Türk Hukuk Tarihi Prof. Dr. Mustafa Avcı  - Kitap

Türk Hukuk Tarihi

13. Baskı, 
Ekim 2024
Kitabın Detayları
Dili:
Türkçe
Ebat:
16x24
Sayfa:
677
Barkod:
9786256147263
Kapak Türü:
Karton Kapaklı
Fiyatı:
650,00
Temin süresi 2-3 gündür.
Kitabın Açıklaması
Hukuk tarihi ve İslam hukuku alanında nitelikli yayınların çıkması, gittikçe daha çok araştırıcının bu alana yönelmesi ve Osmanlı arşivlerinin erişime açılması, yeni belgeler ve bilgiler ışığında hukuk tarihi alanında yazılmış eserlerin yenilenmesini gerektirmektedir.
Nazari ve tatbiki olan bir hukuk tarihi kitabının çok hacimli olması kaçınılmazdır. Kitabımızın her basıda hacminin artmasının sebebi budur. Hukukçular hacimli kitaplara alışkın olmasına rağmen yine kalın kitaplar ilk bakışta korkutucu olabilmektedir. O zaman ehemmi mühimme tercih etmek / önem sıralamasına uyarak elzem olan bilgileri vermek, diğerleri için anahtar vazifesi görmek en ideal olanıdır denilebilir.
Bu basıda bu düşüncelerle kitabın bir çok bölümünde böyle bir tasarrufta bulunulmuş, bazı bölümler özetlenmiş, bazı bölümler yeniden yazılmış, kitabın özellikle öğrenciler tarafından daha kolay anlaşılmasına yönelik değişiklikler yapılmış, böylece daha faydalı hale getirilmeye çalışılmıştır
Yorumlar
Kitabın İçindekileri
İÇİNDEKİLER
ON ÜÇÜNCÜ BASIYA ÖNSÖZ 
5
İÇİNDEKİLER 
7
KISALTMALAR CETVELİ 
27
GİRİŞ 
29
I. HUKUK TARİHİNİN KONUSU 
29
II. HUKUK TARİHİNİN AMACI 
30
III. HUKUK TARİHİNİN BÖLÜMLERİ 
30
IV. HUKUK TARİHİNİN ÖNEMİ 
31
V. HUKUK TARİHİNİN KAYNAKLARI 
33
BİRİNCİ BÖLÜM
ESKİ TÜRK HUKUKU
I. GENEL OLARAK 
39
II. TÜRK ADI 
39
III. TÜRKİYE İFADESİ 
40
IV. DEVLETİN YAPISI VE İŞLEYİŞİ 
41
A. HAKAN 
42
B. KURULTAY 
44
C. HÜKÜMET 
45
V. TÖRE 
47
VI. SOSYAL SINIFLAR 
47
VII. CEZA HUKUKU 
49
VIII. ADLÎ YAPI VE YARGILAMA USULÜ 
51
IX. AİLE HUKUKU 
52
A. EVLENME 
52
B. BOŞANMA 
54
C. EVLAT EDİNME 
55
X. MİRAS HUKUKU 
55
XI. BORÇLAR HUKUKU 
56
XII. TÜRKLERİN MÜSLÜMAN OLMALARI 
57
XIII. İLK MÜSLÜMAN TÜRK DEVLETLERİ 
59
XIV. TÜRKLERİN İSLÂMİYETE HİZMETLERİ 
64
İKİNCİ BÖLÜM
İSLÂM HUKUKU
I. GENEL OLARAK 
67
II. İSLÂM HUKUKUNUN KAYNAKLARI 
68
A. ASLİ (İTTİFAK EDİLEN) KAYNAKLAR 
68
1. Kur’an 
69
2. Sünnet 
71
a) Sünnetin Kur’an’a Göre Yeri 
72
b) Sünnetin Rivayet Bakımından Tasnifi 
73
c) Senedin Ulaştığı İlk Kaynağa Göre Hadis 
75
d) Ravilerin Vasıfları ve Senedin Sağlamlığına Göre Hadisler 
75
e) Hz. Peygamber’in Sıfatları 
76
f) Hz. Peygamber’in İçtihatları 
77
g) Bağlayıcılık Yönünden Sünnet 
78
3. İcma 
80
4. Kıyas 
80
B. TALİ (İHTİLAF EDİLEN) KAYNAKLAR 
84
1. İstihsan 
84
2. İstıslah 
85
3. İstıshab 
86
4. Örf 
87
5. Sedd–i Zeria 
89
