu Doğuran Olgu: Hayvanın Zarar Vermesi Olgusu
373
1. Hayvanı Bulundurma İlişkisi
374
a. Hayvan Kavramı
374
b. Hayvan Bulundurma İlişkisi
375
2. Hayvanın İçgüdüsel Fiili
376
3. Hayvanın Üçüncü Kişiye Zarar Vermesi
377
4. Hayvanın Fiili ile Zarar Arasında Nedensellik Bağı Bulunması
377
B. Kurtuluş Kanıtı Getirememe: Zararın Doğmasını Engellemek İçin Gerekli Özen
377
V. RÜCU HAKKI
379
A. Zarara Neden Olan Hayvanın Başka Bir Hayvan Tarafından Ürkütülme Hali
379
B. Zarara Neden Olan Hayvanın Bir Başkası Tarafından Ürkütülme Hali
380
VI. TAŞINMAZ ZİLYEDİNİN HAYVANI ALIKOYMA HAKKI
380
A. Genel Olarak
380
B. Alıkoyma Hakkı Sahibi
380
C. Alıkoyma Hakkının Şartları
380
D. Taşınmazın Zilyedinin Hakları
381
1. Hayvanı Yakalama Hakkı
381
2. Hayvanı Alıkoyma Hakkı
381
3. Hayvanı Etkisiz Hale Getirebilme Hakkı
381
E. Taşınmazın Zilyedinin Hayvan Sahibine Bilgi Verme Yükümlülüğü
382
§ 33. HAYVANI SAHİPLENENİN SORUMLULUĞU
I. YASAL DAYANAK
383
II. SORUMLU KİŞİ: HAYVANI SAHİPLENEN
383
III. SORUMLULUĞUN NİTELİĞİ
384
IV. SORUMLULUĞUN ŞARTLARI
384
A. Sorumluluğu Doğuran Olgu: Sahipli Hayvanın Çevre Kirliliğine veya İnsana Zarar ve Rahatsızlık Vermesi
384
1. Sahipli Hayvanın Fiili
384
a. Sahipli Hayvan
384
b. Sahipli Hayvanın Fiili
385
2. Hayvanın Zarar (veya Rahatsızlık) Vermesi
386
3. Hayvanın Fiili ile Zarar (veya Rahatsızlık) Arasında Nedensellik Bağı Bulunması
386
B. Kurtuluş Kanıtı: Hayvan Sahibinin Zamanında Yeterli Önleyici Tedbirleri Alması
386
V. SORUMLULUĞUN YAPTIRIMI
387
A. Önleyici Tedbirlerin Alınmasını Hakimden İsteme
387
B. Zararın Tazmini
387
§ 34. YAPI VE ESER MALİKİNİN SORUMLULUĞU
I. YASAL DAYANAK
389
II. TAŞINMAZ MALİKİNİN SORUMLULUĞU İLE İLİŞKİSİ
390
III. NİTELİĞİ
391
IV. SORUMLU KİŞİLER
395
A. Yapı veya Diğer Eser “Maliki”
395
1. Genel Olarak
395
2. Malikin Belirlenmesi
398
B. İntifa ve Oturma Hakkı Sahipleri
402
1. Genel Olarak
402
a. İntifa Hakkı Sahibi
404
b. Oturma Hakkı Sahibi
404
c. Yapı Eserini Diğer Kullananlar
404
2. Sorumluluk Olgusunun Bakım Eksikliği ile Sınırlı Olması
406
3. Müteselsil Sorumluluk
406
V. SORUMLULUK OLGUSU: YAPI (BİNANIN VEYA DİĞER YAPI) ESERLERİNİN YAPIMINDAKİ BOZUKLUKLARDAN VEYA BAKIMINDAKİ EKSİKLİKLERDEN ZARAR DOĞMASI
406
A. Yapı Eserlerinin Yapımında Bozukluk veya Bakımda Eksiklik Olması
406
1. Genel Olarak
406
2. Yapı Eseri
406
a. Kavram
407
b. Unsurları
407
aa. Sabitlik Unsuru
408
bb. Yapaylık Unsuru
408
cc. Tamamlanma
409
c. Yapı Eseri Çeşitleri
410
aa. Bina
410
bb. Diğer Yapı Eseri
412
3. Yapımdaki Bozukluk veya Bakımdaki Eksiklik
414
a. Yapımdaki Bozukluk
416
b. Bakımdaki Eksiklik
417
B. Yapımında Bozukluk veya Bakımdaki Eksiklikten Doğan Zarar
418
C. Uygun Nedensellik Bağı
418
VI. YAPI MALİKİNİN RÜCU HAKKI
419
VII. ZARAR TEHLİKESİNİN ÖNLENMESİ İSTEMİ
421
§ 35. 4708 SAYILI YAPI DENETİMİ HAKKINDA KANUN AÇISINDAN
YAPI DENETİM ŞİRKETİ VE İLGİLİLERİNİN SORUMLULUĞU
I. YASAL DAYANAK
425
II. SORUMLU KİŞİLER
425
III. SORUMLULUĞUN NİTELİĞİ
426
IV. SORUMLULUĞUN HUKUKİ OLGULARI
427
§ 36. 4703 SAYILI KANUN’A GÖRE ÜRETİCİNİN GÜVENLİ OLMAYAN
ÜRÜNÜ PİYASAYA ARZINDAN SORUMLULUĞU
I. GENEL OLARAK
431
II. HUKUKİ NİTELİĞİ
431
III. ÜRETİCİNİN GÜVENLİ OLMAYAN ÜRÜNÜN PİYASAYA ARZINDAN SORUMLULUĞU
433
A. Sorumlu Kişi: Üretici
