HACZEDİLMEZLİK HAKKINDA GENEL BİLGİLER
I. HACZEDİLMEZLİK KAVRAMI, HACZEDİLMEZLİĞİN TARİHÇESİ VE BAZI
MÜESSESELERLE KARŞILAŞTIRILMASI
33
A. Haczedilmezlik Kavramı
33
B. Haczedilmezliğin Tarihçesi
42
a. Cumhuriyet Öncesi Dönemde (Osmanlı Hukukunda)
47
b. Cumhuriyet Sonrası Dönemde
52
(2) 1424 ve 2004 Sayılı İcra ve İflas Kanunlarında
Haczedilmezlikle İlgili Hükümler ve Bunların Gelişimi
54
C. Haczedilmezliğin Bazı Müesseselerle Karşılaştırılması
63
1. Taşkın (Aşkın) Haciz
64
2. Hacizde Tertip (Sıra)
66
3. Tatiller ve Talikler
68
II. HACZEDİLMEZLİĞİN ANAYASAL İLKELER İLE TEMEL HAK VE HÜRRİYETLER
ÇERÇEVESİNDE DEĞERLENDİRİLMESİ
70
A. İnsan Onuru Bakımından
70
B. Hukuk Devleti İlkesi ve Hak Arama Hürriyeti Bakımından
74
C. Sosyal Devlet İlkesi Bakımından
80
D. Eşitlik İlkesi Bakımından
83
E. Mülkiyet Hakkı Bakımından
90
F. Kişiliğin ve Kişi Hak ve Hürriyetlerinin Korunması Bakımından
95
G. Ailenin Korunması Bakımından
98
H. İcra Hukukunda Ölçülülük İlkesi ve Menfaat Dengesi Bakımından
102
I. Diğer Haklar, Hürriyetler ve İlkeler Bakımından
109
III. MUKAYESELİ HUKUKTA HACZEDİLMEZLİK
113
A. Kıta Avrupası Hukuk Sisteminde Haczedilmezlik
113
3. Avusturya Hukukunda
122
6. İspanyol Hukukunda
130
B. Ortak Hukuk (Common Law) Sisteminde Haczedilmezlik
132
2. Amerika Birleşik Devletleri Hukukunda
135
a. New York Eyaletinde
137
c. California Eyaletinde
139
b. British Columbia Eyaletinde
142
c. Ontario Eyaletinde
144
ÖZEL KANUNLARDA DÜZENLENEN HACZEDİLMEZLİK HÂLLERİ
I. MADDİ HUKUK BAKIMINDAN HACZEDİLMEZLİK
147
B. Başkasına Devredilemeyen Mal ve Haklar
148
1. Türk Medeni Kanunu’nda Düzenlenen Devir Yasakları
149
a. Manevi Tazminat Talebi
149
b. Kişiye Bağlı İrtifak Haklarıyla İlgili Bazı Hususlar
150
2. Türk Borçlar Kanunu’nda Düzenlenen Devir Yasakları
152
a. Sözleşmeden Doğan Önalım, Alım ve Geri Alım Hakları
152
b. Kira Sözleşmesinden Doğan Bazı Haklar
153
c. Ölünceye Kadar Bakma Sözleşmesinde Bakım Alacaklısının
C. Niteliği Gereği Haczedilemeyen Mal ve Haklar
155
1. Manevi Değer Taşıyan Eşya ve Kişiye Sıkı Sıkıya Bağlı Olan Haklar
155
2. Tek Başına Devredilemeyen ve Haczedilemeyen Mal ve Haklar
158
a. Bütünleyici Parçalar ve Eklentilerle İlgili Özellik Arz Eden
c. Kıymetli Evrakın İçerdiği Haklar
162
3. Takas Sınırlamasının Haczedilmezlik Sağlayıp Sağlamayacağı
D. Maddi Hukuka İlişkin Kanunlarda Açıkça Düzenlenen Haczedilmezlik
1. Aile Yurdu ve Eklentileri
166
2. Umumi Mağazalara Tevdi Edilen Mallar
168
3. Genel Hizmet Sözleşmesi Kapsamında İşçi Ücretleri
169
II. DİĞER ÖZEL KANUNLARDA DÜZENLENEN HACZEDİLMEZLİK HÂLLERİ
170
A. Devlet Malı Niteliğinde Sayılan Mallar ve Bunların Haczedilmezliğinin
2. Özel Kanunlarda Devlet Malı Niteliğinde Sayılan Mallar ve Bunların
Haczedilmezliğinin Değerlendirilmesi
177
a. Hakkında Haczedilmezlik Hükmü veya Bu Anlama Gelebilecek
Bir Hüküm Bulunan Mallar
177