6. Önceki Hukuk Sistemleri 
90
7. Sahabe Fetvası 
92
III. İSLÂM HUKUKUNUN ÖZELLİKLERİ 
93
A. DİNÎ KAYNAKLI OLMASI 
93
B. MÜSTAKİL BİR HUKUK SİSTEMİ OLMASI 
94
C. EVRENSEL VE DEVAMLI OLMASI 
95
D. HUKUKÇULAR HUKUKU OLMASI 
96
E. MESELECİ BİR METOTLA DOĞMUŞ VE GELİŞMİŞ OLMASI 
97
IV. İSLÂM HUKUKUNUN OLUŞUMU VE TARİHİ DEVİRLERİ 
98
A. HZ. PEYGAMBER DEVRİ (610–632) 
99
B. SAHABE DEVRİ (632–690) 
103
C. TABİİN DEVRİ 
104
D. MÜÇTEHİT İMAMLAR (OLGUNLUK) DEVRİ 
105
1. Hanefi Mezhebi 
106
2. Mâliki Mezhebi 
107
3. Şafii Mezhebi 
108
4. Hanbeli Mezhebi 
108
E. İSTİKRAR DEVRİ 
109
F. KANUNLAŞTIRMA VE YENİ İÇTİHAT DEVRİ 
110
V. OSMANLIDA ÖRFÎ HUKUK 
110
A. GENEL OLARAK 
110
B. KAVRAMLAR 
110
C. İSLAM ALİMLERİNİN ÖRFİ HUKUKA BAKIŞI 
111
1. Örfi Hukuk Karşıtları 
111
2. Örfi Hukukun Meşru Olduğunu Söyleyenler 
112
D. OSMANLI ALİMLERİNİN ÖRFİ HUKUKA BAKIŞI 
114
E. OSMANLI UYGULAMASINDA ÖRFİ HUKUK 
116
F. OSMANLI KANUNLARINDA ÖRFİ HUKUKUN MEŞRUİYET TEMELİ 
117
G. ÖRFİ HUKUKLA İLGİLİ MODERN YAKLAŞIMLAR 
118
H. ORYANTALİSTLERE GÖRE ŞER’İ–ÖRFİ HUKUK 
124
İ. RESMÎ MEZHEP UYGULAMASI 
126
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
İSLÂM ANAYASA VE İDÂRE HUKUKU
I. DEVLET 
129
A. DEVLETİN YAPISI 
131
B. DEVLETİN UNSURLARI 
132
1. Hâkimiyet 
132
2. Ülke 
135
3. Halk 
137
4. Meşruluk 
137
C. DEVLETİN TEMEL ÖZELLİKLERİ 
138
1. Dinî Esaslara Dayanması 
138
2. Yönetimde Adalet 
139
3. Sınırlı İktidar 
139
4. Şura (Danışma) İlkesi 
140
D. İSLÂM DEVLET TEŞKİLATI 
141
1. Halife (Devlet Başkanı) 
141
2. Halifenin Belirlenmesi 
142
a) Seçim (Biat) Usulü 
143
b) Ahd–İstihlaf 
144
c) Şûrâ Usulü 
145
d) Yönetime El Konulması (darbe) 
145
3. Halifede Bulunması Gereken Nitelikler 
146
a) Müslüman Olması 
146
b) Hür Olması 
147
c) Âkıl ve Baliğ Olması 
147
d) Duyu Organlarının Sağlam Olması 
147
e) Erkek Olması 
147
f) Bilgili olmalı 
148
g) Toplumun En Faziletlisi (Adil, Dürüst, Ahlaklı) Olması 
148
h) Kureyş Kabilesi’nden Olması 
148
4. Görevleri 
151
5. Görevinin Sona Ermesi 
152
a) Ölüm ve Feragat 
152
b) Azil Sebepleri ve Azil 
152
1) Akıl Hastalığı 
153
2) Bedeni Sakatlıklar 
153
3) İrtidat 
154
4) Esir Düşme 
154
5) Adaletten Ayrılıp Fıska Sapma 
154
6. Yardımcıları 
157
a) Vezirler 
157
b) Emirler 
158
c) Memurlar 
158
d) Divanlar 
158
e) Valiler 
159
E. DEVLETİN FONKSİYONLARI 
159
1. Yasama 
159
1. Yürütme 
161
2. Yargı 
163
II. OSMANLI DEVLET TEŞKİLATI 
165
A. KÖKENLERİ 
165
1. Raşid Halifeler 
165
2. Emeviler (661–750) 
166
3. Abbasiler 
167
4. Büyük Selçuklular (1040–1157) 
169
5. Anadolu Selçukluları (1075–1308) 
171
B. OSMANLI MERKEZ TEŞKİLATI 
171
1. Padişah 
172
a) Belirlenmesi 
172
