Sermaye Piyasası Mevzuatında Bağımsız Denetim Mustafa Yavaşoğlu  - Kitap
Sermaye Piyasası Mevzuatında

Bağımsız Denetim

1. Baskı, 
Şubat 2001
Kitabın Detayları
Dili:
Türkçe
Ebat:
16x24
Sayfa:
342
Barkod:
9789753473217
Kapak Türü:
Karton Kapaklı
Kitabın Fiyatı:
325,00
İndirimli (%89):
35,00
Stoktan hemen gönderilir.
Kitabın Açıklaması
Bağımsız denetim; ortaklıkların ve sermaye piyasası kurumlarının kamuya açıklanacak veya kurulca istenecek mali tablolarının, genel kabul görmüş muhasebe kavram, ilke ile standartlarına uygunluğu ile bilgilerin doğruluğunun ve gerçeği dürüst bir biçimde yansıtıp yansıtmadığının, denetçiler tarafından denetim ilke ve kurallarına göre, defter ve belgeler üzerinden incelenmesini ve tespit edilen sonuçların rapora bağlanmasını ifade eder.
Bağımsız denetim üzerine daha önce yapılmış olan çalışmalar konuyu yalnızca teorik boyutlarıyla ele almış ya da yalnızca yasal düzenlemelerin belirtilmesiyle yetinilmiştir. Bağımsız denetimin mevzuat ve uygulama ile olan ilişkisine ise neredeyse hiç değinilmemiştir.
Mustafa Yavaşoğlu'nun ülkemizde henüz yeni oluşmakta olan sermaye piyasası hukukuna katkıda bulunmak amacıyla kaleme almış olduğu bu kitap; bağımsız denetimi usul ve esas yönüyle ele almasıyla, alanında bir ilki temsil etmektedir.
Bağımsız denetimin amaç ve yöntemleri, koşulları gibi konulara da yer verilmiş olan bu kitap; konuyla ilgilenenler için vazgeçilmez bir kaynak niteliği taşımaktadır.
Kitabın Konu Başlıkları
.
Değerlendirme Ölçü ve Esasları
.
Mali Tablolar
.
İlan ve Bildirimler
.
Bağımsız Denetim Sözleşmeleri
.
Mutabakat Mektupları
.
Aktarım Tabloları
.
Diğer Çalışma Kağıdı Örnekleri
Kitabın İçindekileri
Sunuş 
7
Kısaltmalar 
19
BÖLÜM BAĞIMSIZ DENETİM
1. BAĞIMSIZ DENETİMİN TANIMI 
22
2. BAĞIMSIZ DENETİMİN AMACI 
22
3. BAĞIMSIZ DENETİMDE YÖNTEM 
23
4. BAĞIMSIZ DENETİM TÜRLERİ 
23
A) Bağımsız Sürekli Denetim 
24
B) Bağımsız Sınırlı Denetim 
24
C) Bağımsız Özel Denetim 
25
BÖLÜM II BAĞIMSIZ DENETİM KURULUŞLARI
1. KURULUŞU 
28
A) Şirkete İlişkin Koşullar 
28
B) Yönetici ve Denetçilere İlişkin Koşullar 
30
C) Yetki Başvurusu 
30
2. BAĞIMSIZ DENETÇİ 
31
A) Denetçi Tanımı 
31
B) Denetçilerin Yetkileri 
32
3. BAĞIMSIZLIK 
33
4. BAĞIMSIZ DENETİMİN GEÇERLİLİĞİ 
34
5. ÇEKİLME VE FESİH 
35
A) Çekilme 
35
B) Fesih 
36
6. GENEL SORUMLULUK VE YÜKÜMLÜLÜKLER 