433
B. Sorumluluğun Şartları
434
1. Sorumluluğu Doğuran Olgu: Güvenli Olmayan Ürünün Piyasaya Arzı
434
a. Güvenli Olmayan Ürün
434
aa. Ürün Kavramı
434
bb. Güvenli Olmayan Ürün Kavramı
435
aaa. Ürün Risk Taşımamalı
435
bbb. Ürünün Yeterli Koruma Sağlamalı
435
b. Ürünün Piyasaya Arzı Kavramı
435
c. Üreticinin Piyasaya Arz Edilen Ürünün Güvenli Ürün Olmaması
436
aa. Genel Olarak
436
bb. Piyasaya Arz Edilen Ürünün Güvenli Olmadığının Belirlenmesi
437
aaa. Teknik Düzenlemeye Uygunluğun Yeterli Olmaması
437
bbb. Ulusal veya Uluslararası Teknik Standartlar
437
ccc. Tüketicinin Güvenliğe İlişkin Makul Beklentisi
438
d. Üreticinin Piyasaya Arz Ettiği Ürünün Güvenli Ürün Olmamasının Özel Görünüm Şekilleri
438
aa. Üreticinin Güvenlik Önlemleri Almaması
438
bb. Uygunluk İşaretini ve Belgeleri Değiştirmemesi
438
2. Zarar ve Uygun İlliyet Bağı
439
IV. DAĞITICININ GÜVENLİ OLMAYAN ÜRÜNÜ PİYASAYA ARZINDAN SORUMLULUĞU
439
§ 37. 1512 SAYILI NOTERLİK KANUNU’NA GÖRE NOTERİN ÇALIŞANININ NOTERLİK BELGELEME İŞLEM VE
EYLEMİNDEN SORUMLULUĞU
I. YASAL DAYANAK
441
II. SORUMLU KİŞİ: NOTER
441
III. NİTELİĞİ
441
IV. SORUMLULUĞUN ŞARTLARI
442
A. Sorumluluğu Doğuran Hukuki Olgu: Zararın Noterin Görevi Kapsamında Belgelenen İşlemden veya Noterlik İşinden Doğması
443
1. Noter Çalışanı
443
2. Noter Çalışanının Noterin Görevine Giren İşlemi Belgelemesi ve İşi Yapması
443
3. Noter Çalışanının Noterlik Şekil, Usul ve Esaslarına Aykırı Kusurlu Davranışı
444
4. Noter Çalışanının Belgelemesinden Zarar Doğması
446
5. Noter Çalışanının Belgelemesi ile Zarar Arasında Nedensellik Bağı Bulunması
446
B. Noterin Kurtuluş Kanıtı Getirememesi: Özene İlişkin Genel Kurtuluş Kanıtı Getirememesi
448
V. NOTERİN ÇALIŞANINA RÜCU HAKKI
448
§ 38. TEHLİKE SORUMLULUĞU
I. TEHLİKE SORUMLULUĞU KAVRAMI
449
II. TEHLİKE SORUMLULUĞUNUN DAYANDIĞI ESASLAR
451
A. Yarar Görüşü
451
B. Tehlikeye Hakimiyet Görüşü
452
III. TEHLİKE SORUMLULUĞUNDA NEDENSELLİK BAĞI UNSURU
452
IV. GENEL TEHLİKE SORUMLULUĞU
452
A. Yasal Dayanağı
452
B. TBK’da Tehlike Sorumluluğunun İstisna Olmaktan Çıkarılması
452
C. Temel Özellikleri
454
D. Sorumlu Kişi (Tehlike Sorumlusu)
455
1. İşletme Sahibi
455
2. İşleten
455
3. Müteselsil Sorumluluk
455
E. Sorumluluğu Doğuran Hukuki Olgular
455
1. Önemli Ölçüde Tehlike Yaratan Bir İşletme Olması
455
a. Objektif Unsur
457
b. Subjektif Unsur
457
2. İşletmenin Faaliyetinden Zarar Doğması
458
F. Denkleştirme
459
1. Genel Olarak
459
2. Şartları
459
G. Özel Tehlike Sorumluluğu
459
§ 39. MOTORLU ARAÇ İŞLETENİN VE ARAÇ İŞLETİCİSİNİN BAĞLI
OLDUĞU TEŞEBBÜS SAHİBİNİN HUKUKİ SORUMLULUĞU
I. GENEL OLARAK
461
II. YASAL DAYANAK
462
III. MOTORLU ARAÇ İŞLETENİN VE ARAÇ İŞLETİCİSİNİN BAĞLI OLDUĞU TEŞEBBÜS SAHİBİNİN HUKUKİ SORUMLULUĞU
464
A. Motorlu Araç Sürücüsün Sorumluluğu
464
1. Genel Olarak
464
2. Sorumluluğun Niteliği
464
3. Sorumlu Kişiler
465
a. Motorlu Araç İşleteni
465
aa. İşleten Kavramı
465
aaa. Tasarruf Edebilme Unsuru
466
bbb. Ekonomik Unsur
466
bb. İşletenin Belirlenmesine İlişkin Kriterler
467
aaa. Şekli Kriter
467
bbb. Maddi Kriter
468
cc. İşleten Çeşitleri
470
aaa. Gerçek İşleten: Araç Sahibi
470
bbb. Varsayılan İşleten
470
a’. Aracı Rehin Alan veya Mülkiyeti Muhafaza Kaydıyla Satışta Alıcı Sıfatıyla Kayıtlı Görünen Kişi
