Bilim, Teknoloji ve Yeniliğin Finansmanı ve Vergilendirilmesi Doç. Dr. Işıl Fulya Orkunoğlu  - Kitap

Bilim, Teknoloji ve Yeniliğin Finansmanı ve Vergilendirilmesi

1. Baskı, 
Ekim 2023
Kitabın Detayları
Dili:
Türkçe
Ebat:
16x24
Sayfa:
300
Barkod:
9786052645567
Kapak Türü:
Karton Kapaklı
Fiyatı:
363,00
Temin süresi 2-3 gündür.
Kitabın Açıklaması
Modern toplumun ve uluslararası ekonomik kalkınmanın baskın güçleri olan bilim, teknoloji ve yenilik; gelişmiş ekonomilerin temel yapı taşlarıdır. Bu alanlar güçlendirildiğinde, yüksek teknolojili ürün üretim ve ihracındaki artışla ulusların ekonomik refahı yükselmektedir. Nitekim günümüzde küresel teknolojik devrimin merkezinde bulunan yapay zekâ, nesnelerin interneti, giyilebilir teknolojiler, bulut teknolojisi, otonom robotlar, büyük veri, blokzincir teknolojisi, kripto para ve varlıklardaki gelişmelerin dünyadakine paralel şekilde takibi uluslararası rekabet gücünün korunması bakımından kritik önemdedir. Bunun için gelişmekte olan pazarlarda genç nesli bilim ve teknoloji girişimcileri olmaları için eğiten, girişimcilerle icatçıları buluşturan, küresel çapta inovasyon ekosistemlerini güçlendiren kapasite geliştirme programları, projeleri, özel teknoloji geliştirme bölgeleri, konuları ve alanlarını kamusal ve özel teşviklerle ve finansal teşviklerle desteklemek, ekonomik büyümeyi hızlandırıp, Türk dış politikası önceliklerini ilerleten bilimsel girişimlere katkıda bulunacaktır.
Özellikle de dünyada COVID-19 salgını ve Rusya'nın Ukrayna'ya karşı saldırganlık savaşı, enflasyon oranlarındaki yükselme eğilimi ve potansiyel ekonomik durgunluk; bilim, teknoloji ve yenilik harcamalarını tehdit etmesine rağmen, iklim değişikliği ve gelecekteki salgın tehditleri gibi küresel zorlukların aşmak için Ar-Ge'ye, yeniliklere ve teknolojik altyapılara uzun vadeli yatırımlar gereklidir. Dolayısıyla çalışmada bilim, teknoloji ve yenilik odaklı kamu politikalarına değinilmesi amaçlanmıştır. Kitap temel kavramsal açıklama, iktisadi kuramlar, bilim ve teknoloji politikalarının Türkiye ve çeşitli ülke uygulamaları, teşvikler ve güncel teknolojik gelişmelere yer verilen sekiz bölümden oluşmaktadır.
Kitabın Konu Başlıkları
.
Temel Kavramsal Açıklamalar
.
Bilgi, Teknoloji ve Yeniliğin Ekonomik Teorisi
.
Ulusal ve Bölgesel Yenilik Sistemleri
.
Türkiye'de Bilim, Teknoloji ve Yeniliği Düzenleyen Kamu Politikaları
.
Yeniliği Düzenleyen Diğer Politika Uygulamaları
.
BTY Mali Teşvikleri ve Bazı Uluslararası Endeksler
.
Türkiye ve Ab Yenilik Göstergelerinin Karşılaştırılması
.
