Türk Vergi Yargısı İş Yükü ve Etkinliği  Yrd. Doç. Dr. Yaşar Ayyıldız  - Kitap

Türk Vergi Yargısı

İş Yükü ve Etkinliği

1. Baskı, 
Nisan 2015
Kitabın Detayları
Dili:
Türkçe
Ebat:
16x24
Sayfa:
248
Barkod:
9789750232893
Kapak Türü:
Karton Kapaklı
Baskısı tükenmiştir.
Kitabın Açıklaması
Türkiye, Danıştay’ın iş yükünün hafifletilmesi ve idari yargıda yargılama süresinin kısaltılması gerekçesi ile 28.06.2014 tarih ve 6545 Sayılı Kanunla köklü değişiklikler içeren yeni bir yargılama sistemine geçmeye karar vermiştir. Vergi yargısı açısından bu değişikliklerin en önemlisi idari yargılama usulünde istinaf yargılama sistemine geçilmesi ve yeni kurulması öngörülen Bölge İdare Mahkemelerinin istinaf mercii olarak yapılandırılmasıdır. Diğer önemli bir değişiklik ise idari yargılama usulleri arasına ivedi yargılama usulünün dâhil edilmesidir.
Vergi yargısında, üç dereceli yargılama esasını içeren yeni bir sisteme geçileceğinden, mevcut kanun yollarından itiraz ve karar düzeltme yolları kaldırılarak yeni hükümler getirilmiş ve İYUK’ta ilk defa ivedi yargılama usulü ile ilgili hükümler tesis edilmiştir. Yeni oluşturulacak BİM’lerin, Kanun’un yürürlüğe girdiği tarihten itibaren üç ay içinde kurulması ancak yeni yargılama sisteminin, yeni yapıdaki BİM’lerin tüm yurtta göreve başlayacakları tarihten sonra işlemeye başlaması öngörülmektedir.
Bu nedenle böyle önemli bir sistem değişikliği öncesinde vergi yargısının iş yükü ve etkinliğinin analizi ile ilgili olarak gerçekleştirilen bu çalışma, vergi yargılama sisteminde başvuru, inceleme ve yargılama usulüne ilişkin getirilen yeni düzenlemeler hakkında bilgiler içermenin yanı sıra, ortaya koyduğu somut veriler yardımıyla hem uygulayıcılara bilgi sunma hem de araştırmacıların gelecekte yapacakları çalışmalara kaynaklık teşkil etme amacındadır.
Kitabın Konu Başlıkları
.
Vergi Uyuşmazlıklarının Tanımı ve Türleri
.
Vergi Uyuşmazlıklarının Yargı Dışı Çözüm Yolları
.
Vergi Uyuşmazlıklarında Yargısal Çözüm (İşlev ve İlkeler)
.
Türk Vergi Yargısının Gelişimi ve Yapısı
.
Türk Vergi Yargısında ''Yargılama Usulü''
.
Türk Vergi Yargısında ''İstinaf Yargılaması''
.
Türk Vergi Yargısının İş Yükü ve Etkinliği
Kitapla İlgili Kategoriler
Kitabın İçindekileri
Önsöz 
Tablolar Listesi 
Grafikler Listesi 
Şekiller Listesi 
Ekler Listesi 
Kısaltmalar ve Simgeler 
Giriş 
Birinci Bölüm VERGİ UYUŞMAZLIKLARININ TANIMI VE TÜRLERİ
I. VERGİ UYUŞMAZLIKLARI 
A. Vergi Uyuşmazlıklarının Tanımı ve Özellikleri 
B. Vergi Uyuşmazlıklarının Kaynağı ve Türleri 
II. VERGİ UYUŞMAZLIKLARINDA ANAYASA YARGISI 
A. Soyut Norm Denetimi: Dava Yolu 
B. Somut Norm Denetimi: İtiraz Yolu 
İkinci Bölüm VERGİ UYUŞMAZLIKLARININ YARGI DIŞI ÇÖZÜM YOLLARI
I. VERGİ UYUŞMAZLIKLARINDA İDARİ ÇÖZÜM YOLLARI 
A. Vergi Hataları ve Hata Düzeltme Usulleri 
1. Hesap Hataları 
2. Vergilendirme Hataları 
3. Vergi Hatalarının Meydana Çıkarılması ve Düzeltilme Yoları 
a. Re’sen Düzeltme 