(2) Özel Bütçeli Bazı Kamu Kurum ve Kuruluşlarının Malları
179
(a) Orman Genel Müdürlüğünün Malları
179
(b) Savunma Sanayii Başkanlığının Malları
179
(c) Karayolları Genel Müdürlüğünün Malları
180
(d) Vakıflar Genel Müdürlüğünün Taşınmaz Malları
181
(e) Maden ve Petrol İşleri Genel Müdürlüğünün Malları
181
(3) Bazı Düzenleyici ve Denetleyici Kurumların Malları
184
(a) Radyo ve Televizyon Üst Kurulunun Malları
184
(b) Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumunun Malları
185
(c) Sermaye Piyasası Kurulunun Malları
186
(d) Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumunun ve
Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonunun Malları
186
(e) Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunun Malları
188
(f) Kamu İhale Kurumunun Malları
189
(g) Nükleer Düzenleme Kurumunun Malları
189
(h) Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve
Denetleme Kurumunun Malları
190
(4) Sosyal Güvenlik Kurumlarının Malları
191
(a) Sosyal Güvenlik Kurumunun Malları
191
(b) Türkiye İş Kurumunun Malları
192
(5) Diğer Mal ve Haklar
193
(a) Millî Savunma Bakanlığı Akaryakıt İkmal ve NATO POL
Tesisleri İşletme Başkanlığının Malları
193
(b) Spor Federasyonlarının Malları
194
(c) Çiftçi Mallarını Koruma Sandığındaki Para ve Koruma
(d) Ordu Yardımlaşma Kurumunun Malları
196
b. Sadece Devlet Malı Niteliğinde Olduğu İfade Edilip Hakkında
Haczedilmezlik Hükmü veya Bu Anlama Gelebilecek Bir Hüküm
(2) Özel Bütçeli Bazı Kamu Kurum ve Kuruluşlarının Malları
198
(a) Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğünün Malları
199
(b) Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğünün Malları
199
(c) Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumunun
(d) Türkiye Sağlık Enstitüleri Başkanlığının Malları
201
(e) Kapadokya Alan Başkanlığının Malları
201
(f) Türk Standardları Enstitüsünün Malları
202
(g) Ceza İnfaz Kurumları ile Tutukevleri İşyurtları
(h) Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve
Destekleme İdaresi Başkanlığının Malları
203
(3) Diğer Mal ve Haklar
203
(a) Rekabet Kurumunun Malları
203
(b) Atatürk Orman Çiftliği Müdürlüğünün Malları
204
(c) Milli Piyango İdaresinin Malları
204
(d) Türkiye Radyo Televizyon Kurumunun Malları
205
(e) Korunması Gerekli Taşınır ve Taşınmaz Kültür ve
B. Mahalli İdarelerin Mallarının Haczedilmezliği
208
1. İl Özel İdarelerinin Malları
209
2. Belediyelerin Malları
213
3. Köylerin Orta Malları
219
C. Bazı Gelir, Aylık, Ödenek ve Ödemelerin Haczedilmezliği
222
1. Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’ndaki Gelir, Aylık
2. Korunmaya ve Yardıma İhtiyacı Olan Kişilere Yapılan Çeşitli
3. Aile, Ölüm ve Doğum Yardımı Ödenekleri
232
a. Aile ve Ölüm Yardımı Ödenekleri
232
b. Doğum Yardımı Ödeneği
233
4. İşsizlik ve Esnaf Ahilik Sandığı Ödenekleri ile Kısa Çalışma Ödeneği
234
a. İşsizlik ve Esnaf Ahilik Sandığı Ödenekleri