Güncel Teknolojik Gelişmeler ve Mali Açıdan İrdelenmesi
Kitapla İlgili Kategoriler
Kitabın İçindekileri
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ 
5
İÇİNDEKİLER 
7
TABLOLAR VE ŞEKİLLER DİZİNİ 
15
KISALTMALAR DİZİNİ 
17
GİRİŞ 
19
BİRİNCİ BÖLÜM
TEMEL KAVRAMSAL AÇIKLAMALAR
1.1. Bilim, Teknoloji ve Yenilik Kavramları 
21
1.1.1. Bilim 
24
1.1.1.1. Bilimlerin Sınıflandırılması 
25
1.1.1.2. Bilimsel Yöntem Türleri 
26
1.1.2. Teknoloji 
27
1.1.2.1. Teknoloji Türleri 
28
1.1.2.2. Bölgesel ve Sektörel Teknolojik Gelişim Stratejileri 
29
1.1.2.3. Teknoloji Transfer (TT) Mekanizmaları 
30
1.1.2.4. Tekno–Ekonomi ve Ekonomik Gelişmede Teknolojinin
Rolü 
31
1.1.3. Yenilik 
32
1.1.3.1. İcat/Buluş ve Yenilik İlişkisi 
33
1.1.3.2. Ar–Ge ve Yenilik İlişkisi 
34
1.1.3.3. Yeniliğin Kaynakları 
35
1.1.3.4. Yenilik Türleri 
36
1.1.3.4.1. Değişimin Şiddetine Göre Yenilik Türleri 
36
1.1.3.4.2. Kullanım Alanına Göre Yenilik Türleri 
36
1.1.3.4.2.1. Ürün ve Hizmet Yeniliği 
36
1.1.3.4.2.2. Süreç Yeniliği 
37
1.1.3.4.2.3. Örgüt/Organizasyon Yeniliği 
37
1.1.3.4.2.4. Pazarlama Yeniliği 
37
1.1.3.5. Yenilik Yönetimi ve Yenilik Stratejileri 
37
İKİNCİ BÖLÜM
BİLGİ, TEKNOLOJİ VE YENİLİĞİN EKONOMİK TEORİSİ
2.1. Bilgi, Teknoloji ve Yeniliğin Temel Ekonomi Politikalarındaki Yeri 
43
2.1.1. Bilgi Hakkındaki Ekonomik Görüşler 
43
2.1.1.1. Tam Bilgi 
44
2.1.1.2. Tam Bilgi Görüşünü Eleştirenler 
44
2.1.1.3. Asimetrik Bilgi 
45
2.1.2. Bilginin Ekonomik Katkısının Ölçümü 
46
2.1.2.1. Bilgi Oranı 
47
2.1.2.3. Bilgi Akışı 
48
2.1.2.5. Bilgi Toplumunun Ölçümünde Temel Kriterler 
49
2.1.3. Teknoloji Hakkındaki Ekonomik Görüşler 
51
2.1.3.1. Klasik Görüş 
51
2.1.3.2. Neoklasik Görüş 
52
2.1.3.3. Son Dönem Ekonomik Görüşleri 
53
2.1.3.4. Teknolojinin Ekonomiye Katkısının Ölçümü 
55
2.1.4. Yenilik Hakkındaki Ekonomik Görüşler 
58
2.1.4.1. Neoklasikler 
58
2.1.4.2. Shumpeterci– Evrimci Görüşler 
58
2.1.5. BTY İle İlgili Diğer Ekonomik Görüşler ve Teorileri 
60
2.1.5.1. Bilgi Ekonomisi 
62
2.1.5.2. Yeni Ekonomi 
62
2.1.5.3. Büyüme ve Kalkınma Ekonomisi Teorileri 
64
2.1.5.3.1. İçsel Büyüme Modelleri 
69
2.1.5.3.2. Orta Gelir Tuzağı 
71
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
ULUSAL VE BÖLGESEL YENİLİK SİSTEMLERİ
3.1. Yenilik Sistemi 
73
3.1.1. Yenilik İlkeleri, Yenilik Modelleri, Teorileri, Ulusal ve Bölgesel
Yenilik Sistemi 
73
3.1.1.1. Yenilik İlkeleri 
73
3.1.1.2. Yenilik Modelleri 
75
3.1.1.3. Yenilik Teorileri 
77
3.1.2. Ulusal Yenilik Sistemi ve Modelleri 
78
3.1.2.1. Devletçi Model 
81
3.1.2.2. Liberal Model 
81
3.1.2.3. Üçlü Sarmal Modeli 
81
3.1.3. Bazı Seçilmiş Ülkelerin Ulusal Yenilik Sistemleri 
