İş Sağlığı ve Güvenliği Prof. Dr. İlhami Söyler  - Kitap

İş Sağlığı ve Güvenliği

2. Baskı, 
Ekim 2023
Kitabın Detayları
Dili:
Türkçe
Ebat:
16x24
Sayfa:
301
Barkod:
9786256533288
Kapak Türü:
Karton Kapaklı
Fiyatı:
290,00
Temin süresi 2-3 gündür.
Kitabın Açıklaması
İş sağlığı ve güvenliği, multidisipliner bir alandır. Yani, konunun sosyal (iş hukuku) boyutu yanında, sağlık (meslek hastalıkları) ve teknik (güvenlik ve iş kazaları) boyutu da bulunmaktadır.
İş sağlığı ve güvenliği, görünüşte iş hukukunun bir alt dalı gibi algılansa da ondan daha kapsamlı bir disiplini ifade ediyor. Öyle ki, iş (çalışma) hukuku içerik itibariyle sadece işçi-işveren üzerinde yoğunlaşırken, iş sağlığı ve güvenliği işçiler yanında, kamu görevlileri ile çırak ve stajyerleri de kapsamaktadır. Konunun sağlık ve güvenlik boyutu da dikkate alındığında gerçekten de iş sağlığı ve güvenliğinin bir taraftan multidisipliner, bir taraftan da son derece komplike (karmaşık ve zor) bir disiplini ifade ettiği izahtan varestedir.
İş sağlığı ve güvenliği, büyük ölçüde bir iş hukuku alt dalı olarak algılanmış olsa bile, meselenin önemi ve ciddiyeti çok daha fazladır. Zira Dünya'da ve ülkemizde her gün onlarca insan iş kazası veya meslek hastalığı sonucu ölmekte veya çalışamaz hale gelmektedir.
Konunun yasal alt yapısını oluşturan 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu; Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO)'nin norm ve direktiflerine göre hazırlanan iyi bir yasa olmasına rağmen, maksadın temini bakımından, yani iş kazaları ve meslek hastalıklarının önlenmesi bakımından yeterli olduğu söylenemez. İş kazaları ve meslek hastalıkları sonucu artan ölüm ve yaralanma olgusu, zaten bunu teyit etmektedir. Bu noktada konunun bir de psiko-sosyal boyutu tezahür etmektedir. Söz gelimi işverence verilen kaskı başına, gaz maskesini yüzüne geçirmeyen bir çalışana nasıl bir eğitim-bilgilendirme yapılmalı ya da caydırıcı bir telkinde bulunulmalıdır?
Bu tespit ve düşünceler ışığında kaleme alman İş Sağlığı ve Güvenliği başlıklı bu kitabın hazırlanmasında değerli bilim adamlarının ve pratisyenlerin bilgi ve tecrübeleri yanında İş
Sağlığı ve Güvenliği Örgütünün (Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ile diğer birimlerin) uygulamalarından da azami derecede istifade edilmiştir.
Kitabın Konu Başlıkları
.
Genel Konular
.
Devletin Yükümlülükleri
.
İşverenlerin Yükümlülükleri
.
Yükümlülüklere Aykırılığın İşverene Yönelik Yaptırımları
.
Çalışanların Yükümlülüğü
.