471
b’. Aracı Uzun Süre Kullanan Kişiler (Kiracı ve Ariyet Alan)
472
dd. İşletenin Sorumluluk Alanına Giren Kişiler
472
aaa. Aracın Sürücüsü
472
bbb. İşletmeye Katılan Yardımcı Kişiler
473
ccc. Motorlu Araca Binmesine Müsaade Edilen Kişiler
474
ee. İşleten Olarak Sorumlu Tutulan Diğer Kişiler
474
b. Motorlu Araç İşletenin Bağlı Bulunduğu Teşebbüs
475
c. Sorumlu Kişilerin Birden Fazla Olması
475
4. Sorumluluğun Hukuki Olguları
476
a’. Motorlu Araç
476
aa’. Makina Gücü ile Hareket Unsuru
476
bb’. Kara Parçası Üzerinde Hareket
477
b’. Motorlu Aracın İşletilmesi
480
aa’. İktisadi İşletme Görüşü
481
bb’. Hareket Halinde Olma Görüşü
481
cc’. Trafiğe Çıkma Kıstası
481
dd’. Makina Tekniği Kıstası
481
bbb. Motorlu Aracın Karayolunda Trafik Kazasına Sebep Olması
483
b’. Kaza
483
aa’. Dışarılık
484
bb’. Anilik
484
c’. Karayolu Üzerinde Trafik Kazası
484
bb. Trafik Kazasından Zarar Doğması
485
cc. Trafik Kazası ile Zarar Arasında Uygun Nedensellik Bağının Bulunması
486
b. İşletenin veya Araç İşleticisinin Bağlı Olduğu Teşebbüs Sahibinin Kurtuluş Kanıtı Getirememesi
487
5. Kazaya Yardım Edenin Zararlarından Sorumluluk
489
a. Yasal Dayanak
489
b. Hukuki Niteliği
490
c. Sorumlu Kişi
491
d. Sorumluluğu Doğuran Hukuki Olgular
491
aa. Zararın Kaza Sonrası Yardım Faaliyetinden Doğmuş Olması
491
bb. Hakimin Hal ve Şartları Dikkate Alarak Yardım Edenin Uğradığı Zararları Tazmine Karar Vermesi
492
C. İşletilme Halinde Olmayan Aracın Sebep Olduğu Trafik Kazasından Sorumluluk
492
1. Yasal Dayanak ve Hukuki Niteliği
492
2. Sorumlu Kişi
493
3. Sorumluluğu Doğuran Hukuki Olgu
494
a. İşletilme Halinde Olmayan Bir Motorlu Araç Kazaya Sebebiyet Vermiş Olmalı
494
b. Meydana Gelen Kaza Sonucunda Zarar Doğmuş Olmalı
494
c. Kazanın Meydana Gelmesinde İşleten veya Eylemlerinden Sorumlu Olduğu Kişilerin Kusuru Bulunmalı veya Kazaya Araçtaki Bozukluk Sebep Olmalı
494
d. Nedensellik Bağı
495
D. Yardımcı Kişinin Kusurundan Sorumluluk
495
IV. GENEL HÜKÜMLERİN UYGULANACAĞI HALLER
495
A. Hatır İçin Karşılıksız Taşımadan ve Hatır İçin Karşılıksız Verilmiş Araçtan Sorumluluk
496
B. Motorsuz Taşıtlar ve Motorlu Bisiklet Sürücüsünün Sorumluluğu
496
C. İşletenler veya Araç İşleticisinin Bağlı Olduğu Teşebbüs Sahipleri Arasında Zararın Tazmini
496
V. ÖZEL DURUMLAR
497
A. Motorlu Araç Römork Çekicisinin Sorumluluğu
497
B. Motorlu Araçlarla İlgili Mesleki Faaliyette Bulunanın Sorumluluğu
497
C. Yarış Düzenleyenin Sorumluluğu
498
D. Devlete ve Kamu Kuruluşlarına Ait Araçlardan Sorumluluk
499
E. Aracı Çalan veya Gasbedenin Sorumluluğu
499
VI. TAZMİNATIN KAPSAMI, ŞEKLİ VE BELİRLENMESİ
500
VII. SİGORTACININ MALİ SORUMLULUK SİGORTASI SÖZLEŞMESİNDEN SORUMLULUĞU
500
A. Mali Sorumluluk Sigortasının Zorunluluğu
500
1. İşletenin Mali Sigorta Yaptırma Zorunluluğu
500
2. Sigorta Şirketinin Sigorta Sözleşmesi Yapma Zorunluluğu
501
a. Genel Olarak
502
b. Sigorta Sözleşmesinde Tutarın Asgari Sigorta Tutarından Az Olmaması
502
c. Zarar Görenin Doğrudan Doğruya Sigorta Şirketinden Talep ve Dava Hakkı
502
d. Sigorta Şirketinin Zararı Ödemesi
502
aa. Genel Olarak
502
bb. Sigorta Şirketinin Tedavi Giderlerini Ödemesi
503
cc. Zarar Görenlerin Çokluğu
503
