Olaycı ve Kuralcı Metotlar Işığında Anayasa Mahkemesinin Bireysel Başvuru İncelemelerindeki Ölçülülük Değerlendirmeleri Necdet Umut Orcan  - Kitap
Olaycı ve Kuralcı Metotlar Işığında

Anayasa Mahkemesinin Bireysel Başvuru İncelemelerindeki Ölçülülük Değerlendirmeleri

1. Baskı, 
Aralık 2023
Kitabın Detayları
Dili:
Türkçe
Ebat:
16x24
Sayfa:
376
Barkod:
9786052646700
Kapak Türü:
Karton Kapaklı
Fiyatı:
438,00
Temin süresi 2-3 gündür.
Kitabın Açıklaması
Bu çalışma, Anayasa Mahkemesinin ölçülülük değerlendirmelerini uygulama yönteminin bir incelemesidir. Çalışmada Mahkemenin bireysel başvuru deneyiminin on seneyi aştığı, fazlasıyla spesifik bazı konularda dahi onlarca ve hatta yüzlerce karar verdiği göz önünde tutularak bu kararların aralarında bazı örüntüler tespit etmenin, her olayı tekil özelliklerine göre yargılamaktansa daha önce verilen kararlardaki örüntüleri geniş çaplı çıkarımlar hâlinde anayasal doktrinler hâline getirmenin olanakları incelenmektedir. Başka bir deyişle bireysel başvuru yolunda içtihadın olgunlaştığı ve/veya öngörülebilirliğin özel olarak önemli olduğu alanlarda artık somut olayın şartlarına sıkı sıkıya bağlı kararlar verme usulünden belli ölçüde uzaklaşıp genel geçer kural tipi belirlemeler ve tanımlayıcı testler odaklı kararlar verme olanakları araştırılmaktadır.
Kitabın Konu Başlıkları
.
Temel Hak Yargılamalarında İki Metot
.
Anayasa Mahkemesi: Güncel Metot ve Öneriler
Kitabın İçindekileri
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ 
7
İÇİNDEKİLER 
9
TABLO LİSTESİ 
15
SEMBOL LİSTESİ 
17
KISALTMALAR 
19
GİRİŞ 
21
BİRİNCİ BÖLÜM
TEMEL HAKYARGILAMALARINDA İKİ METOT
A. ÖLÇÜLÜLÜK METODU 
39
1. Kavramları 
41
2. Gelişimi 
45
3. Teori ve Uygulamaları 
49
a. Yapısal Form 
50
b. Alexy 
54
i. Kural–İlke Ayrımı 
54
ii. Rasyonellik 
56
iii. Ağırlık Formülü 
58
iv. Yarışan İlkeler Yasası 
61
c. Barak 
64
i. Orantılılık Vurgusu 
65
ii. Marjinal Toplumsal Önem 
65
iii. Özel Meşru Amaçlar 
67
d. Beatty 
68
i. Hakların Normatif Güçten Yoksunluğu 
68
ii. Subjektif Önem 
69
e. Modern Teori 
71
f. İHAM 
74
g. Türkçe Literatür 
79
4. Eleştirileri 
81
a. Kıyaslanamazlık İtirazı 
81
i. Kıyaslanamazlık Kavramı 
82
ii. Kıyaslanamazlık ve Ölçülülük 
83
iii. Kıyaslanamazlar Arası Rasyonel Seçimler 
86
b. Maksimizasyon Ereğine İtiraz 
87
i. İtirazın Özü 
87
ii. Teorilerin Sınanması 
89
iii. Erek Olarak Ölçülülüğe İtiraz 
91
c. Öngörülemezlik İtirazı 
94
d. Bağımsızlık ve Tarafsızlık İtirazı 
98
i. Karar Vericiler Üzerinde Baskı ve Savunmasızlık 
98
ii. Baskıya “El Altından” Boyun Eğebilme Olanağı 
102
e. Verimsizlik 
104
B. KURALCI METOT 
107
1. Kavramları 
110
a. Kural 
110
i. Genellemedir 
111
ii. Sabitleyicidir 
111
iii. Kusurludur 
112
iv. Mutlaktır 
114
b. Kural Temelli Karar Verme 
115
i. Birinci Gereklilik: Kurallar 
116
ii. İkinci Gereklilik: Kuralların Normatif Gücü 
119
(a) Kuralların Kusurlu Anları 
119
(b) Kuralların Kural Olmaktan Kaynaklı Ağırlıkları 
122
2. Gelişimi 
125
a. Mutlakçılar–Dengeciler 
127
b. Kategoriciler – (Olaycı) Dengeciler 
129
c. Güncel Metoda Yansımalar 
130
3. Uygulaması 
132
a. Kuralcı Metodu Destekleyen Ek Unsurlar 
133
i. Ayrımlar 
133
(a) İçerik Odaklı Sınırlama – İçerikten Bağımsız Sınırlama
Ayrımı 
134
ayrımı 
136
ii. İrdeleme Kademeleri 
138
(a) Rasyonel Temel Testi 
141
(b) Katı İrdeleme Testi 
142
(c) Orta Düzey İrdeleme Testi 
143
iii. Stare Decisis 
145
(a) Emsal Niteliği 
146
(b) Emsal Muamelesi 
148
b. Rotalar ve Kurallar 