82
3.1.3.1. İsviçre 
83
3.1.3.2. Finlandiya 
84
3.1.3.3. Danimarka 
85
3.1.3.4. ABD 
86
3.1.4. Hızlı Ekonomik Gelişme Gösteren Asya Ülkelerinin Yenilik
Sistemleri 
88
3.1.4.1. Hindistan 
89
3.1.4.2. Çin 
91
3.1.4.3. Japonya 
92
3.1.4.4. Singapur 
95
3.1.5. Türkiye’nin Bilim, Teknoloji ve Yenilik Sisteminin Yapısı ve
Gelişimi 
97
3.1.5.1. 1923–1960 Dönemi 
97
3.1.5.2. 1960–2000 Dönemi 
98
3.1.5.3. 2000’ler Sonrası Dönem 
102
Yenilik Sisteminin Aktörleri 
103
3.1.7. Bölgesel Yenilik Sistemi 
105
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
TÜRKİYE’DE BİLİM, TEKNOLOJİ VE YENİLİĞİ DÜZENLEYEN KAMU POLİTİKALARI
4.1. Kamu Finansman Politikaları ve Bilim, Teknoloji ve Yeniliğin Finansmanı 
107
4.1.1. Kamu Finansman Politikaları 
107
4.1.2. Bilim, Teknoloji ve Yeniliğin Finansmanı 
108
4.1.2.1 Ar–ge’ye Doğrudan Teşvik Veren Kurumlar 
114
4.1.2.1.1. Ulusal Kurumlar 
114
4.1.2.1.1.1. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı 
115
4.1.2.1.1.2. TÜBİTAK 
116
4.1.2.1.1.3. KOSGEB 
117
4.1.2.1.1.4. Kalkınma Ajansları 
119
4.1.2.1.1.5. Ar–Ge Merkezleri 
120
4.1.2.1.1.6. Türkiye Teknoloji Geliştirme
Vakfı (TTGV) 
121
4.1.2.1.1.7. Türk Patent Enstitüsü 
121
4.1.2.1.1.8. TÜBA 
123
4.1.2.1.1.9. Kuluçka Merkezi 
124
4.1.2.1.2. Uluslararası Kurumlar 
125
4.1.2.1.2.1. Teknoloji Transfer Ofisleri 
125
4.2.1.1.1.2. Teknoparklar/ Teknoloji
Geliştirme Bölgeleri 
125
4.1.2.1.2.3. Horizon 2020 ve Horizon
Avrupa Programları 
127
4.1.2.1.2.4. Eureka ve Eurostars 
128
4.1.3. Türkiye’de Ar–Ge’ye Yönelik Vergi Düzenlemeleri 
129
4.1.3.1. 5520 Sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu ile Sağlanan Ar–ge
İndirimi 
132
4.1.3.2. 5746 Sayılı Araştırma ve Geliştirme Faaliyetlerinin
Desteklenmesi Hakkında Kanunla Sağlanan Teşvikler 
133
4.1.3.3. 4691 Sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu İle
Sağlanan Teşvikler 
135
4.1.3.4. 3065 Sayılı KDV Kanunu İle Sağlanan Teşvikler 
136
4.1.3.5. Türk Ar–Ge Vergi Mevzuatının Değerlendirilmesi 
139
4.1.4. Finansmanda Özel Sektörün Payı 
142
4.1.4.1. Girişimci /Risk Sermayesi 
142
4.1.4.2. Melek Yatırımcı 
143
4.1.4.3. Leasing, Yap–İşlet–Devret vb. Uygulamaları 
144
4.1.4.4. Banka Mikro Kredileri 
145
4.1.4.5. Kitle Fonlaması 
146
BEŞİNCİ BÖLÜM
YENİLİĞİ DÜZENLEYEN DİĞER POLİTİKA UYGULAMALARI
5.1. Kamunun Yeniliği Düzenleyici Diğer Politikaları 
149
5.1.1. Fikrî ve Sınai Haklar 
151
5.1.1.1. Telif 
151
5.1.1.2. Patent 
153
5.1.1.3. Marka 
154
5.1.1.4. Coğrafi İşaret 
155
5.1.1.5. Endüstriyel Tasarım 
156
5.1.1.6. Mikroçip Topoğrafyası 
157
5.1.1.7. Ticari Sır 
158
5.1.1.8. Teknik Bilgi (Know–How) 