2. Tazminatın Azaltılması veya Kaldırılması Sonucunu Doğuran Haller
503
VIII. SORUMSUZLUK ANLAŞMALARI
504
IX. ZAMANAŞIMI
504
A. Kısa Zamanaşımı Süresi
504
B. Uzun Zamanaşımı Süresi
504
C. Ceza Zamanaşımı Süresi
504
D. Zamanaşımının Kesilmesi ve Durması
504
E. Rücu Talebinde Zamanaşımı
505
X. GÖREVLİ VE YETKİLİ MAHKEME
505
§ 40. ÇEVREYİ KİRLETENİN SORUMLULUĞU
I. GENEL OLARAK
507
II. ÇEVREYİ KİRLETENİN SORUMLULUĞU
508
A. Yasal Dayanak
508
1. Kirletenin Kusursuz Sorumluluğu
508
2. Kirletenin Genel Hükümlere Göre Sorumluluğu
508
B. Sorumluluğun Niteliği
510
C. Sorumlu Kişiler: Çevreyi Kirletenler/Çevreye Zarar Verenler
514
D. Sorumluluğun Hukuki Olguları
515
1. Sorumluluğu Doğuran Hukuki Olgu: Çevreyi Kirletme (veya Çevreyi Bozma)
515
a. Çevre Kirliği Kavramı
515
b. Çevreyi Kirletme Yasağı
516
aa. Genel Olarak
516
bb. Çevrenin Kirlenmesi İhtimalinde İlgilinin Tedbir Alma Yükümlülüğü
517
2. Çevreyi Kirletme veya Bozmadan Zarar Doğması (Çevre Zararı)
518
3. Çevreyi Kirletme (veya Bozma) ile Zarar Arasında Nedensellik Bağının Bulunması
521
E. Çevre Kanununda Özel Olarak Düzenlenen Çevre Kirlenmesi veya Çevrenin Bozulmasına İlişkin Olgular
523
1. Atıkların Arıtılmamasının veya Bertaraf Edilmemesinin Çevreyi Kirletmesi
523
a. Atık Kavramı ve Çeşitleri
523
b. Atıklarla Çevrenin Kirletilmesinden Sorumluluk
523
aa. Atıklarla Çevreyi Kirletme Yasağı
523
bb. Atıklarla Çevrenin Kirletilmesinden Sorumluluk
523
2. Tesis, İşletme ve Yerleşim Yerlerinin Arıtma ve Bertaraf Edilmemesinden Sorumluluk
524
3. Üreticinin Tehlikeli Atığı Bertaraf Etmemesinden Sorumluluk
524
4. Gürültülü Faaliyette Bulunanın Sorumluluğu
524
a. Gürültü Yasağı
524
b. Faaliyette Bulunanların Tedbir Alma Yükümlülüğü
525
c. Gürültülü Faaliyette Bulunanın Sorumluluğu
525
III. TEHLİKELİ KİMYASAL VEYA TEHLİKELİ ATIK FAALİYETİNDE BULUNANLARIN SORUMLULUĞU
525
A. Yasal Dayanak
525
B. Sorumlu Kişiler
525
1. Tehlikeli Kimyasal Faaliyette Bulunanlar
525
2. Tehlikeli Atık Faaliyetinde Bulunanlar
526
C. Sorumluluğun Niteliği
526
D. Sorumluluğun Hukuki Olguları
526
1. Sorumluluğu Doğuran Hukuki Olgu
526
a. Tehlikeli Kimyasalların Üretimi, Satışı, Depolanması, Kullanılması ve Taşınması Faaliyetlerinde Bulunma
526
b. Tehlikeli Atıkların Toplanması, Taşınması, Geçici ve Ara Depolanması, Geri Kazanımı, Yeniden Kullanılması ve Bertarafı Faaliyetlerinde Bulunma
526
2. Tehlikeli Kimyasal/Atık Faaliyetinden Çevre Zararı Doğması
526
3. Faaliyet ile Zarar Arasında Nedensellik Bağının Bulunması
526
E. Tehlikeli Kimyasal ve Tehlikeli Atık Mali Sorumluluk Sigortası Yaptırılması Zorunluluğu
527
F. İdarenin Tehlikeli Kimyasalları Toplama ve İmha Yetkisi
527
IV. TEHLİKELİ ATIK (MADDE) VEYA TEHLİKELİ KİMYASAL İTHAL EDENİN SORUMLULUĞU (GENEL HÜKÜMLERE GÖRE SORUMLULUĞU)
528
A. Tehlikeli Atıkların veya Maddelerin (Kimyasalların) İthalat Yasağı
528
B. İthalatçının Sorumluluğu
528
V. ZAMANAŞIMI
528
§ 41. “GDO’LU ÜRÜNLER“ İLE İLGİLİ FAALİYETTE BULUNANIN,
“GDO” FAALİYETİNDE BULUNANIN VE “GDO’LU ÜRÜNLERİ”
PİYASAYA SÜRENLERİN SORUMLULUĞU
I. GENEL OLARAK
531
II. GDO’LU ÜRÜNLER İLE İLGİLİ FAALİYETTEN SORUMLULUK
531
A. Sorumluluğu Doğuran Olay: GDO’lu Ürünler ile İlgili Faaliyette Bulunma
531
1. GDO’lu Ürünleri Kavramı