b) Padişahın Yetkileri 
179
c) Padişahın görevleri 
183
2. Divan–ı Hümayun 
183
a) Üyeleri 
184
1) Veziriazam 
185
2) Kazasker 
185
3) Kubbealtı Vezirleri 
186
4) Defterdar 
186
5) Nişancı 
187
6) Kaptanpaşa 
187
7) Yeniçeriağası 
187
b) Toplantı zamanı ve yeri 
187
c) Denetlenmesi 
188
d) Bürokratik Teşkilat 
188
C. OSMANLI TAŞRA TEŞKİLATI 
190
1. Eyaletler 
190
2. Sancaklar 
191
3. Kazalar 
193
4. Nahiyeler 
194
5. Ayanlık: 
194
6. Tanzimat Devri Taşra Teşkilatı 
194
D. OSMANLI YARGI TEŞKİLATI 
195
1. Klasik Dönem 
196
a) Şeyhülislam 
196
b) Kadı ve Kadılıklar 
201
1) Kadıların Yetişmesi 
203
2) Kadıların Görev ve Yetkileri 
205
3) Kadıların Denetlenmesi ve Soruşturulması 
208
c) Kadılık Görevinin Sona Ermesi 
210
d) Diğer Görevliler (kadı yardımcıları) 
210
1) Naip 
211
2) Kâtip 
212
3) Şuhûdü’l–Hal 
213
4) Kassam 
213
5) Müftü 
213
6) Tercüman 
214
6) Seccan 
214
7) Bilirkişi 
214
8) Muslihun (arabulucular) 
215
9) Genel kolluk 
215
10) Adli kolluk 
216
11) Muhtesip 
217
e) Genel Mahkemeler 
217
1) Kadı Mahkemeleri 
217
2) Özel mahkemeler 
218
(a) Cemaat Mahkemeleri 
218
(b) Konsolosluk Mahkemeleri 
220
(c) Kazasker divanı 
220
(d) Yeniçeri ağası divanı 
220
(e) Kaptanpaşa divanı 
221
(f) Hakem Heyetleri 
221
(g) Muhtesip 
221
(h) Nakibü’l–Eşraf 
222
2. İstinaf Mahkemeleri 
222
a) Cuma Divanı 
222
b) Çarşamba Divanı 
223
3. Temyiz Mahkemeleri 
223
a) Divan–ı Hümayun 
223
b) İkindi Divanı 
224
4. Tanzimat Devri Mahkemeleri 
224
a) Şer’iye Mahkemeleri 
225
b) Nizamiye Mahkemeleri 
227
c) Ticaret Mahkemeleri 
228
5. Tanzimat devrinde üst mahkemeler 
228
a) Meclis–i Vâlâ–yı Ahkâm–ı Adliyye 
228
b) Divan–ı Ahkam–ı Adliyye 
229
c) Şura–yı devlet 
230
d) Meclis–i Tedkikat–ı Şer’iyye 
231
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
OSMANLI HALKI
I. VATANDAŞ 
233
A. ASKERÎ SINIF–REAYA (YÖNETENLER–YÖNETİLENLER) 
233
B. MÜSLÜMANLAR VE GAYRİMÜSLİMLER 
236
1. Müslümanlar 
236
2. Zimmiler 
237
a) Can ve Mal Güvenliği 
237
b) Din ve Vicdan Özgürlüğü 
238
c) Hukukî Durumları 
240
3. Müste’menler 
247
II. OSMANLI MİLLET SİSTEMİ 
248
A. KLASİK DÖNEM 
249
B. TANZİMAT DEVRİ 
249
BEŞİNCİ BÖLÜM
CEZA HUKUKU
I. GENEL OLARAK 
251
II. CEZA HUKUKU 
251
III. İSLAM CEZA HUKUKU 
252
A. SUÇ KAVRAMI 
253
B. AĞIRLIKLARINA GÖRE SUÇLAR 
254
1. Kısas ve Had Suçlarının Farkları 
259
2. Had Suçları ile Tazir Suçları Arasındaki Farklar 
260
IV. CEZA HUKUKU İLKELERİ 
261
A. CEZALANDIRMA YETKİSİ / GÖREVİ 
261
B. KANUNİLİK 
262
C. SUÇ–CEZA DENKLİĞİ 
264
D. ŞAHSİLİK 
264
E. CEZALARIN EŞİTLİĞİ 
265
F. BİREYSELLEŞTİRME 
265
V. CEZA NORMLARININ UYGULAMA ALANI 
266
A. ZAMAN BAKIMINDAN UYGULAMA 