36
A) Mesleki Yeterlik 
37
B) Mesleki Özen ve Titizlik 
38
C) Sır Saklama 
38
D) Bildirim 
39
E) Çalışma Kağıtlarının Saklanması 
39
7. GENEL YASAKLAR 
39
A) Ticaret ve Mesleğe Aykırı Faaliyet Yasağı 
39
B) Reklam Yasağı 
39
C) Haksız Rekabet Yasağı 
40
8. HUKUKİ VE CEZAİ SORUMLULUK 
40
A) Bağımsız Denetimin Denetim İlke ve Kurallarına Uygun Yapılmaması 
41
B) Kasıtlı Olarak Gerçeğe Aykırı Bağımsız Denetim Raporu Düzenlenmesi 
42
C) Mevzuata Aykırı Faaliyetler 
42
BÖLÜM III MÜŞTERİ SEÇİMİ VE SÖZLEŞME YAPILMASI
1. MÜŞTERİ SEÇİMİ 
46
A) Bilgi Toplama 
46
B) Ön Görüşme 
47
C) Görevin Kabulü 
47
a) Bağımsız denetim görevinin herhangi bir nedenle sürdürülememesi 
47
b) Fesih ve çekilme durumu 
48
2. SÖZLEŞME VE KAPSAMI 
48
3. SÖZLEŞMENİN YAPILMASI VE YÜRÜRLÜĞE GİRMESİ 
50
A) Bağımsız Sürekli Denetim Sözleşmeleri 
51
B) Bağımsız Özel Denetim Sözleşmeleri 
51
C) Özel Durumlar 
52
a) Bağımsız denetim kuruluşu’nun seçilememesi 
52
b) Seçilen bağımsız denetim kuruluşu’nun genel kurulca onaylanmaması 
52
c) Fesih ve Çekilme 
53
Ek 1: Bağımsız Sürekli Denetim Sözleşmesi 
54
Ek 2: Bağımsız Özel Denetim Sözleşmesi 
56
BÖLÜM IV DENETİMİN PLÂNLANMASI
1. MÜŞTERİ İŞLETME VE FAALİYETİ HAKKINDA BİLGİLENME 
61
2. İÇ KONTROL SİSTEMİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ 
62
3. DENETİM RİSKİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ 
63
4. ÖNEMLİLİK SINIRININ DEĞERLENDİRİLMESİ 
64
A) Hesap Bazında Önemlilik Sınırının Tespiti 
65
B) Malî Tablo Bazında Önemlilik Sınırının Tespiti 
65
5. ZAMAN PLÂNLAMASI 
65
6. VERİ AKIŞININ PLÂNLANMASI 
6 5
7. DENETİM EKİBİNİN OLUŞTURULMASI VE KOORDİNASYONU 
66
8. DENETİM ÇALIŞMALARININ BÖLÜMLENMESİ 
67
9. DENETİM PROGRAMININ HAZIRLANMASI 
67
A) Genel Denetim Programı 
68
B) Özel Denetim Programı 
69
Ek 1: Talep Edilebilecek Belgeler Listesi 
71
Ek 2: Hesap Gruplama Tablosu 
72
Ek 3: Dönem Sonu Muhasebe İşlemleri 
78
Ek 4: Kıdem Tazminatı Hesaplama Tablosu 
84
Ek 5: Normal Amortisman Usulünde Yeniden Değerleme Tablosu 
86
Ek 6: Azalan Bakiyeler Usulünde Yeniden Değerleme 
87
Ek 7: Maddi Duran Varlık Hareketleri İzleme Tablosu 
88
BÖLÜM V DENETİM TEKNİKLERİ
1. SAYIM VE ENVANTER İNCELEMESİ 
91
2. DOĞRULAMA 
92
3. BELGE İNCELEMESİ 
93
4. KARŞILAŞTIRMA VE ARİTMETİK İNCELEME 
94
5. ANALİTİK İNCELEME 
95
6. GÖZLEM 
96
7. BİLGİ TOPLAMA 
96