234
b. Kısa Çalışma Ödeneği
236
5. Devlet ve Bağlı Müesseselerde Çalışan İşçilere Yapılan İlave Tediye
238
6. Öğrencilere Sağlanan Burslar, Krediler ve Diğer Nakdi Yardımlar
241
7. Başarılı Sporculara ve İlgili Kişilere Bağlanan Aylıklar ile Bazı
Sporculara Yapılan Ödemeler
244
a. Başarılı Sporculara ve İlgili Kişilere Bağlanan Aylıklar
244
b. Bazı Sporculara Yapılan Ödemeler
245
8. Askeri Personellere ve Askeri Öğrencilere Verilen Harçlıklar ile
Askerlik Hizmetiyle İlgili Çeşitli Tazminat ve Aylıklar
245
b. Bazı Askeri Personellere ve Askeri Öğrencilere Verilen
(1) Harçlıkların Haczedilmezliğiyle İlgili Düzenlemeler
246
(2) Uygulamada Harçlıkların Yatırıldığı Banka Hesaplarına
Bloke Konulması Sorunu
247
c. Çeşitli Tazminat ve Aylıklar
252
9. Vatani Hizmet Tertibi Aylıkları
254
10. 15 Temmuz Darbe Teşebbüsü Mağdurlarına Yapılan Ödemeler
255
11. Türkiye Büyük Millet Meclisi Üyelerinin Yollukları
256
12. Harcırah Ödemeleri
256
13. İnönü Armağanları
257
D. Bazı Teminatların Haczedilmezliği
258
2. Kamu İhalelerinde Alınan Teminatlar
259
3. Spor Müsabakalarına Dayalı Sabit İhtimalli ve Müşterek Bahis
Oyunlarının Özel Hukuk Tüzel Kişilerine Yaptırılmasıyla İlgili
İhalelerde Alınan Teminatlar
260
4. Noterlik Teminat Parası
261
5. Yapı Denetim ve Laboratuvar İzin Belgelerinin Verilmesi Sürecinde
6. Sigorta Şirketleri Tarafından Gösterilen Teminatlar
265
7. Toptancı Hallerinde Faaliyet Gösterenlerden Alınan Teminatlar
266
8. Enerji Piyasaları İşletme Anonim Şirketi ve Merkezi Uzlaştırma
Hesabındaki Varlıklar
267
E. Sınırlı veya Şarta Bağlı Haczedilmezlik Hâlleri
268
1. Miktar Bakımından Sınırlı (Kısmi) Haczedilmezlik Hâlleri
268
(2) İlgili Kanunlarda Düzenlenen Haczedilmezlik Hâlleri
271
(3) Konuyla İlgili Bazı Değerlendirmeler ve Çözüm Önerileri
274
c. Gemiadamlarının Ücreti
280
2. Zaman Bakımından Sınırlı veya Şarta Bağlı Haczedilmezlik Hâlleri
281
b. Finansal Kiralama Konusu Mallar
283
c. Ödeme Kaydedici Cihazlar
292
d. İskân Kanunu Kapsamında Verilen Taşınmazlar
292
e. Küçük Sanayi Bölgeleri İçinde Devlet Tarafından İnşa Edilmiş
Örnek Sanayi Sitesi İş Yerleri
294
f. Arsa Üretimi ve Değerlendirilmesi Hakkında Kanun’da
Düzenlenen Haczedilmezlik Hâli
295
g. Gecekondu Kanunu’na Göre Tahsis Olunan Taşınmazlar
296
h. Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu Tarafından Ticari ve İktisadi
Bütünlük Oluşturulmasına Karar Verilen Varlıklar
297
3. Konu Bakımından Sınırlı veya Şarta Bağlı Haczedilmezlik Hâlleri
304
a. Madenin İşletilmesinde Gerekli Olan Mallar
304
b. Jeotermal Kaynaklar ve Doğal Mineralli Sulara İlişkin Ruhsat
Alanının İşletilmesinde Gerekli Olan Mallar
306
F. Diğer Haczedilmezlik Hâlleri
307
1. Vekâlet (Avukatlık) Ücreti
307
2. Sermaye Piyasası Kanunu’nda Düzenlenen Haczedilmezlik Hâlleri
310
3. Kooperatifler Hukukundaki Haczedilmezlik Hâlleri
322