266
B. KİŞİ BAKIMINDAN UYGULAMA 
267
1. Devlet Başkanı 
267
2. Diplomatik Dokunulmazlık (Bağışıklık) 
268
C. YER BAKIMINDAN UYGULAMA 
268
D. SUÇLULARIN İADESİ 
268
VI. SUÇ TEORİSİ 
269
A. SUÇUN YAPISAL UNSURLARI 
270
1. Kanunî Unsur 
270
2. Maddî Unsurlar 
270
3. Manevî Unsur 
274
4. Hukuka Aykırılık 
280
a) Meşru Savunma 
280
b) Görevin İfası 
283
c) Hakkın Kullanılması 
285
d) Spor Faaliyetleri 
289
e) Tıbbî Müdahaleler 
290
f) Eleştiri ve Direnme Hakkı 
291
g) İlgilinin Rızası 
292
h) Meslek icrası 
293
i) Zilyetliğin Korunması 
293
B. KUSURLULUĞU KALDIRAN VEYA AZALTAN SEBEPLER 
294
1. Zorunluluk hali 
294
2. Cebir ve Tehdit (İkrah) 
296
3. Kaza 
297
4. Hata 
297
5. Bedeni Özür 
298
6. Beklenebilirlik 
298
7. Haksız Tahrik 
298
C. CEZA SORUMLULUĞUNUN SINIRLANMASI 
299
1. Yaş Küçüklüğü 
299
2. Akıl Hastalığı 
300
3. Sağır–dilsizlik 
301
4. Sarhoşluk 
301
5. Uyku/Bayılma 
302
D. SUÇUN ÖZEL GÖRÜNÜŞ ŞEKİLLERİ 
302
1. Teşebbüs 
302
2. İştirak 
305
3. İçtima 
308
E. SUÇUN NİTELİKLİ UNSURLARI 
310
1. Ağırlatıcı sebepler 
310
2. Hafifletici sebepler 
313
F. UNSURLAR DIŞINDA KALAN HUSUSLAR 
313
1. Önşartlar 
313
2. Objektif Cezalandırılabilme Şartları 
314
3. Soruşturma/Kovuşturma Şartları 
314
4. Şahsî Cezasızlık Sebebi 
315
G. CEZA İLİŞKİSİNİ SONA ERDİREN SEBEPLER 
315
1. Ölüm 
315
2. Akıl Hastalığı 
316
3. Kısas Edilecek Organın Yok Olması 
316
4. Kısas İsteme Hakkına Mirasçı Olmak 
316
5. Zaman aşımı 
317
a) Dava zaman aşımı 
317
b) Ceza zaman aşımı 
317
6. Şikayetten Feragat/Vazgeçme (Af) 
317
7. Uzlaştırma 
318
8. Kazifte İsnadın İspatlanması 
318
9. Af 
319
VII. YAPTIRIMLAR 
319
A. CEZALAR 
320
1. Cezalandırmanın amacı 
320
2. Ölüm Cezası 
322
3. Organ Kesme Cezası 
325
4. El Kesme 
326
5. Dayak 
326
6. Hapis cezası 
327
7. Sürgün 
330
8. Para Cezası 
330
B. GÜVENLİK TEDBİRLERİ 
332
C. SUÇTAN DOĞAN MAĞDURİYETİN GİDERİLMESİ 
336
ALTINCI BÖLÜM
KİŞİLER HUKUKU
I. GİRİŞ 
341
II. GERÇEK KİŞİLER 
341
A. KİŞİLİĞİN BAŞLANGICI 
341
B. KİŞİLİĞİN SONA ERMESİ 
342
1. Gerçek (doğal) Ölüm 
342
2. Hükmî Ölüm 
342
3. Takdiri Ölüm 
345
C. EHLİYET 
345
1. Vücub (hak) Ehliyeti 
345
2. Eda (fiil) Ehliyeti 
345
D. EHLİYET AÇISINDAN İNSAN HAYATININ EVRELERİ 
346
1. Temyiz Çağı (7 yaş–Ergenlik) 
347
2. Buluğ (ergenlik) 
348
3. Rüşd (erginlik) 
348
E. EHLİYETİ DARALTAN SEBEPLER (EHLİYET ARIZALARI) 
350
1. Semavî Arızalar 
350
a) Küçüklük 
350
b) Akıl hastalığı (cünun) 
351
c) Bunama (ateh) 
351
d) Uyku ve Bayılma 
351
e) Unutma 
352
f) Ölüm hastalığı 
352
2. Müktesep Arızalar 
353
a) Sefihlik (savurganlık) 
353
b) Sarhoşluk 
353
c) Borçluluk ve İflas 
354
3. Borç sebebiyle hacir sebepleri 