155
i. İçerik Odaklı Sınırlamalar (Rota 1) 
157
(a) Düşük Korumalı İfadelerde İçerik Odaklı Sınırlamalar:
Özel Testler 
157
(1) Suç Savunusu ve Şiddete Yönelik Tahrik:
Brandenburg Testi 
158
(2) Karalama: Sullivan Testi 
159
(3) Müstehcenlik: Miller Testi 
161
(4) Kavgacı Sözler 
162
(5) Ticari İfadeler: Central Hudson Testi 
163
(6) Çocuk Pornosu: Ferber Kuralı 
164
(7) Gerçek Tehditler 
165
(b) Diğer İçerik Odaklı Sınırlamalar: Klasik Katı İrdeleme
Testi 
166
ii. İçerikten Bağımsız Sınırlamalar (Rota 2) 
167
(a) Sembolik İfadelere Yönelik Sınırlamalar: O’Brien Testi 
168
(b) Zaman, Mekân, Yöntem Sınırlamaları: Ward Testi 
169
iii. Yasak Sınırlama Biçimleri 
170
(a) Bakış Açısı Ayrımcılığı 
171
(b) Aşırı Genişlik ve Belirsizlik 
172
4. Eleştirileri 
173
a. İdeali Hedeflememe (“Suboptimality”) 
174
b. “Kötü” Kurallar 
177
i. İtirazın Özü 
178
ii. Kötü Kurallar ve Hukuk Düzeni 
178
İKİNCİ BÖLÜM
ANAYASA MAHKEMESİ: GÜNCEL METOT VEÖNERİLER
A. GÜNCEL METOT VE METOT İÇİ ÖNERİLER 
184
1. “Saklı Ölçülülük“ 
185
2. Uygulama Sorunları 
192
a. Süje ve Standart 
192
i. Süjede Sapmalar 
192
ii. Standartta Sapmalar 
194
b. Kriter Listeleri 
200
i. Kriter Enflasyonu 
200
ii. Listelerdeki Belirsizlikler 
206
c. Kriterlerin Seçimi 
211
i. “Joker” Kriterler 
211
ii. Kriter “Cımbızlama“ 
213
d. Kriterlerin Değerlendirilmesi 
215
i. Çelişkiler 
215
ii. Baskın Kriterler 
221
3. Metot İçi Öneriler 
223
a. İHAM Etkisinden Kurtulmak 
224
i. İHAM’ın Gerekçeleri 
225
ii. AYM İçin Sınanması 
228
b. Karmaşa Yaratan Kavramları Ayıklamak 
231
i. Zorlayıcı Toplumsal İhtiyaç 
231
ii. Adil Denge 
236
c. Ölçütler Arası İlişkiyi Netleştirmek 
240
i. Demokratik Bir Toplumun Gerekleri 
244
ii. Hakkın Özü 
246
iii. İlgili ve Yeterli Gerekçe 
248
B. DAHA KURALCI BİR METODUN GEREĞİ VE UYGULANABİLİRLİĞİ 
250
1. Olaycı Ölçülülüğün Sorunlarına Kuralcı Çözümler 
253
a. Teorik Eleştiriler Işığında AYM Pratiği 
253
i. Ölçülülüğe Eleştiriler Işığında AYM Pratiği 
253
(a) Kıyaslanamazlık ve AYM 
253
(b) Maksimizasyon Ereği ve AYM 
259
(c) Öngörülemezlik ve AYM 
260
(d) Bağımsızlık, Tarafsızlık ve AYM 
264
(e) Verimsizlik ve AYM 
266
ii. Kuralcı Metoda Eleştiriler Işığında AYM Pratiği 
269
(a) İdeali Hedeflememe ve AYM 
269
(b) Kötü Kurallar ve AYM 
271
(1) Birinci Durum: Kuralın Olgusal Kapsamının
Belirsiz/Tartışmalı Olması ya da Aşırı Mesai
Gerektirmesi 
273
(2) İkinci Durum: Kuralın Öngördüğü Neticenin
Muğlak Olması 
275
(3) Üçüncü Durum: Kuralın Öngördüğü Neticenin
Hukukla, Toplumsal Beklentilerle ve/veya
Arkasındaki İlke Tipi Gerekçeyle Uyuşmaması 
277
b. Sorunsallaştırma: KŞYG Şablonu 
279
c. Problemler ve Kuralcı Metot 
284
2. “Ölçülü” Bir “Kuralcı” Metot 
292
a. Ek Unsurlar Ayrımlar, İrdeleme Kademeleri ve Stare Decisis 
292
i. Ayrımlar 
293
ii. İrdeleme Kademeleri 
296
iii. Stare Decisis 
298
b. Nerelerde Kuralcı Karar Verileceğini Belirlerken 
302
c. Kuralları Belirlerken 
310
i. Kurallaştırılacak Sorun: Nefret Söylemi 
311
ii. Kuralın Sahip Olması Gerekenler 
313
(a) Öngörülebilirlik 
314
(b) Verimlilik 
317
(c) Karar Kalitesi 
318
iii. Yöntemler 
319
(a) Olaycı Kararların Kuralcı Derlenmesi 
320
(b) İçeriden Dışarıya Kurallaşmak – Dışarıdan İçeriye
Kurallaşmak 
321
(c) Tanımlayıcı Dengeleme 
323
3. Kuralcı Metoda Kurumsal İtirazlar 
327
a. 13’üncü Madde İtirazı 
328
i. Ölçülülük İlkesi Yönünden 
328
ii. Kanunilik Şartı Yönünden 
330
b. Erkler Ayrılığı İtirazı 
330
SONUÇ 
335
KAYNAKÇA 
339
DİZİN 
373