Yükümlülüklere Aykırılığın Çalışana Yönelik Yaptırımları
Kitabın İçindekileri
İÇİNDEKİLER 
ÖNSÖZ3 
İÇİNDEKİLER.5 
BİRİNCİ BÖLÜM 
GENEL KONULAR 
İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİNİN MAHİYETİ 19 
İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİNİN TANIMI19 
İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİNİN AMAÇLARI.19 
Meslek Hastalıklarını Önlemek20 
İş Kazalarını Önlemek20 
İşyeri Güvenliğini Sağlamak 20 
Üretim Güvenliğini Sağlamak20 
İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİNİN İLKELERİ 20 
Kamu Yararına Hizmet İlkesi.21 
Çalışanın Korunması İlkesi 21 
İşin Sürdürülmesi İlkesi21 
İşçi Yararına Yorum İlkesi .22 
İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİNİN ÖNEMİ .22 
İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİNİN TARİHİ 
GELİŞİMİ24 
ESKİ ÇAĞLARDA GELİŞİMİ24 
SANAYİ DEVRİMİ SONRASI BATIDAKİ GELİŞİMİ 25 
ARAP–İSLAM–OSMANLI UYGARLIĞINDA 
GELİŞİMİ.26 
TÜRKİYE CUMHURİYETİNDE GELİŞİMİ.28 
III. İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİNİN KAPSAMI.29 
KİŞİLER BAKIMINDAN KAPSAMI.29 
İşveren 30 
İşveren Vekili .31 
İşveren Adına Hareket Etmesi.32 
İş, İşyeri veya İşletme Yönetiminde Görev Alması 32 
Cezaen Sorumlu Olması32 
Aynı Zamanda Çalışan Olması33 
Alt İşveren (Taşeron) .33 
Tanımı33 
Koşulları 34 
Sınırlamalar ve Muvazaa.35 
Yükümlülükler.36 
Sorumluluklar38 
Çalışanlar38 
İş Sözleşmesi ile İşgörenler.39 
İş Kanuna Tabi İşçiler.39 
Basın İş Kanununa Tabi Basın Emekçileri.39 
Deniz İş Kanununa Tabi Gemi Adamları .39 
Türk Borçlar Kanuna Tabi Olanlar.39 
Kamu Görevlileri.40 
657 sayılı Kanunda Sayılanlar40 
Diğer Kamu Görevlileri40 
Ödünç İşçiler 41 
Ödünç İş İlişkileri41 
Aynı Holding veya Şirketler Topluluğunda .42 
Özel İstihdam Bürolarında42 
Ödünç İş İlişkisinde Yükümlülükler .42 
Tarafsızlık .42 
Bilgilendirme 43 
Eğitim43 
Sağlık Gözetimi 43 
Çıraklar ve Stajyerler44 
Çıraklar 44 
Stajyerler45 
İŞ TÜRÜ BAKIMINDAN KAPSAMI.45 
SEKTÖREL BAKIMDAN KAPSAMI47 
İŞYERİNİN NİTELİĞİ BAKIMINDAN KAPSAMI47 
İşyeri Kavramı ve Unsurları .47 
Asıl İşyerleri 48 
Bağlı Yerler .48 
Eklentiler49 
Araçlar .49 
Tehlike Sınıfı50 
ZAMAN BAKIMINDAN KAPSAMI51 
İKİNCİ BÖLÜM 
DEVLETİN YÜKÜMLÜLÜKLERİ 
GENEL OLARAK .53 
MEVZUAT HAZIRLAMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ 53 
ULUSAL KAYNAKLAR 53 
Anayasa 53 
Kanunlar .54 
İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu.54 
İş Kanunu.55 
Türk Borçlar Kanunu.55 
Umumi Hıfzıssıhha Kanunu56 
Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu 56 
Cumhurbaşkanlığı Kararnameleri 56 
Cumhurbaşkanlığı Kararları.57 
Yönetmelikler.57 
Tebliğler.59 
Yargı Kararları .60 
Herkesi Bağlayan Kararlar 60 
Tarafları Bağlayan Kararlar.60 
Diğer Kaynaklar.61 
Örf ve Adet61 
Doktrin (Öğreti).61 
Özel Kaynaklar61 
ULUSLARARASI KAYNAKLAR .62 
Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) Sözleşmeleri 62 
BM İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi .63 
BM, Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklar Sözleşmesi 63 
Avrupa Birliği (AB) Düzenlemeleri.63 
AB Konseyi Yönergesi63 
Avrupa Sosyal Şartı (Yükümlülüğü).64 
AB Temel Haklar Bildirgesi64 