355
4. Hacirde usul 
355
F. HUKUKÎ TEMSİL (VELAYET VE VESAYET) 
356
1. Velayet 
357
2. Vesayet 
358
G. HISIMLIK 
361
III. TÜZEL KİŞİLER 
361
A. DEVLET 
362
B. BEYTÜLMAL 
362
C. VAKIFLAR 
362
1. Tarifi ve Mahiyeti 
363
2. Unsurları 
365
a) Vakfeden (Vâkıf) 
365
b) İrade Beyanı 
365
c) Vakfedilen Mal (mevkûf) 
367
d) Vakıftan Yararlananlar (mevkûfun aleyh) 
368
3. Vakfın Yönetimi 
368
4. Denetimi 
369
5. Vakıf Malların Değiştirilmesi (istibdal) 
369
6. Vakıf Malların Kiraya Verilmesi 
371
7. Vakıf Paraların İşletilmesi (Fonları Kullandırma Usulleri) 
372
8. Vakıf Çeşitleri 
375
a) Sahih–Gayrisahih Vakıflar 
376
b) Hayrî–Zürrî (Aile) Vakıflar 
376
c) Mazbut–Mülhak–Müstesna Vakıflar 
377
d) İcare–i Vahideli–İcareteynli–Mukataalı Vakıflar 
378
9. Vakıflarla ilgili davalar 
381
D. GEDİK VE GİRDAR 
382
E. DERNEKLER 
383
YEDİNCİ BÖLÜM
AİLE HUKUKU
BİRİNCİ KISIM
EVLENME
I. GİRİŞ 
387
II. NİŞANLANMA 
389
III. NİKÂH 
392
IV. NİKAHIN RÜKÜNLERİ (UNSURLARI) 
396
A. AKDİN TARAFLARI 
396
B. İRADE BEYANI 
397
V. NİKÂHIN ŞARTLARI 
399
A. İN’İKAD (KURUCU) ŞARTLARI 
399
1. Ehliyet 
399
2. Meclis Birliği 
402
3. Devamlılık 
403
4. Evlenme Yasağı / Engelinin Olmaması 
404
a) Evlenme yasakları 
404
b) Geçici Engeller 
405
5. İrade Beyanının Şartsız (müneccez) Olması 
408
B. NİKAHIN SIHHAT (GEÇERLİLİK) ŞATLARI 
409
C. NİKAHIN NEFAZ (YÜRÜRLÜK) ŞATLARI 
410
D. NİKAHIN LÜZUM (BAĞLAYICILIK) ŞARTLARI 
411
VI. NİKAH ÇEŞİTLERİ 
412
A. GEÇERLİLİK BAKIMINDAN 
412
1. Sahih Nikâh 
413
2. Batıl Nikâh 
413
3. Fasid Nikâh 
414
4. Mevkuf (Nefaz Şartları Eksik, Askıda Hükümsüz) Nikâh 
414
B. BAĞLAYICILIK BAKIMINDAN 
415
1. Bağlayıcı (Lâzım) Nikâh 
415
2. Bağlayıcı Olmayan (Gayrilâzım) Nikâh 
415
VII. NİKAHIN HUKUKÎ SONUÇLARI 
416
A. GENEL OLARAK 
416
B. KOCANIN HAKLARI 
417
1. Meskeni Belirleme 
419
2. Ziyaretçi Kabulünü ve Evden Çıkışı Sınırlama 
419
3. Sınırlı Tedip Hakkı 
420
C. KARŞILIKLI HAKLAR 
422
D. KARININ HAKLARI 
424
1. Ayrı Ev İsteme Hakkı 
424
2. Mehir 
425
3. Nafaka 
429
VIII.DEVLETİN AİLE HUKUKUNA MÜDAHALESİ 
434
IX. İMAM NİKAHI İLE İLGİLİ CEZA NORMLARI 
438
İKİNCİ KISIM
BOŞANMA
I. EVLİLİĞİN SONA ERMESİ 
441
A. TALÂK 
442
1. Talâk yetkisi 
442
2. Talâk Ehliyeti 
443
a) Küçüklerin Boşaması 
443
b) Akıl Hastasının Boşaması 
444
c) Uykuda Boşama 
444
d) Şaka ile Boşama (hazilin talâkı) 
444
e) Medhuşun Talâkı 
444
f) Ölüm Hastasının Boşaması 
445
g) İsteyerek Sarhoşluk 
445
h) İstemeyerek Sarhoşluk 
446
ı) Muvazaalı Talâk 
446
i) Rol icabı Nikâh ve Talâk 
446
j) Hata ile Boşama 
446
k) Mükrehin Talâkı 
447
l) Dilsizin Talâkı 
447
3. Talâkın Konusu 
447
4. Talâk için Kullanılan Sözler 