159
5.1.2. Rekabet Hukuku 
159
5.1.3. AB’de Bilim, Teknoloji ve Yenilik Odaklı Kamu Politikaları ve
Programları 
161
5.1.3.1. AB Hukuki Düzenlemeleri ve Programları 
163
5.1.3.2. AB’de Bilim, Teknoloji ve Yeniliğin Gelişimi 
166
5.1.3.3. Bilim Teknoloji ve Yenilik Politikalarının Uluslararası
Karşılaştırması 
168
ALTINCI BÖLÜM
BTY MALİ TEŞVİKLERİ VE BAZI ULUSLARASI ENDEKSLER
6.1. Dünyada Ar–Ge Teşvikleri ve Gelişimi 
173
6.1.1. Temel Ar–ge Teşvikleri 
174
6.1.1.1. Vergi İndirimi 
175
6.1.1.2. Vergi Kredileri 
176
6.1.1.3. Vergi Ertelemesi ve Vergi Tatilleri 
177
6.1.1.4. Hızlandırılmış Amortisman 
178
6.1.1.5. Patent Kutusu Rejimi 
179
6.1.2. Seçilmiş Bazı Ülkelerde Ar–Ge Teşvikleri 
179
6.1.2.1. Fransa 
185
6.1.2.2. İngiltere 
187
6.1.2.3. İrlanda 
188
6.1.2.4. Almanya 
189
6.1.2.5. Belçika 
190
6.1.3. Ar–Ge Teşviklerinin Uluslararası Boyutta Karşılaştırılması 
192
6.1.4. Küresel Rekabet Gücü, Yenilik ve Teşviklerle İlintisi 
195
YEDİNCİ BÖLÜM
TÜRKİYE VE AB YENİLİK GÖSTERGELERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI
7.1. Bilim, Teknoloji ve Yenilik Verileri ve Çıktıları 
201
7.1.1. Türkiye’deki Bilim, Teknoloji ve Yeniliğe İlişkin Veriler 
201
7.1.1.1. Yayınlar 
205
7.1.1.2. Patent Sayıları 
207
7.1.1.3. Ar–Ge Harcamaları 
209
7.1.1.4. Ar–Ge İnsan Kaynağı 
210
7.1.2. AB’de Bilimsel Çıktı ve Diğer Yenilik Göstergeleri /Verileri (Yenilik
7.1.2.1. Yayınlar 
212
7.1.2.2. Patent Sayıları 
213
7.1.2.3. Ar–Ge Harcamaları 
214
7.1.2.4. Ar–Ge İnsan Kaynağı 
215
7.1.2.5. AB Yenilik Araştırması 
218
7.1.2.6. Yüksek Teknoloji Endüstrisi ve Bilgi Yoğun Hizmetler 
219
7.2. Türkiye’deki Ar–Ge Teşviklerinin Çıktılara Kıyasla Etkinliğinin
Değerlendirilmesi 
221
SEKİZİNCİ BÖLÜM
GÜNCEL TEKNOLOJİK GELİŞMELER VE MALİ AÇIDAN İRDELENMESİ
8.1. GÜNCEL TEKNOLOJİK GELİŞMELER 
225
8.1.1. Büyük Veri 
227
8.1.2. Yapay Zekâ 
228
8.1.3. Blokzincir 
229
8.1.4. Bulut Teknolojisi 
230
8.1.5. Elektronik, Dijital/Sanal ve Kripto Paralar 
231
8.1.6. Metaverse 
235
8.1.7. Akıllı Şehirler 
235
8.1.8. Nesnelerin İnterneti 
237
8.1.9. Robotlar, Drone’lar, 3D Yazıcılar 
238
8.1.10. E–Maliye Uygulamaları ve Dijital Ekonominin Vergilendirilmesi 
241
8.1.10.1. E–Maliye Uygulamaları 
241
8.1.10.2. Dijital Ekonominin Vergilendirilmesi 
244
8.1.10.2.1. Dünyadaki Uygulamalar ve Çeşitli Ülke
Örnekleri 
249
8.1.10.2.1.1. Fransa 
256
8.1.10.2.1.2. Hindistan 
257
8.1.10.2.1.3. Çin 
259
8.1.10.2.1.4. İngiltere 
260
8.1.10.2.1.5. ABD 
261
8.1.10.2.2. Türkiye’deki Uygulama 
263
8.1.10.2.3. Dijital Hizmet Vergisi Uygulamasının
Ülkeler Arası Karşılaşılaştırması 
267
SONUÇ 
271
KAYNAKÇA 
283