531
2. GDO Kavramı
532
a. Canlı Organizma
532
b. Canlı Organizmanın Nitelikleri
532
aa. Modern Biyolojik Yöntemlerle Gen Aktarılarak Elde Edilmiş Olmalı
532
bb. İnsan Dışı Olmalı
532
3. GDO’lu Ürünler ile İlgili Faaliyetler ve Bu Faaliyetlerden Sorumlu Kişiler
532
a. GDO’lu Ürünler ile İlgili Faaliyetler
532
b. Yasak Faaliyetler
534
B. Zarar
534
C. Uygun Nedensellik Bağı
535
III. GDO FAALİYETLERDEN SORUMLULUK
535
A. Genel Olarak
535
B. Sorumluluğu Doğuran Olay: GDO Faaliyetinden Sorumluluk
535
1. GDO Faaliyetleri ve Bu Faaliyetlerden Sorumlu Kişiler
535
2. Zarar ve Nedensellik Bağı
536
IV. GDO’LU ÜRÜNLERİNİN PİYASAYA SÜRÜLMESİNDEN DOĞAN SORUMLULUK
536
A. Genel Olarak
536
B. Sorumluluğu Doğuran Olay: GDO’lu Ürünlerinin Piyasaya Sürülmesi
536
1. GDO’lu Ürünlerinin Piyasaya Sürülmesi
536
2. GDO’lu Ürünlerinin Piyasaya Sürülmesinden Sorumlu Kişiler
537
C. Zarar
537
D. Uygun Nedensellik Bağı
537
V. ZAMANAŞIMI
537
§ 42. SİVİL AMAÇLI NÜKLEER SANTRAL İŞLETENİN VE NÜKLEER
MADDE TAŞIYANIN SORUMLULUĞU
I. YASAL DAYANAK
539
II. NÜKLEER İŞLETMEDEN VE NÜKLEER MADDE TAŞINMASINDAN DOĞAN SORUMLULUĞUN NİTELİĞİ
541
III. SORUMLU KİŞİ
542
A. Nükleer Santrali İşleten
542
B. Nükleer Madde Taşıyan
543
IV. SORUMLULUĞUN ŞARTLARI
544
A. Sorumluluğu Doğuran Olay: Sivil Amaçlı Nükleer Tesiste veya Nükleer Maddenin Taşınması Sırasında Meydana Gelen Nükleer Kaza
544
1. Sivil Amaçlı Nükleer Tesisten Meydana Gelen Nükleer Kaza
545
a. Nükleer Tesis Kavramı
545
b. Nükleer Kazaya Sebebiyet Veren Nükleer Madde
545
aa. Nükleer Yakıt
546
bb. Radyoaktif Ürünler veya Artık
546
cc. Paris Sözleşmesi’ne Göre Sorumluluk Doğurmayan Nükleer Maddeler
546
c. Sivil Amaçlı Nükleer Tesis
546
2. Nükleer Tesiste Meydana Gelen Nükleer Kaza
547
a. Yüksek Risk Olgusu
547
b. Işıma Kaynaklı Risk Olgusu
547
B. Nükleer Zarar
548
C. Nükleer Zarar ile Nükleer Kaza Arasında Uygun Nedensellik Bağının Bulunması
551
1. Genel Olarak
551
2. Uygun Nedensellik Bağının Kesilmemesi
551
V. ZAMANAŞIMI
552
VI. TAZMİNATIN MİKTARININ SINIRLANDIRILMASI
552
§ 43. TAZMİNAT
I. GENEL OLARAK
555
II. TAZMİNATIN KAPSAMI
556
A. Genel Olarak
556
B. Tazminatın Kapsamının Belirlenmesi
556
1. Genel Olarak
556
2. Durumun Gereği
557
a. Üçüncü Kişinin Kusuru
557
b. Zarar Verenin Kusuru
558
C. Tazminatın İndirilmesi veya Kaldırılması
560
1. Genel Olarak
560
2. İndirim Sebepleri
560
3. Zarar Sorumlusuna İlişkin İndirim Sebepleri
561
a. Zarar Verenin Hafif Kusuru
562
b. Zarar Verenin Yoksulluğa Düşecek Olması
562
aa. Hakkaniyet Sebebiyle Tazminatın İndirilmesi
562
bb. Şartları
562
aaa. Zarar Verenin Hafif Kusurlu Olması
562
bbb. Zarar Verenin Tazminatı Ödediğinde Yoksulluğa Düşecek Olması
562
ccc. Hakimin Takdiri: Hakkaniyetin Gerektirmesi
563
4. Zarar Görene İlişkin İndirim Sebepleri
564
a. Zarar Görenin Zarar Doğuran Fiile Rızası
564
b. Zarar Görenin Kusuru
567
aa. Zarar Görenin Zararın Doğmasında ya da Artmasında Etkili Olması
571
aaa. Zarara Engel Olacak Tedbiri Almama: Özen Göstermeme
571
bbb. Zarar Tehlikesini Göze Almak
573
bb. Tazminat Yükümlüsünün Durumunu Ağırlaştırma
575
aaa. Zarar Görenin Meslek Değiştirmekten Kaçınması
576
bbb. Zarar Görenin Bir Ameliyat veya Tedaviden Kaçınması
577
c. Zarar Görenin Bedensel Yatkınlığı