Ek 1: Kasa Sayım Tutanağı 
97
Ek 2: Stok Sayım Listesi 
98
Ek 3: Cari Hesap Mutabakat Mektubu (Türkçe) 
99
Ek 4: Cari Hesap Mutabakat Mektubu (İngilizce) 
100
Ek 5: Banka Raporu Talep Mektubu (Türkçe) 
101
Ek 6: Banka Raporu Talep Mektubu (İngilizce) 
104
Ek 7: Hukuk İşlemleri Raporu Talep Mektubu (1) 
107
Ek 7: Hukuk İşlemleri Raporu Talep Mektubu (2) 
108
BÖLÜM VI MUHASEBE SİSTEMİ
1. MUHASEBENİN TEMEL KAVRAMLARI 
111
A) İşletmenin Sürekliliği 
112
B) Dönemsellik 
112
C) Tutarlılık 
112
D) İhtiyatlılık 
112
E) Tam Açıklama 
113
F) Önemlilik 
113
G) Sosyal Sorumluluk 
113
H) Tarafsızlık 
113
I) Özün Önceliği 
113
İ) Kişilik 
114
J) Para Ölçüsü 
114
K) Maliyet 
114
2. MUHASEBE POLİTİKALARININ AÇIKLANMASI 
114
3. MALÎ TABLOLAR İLKELERİ 
116
4. TEKDÜZEN HESAP PLÂNI VE MALÎ TABLOLARIN DÜZENLENMESİ 
116
5. AKTARIM TABLOSU 
117
Ek 1: Aktarım Tablosu (MSUGT THP’den SPK Standart Malî Tablolarına) 
119
Ek 2: Aktarım Tablosu (Aracı Kurum THP’den SPK Standart Malî Tablolarına) 
125
Ek 3: Aktarım Tablosu (SPK MKYF THP’den SPK Standart Malî Tablolarına 
130
BÖLÜM VII DEĞERLEME
1. DEĞERLEME ÖLÇÜLERİ 
135
A) Tarihi Maliyet İlkesi 
135
B) Elde Etme Maliyeti 
136
b) Son Giren İlk Çıkar Yöntemi 
136
c) Ağırlıklı Ortalama Maliyet Yöntemi 
136
d) Hareketli Ağırlıklı Ortalama Maliyet Yöntemi 
136
e) Özel Sipariş Maliyet Yöntemi 
136
C) Net Gerçekleşebilir Değer 
136
D) Rayiç Bedel 
137
BÖLÜM VII/1: MENKUL KIYMETLER 
139
1. KAPSAM 
139
2. GENEL DEĞERLEME ÖLÇÜSÜ 
139
A) Değerleme Yöntemi 
141
a) Ağırlıklı Ortalama Maliyet Yöntemi 
141
b) Hareketli Ağırlıklı Ortalama Maliyet Yöntemi 
142
B) Muhasebeleştirilmesi 
143
3. BORSALAR VE TEŞKİLATLANMIŞ DİĞER PİYASALARDA İŞLEM GÖREN HİSSE SENETLERİ 
144
A) Bilanço Gününden Önceki 5 İşgününden Daha Uzun Bir Süre İçinde Elde Edilmiş Hisse Senetleri 
145
a) Değerleme 
145
b) Muhasebeleştirilmesi 
145
B) Bilanço Gününden Önceki 5 İşgünü İçinde Elde Edilen Hisse Senetleri, 
147
a) Değerleme 
147
b) Muhasebeleştirilmesi 
147
4. YATIRIM FONU KATILMA BELGELERİ 
147
A) Değerleme 
147
B) Muhasebeleştirilmesi 
148
5. BORSALAR VE TEŞKİLATLANMIŞ DİĞER PİYASALARDA İŞLEM GÖREN BORÇLANMAYI TEMSİL EDEN DİĞER MENKUL KIYMETLER 
149
A) Kapsam 
149
B) Değerleme 
150
6. DEVLET TAHVİLİ, HAZİNE BONOSU VE GELİR ORTAKLIĞI SENETLERİ GİBİ KAMU MENKUL KIYMETLERİ 
151
A) Kapsam 
151