b. Mükellefin Talebi Üzerine Düzeltme 
4. Vergi Hatalarında Düzeltme Usulü ve Zamanaşımı 
5. Şikâyet Yolu ile Müracaat ve Düzeltmenin Şümulü 
B. Uzlaşma 
1. Uzlaşmanın Konusu ve Kapsamı 
2. Uzlaşmaya Gidilebilecek Durumlar 
3. Uzlaşma Talebi ve Süresi 
4. Uzlaşma Komisyonlarının Teşkili ve Yetkileri 
5. Uzlaşmanın Sonuçları 
6. Ödeme Zamanları 
7. Uzlaşma ve Cezalarda İndirme 
8. Tarhiyat Öncesi Uzlaşma 
9. Uzlaşma Sonucu Vergi ve Cezalardaki İndirim Oranları 
C. Vergi Cezalarında İndirim (VUK, md. 376) 
1. Vergi Cezalarında İndirimin Şartları 
2. Vergi Cezalarında İndirim Oranları 
D. Pişmanlık ve Islah Müessesesi (VUK, md. 371) 
1. Pişmanlık ve Islah Müessesesinin Kapsamı 
2. Pişmanlık ve Islah Müessesesinin Uygulanacağı Vergiler 
3. Pişmanlık ve Islah Müessesesinin Şartları 
II. VERGİ UYUŞMAZLIKLARINDA ALTERNATİF ÇÖZÜM YOLLARI 
A. Vergi Uyuşmazlıklarında Mevcut Diğer Çözüm Yolları 
1. İdari Mercilere Başvurular Yoluyla Çözüm 
a. İdari Makamlara Başvuru (İYUK, md. 10 Kapsamında) 
b. Üst Makamlara Başvuru (İYUK, md. 11 Kapsamında) 
c. İdareye Başvuru (İYUK, md. 13 Kapsamında) 
d. Sulh Yoluyla Çözüm (659 Sayılı KHK Kapsamında) 
e. İzahat Talebi (Mukteza) Yoluyla Çözüm 
f. Bilgi Edinme Talebi ve Değerlendirme Kurulu 
g. Dilekçe Hakkı (Anayasa, md. 74) 
h. Kamu Denetçiliği Kurumu (Ombudsmanlık) 
2. Uluslararası Kurumlara Başvurular Yoluyla Çözüm 
a. Uluslararası Tahkim 
b. Uluslararası Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşmaları 
c. Peşin Fiyatlandırma Anlaşması (PFA) Müessesesi 
3. Üst Mahkemelere Başvurular Yoluyla Çözüm 
a. Anayasa Mahkemesi’ne Bireysel Başvuru Hakkı 
b. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne Başvurma 
B. Vergi Uyuşmazlıklarının Yasama Yoluyla Çözümü 
C. Uyuşmazlıkların Çözümünde Diğer Alternatif Öneriler 
Üçüncü Bölüm VERGİ UYUŞMAZLIKLARINDA YARGISAL ÇÖZÜM (İŞLEV VE İLKELER)
I. VERGİ YARGISI; TANIM, KAPSAM VE ÖNEMİ 
A. Vergi Yargısının Tanımı 
B. Vergi Yargısının Kapsamı 
C. Vergi Yargısının Önemi 
II. VERGİ YARGISININ BAĞIMSIZLIĞI VE VERGİ YARGI SİSTEMLERİ 
A. Vergi Yargısının Bağımsızlığı 
B. Vergi Yargısı Sistemleri 
1. Vergi Uyuşmazlıklarının Adli Yargıda Çözümü 
2. Vergi Uyuşmazlıklarının İdari Yargıda Çözümü 
3. Vergi Uyuşmazlıklarının Bağımsız Vergi Yargısında Çözümü 
4. Karma Sistem 
III. VERGİ YARGISININ İŞLEVLERİ 
A. Uyuşmazlıkları Sona Erdirme İşlevi 
B. Çıkarlar Dengesini Koruma İşlevi 
C. İçtihat Yaratma İşlevi 
D. Hukuki Güvenliği Sağlama İşlevi 
E. Yargısal Denetim İşlevi 
F. Vergi Adaletini Sağlama İşlevi 
IV. VERGİ YARGISINDA EGEMEN OLAN İLKELER 
A. Kaynakları Bakımından Vergi Yargısı İlkeleri 
B. Vergi Yargısı İlkeleri 
1. Yazılı Yargılama İlkesi 
2. İncelemenin Evrak Üzerinde Yapılması İlkesi 
3. Re’sen Araştırma İlkesi 
4. Gizlilik İlkesi 
5. Toplu Yargılama Usulü İlkesi 
6. Delil Serbestisi İlkesi 
7. Delillerin Serbestçe Değerlendirilmesi İlkesi 
8. Kıyas Yapılmama İlkesi 
9. Ekonomik Yaklaşım İlkesi 