448
5. Talâk Çeşitleri 
449
a) Sayısına Göre 
449
b) Tek Taraflı Beyanla Dönme İmkânı Olup Olmamasına Göre 
449
1) Ric’î Talâk (dönüşlü boşama, ayrılık) 
450
2) Bain Talâk (dönüşsüz boşama) 
450
c) Şarta veya Vadeye Bağlı Olup Olmamasına Göre 
451
1) Vadeye Bağlı (Muzaf) Talâk 
451
2) Şarta Bağlı (Muallak) Talâk 
452
d) Usule Uygun Olup Olmamasına Göre 
453
1) Sünni Talâk (Usulüne Uygun Boşama) 
453
2) Bid’î Talâk (Sürece Aykırı Boşama) 
453
B. MUHALEA 
454
C. FESİH 
456
1. Fesihle talâk arasındaki farklar 
456
2. Nikâh Öncesi Mevcut Olup Evliliği Etkileyen Fesih Sebepleri 
457
3. Nikâhtan Sonra Ortaya Çıkan Fesih Sebepleri 
457
D. TEFRİK 
458
1. Kavram 
458
2. Tefrik (adli boşanma) Sebepleri 
459
a) Osmanlı Klasik Dönem 
459
b) 1917 HAK’a Göre 
460
1) Fizyolojik Kusur 
460
2) Nafaka Ödenmemesi 
461
3) Kocanın Gaipliği 
461
4) Kötü Muamele ve Geçimsizlik 
462
E. DOLAYISIYLA BOŞANMA SONUCU DOĞURAN USULLER 
463
1. Îlâ 
463
2. Lian 
464
3. Zıhar 
465
F. OSMANLIDA BOŞANMA TÜRLERİ 
465
II. EVLİLİĞİN SONA ERMESİNİN SONUÇLARI 
466
A. İDDET 
466
B. SOYBAĞI (NESEB) 
467
C. TANIMA 
468
D. HİDANE 
469
III. DEVLETİN BOŞANMAYA MÜDAHALESİ 
470
SEKİZİNCİ BÖLÜM
MİRAS HUKUKU
I. KAVRAMLAR 
471
II. ŞER’İ MİRAS HUKUKUNUN ÖZELLİKLERİ 
472
III. MİRASÇILIK SEBEPLERİ 
473
A. KAN HISIMLIĞI (AKRABALIK) 
474
B. EVLİLİK BAĞI 
474
C. VELA 
475
IV. MİRASIN ŞARTLARI 
475
A. MİRASBIRAKANIN ÖLÜMÜ 
475
1. Gerçek (tabii) ölüm 
476
2. Hükmî ölüm 
476
3. Takdiri Ölüm 
476
B. MİRASÇININ HAYATTA OLMASI 
476
C. MİRAS ENGELİNİN BULUNMAMASI 
477
1. Kölelik 
477
2. Murisini Öldürme 
477
3. Din Farklılığı 
478
4. Ülke Farklılığı 
478
5. Ölüm Anının Bilinmemesi 
479
6. Hacb 
479
7. Teharuc 
480
8. Münasaha 
480
V. TEREKE ÜZERİNDEKİ HAKLAR 
481
A. CENAZE MASRAFLARI 
481
B. ÖLENİN BORÇLARI 
481
C. VASİYET 
482
D. MİRAS PAYLARI 
483
VI. MİRASIN PAYLAŞTIRILMASI 
484
A. MİRASÇILAR 
484
1. Ashab–ı Feraiz (ferdi usul) 
484
a) Baba 
484
b) Dede 
485
c) Anabir (a) kardeşler 
485
d) Koca 
486
e) Karı 
486
f) Kız 
486
g) Oğlun kızı 
487
h) Ana–baba bir (öz) kızkardeş 
488
i) Bababir (b) kızkardeş 
489
j) Ana 
489
k) Nine 
490
2. Asabe (sınıf usulü) 
490
a) Kendi Başına Asabe Olanlar (binefsihi asabe) 
492
b) Başkası ile Birlikte Asabe Olanlar (bigayrihi asabe) 
492
c) Başkasının Bulunması ile Asabe Olanlar (maa gayrihi asabe) 
493
3. Zevi’l–erham (zümre usulü) 
493
4. Red 
496
5. Avl 
497
VII. ÖRFİ MİRAS HUKUKU (ADİ İNTİKAL) 
498
A. ÖRFİ MİRAS HUKUKUNUN ÖZELLİKLERİ 
498
B. MİRİ ARAZİDE İNTİKAL 
499
C. İCARETEYNLİ VAKIFTA İNTİKAL 
502
D. MUKATAALI VAKIFTA İNTİKAL 
503
DOKUZUNCU BÖLÜM
EŞYA HUKUKU