TEŞKİLAT OLUŞTURMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ .64 
İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ İCRA ORGANLARI .64 
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı65 
İş Sağlığı ve Güvenlik Genel Müdürlüğü 65 
Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı.66 
Diğer İcra Organları .66 
Sağlık Bakanlığı.66 
Milli Savunma Bakanlığı.67 
Belediyeler.67 
İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİNİN DENETİM 
ORGANLARI.67 
Cumhurbaşkanlığı Devlet Denetleme Kurulu 68 
ÇSGB Rehberlik ve Teftiş Başkanlığı68 
SGK Rehberlik ve Teftiş Başkanlığı 69 
İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ DANIŞMA 
ORGANLARI.70 
Ulusal İş Sağlığı ve Güvenliği Konseyi .70 
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Eğitim ve Araştırma 
Merkezi (ÇASGEM) 72 
İş Sağlığı ve Güvenliği Araştırma ve Geliştirme 
Enstitüsü (İSGÜM).72 
III. DENETİM YÜKÜMLÜLÜĞÜ72 
DENETİM KAVRAMI VE FONKSİYONLARI.73 
Denetim Kavramı .73 
Fonksiyonları73 
Caydırıcı Fonksiyonu.73 
Düzeltici Fonksiyonu.73 
Cezalandırıcı Fonksiyonu 74 
Rehberlik Fonksiyonu74 
İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ DENETİMİ 74 
Denetimin Hukuki Dayanakları74 
İş Kanunu Kapsamındaki Yerlerin Denetimi .75 
Programlı Denetim (Teftiş)75 
Programlı İşyeri (Özel) Denetimi .76 
Programlı İdari (Resmi) Denetim .76 
Program Dışı (İdari İnceleme) Denetim76 
Ön İnceleme76 
Soruşturma77 
İdari Tedbir Denetimi77 
İş Kanunu Kapsamında Olmayan Yerlerin Denetimi 77 
Askeri İşyerlerinin Denetimi .77 
Küçük İşyerlerinin Denetimi .78 
YARGILAMA YAPMA VE İNFAZ 
YÜKÜMLÜLÜĞÜ78 
YAPTIRIMLARI UYGULAMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ .80 
YAYIN YAPMA VE DOKÜMANTASYON 
YÜKÜMLÜLÜĞÜ80 
VII.MALİ DESTEK SAĞLAMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ .81 
İŞVERENLERE YÖNELİK PARASAL DESTEK.81 
İŞVERENLERE YÖNELİK DÜŞÜK PRİM TEŞVİKİ 82 
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM 
İŞVERENLERİN YÜKÜMLÜLÜKLERİ 
GENEL OLARAK.83 
İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİNİ SAĞLAMA VE 
SUNMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ 83 
İŞYERİ SAĞLIK VE GÜVENLİK BİRİMİ 
KURULMASI 84 
HİZMETLERİN SUNULMASI.85 
Hizmet Sunum İlkeleri .85 
Hizmet Sunum Yöntemleri.86 
İş Sağlığı ve Güvenliği Profesyonellerince Hizmet 
Sunumu87 
İş Güvenliği Uzmanı .87 
aaa. Görevlendirilmesi ve Çalışma Süresi.88 
aab. Görev, Yetki ve Yükümlülükler.89 
İşyeri Hekimi 90 
aba. Görevlendirilmesi ve Çalışma Süresi.90 
abb. Görev, Yetki ve Yükümlülükleri91 
Diğer Sağlık Personeli 93 
aca. Görevlendirilmesi ve Çalışma Süresi.94 
acb. Görev, Yetki ve Yükümlülükleri94 
İş Sağlığı ve Güvenliği Profesyonellerinin 
Hukuki Statüleri ve Sorumlulukları96 
Ortak Sağlık ve Güvenlik Birimince Sunumu.97 
OSGB’nin Kuruluşu98 
OSGB’nin Görev, Yetki ve Sorumlulukları99 
Bizzat İşveren veya İşveren Vekilince Sunumu 100 
Gerekli Belgeye Sahip Olması Halinde 100 
Gerekli Belgeye Sahip Olmaması Halinde .100 
İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KURULU (İSGK) 
OLUŞTURMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ .101 
KURULUN OLUŞUMU VE EĞİTİMİ .102 
KURULUN GÖREV, YETKİ VE 