B) Değerleme 
151
C) Muhasebeleştirilmesi 
152
7. BORSALAR VE TEŞKİLATLANMIŞ DİĞER PİYASALARDA İŞLEM GÖRMEYEN MENKUL KIYMETLER 
154
A) Kapsam 
154
B) Değerleme 
154
BÖLÜM VII/2: STOKLAR 
157
1. KAPSAM 
157
2. DEĞERLEME 
157
A) Değerleme Yöntemi 
160
a) İlk Giren İlk Çıkar (FIFO)Yöntemi 
160
b) Son Giren İlk Çıkar (LIFO) Yöntemi 
161
c) Özel Sipariş Maliyeti Yöntemi 
161
B) Finansman Giderleri 
161
a) Stoklar İle Doğrudan İlişkilendirilebilen Finansman Giderleri 
163
b) Stoklar İle Doğrudan İlişkilendirilemeyen Finansman Giderleri 
163
3. MUHASEBELEŞTİRİLMESİ 
165
4. ALTIN VE DİĞER KIYMETLİ MADENLER 
166
A) Kapsam 
166
a) Borsada İşlem Görecek Altın Standartları 
167
b) Borsada İşlem Görecek Gümüş ve Platin Standartları 
168
B) Değerleme 
169
BÖLÜM VII/3: ALACAK VE BORÇLAR 
171
1. KAPSAM 
171
2. DEĞERLEME 
174
3. MUHASEBELEŞTİRİLMESİ 
176
BÖLÜM VII/4: ŞÜPHELİ ALACAKLAR 
177
1. DEĞERLEME 
177
A) Tahmin Esası 
178
B) Kesinleşme Esası 
179
2. MUHASEBELEŞTİRİLMESİ 
180
BÖLÜM VII/5: DÖVİZE DAYALI İŞLEMLER 
181
1. DEĞERLEME 
181
A) İşlem Tarihinde Değerleme 
181
B) Dönem Sonunda Değerleme 
182
BÖLÜM VII/6: İŞTİRAKLER, BAĞLI ORTAKLIKLAR, BAĞLI MENKUL KIYMETLER 
185
1. KAPSAM 
185
A) İştirakler 
185
B) Bağlı Ortaklıklar 
186
C) Bağlı Menkul Kıymetler 
186
a) Tahsil Güçlüğü Bulunan Menkul Kıymetler 
187
b) Pazarlanabilirliğini Kaybetmiş Menkul Kıymetler 
187
c) Yasal Zorunluluklar Nedeniyle Elde Tutulan Menkul Kıymetler 
187
d) İştirak Edilen Ortaklıklara Ait Hisse Senetleri Dışındaki Menkul Kıymetler 
188
2. DEĞERLEME 
188
3. MUHASEBELEŞTİRİLMESİ 
190
BÖLÜM VII/7: MADDİ DURAN VARLIKLAR 
193
1. KAPSAM 
193
2. DEĞERLEME 
193
A) Edinim Gününde Değerleme 
193
B) Elde Etme Maliyetinin Tespitinde Özel Durumlar 
195
a) Finansman Giderleri 
195
b) Takas 
196
ba) Başka Bir Maddi Duran Varlıkla Takas Durumu 
197
bb) İşletmeye Ait Menkul Kıymetler İle Takas Edilmesi 
198
c) Maliyet Bedelinin Olmaması veya Bilinmemesi 
198
d) Teşvik ve Sübvansiyonlar 
199
da) Varlık Maliyetinden Düşülmesi Yöntemi 
199
i) Muhasebeleştirilmesi 
200
db) Gelir Kaydedilmesi 
201
i) Muhasebeleştirilmesi 
201
C) Bilanço Gününde Değerleme 
203
a) Yeniden Değerleme Uygulaması 
203
b) Amortisman Uygulaması 
205
D) Elden Çıkarma Gününde Değerleme 
210
E) Hizmetten Alınan ve Elden Çıkarılacak Olan Duran Varlıklar 
211