a. Kooperatifler Kanunu’nda Düzenlenen Haczedilmezlik Hâli
322
b. Tarım Satış Kooperatif ve Birlikleri Hakkında Kanun’da
Düzenlenen Haczedilmezlik Hâli
324
c. Tarım Kredi Kooperatifleri ve Birlikleri Kanunu’nda Düzenlenen
Haczedilmezlik Hâlleri
324
4. Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun’da
Düzenlenen Haczedilmezlik Hâlleri
327
5. Doğal Afet Sigortaları Kurumunun Malları
330
6. Mazbut Vakıfların Taşınmazları ve Vakıfların Hayrat Taşınmazları
331
8. Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’nda Düzenlenen Haczedilmezlik
9. Coğrafi İşaret ve Geleneksel Ürün Adı Hakkı
341
10. Elektronik Haberleşme Kanunu Kapsamındaki Bazı Haklar
342
11. Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanunu’nda
Düzenlenen Haczedilmezlik Hâlleri
347
12. Türkiye Varlık Fonunun Mal Varlığı
352
14. Spor Kulüplerinin Merkezi Pazarlama ve Bilet Satışından Elde
Ettikleri Gelirler ile Sporcu Ücretlerinden Tevkif Yoluyla Alınan ve Daha
Sonra İade Edilen Gelir Vergisi Tutarları
354
15. Orman Kanunu’nda Düzenlenen Haczedilmezlik Hâli
357
16. Sulama Alanlarında Arazi Düzenlenmesine Dair Tarım Reformu
Kanunu’na Göre Dağıtılan Araziler
358
17. Organize Sanayi Bölgelerinin Su, Elektrik ve Doğalgaz Gelirleri
359
18. Kamulaştırma Kanunu’nda Düzenlenen Haczedilmezlik Hâli
360
HACZEDİLMEZLİKLE İLGİLİ HÜKÜMLERİN UYGULANMASI VE İHLALİNİN SONUÇLARI
I. HACZEDİLMEZLİKLE İLGİLİ HÜKÜMLERİN UYGULANMASI
367
B. Haczedilmezlikle İlgili Hükümlerin Kapsam Bakımından Uygulanması
368
1. Kişiler Bakımından Uygulanma
368
2. Haciz Türleri Bakımından Uygulanma
370
3. Takip Türleri Bakımından Uygulanma
371
4. Tasarrufun İptali Davası Bakımından Değerlendirmeler
372
5. Rehin ve Hapis Hakkı Bakımından Değerlendirmeler
375
C. Haczedilmezlikle İlgili Hükümlerin Uygulanmasında İcra Memurlarının
D. Haczedilmezliğin İstisnaları
383
2. Haczedilmezlikten Feragat
386
b. Haczedilmezlikten Feragatle İlgili Bazı Özel Durumlar
391
II. HACZEDİLMEZLİKLE İLGİLİ HÜKÜMLERİN İHLALİNİN SONUÇLARI
399
A. Haczedilmezlik Şikâyeti
399
4. Şikâyetin İleri Sürülmesi
414
5. Şikâyetin İncelenmesi
416
a. Görevli ve Yetkili Merci
416
(1) İncelemenin Şekli, Uygulanacak Yargılama Usulü ve
İnceleme Yetkisinin Kapsamı
418
(2) İspat ve Delillerle İlgili Hususlar
420
(3) Haczedilmezlikle Bağlantılı Bazı Taleplerin
(a) İhalenin Feshi Talebi
424
(b) Hacizde İstihkak Davası
427
c. İnceleme Neticesinde Verilecek Kararlar ve Bu Kararların
d. Kararlara Karşı Kanun Yolları
434
2. Hukuki Sorumluluk (Tazminat Sorumluluğu)
442
C. Haczedilmezlikle İlgili Olarak Anayasal Denetim ve Avrupa İnsan Hakları
Mahkemesine Bireysel Başvuru
446
a. Soyut Norm Denetimi (İptal Davası)
446
b. Somut Norm Denetimi (İtiraz Yolu)
447
c. Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuru
449
2. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesine Bireysel Başvuru
453