TÜRKİYE’DE VERGİ YARGISI SİSTEMİ
A. VERGİ YARGISININ İŞLEVİ
15
B. VERGİ YARGISININ HUKUK SİSTEMİ İÇİNDEKİ YERİ
17
C. TÜRK VERGİ YARGISININ TARİHSEL GELİŞİMİ
19
1. Osmanlı Devleti’nde Vergi Yargısı
20
2. Cumhuriyet Döneminde Vergi Yargısı
22
2.1. 1950 Öncesi Dönem
23
2.2. 1950 Sonrası Dönem
24
2.3. 1980 Öncesi Türk Vergi Yargısının Genel Değerlendirmesi
27
2.3.1. Vergi Yargısının Bağımsızlığına İlişkin Sorunlar
27
2.3.2. İdari Çözüm Yollarına İlişkin Sorunlar
28
2.3.3. Usul Hükümlerine İlişkin Sorunlar
29
3. 1982 Tarihli İdari Yargı Reformu ve Vergi Yargısı Sistemi
30
3.1. 1982 Tarihli İdari Yargı Reformuna Genel Bir Bakış
30
3.2. 1982 Tarihli İdari Yargı Reformu ile Yürürlüğe Giren Kanunların Vergi
Yargısı Sisteminde Getirdiği Değişiklikler
31
3.2.1. Vergi Usul Kanunu
32
3.2.2. Amme Alacaklarının Tahsili Usulü Hakkında Kanun
32
3.2.3. Bölge İdare Mahkemeleri, İdare Mahkemeleri ve Vergi
Mahkemelerinin Kuruluşu ve Görevleri Hakkında Kanun
33
3.2.4. Danıştay Kanunu
33
3.2.5. İdari Yargılama Usulü Hakkındaki Kanun
33
3.2.6. Hukuk Muhakemeleri Kanunu
33
D. 1982 TARİHLİ İDARİ YARGI REFORMU SONRASI VERGİ YARGISI
1.1. Vergi Mahkemelerinin Yapısı
37
1.2. Vergi Mahkemelerinin Görevleri
42
1.2.1. Mükellef ve Ceza Muhatabı Yönünden
45
1.2.2. Vergi Dairesi Yönünden
48
2.1. Kanun Yoluna Genel Bir Bakış
50
2.2. İstinaf Mercii: Bölge İdare Mahkemesi
51
2.2.1. İstinaf Uygulamasına Tarihsel Bir Bakış
52
2.2.2. Bölge İdare Mahkemeleri
54
2.2.2.1. Bölge İdare Mahkemelerinin Kuruluşu
55
2.2.2.2. Bölge İdare Mahkemelerinin İstinaf Mahkemesi
2.2.2.3. İstinaf Mercii
57
2.2.2.4. Bölge İdare Mahkemelerinin Yapısı
58
2.2.2.5. Bölge İdare Mahkemelerinin Görevleri
60
2.2.2.6. Bölge İdare Mahkemesi Başkanının Görevleri
61
2.2.2.7. Bölge İdare Mahkemesi Dairelerinin Görevleri
62
2.2.2.8. Bölge İdare Mahkemesine İstinaf Başvurusu
63
2.2.2.9. İstinaf Sistemi Değerlendirilmesi
64
2.2.2.10. İvedi Yargılama Usulü
70
2.3.1. Danıştay’ın Kuruluşu
72
2.3.2. Danıştay’ın Görevleri
75
2.3.2.1. Danıştay’ın Yargısal Görevleri
75
2.3.2.1.1. Temyiz Mercii Olarak Danıştay
75
2.3.2.1.2. Temyiz Yoluna Başvurulabilen Kararlar
76
2.3.2.1.2.1. İstinaf Sonucu Verilen
2.3.2.1.2.2. Danıştay’ın İlk Derece
Mahkemesi Sıfatıyla Baktığı
2.3.2.1.2.3. İvedi Yargılama Usulüne
2.3.2.1.2.4. MEB ile ÖSYM Tarafından
İlişkin İş ve İşlemler İle
Verilen Nihai Kararlar
80
2.3.2.2. Danıştay’ın İlk Derece Mahkemesi Olarak Görevleri
81
2.3.2.3. Danıştay’ın Danışma ve İnceleme Görevleri
81
2.3.3. Danıştay’ın Yapısı
81
2.3.3.1. Danıştay Daireleri
82
2.3.3.2. Danıştay Genel Kurulu
83
2.3.3.3. İdari İşler Kurulu
83
2.3.3.4. İdari ve Vergi Dava Daireleri Kurulları
84
2.3.3.5. İçtihatları Birleştirme Kurulu
85
2.3.3.6. Başkanlar Kurulu
85
2.3.3.7. Başkanlık Kurulu
85
2.3.3.8. Yüksek Disiplin Kurulu
86
2.3.3.9. Disiplin Kurulu
86
2.3.4. Danıştay Üyeleri
87
2.3.4.1. Danıştay Üyelerinde Aranan Nitelikler
87
2.3.4.2. Danıştay Üyelerinin Seçimi
87
2.3.5. Danıştay Başkanı, Başsavcısı, Başkanvekilleri ve Daire