BÖLÜM VII/8: KURULUŞ VE TEŞKİLATLANMA GİDERLERİ 
213
1. KAPSAM 
213
2. DEĞERLEME 
214
BÖLÜM VII/9: ARAŞTIRMA VE GELİŞTİRME GİDERLERİ 
215
1. KAPSAM 
215
2. DEĞERLEME 
216
3. MUHASEBELEŞTİRİLMESİ 
216
BÖLÜM VII/10: HAKLAR VE PEŞTEMALLIK 
217
1. DEĞERLEME 
217
A) Haklar 
217
B) Peştemallık (Şerefiye) 
217
2. MUHASEBELEŞTİRİLMESİ 
217
BÖLÜM VII/11: KIDEM TAZMİNATI KARŞILIĞI 
219
1. UYGULAMA ESASLARI 
219
2. MUHASEBELEŞTİRİLMESİ 
220
BÖLÜM VIII MALÎ TABLOLAR
1. YILLIK MALÎ TABLOLAR 
224
A) Temel Malî Tablolar 
224
B) Ek Malî Tablolar 
224
2. ARA MALÎ TABLOLAR 
22 5
A) Periyodik Olarak Ara Malî Tablo Düzenleyecek Olanlar 
225
B) Ara Malî Tablo Düzenlenmesi Zorunlu Özel Durumlar 
226
3. MALÎ TABLO İLKELERİ 
226
A) Sermaye Piyasası Kurulu Tarafından Belirlenen İlkeler 
226
a) Temel İlkeler 
226
b) Bilanço İlkeleri 
227
c) Gelir Tablosu İlkeleri 
228
d) Menkul Kıymet Yatırım Fonları Malî Tablo Temel İlkeleri 
229
B) Maliye Bakanlığı MSUGT İle Belirlenen İlkeler 
229
a) Gelir Tablosu İlkeleri 
231
ba) Varlıklara İlişkin İlkeler 
232
bb) Yabancı Kaynaklara İlişkin İlkeler 
233
bc) Özkaynaklara İlişkin İlkeler 
235
5. GELİR TABLOSU 
247
6. FON AKIM TABLOSU 
250
7. NAKİT AKIM TABLOSU 
252
8. SATIŞLARIN MALİYETİ TABLOSU 
254
9. KÂR DAĞITIM TABLOSU 
255
10. DİPNOTLARIN HAZIRLANMASI 
255
A) Bilanço Dipnotları 
256
B) Gelir Tablosu Dipnotları 
280
D) Menkul Kıymet Yatırım Fonları Gelir Tablosu Dipnotları 
281
Ek 1: Kanuna Tabi Ortaklıklarca (Aracı Kurumlar Dahil) Düzenlenecek Ayrıntılı Bilanço 
282
Ek 2: Ortaklıklarca Düzenlenecek Ayrıntılı Gelir Tablosu 
286
Ek 3: Aracı Kurumlarca Düzenlenecek Ayrıntılı Gelir Tablosu 
287
Ek 4: Kanuna Tabi Ortaklıklarca (Aracı Kurumlar Hariç) Düzenlenecek Fon Akım Tablosu 
288
Ek 5: Kanuna Tabi Ortaklıklarca (Aracı Kurumlar Dahil) Düzenlenecek Nakit Akım Tablosu 
289
Ek 6: Ortaklıklarca Düzenlenecek Satışların Maliyeti Tablosu 
290
Ek 7: Aracı Kurumlarca Düzenlenecek Satışların Maliyeti Tablosu 
291
Ek 8: Ortaklıklarca (Aracı Kurumlar Dahil) Düzenlenecek Kâr Dağıtım Tablosu 
294
2. ÇALIŞMA KAĞITLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ 
294
A) Çalışma Kağıtları 
294
B) Çalışma Kağıtlarının Değerlendirilmesi 
296
3. KANITLARIN DEĞERLENDİRİLMESİ 
297
A) Kanıtların Güvenilirliği 
297
a) Kanıt Toplama Amaçları 
297
b) Kanıtın Denetçi Görüşünün Oluşumuna Hizmet Edebilme Özelliği 