578
5. Takdire Bağlı İndirim Sebepleri
579
a. Tarafların Ekonomik Durumu
579
aa. Genel Olarak
579
bb. Zarar Görenin Alışılmamış Yüksek Gelir Elde Etmesi
580
b. Hatır (Yardım) Fiilleri
580
c. Beklenmeyen (Umulmayan) Hal
582
d. Üçüncü Kişinin Kusuru
583
e. Diğer İndirim Sebepleri
584
6. Tazminatın İndirilmesi veya Kaldırılması
585
a. Tazminatın İndirilmesi
585
b. Tazminatın Kaldırılması
587
c. Hesaplanan Tazminat Miktarından Hakkaniyet Sebebiyle Artırma veya İndirme Yapılamaması
588
III. TAZMİNAT ŞEKLİNİN BELİRLENMESİ
589
A. Genel Olarak
589
B. Aynen Tazmin
591
1. Haksız Olarak Alınan Şeyin Semereleri ile İadesi
591
2. Aynı Cinsten Misli Eşya ile Değiştirilmesi
591
3. Masraflar Zarar Verene Ait Olmak Üzere Zarar Görenin Eşyayı Onarması
592
4. Haksız Fiil Kararının Yayınlanması veya Duyurulması
592
C. Nakden Tazmin
592
D. Ödeme Biçiminin Belirlenmesi
594
1. Peşin (Sermaye Şeklinde) Ödeme
595
2. İrat Şeklinde Ödeme
596
a. Genel Olarak
596
b. İrada Güvence Verilmesi
596
c. Sürekli Zararın Sermaye Çevrilmesi (Sermayeleştirilmesi)
598
IV. TAZMİNATA UYGULANACAK FAİZ
601
A. Genel Olarak
601
B. Faiz Oranı
602
C. Faizin İşlemeye Başladığı An
603
§ 44. ZAMANAŞIMI
I. GENEL OLARAK
607
II. ZAMANAŞIMINDAN FERAGAT
608
III. ZAMANAŞIMI SÜRELERİ
611
A. Kısa Zamanaşımı Süresi
612
1. Genel Olarak
612
2. Sürenin Başlangıcı
612
a. Zararın Öğrenildiği Tarih
613
b. Tazminat Yükümlüsünün Öğrenildiği Tarih
616
B. Uzun (Mutlak) Zamanaşımı Süresi
617
1. Genel Olarak
617
2. Sürenin Başlangıcı: Zarar Verici Fiil Tarihi
618
C. Ceza Davası Zamanaşımı Süresi
620
1. Genel Olarak
620
2. Uygulama Şartları
621
a. Fiilin Bir Ceza Kuralında Suç Olarak Belirlenmesi
621
b. Ceza Dava Zamanaşımı Süresinin Hukuk Zamanaşımı Süresinden Uzun Olması
622
3. Ceza Dava Zamanaşımı Süreleri
623
4. Ceza Dava Zamanaşımının Uygulama Alanı
624
5. Ceza Dava Zamanaşımının Durması veya Kesilmesi
624
D. Borcu İfadan Kaçınma Defi
625
§ 45. YARGILAMA
I. CEZA HUKUKU İLE İLİŞKİSİ
627
A. Bağımsızlık İlkesi
627
1. Genel Olarak
627
2. Ayırt Etme Gücünün Varlığı Bakımından
628
3. Kusurun Varlığı Bakımından
628
4. Zarar Sorumlusunun Belirlenmesi Bakımından
630
5. Kusurun Ağırlığı Bakımından
630
6. Zararın Belirlenmesi Bakımından
630
B. Bağımsızlık İlkesinin İstisnaları
630
1. Maddi Olayların Varlığı Bakımından
631
2. Hukuka Aykırılık Bakımından
632
3. Tazminat Kararı Bakımından
633
II. TAZMİNAT HÜKMÜNÜN DEĞİŞTİRİLMESİ
633
III. GEÇİCİ ÖDEMELER
633
A. Genel Olarak
633
B. Tanım
634
C. Hukuki Niteliği
634
1. Geçici Ödemeleri İhtiyati Tedbirin Özel Bir Türü Sayan Görüş
634
2. Ön (Geçici) Tazminat Görüşü
636
3. Ön Ödeme Görüşü
636
D. Şartları
637
1. Zarar Görenin Davada Geçici Ödeme İsteminde Bulunması
637
2. Dava Tarafları Arasında (Haksız Fiilden Kaynaklanan) Borç İlişkisinin Bulunması
638
3. Zarar Görenin İddiasının Haklılığını Ortaya Koyan İnandırıcı Delilleri Mahkemeye Sunması
639
4. Zarar Görenin Ekonomik Durumunun Geçici Ödemeyi Gerekli Kılması
639
E. Geçici Ödeme Şekli ve Miktarı
640
F. Ön Ödemenin Hükme Etkisi
641
1. Hükmedilen Tazminata Ön Ödemenin Mahsubu
641
2. Davanın Reddi Halinde Ön Ödemelerin İadesi
642
§ 46. SORUMLULUK SEBEPLERİNİN ÇOKLUĞU
I. SORUMLULUK SEBEPLERİNİN YARIŞMASI
645