I. KAVRAM 
505
II. MAL 
506
III. MAL ÇEŞİTLERİ 
507
A. MÜTEKAVVİM MAL VE GAYRİMÜTEKAVVİM MAL 
507
B. MİSLÎ MAL VE KIYEMÎ MAL 
508
C. TAŞINIR MAL VE TAŞINMAZ MAL 
508
D. TÜKETİLEN MAL VE KULLANILAN MAL 
509
IV. MÜLKİYET HAKKI 
509
A. MÜLKİYETİN ÇEŞİTLERİ 
509
1. Konusu Bakımından 
509
2. Verdiği Yetki İtibariyle Mülkiyet Hakkı 
510
3. Sahiplerine Göre Mülkiyet Çeşitleri 
511
4. Maliklerin Sayısı Açısından Mülkiyet Hakkı 
512
V. MÜLKİYETİN KAZANILMASI 
513
A. Aslen Kazanma Yolları 
513
1. İhraz 
514
2. Lukata (bulunmuş eşya) 
514
3. Define 
514
4. Maden Mülkiyeti 
515
5. Hukukî Tağyir (İşleme) 
516
6. Halt ve İhtilat (karışma ve birleşme) 
516
B. Devren Kazanma 
516
1. Akitler 
517
2. Halefiyet 
518
3. Zaman aşımı 
518
VI. MÜLKİYET HAKKININ SINIRLANDIRILMASI 
519
A. GENEL SINIRLAMALAR 
519
1. Şüf’a (önalım) Hakkı 
520
2. Komşuluk Hukuku (muamelât–ı civariye) 
521
B. SINIRLI AYNİ HAKLAR 
522
1. İrtifak Hakları ve Çeşitleri 
522
a) İrtifak Hakkının Kurulması 
522
b) İrtifak Hakkının Çeşitleri 
523
(1) Kaynak (şirb, su alma) Hakkı 
523
(2) Su Akıtma (mecra ve mesil) Hakkı 
524
(3) Geçit İrtifakı (mürur, yol hakkı) 
525
(4) Üst (inşaat) Hakkı ve Kat İrtifakı (hakk–ı tealli) 
525
2. İntifa Hakkı 
526
3. Fer’i Ayni Haklar (teminat hukuku) 
527
a) Rehin 
527
1) Şartları 
527
2) Hükümleri 
528
3) Sona Ermesi 
529
b) İpotek 
529
c) Hapis Hakkı 
530
d) Geri Alım Şartlı (vefaen) Satım 
531
VII. ZİLYETLİK 
531
A. ZİLYETLİĞİN KORUNMASI 
533
B. ZİLYETLİK DAVALARI 
533
VIII.TAPU SİCİLİ 
534
ONUNCU BÖLÜM
ARAZİ HUKUKU
I. GİRİŞ 
535
II. ARAZİ TÜRLERİ 
536
A. MÜLK ARAZİ, ÇEŞİTLERİ VE HÜKÜMLERİ 
536
B. MİRİ ARAZİ, ÇEŞİTLERİ VE HÜKÜMLERİ 
537
1. Osmanlıya Kadar Beytülmal Arazisinin Tasarruf Şekli ve İkta 
538
2. Tanzimat’a Kadar Miri Arazinin Tasarruf Şekli ve Tımar Sistemi 
538
3. Miri Arazinin Tefvizi 
540
4. Miri Arazide Tasarruf 
540
a) Fiili Tasarruflar 
540
b) Hukukî (kavli) Tasarruflar 
541
c) Mirî Arazide Yasak Olan Tasarruflar 
541
5. Miri Arazide Kullanım Hakkının Devri (ferağ) 
542
C. VAKIF ARAZİ; ÇEŞİTLERİ VE HÜKÜMLERİ 
544
D. METRUK ARAZİ VE HÜKÜMLERİ 
545
1. Genel Olarak 
545
2. Metruk Arazi Çeşitleri 
545
a) Meralar 
545
b) Yaylak ve Kışlaklar 
546
c) Diğer Metruk Arazi Çeşitleri 
546
E. MEVAT ARAZİ VE HÜKÜMLERİ 
546
1. Tarifi ve Kapsamı 
546
2. İhya ve Tahcir Tasarrufları 
546
ONBİRİNCİ BÖLÜM
BORÇLAR HUKUKU
I. GİRİŞ 
549
II. BORÇ KAVRAMI VE MUHTEVASI 
549
A. TANIMI 
549
B. UNSURLARI 
550
C. MUHTEVASI 
550
D. ÇEŞİTLERİ 
550
1. Kazâî Borç – Dînî Borç 
550
2. Mutlak Borç – Şarta Bağlı Borç 
551
3. Muaccel Borç – Müeccel Borç 
551
4. Basit Borç – Müşterek Borç 
552