298
c) Kanıtın Kaynağı 
298
d) Kanıtın Uygun Zamanda Elde Edilmesi 
298
e) Kanıtın Nesnelliği 
298
B) Kanıtların Yeterli Olması 
299
4. HATALARIN DÜZELTİLMESİ 
299
5. ŞARTA BAĞLI OLAYLARA İLİŞKİN İNCELEME 
300
6. MÜŞTERİ İŞLETMEDEN BEYAN MEKTUBU ALINMASI 
303
7. BİLANÇO TARİHİNDEN SONRA ORTAYA ÇIKAN HUSUSLARIN İNCELENMESİ 
304
Ek 1: Çalışma Kağıdı 
309
Ek 2: Düzeltme Tablosu 
310
Ek 3: Beyan Mektubu 
311
BÖLÜM X DENETÇİ GÖRÜŞÜ
1. BAŞLIK 
315
2. KAPSAM 
315
3. AÇIKLAMA 
316
A) Denetçi Görüşünün “Olumlu” Olması Hali 
317
B) Denetçi Görüşünün “Olumsuz” veya “Şartlı” Olması Hali 
318
C) Görüş Bildirmekten Kaçınma Hali 
319
D) Bağımsız Özel Denetim Raporlarında Yer Verilecek Hususlar 
319
4. GÖRÜŞ 
320
A) Olumlu Görüş 
320
B) Şartlı Görüş 
320
C) Olumsuz Görüş 
321
D) Görüş Bildirmekten Kaçınma 
321
5. TARİH VE İMZA 
322
Ek 1: Sürekli Ve Özel Denetimlerde Olumlu Görüş 
324
Ek 2: Sürekli Ve Özel Denetimlerde (Menkul Kıymet Yatırım Fonları İçin) Olumlu Görüş 
325
Ek 3: Sürekli Ve Özel Denetimlerde Olumsuz Görüş 
326
Ek 4: Sürekli Ve Özel Denetimlerde Şartlı Görüş 
327
Ek 5: Sürekli Ve Özel Denetimlerde Görüş Bildirmekten Kaçınma 
328
Ek 6: Sınırlı Denetimlerde Olumlu Görüş 
329
Ek 7: Sınırlı Denetimlerde Şartlı Görüş 
330
BÖLÜM XI RAPORUN HAZIRLANMASI VE TESLİMİ
1. RAPORUN KAPSAMI 
332
A) Asgari Kapsam 
332
a) Denetçi Görüşü 
332
b) Malî tablolar 
332
c) Dipnotlar 
3 33
B) İhtiyari Kapsam 
333
a) Ek Açıklamalar 
333
b) Özet Bilanço ve Gelir Tablosu 
333
2. RAPORUN ŞEKLİ 
334
3. DRAFT RAPOR 
334
4. RAPORUN KESİNLEŞMESİ VE TESLİMİ 
335
BÖLÜM XII İLAN VE BİLDİRİM
1. YILLIK MALÎ TABLOLARIN İLANI 
338
A) Hisse Senetleri Borsada İşlem Gören Ortaklıklar 
338
B) Hisse Senetleri Borsada İşlem Görmeyen Ortaklıklar 
339
C) Hisse Senetleri Borsada İşlem Görmeyen Aracı Kurumlar 
339
D) Menkul Kıymet Yatırım Fonları 
339
2. ARA MALÎ TABLOLARIN İLANI 
339
3. YILLIK BİLDİRİMLER 
340
A) Hisse Senetleri Borsada İşlem Gören Ortaklıklar ve Aracı Kurumlar 
340
B) Hisse Senetleri Borsada İşlem Görmeyen Ortaklıklar 
340
C) Menkul Kıymet Yatırım Fonları 
341
4. ARA MALÎ TABLOLARIN BİLDİRİMİ 
341
A) Hisse Senetleri Borsada İşlem Gören Ortaklıklar 
341
B) Hisse Senetleri Borsada İşlem Gören Bankalar 
341
C) Menkul Kıymet Yatırım Fonları 
341
D) Birleşme Devir veya Tasfiye Durumu 
342