II. ZARARDAN BİRDEN ÇOK KİŞİNİN SORUMLULUĞU: BİRLİKTE SORUMLULUK (TESELSÜL)
646
A. Genel Olarak
646
B. Teselsül Halleri
648
1. Birden Çok Kişinin Birlikte Bir Zarara Sebebiyet Vermeleri (Tam Teselsül)
648
a. Kavram
648
b. Haksız Fiile Katılma Şekli
649
c. Birden Çok Kişinin Birlikte Bir Zarardan Sorumlu Olması
650
aa. Genel Olarak
650
bb. Birlikte Sebebiyet
650
cc. Birlikte Kusur: Kusur Ortaklığı
650
aaa. Kavram
651
a’. Ortak İlliyet
651
b’. Ortak Kusur
651
c’. Tek Zarar Şartı
652
bbb. Görünüm Şekilleri
652
a’. Kasıt Ortaklığı
652
b’. İhmal Ortaklığı
653
c’. Yoğun Birlikte Sorumluluk
653
2. Birden Çok Kişinin Aynı Zarardan Çeşitli Sebeplerden Dolayı Sorumlu Olmaları (Eksik Teselsül)
655
3. Diğer Teselsül Halleri
656
a. TBK. m. 61 Kapsamındaki Diğer Durumlar
656
b. Özel Hükümler
656
C. Dış İlişkinin Hukuki Sonuçları
657
1. Müteselsil Sorumluluk
657
2. Dış İlişkide Kusur Dağılımı Yapılmaması
660
a. Genel Olarak
660
b. Birlikte Sorumlu Olanların Tazminattan İndirim Sebepleri Dikkate Alınarak Tazminatın Belirlenmesi
661
aa. Borçtan Kurtulma
661
bb. Borçluların Savunması
662
aaa. Ortak Def’iler
662
bbb. Kişisel Defiler
662
cc. Zamanaşımının Kesilmesi
665
D. İç İlişkideki Hukuki Sonuçları
667
1. Kendisinden Tazminat İstenen Kişinin Durumu Bildirim Yükümü
667
2. Müteselsil Sorumluların Birbirlerine Rücu Hakkı ve Yasal Halefiyet
667
a. Genel Olarak
667
b. Rücu Hakkı
668
c. Yasal Halefiyet
669
d. Rücu İsteminde Zamanaşımı
670
aa. Genel Olarak
670
bb. Zamanaşımı Süreleri
670
aaa. Kısa Zamanaşımı Süresi
670
a’. Genel Olarak
670
b’. Sürenin Başlangıcı
671
bbb. Uzun Zamanaşımı Süresi
671
a’. Genel Olarak
671
b’. Sürenin Başlangıcı
671
3. Tazminatın Müteselsil Borçlular Arasında Paylaşımı
671
a. Genel Olarak
671
b. Paylaşmada Göz Önünde Tutulacak Hususlar
675
aa. Tarafların Kusurlarının Ağırlığı
675
bb. Tarafların Yarattıkları Tehlikenin Yoğunluğu
676
cc. Diğer Durum ve Koşullar
677
III. KARŞILIKLI SORUMLULUK
678
Üçüncü Ayırım
SEBEPSİZ ZENGİNLEŞMEDEN DOĞAN BORÇ İLİŞKİLERİ
§ 47. SEBEPSİZ ZENGİNLEŞMEDEN DOĞAN BORÇ İLİŞKİLERİ
I. TERİM
681
II. AMACI
681
III. KOŞULLARI
682
A. Genel Olarak
682
B. Edimle veya Başka Yolla Bir Başkasının Malvarlığından veya Emeğinden Zenginleşme
684
1. Bir Başkasının Malvarlığından veya Emeğinden Zenginleşme
684
a. Zenginleşme Kavramı
684
aa. Malvarlığından Zenginleşme
684
bb. Emekten Zenginleşme
684
b. Zenginleşme Biçimleri
684
c. Zenginleşmenin Belirlenmesi
685
d. Zenginleşmenin Esnek ve Soyut Malvarlığı Değeri Olması
686
2. Başkasından Zenginleşme
686
a. Yetki İçeriği Görüşü
688
b. Hukuk Alanının İhlali Görüşü
688
c. Hukuka Aykırılık Görüşü
689
3. Edimle veya Başka Yolla Zenginleşme
689
C. Haklı Bir Sebebin Bulunmaması
690
D. Nedensellik Bağı
690
IV. ÖZELLİKLERİ
691
A. Nisbi Bir Hak Olması
691
B. Nisbi İkinci Nitelik Taşıması
692
1. Bağımsızlık Görüşü
692
2. İkincillik (Talilik) Görüşü
692
a. Mutlak İkincillik Görüşü
692
b. Nisbi İkincillik Görüşü
692
3. Değerlendirme
693
V. SEBEPSİZ ZENGİNLEŞMENİN DİĞER TALEPLERLE İLİŞKİSİ
693
A. İstihkak Talebi ile
693
B. Zilyedlikten Doğan Taleplerle
695
1. Zilyedlik Davaları
695
2. Haksız Zilyedlikte
695
C. Sözleşmeden Doğan Taleplerle
696
D. Haksız Fiilden Doğan Taleplerle
697
