İDARE HUKUKUNDA MÜCBİR SEBEP KAVRAMI VE
I. MÜCBİR SEBEP KAVRAMI VE ŞARTLARI
23
1. Özel Hukuk Bakımından Mücbir Sebep Kavramı,
2. Kamu Hukuku Bakımından Mücbir Sebep Kavramı ve
a. İdare Hukukunda Mücbir Sebep Kavramı ve Tanımı
29
b. Vergi Hukukunda Mücbir Sebep Kavramı ve Tanımı
30
c. Ceza Hukukunda Mücbir Sebep Kavramı ve Tanımı
30
B. İdare Hukukunda Mücbir Sebebin Şartları
32
1. Dışsallık (Haricilik)
32
a. Olayın Sıklıkla Meydana Gelmemesi
36
b. Olayın Yeri ve Zamanı Bakımından Belirlenebilir
c. Olayın Yoğunluğu ve Süresi Bakımından Olağanüstü
ç. Olaya İdarenin Davranışının Sebebiyet Vermemiş
a. İdarenin Faaliyet Yeri Konusundaki Seçimi
40
b. İdarenin Gereken Uyarı ve Düzenlemeleri Yapması
41
c. İdarenin Tesis, Araç ve Gereçlerinin Etkinliği
41
II. İLLİYET BAĞI KAVRAMI VE TEORİLER
43
B. İlliyet Bağı Teorileri
44
2. Uygun İlliyet Bağı Teorisi
45
C. İlliyet Bağının Kesilmesi
46
1. Zarar Görenin Kusuru
47
2. Üçüncü Kişinin Davranışı
48
III. MÜCBİR SEBEP İLE BEKLENMEYEN HAL
KAVRAMLARININ KARŞILAŞTIRILMASI
52
A. Beklenmeyen Hal Kavramı
52
B. Beklenmeyen Halin Şartları
52
1. İdarenin Faaliyetinin İçinden Kaynaklanıyor Olması
52
C. Mücbir Sebep İle Karşılaştırılması
53
HUKUKİ DÜZENLEMELERDE MÜCBİR SEBEP KABUL
I. ÖZEL HUKUK MEVZUATINDA YER ALAN
A. Karayolları Trafik Kanununa Göre Mücbir Sebep Hali
57
B. Türk Borçlar Kanununa Göre Mücbir Sebep Hali
61
C. Türk Ticaret Kanununa Göre Mücbir Sebep Hali
70
II. KAMU HUKUKU MEVZUATINDA YER ALAN
A. Vergi Usul Kanununa Göre Mücbir Sebep Hali
74
1. Mücbir Sebep Kabul Edilen Haller
75
a. Ağır Kaza, Ağır Hastalık ve Tutukluluk Hali
75
ii. Ağır Hastalık Hali
77
b. Yangın, Yer Sarsıntısı ve Su Basması Gibi Afetler
82
ii. Yer Sarsıntısı (Deprem)
85
c. Kişinin İradesi Dışında Meydana Gelen Mecburi
ç. Sahibinin İradesi Dışında Defter ve Belgelerin
2. Mücbir Sebepten Faydalanabilecekler
89
3. Mücbir Sebebin Sonuçları
89
i. İdari Sürelere Etkisi
89
ii. Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında
Kanun Kapsamında Sürelere Etkisi
91
iii. Dava Açma Süresine Etkisi
91
b. Vergi Cezasına Etkisi
94
B. Harçlar Kanununa Göre Mücbir Sebep Hali
95
C. Kabahatler Kanununa Göre Mücbir Sebep Hali
96
Ç. Nüfus Hizmetleri Kanununa Göre Mücbir Sebep Hali
97
D. Siyasi Partiler Kanununa Göre Mücbir Sebep Hali
98
E. Anayasaya Göre Mücbir Sebep Hali
99
F. Kurumlar Vergisi Kanununa Göre Mücbir Sebep Hali
100
G. Özel Tüketim Vergisi Kanununa Göre Mücbir Sebep
Ğ. Katma Değer Vergisi Kanununa Göre Mücbir Sebep Hali.101
H. Gelir Vergisi Kanununa Göre Mücbir Sebep Hali
102
I. Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması İle Bazı
Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanuna Göre