Başkanlarının Nitelikleri, Seçimleri ve Görev Süreleri
88
2.3.6. Danıştay Tetkik Hâkimi ve Savcılarının Atanmaları ve
2.3.7. Memurların Nitelikleri, Atanmaları, İstihdamı, Nakilleri ve
2.3.8. Vergi Yargılaması Yapan Danıştay Daireleri
90
3. Olağanüstü Kanun Yolları
91
3.1. Kanun Yararına Temyiz
93
3.2. Yargılamanın Yenilenmesi
99
3.2.1. Yargılanmanın Yenilenmesinin Şartları
101
3.2.2. Yargılamanın Yenilenmesinin Sonuçları
104
ALMANYA VE FRANSA’DA VERGİ YARGISI SİSTEMİ
A. ALMANYA’DA VERGİ YARGISI SİSTEMİ
107
1. Alman Vergi Yargısının Tarihsel Süreci
107
1.1. Kutsal Roma–Germen İmparatorluğu Dönemi
107
1.2. Alman Konfederasyonu Dönemi
111
1.3. Alman İmparatorluğu Dönemi
112
1.4. Weimar Cumhuriyeti Dönemi
115
1.5. Üçüncü Reich Dönemi (Nazi Devleti)
118
1.6. İşgal Yönetimi Dönemi
119
1.7. Almanya Federal Cumhuriyeti Dönemi
121
1.8. Alman Vergi Yargısının Tarihsel Gelişiminin Taşıdığı Özellikler
122
2. Günümüzde Alman Vergi Yargısı
123
2.1. Vergi Mahkemeleri
124
2.2. Fahri Yargıçlık Müessesesi
127
2.3. Federal Vergi Mahkemesi
132
2.4. Yargılama Süreci
133
2.5. Yargı Dışı Çözüm Aşaması
133
2.6. Vergi Mahkemesinde Yargılama Aşaması
140
2.6.1. Vergi Mahkemelerince Çözümlenecek Uzlaşmazlıklar
142
2.6.2. Görev ve Yetki
143
2.6.3. Vergi Mahkemelerinde Açılabilecek Davalar
145
2.6.4. Yürütmenin Durdurulması
146
2.6.5. Davanın Açılması
147
2.6.6. Mahkemenin Karar ve İşlemleri
148
2.6.7. Esas Hakkında Karar
150
B. FRANSA’DA VERGİ YARGISI SİSTEMİ
159
1. Fransız Vergi Yargısının Tarihsel Süreci
159
1.3. İlk Derece Meclislerinin ve İdari Meclislerin Kurulması Hakkında
1.4. Yargı Teşkilâtı Hakkında Kanun
162
1.5. 7 ve 11 Eylül 1790 Tarihli Kanun
163
1.6. Yeni Vergi Kanunları
165
1.7. Cumhuriyet Topraklarının Bölünüşü ve İdare Hakkında Kanun
166
1.9. Üçüncü Cumhuriyet İçtihatları
170
1.10. Alsace–Lorraine İdare Mahkemesi
171
1.11. Valilik Kurullarından İdare Mahkemelerine
173
1.12. Tarihsel Gelişimin Taşıdığı Özellikler
174
2. Fransa’da Güncel Vergi Yargılamaları
174
2.1. Görevli Yargı Kolunun Belirlenmesi
175
2.2. İçtihat Hukukunun Yaklaşımı
176
2.3. Zorunlu İdari Ön Başvuru
178
2.5. Dava Ehliyetinde Menfaat Şartı
180
3.1. Tam Yargı Davaları
181
3.2. İdari Yargıda Görülen Atipik Vergi Davaları
183
3.3. İptal Talebiyle Sınırlı Davalar
183
3.4. İdarenin Sorumluluk Hallerinden Kaynaklanan Davalar
185
3.5. Adli Yargıda Görülen Vergi Davaları
186
A. Almanya’da Vergi Yargısının Farklılık Taşıyan Özellikleri
190
1. Almanya’nın Ayrı Bir Vergi Yargısı Teşkilatı Bulunmaktadır
191
2. Alman Vergi Yargısının Özel Vergi Yargı Usulü Mevzuatı Bulunmaktadır
191
3. Almanya’da İki Dereceli Bir Vergi Yargısı Sistemi Vardır
192
4. Fahri Yargıçlık Müessesesi
193
5. Zorunlu Yargı Dışı Çözüm Aşaması (İtiraz Başvurusu)
194
6. Tespit Davası Alman Vergi Yargısı Türlerinden Birisini Oluşturur
195
B. Fransa’da Vergi Yargısının Farklılık Taşıyan Özellikleri
195
1. Fransa’da Dolaylı Vergiler Adli Yargıda, Dolaysız Vergiler İdari Yargıda
2. Zorunlu İdari Ön Başvuru
197
3. Tam Yargı Davaları
198