E. BORCUN KAYNAĞI 
552
1. Kanun 
552
2. Sebepsiz Zenginleşme 
553
3. Haksız Fiil 
555
a) Haksız Fiilin Unsurları 
555
b) Haksız Fiil Türleri 
558
1) Kişilere Karşı Haksız Fiiller 
558
2) Mala Yönelik Haksız Fiiller 
558
aa) Gasp 
559
bb) İtlaf 
560
cc) Hırsızlık 
560
4. Hukukî İşlem 
561
a) Tek Taraflı Hukukî İşlem 
561
b) Akit 
562
1) Akdin Unsurları 
564
2) Akdin Şartları 
569
aa) İn’ikad (kuruluş) Şartları 
569
ab) Sıhhat (geçerlilik) Şartları 
570
ac) Nefâz (işlerlik kazanma) Şartları 
572
ad) Lüzum (bağlayıcılık) Şartları 
572
3) Başlıca Akitler 
575
aa) Satış sözleşmesi 
575
bb) Bağışlama (hibe) 
577
cc) Kira (icare) 
579
dd) Karz (tüketim ödüncü) 
584
ee) Ariyet (kullanım ödüncü) 
585
ff) Vedia (saklama sözleşmesi) 
587
gg) Kefalet 
588
hh) Vekalet 
589
ii) Eser sözleşmesi (istısna) 
592
F. BORCUN İNTİKALİ 
593
G. BORCUN SONA ERMESİ 
594
1. İfa 
594
2. Yenileme (tecdid) 
596
3. Takas 
596
4. İbra 
597
5. Akdin Feshi 
597
6. Alacaklı ve Borçlu Sıfatının Birleşmesi 
599
7. Zaman aşımı 
599
ONİKİNCİ BÖLÜM
TİCARET HUKUKU
I. GİRİŞ 
601
II. ŞİRKETLER HUKUKU 
604
A. ŞİRKET AKDİ VE HÜKÜMLERİ 
606
1. Tanım 
606
2. Temel Esaslar 
607
3. Sona Erme Halleri 
608
B. ŞİRKET ÇEŞİTLERİ 
609
1. Hukukî Mahiyetlerine Göre 
609
a) Mufavada (müsavat) Şirketi 
609
b) İnan Şirketi 
610
2. Sermaye Unsuruna Göre 
611
a) Sermaye (emval) Şirketi 
611
b) İş ve Taahhüt (a’mâl) Şirketi 
612
c) Vücuh Şirketi 
612
3. Mudarebe 
613
III. SİGORTA 
617
IV. KIYMETLİ EVRAK 
622
ONÜÇÜNCÜ BÖLÜM
TANZİMAT DEVRİNDE HUKUKÎ GELİŞMELER
I. GENEL OLARAK 
631
II. TANZİMAT FERMANI 
631
A. Fermanın ilkeleri 
632
B. Hukuki niteliği 
632
C. Fermanın etkileri 
632
D. Tanzimat devri mülki teşkilat 
633
E. Tanzimat devrinde hukuki gelişmeler 
634
III. MİLLİ KANUNLAR 
635
A. CEZA KANUNLARI 
636
B. ARAZİ KANUNNAMESİ (1858) 
639
C. MECELLE–İ AHKÂM–I ADLİYYE (1868–1876) 
640
D. USUL–İ MUHAKEME–İ ŞER’İYE KARARNAMESİ (1917) 
641
E. HUKUK–I AİLE KARARNAMESİ (1917) 
642
IV. BATI KÖKENLİ KANUNLAR 
644
A. 1838 ASKERİ CEZA KANUNU 
644
B. TİCARET KANUNNAMESİ (1850) 
644
C. MEN’İ İRTİKAP NİZAMNAMESİ 
645
D. 1858 CEZA KANUNNAMESİ 
645
E. USUL–İ MUHAKEME–İ TİCARET NİZAMNAMESİ 
647
F. DENİZ TİCARETİ KANUNU 
648
G. CEZA MUHAKEMESİ KANUNU 
648
H. HUKUK MUHAKEMELERİ KANUNU 
649
İ. KANUN–I ESASİ 
649
J. OSMANLI TABİİYET KANUNU 
650
K. NİZAMİYE MAHKEMELERİNİN TEŞKİLAT KANUNU 
650
L. HUKUK İLAMLARININ İCRASINA DAİR KANUN 
651
M. NOTERLİK KURUMUNUN OLUŞTURULMASI 
651
N. TEVKİFHANE VE HAPİSHANELERİN İDARESİNE DAİR KANUN 
652
O. ŞER’İYE VE NİZÂMİYE MAHKEMELERİNİN GÖREV VE YETKİ ALANLARI
HAKKINDA NİZAMNÂME 
652
KAYNAKLAR 
655
İNDEKS 
669