III. KARMA HUKUK MEVZUATINDA YER ALAN
A. Maden Kanununa Göre Mücbir Sebep Hali
104
B. Doğal Gaz Piyasası Kanunu ve Lisans Yönetmeliğine
Göre Mücbir Sebep Hali
107
C. Elektrik Piyasası Kanunu ve Lisans Yönetmeliğine Göre
Ç. Petrol Kanunu ve Petrol Piyasası Lisans Yönetmeliğine
Göre Mücbir Sebep Hali
113
D. Gümrük Kanunu ve Gümrük Yönetmeliğine Göre
E. Enerji Verimliliği Kanunu ve Enerji Kaynaklarının ve
Enerjinin Kullanımında Verimliliğin Artırılmasına Dair
Yönetmeliğe Göre Mücbir Sebep Hali
124
F. İş Kanununa Göre Mücbir Sebep Hali
126
IV. İDARE HUKUKU MEVZUATINDA YER ALAN
A. Kamu İhale Sözleşmeleri Kanununa Göre Mücbir Sebep
1. Kamu İhale Sözleşmelerinde Açıkça Mücbir Sebep
c. Genel Salgın Hastalık
133
ç. Kısmi veya Genel Seferberlik İlanı
134
2. Mücbir Sebebin Kabulü İçin Kamu İhale Sözleşmeleri
Kanunu m. 10/f. 2 de Aranan Şartlar
134
3. Kamu İhale Sözleşmeleri Kanununa Göre Mücbir
Sebep Sayılabilecek Haller
136
4. Kamu İhale Sözleşmelerinde Mücbir Sebebin Sonuçları .139
a. İdare ve Yüklenicinin Sözleşmeyi Genel Fesih
b. Mücbir Sebep Nedeniyle Sözleşmenin Feshi veya
c. İhalelere Katılmaktan Yasaklanmaya Etkisi
144
B. Kamu İhale Kanununa Göre Mücbir Sebep Hali
145
C. Devlet İhale Kanununa Göre Mücbir Sebep Hali
147
Ç. Çevre Kanunu ve Çevresel Etki Değerlendirmesi
Yönetmeliğine Göre Mücbir Sebep Hali
150
D. Yükseköğretim Kanununa Göre Mücbir Sebep Hali
153
E. Jeotermal Kaynaklar ve Doğal Mineralli Sular Kanunu
Ve Uygulama Yönetmeliğine Göre Mücbir Sebep Hali
154
F. Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği İle Odalar ve Borsalar
Kanununa Göre Mücbir Sebep Hali
156
G. Organize Sanayi Bölgeleri Kanununa Göre Mücbir Sebep
Ğ. Limanlar Kanunu ve Limanlar Yönetmeliğine Göre
YARGI KARARLARINDA MÜCBİR SEBEP KABUL
EDİLEN VE EDİLMEYEN HALLER, MÜCBİR SEBEBİN
İSPATI VE MEYDANA GETİRDİĞİ SONUÇLAR
I. YARGI KARARLARINDA KABUL EDİLEN MÜCBİR
C. Yurtdışındaki Firmanın Ekonomik Kriz ve Ödeme
Güçlüğü İçinde Bulunması
161
Ç. Başka İdarelerin İşlemleri
162
D. Dava Açma Süresinin İşlemeyeceği
163
F. Çocukların Küçük ve Ebeveyn Bakımından Mahrum
II. YARGI KARARLARINDA MÜCBİR SEBEP KABUL
A. Ağır Nitelikte Olmayan Hastalık Hali
166
C. Şirket Müdürünün Tutuklu Olması
169
D. Sık Sık Meydana Gelen Sel Olayı
170
E. İnşaat Sektöründe Yaşanan Malzeme Fiyatlarındaki Artış
171
III. MÜCBİR SEBEBİN İSPATI
175
A. Genel Olarak İspat
175
C. Mücbir Sebep Halinin Başlangıç ve Bitiş Zamanının
IV. MÜCBİR SEBEBİN MEYDANA GETİRDİĞİ
A. Sorumluluk Alanında Doğurduğu Sonuçlar
178
1. İdarenin Kusur Sorumluluğu Bakımından
179
2. İdarenin Kusursuz Sorumluluğu Bakımından
181
B. Sözleşme Alanında Doğurduğu Sonuçlar
183