10. Hukuka Uygunluk Denetimi İlkesi 
11. Yerindelik Denetimi Yasağı İlkesi 
12. İdari İşlem ve Eylem Niteliğinde Karar Verilmemesi İlkesi 
13. İdari Takdir Yetkisini Kaldıracak Biçimde Karar Verilmeme İlkesi 
14. Hâkimin Hukuk Yaratma Yetkisinin Bulunmaması İlkesi 
15. İlk İnceleme İlkesi 
16. Usul Ekonomisi İlkesi 
17. Yargılamanın Açıklığı İlkesi 
Dördüncü Bölüm TÜRK VERGİ YARGISININ GELİŞİMİ VE YAPISI
I. TÜRK VERGİ YARGISININ GELİŞİM SÜRECİ 
A. Tarihsel Süreçte Türk Vergi Yargısı 
1. Osmanlı İmparatorluğu dönemi 
a. İlk Yıllar; Klasik Osmanlı Dönemi 
b. Tanzimat Dönemi; “Şurayı Devlet” (Danıştay) 
c. Meşrutiyet Dönemi; Kanuni Esasi (1876 Anayasası) 
2. Cumhuriyet sonrası dönem 
B. Türk Vergi Yargısında Köklü Değişiklik; 1982 Sonrası 
1. Vergi Yargı Sistemi Değişikliğinin Nedenleri 
a. Vergi Yargı Sisteminde Birliğin Sağlanması 
b. Vergi Yargısının Bağımsızlığının Sağlanması 
c. Vergi Yargılama Süresinin Kısalmasının Sağlanması 
d. Vergi Yargısı Usul Hükümlerinin Değiştirilmesi 
C. Türk Vergi Yargısında İstinaf Yargılaması Sistemine Geçiş; 2014 Sonrası 
II. TÜRK VERGİ YARGISININ YAPISI (ORGANLARI) 
A. Vergi Yargısında İlk Derece Mahkemesi; Vergi Mahkemeleri 
B. Vergi Yargısında Üst Derece Mahkemeleri 
1. Bölge İdare Mahkemeleri 
2. Danıştay 
Beşinci Bölüm TÜRK VERGİ YARGISINDA “YARGILAMA USULÜ”
I. TÜRK VERGİ YARGISINDA “YARGILAMA USULÜ” 
A. Vergi Davasının Konusu 
B. Vergi Davasının Niteliği 
C. Vergi Mahkemesinde Dava Açmaya Yetkili Olanlar: 
D. Dava Açma Süresi 
E. Vergi Dava Dilekçesi 
F. Vergi Davalarında Yetkili Mahkeme 
G. Yargılama Süreci 
1. Dilekçeler Üzerine İlk İnceleme ve Verilecek Kararlar 
2. Tebligat ve Cevap Verme 
3. Duruşmalara İlişkin Esaslar 
4. Dosyaların İncelenmesi ve Re’sen Araştırma 
5. Vergi Yargısında İspat 
6. Davaların Karara Bağlanması 
7. Yürütmenin Durdurulması Esasları 
8. Kararların Sonuçları 
9. Kararlara Karşı Kanun Yolları (Başvuru Yolları) 
a. Olağan Kanun Yolu Olarak “İtiraz” 
b. Olağan Kanun Yolu Olarak “Temyiz” 
ba. Temyiz İsteminde Usul ve Şekil 
bb. Temyiz İncelemesi Üzerine Verilecek Kararlar 
c. Olağan Kanun Yolu Olarak “Kararın Düzeltilmesi” 
d. Olağanüstü Kanun Yolu Olarak “Kanun Yararına Bozma” 
e. Olağanüstü Kanun Yolu Olarak “Yargılamanın Yenilenmesi” 
f. Olağanüstü Kanun Yolu Olarak “Açıklama ve Yanlışlıkların Düzeltilmesini İsteme” 
Altıncı Bölüm TÜRK VERGİ YARGISINDA “İSTİNAF YARGILAMASI”
I. TÜRK VERGİ YARGISINDA “İSTİNAF YARGILAMASI” SİSTEMİNE GEÇİŞ 
A. Yeni Bölge İdare Mahkemelerinin Yapısı 
1. Bölge İdare Mahkemelerinin Oluşumu 
2. Bölge İdare Mahkemelerinin Görevleri 
3. Bölge İdare Mahkemeleri Başkanlarının Görevleri 
4. Bölge İdare Mahkemesi Başkanlar Kurulunun Yapısı ve Görevleri 
5. Bölge İdare Mahkemesi Dairelerinin Görevleri 
6. BİM Başkanı, Daire Başkanları ve Üyelerin Nitelikleri ve Atanmaları 
7. BİM Dairelerinin Toplantı ve Karar Usulü 
8. Bölge İdare Mahkemesi Adalet Komisyonu 