E. Vekaletsiz İşgörmeden Doğan Taleplerle
697
VI. SEBEPSİZ ZENGİNLEŞME ÇEŞİTLERİ
699
A. Edim Dolayısıyla Zenginleşme
699
1. Kavram
699
a. İcra Hukukunda
699
b. İflas Hukukunda
700
2. Sebebe Bağlılık İlkesinin Edim Yoluyla Zenginleşmeyi Engellemesi
700
3. Görünüm Şekilleri
701
a. Zenginleşmenin Geçerli Olmayan Bir Sebebe Dayanması
701
aa. Genel Olarak
701
bb. Borçlanılmamış Edimin İfası
702
aaa. Genel Olarak
702
bbb. Unsurları
703
a’. Borcun Geçerli Olmaması
703
b’. Borcun Yerine Getirilmesi
703
c’. Kendisini Borçlu Sanarak İfa
704
d’. Kendi İsteğiyle İfa
704
b. Zenginleşmenin Gerçekleşmemiş Bir Sebebe Dayanması
705
c. Zenginleşmenin Sonradan Sona Ermiş Bir Sebebe Dayanması
706
B. Edim Dışı Zenginleşme
707
1. Kavram
707
2. Müdahaleden Doğan Zenginleşme
708
a. Zenginleşenin Davranışından Kaynaklananlar
710
b. Üçüncü Kişinin Davranışından Kaynaklananlar
711
c. Fakirleşenin Davranışından Kaynaklananlar
711
3. Harcamadan Doğan Zenginleşme
711
4. Rücu Hakkı Veren Edim Dışı Zenginleşmeler
712
5. Kazadan Kaynaklanan Edim Dışı Zenginleşmeler
712
C. Kanunun Zenginleşme Hükümlerine Tabi Tuttuğu Kurumlar
713
1. Kusursuz İfa İmkansızlığında Geri İstem
713
2. Elden Çıkarılan Nişan Hediyesinin Geri İstemi
713
3. Özel Kanunların Sebepsiz Zenginleşme Hükümlerine Tabi Tuttuğu Kurumlar
713
VII. GERİ VERME
713
A. Genel Olarak
713
B. Fakirleşenin Geri İsteme Hakkı (Zenginleşenin Geri Verme Yükümlülüğü)
714
1. Genel Olarak
714
2. İyiniyetli Sebepsiz Zenginleşenin Geri Verme Yükümlülüğü
716
a. Zenginleşmenin Ortadan Kalktığı Savunması
716
b. Zenginleşme Sebebiyle Zenginleşenin Malvarlığının Azalması
718
aa. Fark Teorisi
718
bb. Fark Teorisinin Sınırlandırılması
719
3. Kötüniyetli Sebepsiz Zenginleşenin Geri Verme Yükümlülüğü
720
C. Geri İstenememenin Sınırlandırılması
721
1. Kendi İsteğiyle Borç Olmayan Şeyin İfası
721
2. Geri İstenememe
722
a. Hukuka ve Ahlaka Aykırı Amaçla Yapılan Kazandırmalar
722
aa. Genel Olarak
722
bb. TBK. m.27/I ile Olan İlişkisi
722
cc. Uygulama Alanı
723
dd. Yaptırımı
724
b. Ahlaki Ödevin İfası
725
c. Zamanaşımına Uğramış Borcun İfası
725
d. Diğer Eksik Borçların İfası
726
D. Zenginleşenin Giderleri İsteme Hakkı
726
1. Genel Olarak
726
2. Giderleri İsteme Hakkı
726
a. İstenebilecek Giderler
726
aa. Zorunlu Giderler
726
bb. Yararlı Giderler
727
b. Fakirleşenin Sorumluluğu
727
aa. Zenginleşen İyiniyetli İse
727
bb. Zenginleşen Kötüniyetli İse
727
3. Ayırıp Alabilme Hakkı
727
VIII. ZAMANAŞIMI
728
A. Genel Olarak
728
B. Zamanaşımı Süreleri
728
1. Kısa Zamanaşımı Süresi
728
a. Genel Olarak
728
b. Sürenin Başlangıcı
729
2. Uzun Zamanaşımı Süresi
729
a. Genel Olarak
729
b. Sürenin Başlangıcı
729
3. Borcu İfadan Kaçınma
729
Kaynakça
731
Kavramlar Dizini
757
Kitabın Fiyatı:
835,00₺
24 saat içerisinde temin edilir.
Bu kitaplar da ilginizi çekebilir
Borçlar Hukuku Genel Hükümler
Fikret Eren
Borçlar Hukuku Dersleri (Genel Hükümler)
Özcan Günergök, Şaban Kayıhan
Borçlar Hukuku Genel Hükümler Pratik Çalışmaları
Melek Bilgin Yüce
Borçlar Hukuku Genel Hükümler
Murat Doğan, Gökhan Şahan, İsmail Atamulu
Hakkımızda
|
Uluslararası Yayınevi Belgesi|
2023 Kaynakça Dokümanı|
Kişisel Verilerin Korunması |
Üyelik|
Siparişlerim|
İade Politikası|
İletişim