9. Müdürlükler ve Mahkeme Memurları 
10. Parasal Sınırların Artış Usulü (Tek Hâkimle Görülen Davalara İlişkin) 
B. “İstinaf Yargılaması Sistemine” Geçiş 
1. Bazı Terimler İle İlgili Düzeltmeler 
2. İstinaf Yargılaması Sisteminde Olağan Kanun Yolları 
a. İstinaf Kanun Yolu 
b. Temyiz Kanun Yolu 
ba. Temyiz İncelemesi Üzerine Verilecek Karar Türleri 
bb. Temyizen Verilen Kararlar Üzerine Yapılacak İşlemler 
3. İstinaf Yargılaması Sonrası Olağanüstü Kanun Yolları 
a. Kanun Yararına Temyiz 
b. Yargılamanın Yenilenmesi 
c. Açıklama ve Yanlışlıkların Düzeltilmesini İsteme 
II. İVEDİ YARGILAMA USULÜ 
A. “İvedi Yargılama Usulünün” Uygulanacağı Uyuşmazlıklar 
B. “İvedi Yargılama Usulü” ile İlgili Diğer Kurallar 
Yedinci Bölüm TÜRK VERGİ YARGISININ İŞ YÜKÜ VE ETKİNLİĞİ
I. GENEL OLARAK İDARİ YARGININ İŞ YÜKÜ 
A. İlk Derece ve Bölge Mahkemeleri Hâkim ve Savcı Sayıları 
B. İdari Yargıda Dosya Sayıları ve Çıkarılan İş 
C. İdari Yargıda İş Yükü; Temizleme ve Sıkışıklık Oranları 
II. TÜRK VERGİ YARGISININ İŞ YÜKÜ 
A. Vergi Mahkemelerinin İş Yükü 
1. Vergi Mahkemeleri İş Yükü; Dosya Sayıları 
2. Vergi Mahkemeleri İş Yükü; Temizleme ve Sıkışıklık Oranları 
3. Vergi Mahkemeleri Karar Türlerine Göre Çıkan Dosyalar 
4. Vergi Mahkemeleri İller Bazında İş Yükü; Dava Sayıları 
5. Vergi Mahkemelerinin İller Bazında İş Yükü; Temizleme ve Sıkışıklık Oranları 
6. Vergi Mahkemelerinin İller Bazında Ortalama Yargılama Süresi 
7. Vergi Mahkemelerinde Açılan Dava Türleri 
8. Vergi Mahkemeleri İller Bazında Çıkan Dava Karar Türleri 
9. Vergi Mahkemeleri Karar Dağılımlarında İptal ve Red Oranları 
10. Vergi Mahkemeleri Açılış Yıllarına Göre Karara Bağlanan Davalar 
B. Bölge İdare Mahkemelerinin İş Yükü 
1. Bölge İdare Mahkemeleri İş Yükü; Dosya Sayıları 
2. Bölge İdare Mahkemeleri İş Yükü; Ortalama Yargılama Süresi 
3. Bölge İdare Mahkemeleri İş Yükü; Temizleme ve Sıkışıklık Oranları 
4. Bölge İdare Mahkemeleri İş Yükü; Gönderen Yargı Mercii Açısından Esas Dosya Sayıları 
5. Bölge İdare Mahkemeleri İş Yükü; Temizleme ve Sıkışıklık Oranları 
6. Bölge İdare Mahkemeleri İş Yükü; Yürütmenin Durdurulması Dosya Sayıları 
7. Bölge İdare Mahkemeleri İş Yükü; Yürütmenin Durdurulması Kararlarına Karşı Yapılan İtiraz Dosya Sayıları 
8. Bölge İdare Mahkemeleri İş Yükü; Gönderen Yargı Mercii Açısından Esas Dosya Karar Türleri 
C. Danıştay’ın İş Yükü 
1. Danıştay Üye, Tetkik Hâkimi ve Diğer Personel Sayıları 
2. Danıştay İş Yükü; Üye ve Tetkik Hâkimi Başına Dosya Sayıları 
3. Danıştay Daireleri Dava Sayıları (2013) 
4. Danıştay Toplam Vergi İş Yükü: Dosya Sayıları 
5. Danıştay Toplam Vergi İş Yükü: Ortalama Yargılama Süresi 
6. Danıştay Toplam Vergi İş Yükü: Temizleme ve Sıkışıklık Oranları 
III. TÜRK VERGİ YARGISININ ETKİNLİĞİ 
A. Etkinlik Değerlendirme Ölçütleri 
B. Türk Vergi Yargısının Etkinliği İle İlgili Çalışmalar 
C. Türk Vergi Yargısında Etkinliğin Sağlanması İçin Öneriler 
Sonuç 
EKLER 
Kaynaklar 
Kavramlar Dizini