YÜKÜMLÜLÜKLERİ.103 
Kurulun Görev ve Yetkileri103 
Kurulun Yükümlülükleri 104 
KURULUN ÇALIŞMA DÜZENİ104 
ALT İŞVERENİN BULUNDUĞU YERDE İSGK105 
III. İZLEME VE GÖZLEME YÜKÜMLÜLÜĞÜ.105 
EĞİTİM VERME YÜKÜMLÜLÜĞÜ106 
EĞİTİMİN MAHİYETİ .106 
EĞİTİMİN ESASLARI107 
EĞİTİMİN ZAMANI VE SÜRELERİ.107 
EĞİTİME YETKİLİ OLANLAR.108 
EĞİTİM KONULARI 108 
BİLGİLENDİRME YÜKÜMLÜLÜĞÜ .109 
BİLGİLENDİRMENİN EĞİTİMDEN FARKI109 
BİLGİLENDİRME SÜREÇLERİ110 
Çalışanlara Yönelik Bilgilendirme.110 
OSGB’ye Yönelik Bilgilendirme .111 
RİSK DEĞERLENDİRMESİ YAPMA 
YÜKÜMLÜLÜĞÜ111 
TANIMI VE ESASLARI .111 
RİSK DEĞERLENDİRMESİ EKİBİ.112 
RİSK DEĞERLENDİRMESİNİN AŞAMALARI VE 
SÜRESİ 113 
İŞVERENİN VE İŞYERİNİN BİRDEN FAZLA 
OLMASI DURUMU 114 
VII.SAĞLIK GÖZETİMİ YAPMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ .114 
TANIMI VE AMACI.114 
ZAMANI VE SÜRESİ.116 
VIII. ACİL DURUMLARA İLİŞKİN 
YÜKÜMLÜLÜKLERİ.116 
ACİL DURUM, ACİL DURUM PLANI VE 
TOPLANMA YERİ KAVRAMLARI117 
İŞVERENLERİN YÜKÜMLÜLÜKLERİ.117 
ACİL DURUM ESASLARI, YENİLENMESİ VE 
TAHLİYE .118 
İŞ KAZASI VE MESLEK HASTALIĞINI 
BİLDİRME YÜKÜMLÜLÜĞÜ 119 
İŞ KAZASI VE BİLDİRİMİ 119 
İş Kazasının Tanımı ve Koşulları.119 
Tanımı119 
Koşulları 120 
Sigortalı Olmak.120 
Kazaya Uğramak.120 
Bedensel veya Ruhsal Zarara Uğramak 121 
Kaza ile Zarar Arasında İlliyet Bağı Bulunmak122 
İş Kazası Bildirimi122 
6331 sayılı Kanuna Göre Bildirimi122 
5510 sayılı Kanuna Göre Bildirimi122 
MESLEK HASTALIĞI VE BİLDİRİMİ .122 
Meslek Hastalığının Tanımı ve Koşulları.122 
Tanımı122 
Koşulları 123 
Sigortalı Olmak.123 
Bir Hastalığa Yakalanmak 123 
Bedensel veya Ruhsal Zarara Uğramak 124 
Meslek Hastalığı ile Zarar Arasında İlliyet Bağı 
Bulunmak124 
Meslek Hastalığının Bildirimi 124 
6331 sayılı Kanuna Göre Bildirimi124 
5510 sayılı Kanuna Göre Bildirimi125 
ÇALIŞANLARIN GÖRÜŞLERİNİN ALINMASI VE 
KATILIMLARININ SAĞLANMASI 
YÜKÜMLÜLÜĞÜ125 
GÖRÜŞ ALMA VE YÖNETİME KATILMA 
ELEMANLARI 125 
İşyeri Sendika Temsilcisi .125 
Çalışan Temsilcisi 126 
Destek Elemanı 127 
GÖRÜŞ ALMA VE KATILIM SÜREÇLERİ.128 
GÜVENLİK RAPORU HAZIRLAMA 
YÜKÜMLÜLÜĞÜ129 
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM 
YÜKÜMLÜLÜKLERE AYKIRILIĞIN İŞVERENE 
YÖNELİK YAPTIRIMLARI 
GENEL OLARAK.131 
KAMU HUKUKU YAPTIRIMLARI.131 
İDARİ YAPTIRIMLAR.131 
İşin Durdurulması.131 
İşin Durdurulmasını Gerektiren Haller132 
İşin Durdurulması Kararı Alınması ve Uygulanması133 
Acil Hallerde İşin Durdurulması Kararı Alınması ve 
Uygulanması133 
İşin Durdurulması Kararına İtiraz .134 
Mühürlerin Geçici Olarak Sökülmesi134 
İşin Durdurulması Kararının Kaldırılması.134 
İşin Durdurulmasının Neticeleri135 
Kamu İhalelerinden Yasaklama .135 
Çalışanların İşten Alıkonulması.136 
İdari Para Cezaları 136 
CEZAİ YAPTIRIMLAR 138 
Türk Ceza Kanunundaki Yaptırımlar.138 
Taksirle Yaralama Suçu ve Cezası 139 
Taksirle Öldürme Suçu ve Cezası139 
Ceza Sorumluluğu ve Diğer Hususlar .140 
İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunundaki Yaptırım .141 
ÖZEL HUKUK YAPTIRIMLARI141 
ÇALIŞMAKTAN KAÇINMA HAKKI .141 
Kurula/ İşverene Başvurarak İşten Kaçınma141 
Kurula/İşverene Başvurmadan İşten Kaçınma .142 
Çalışmaktan Kaçınma Hakkının Sonuçları 142 
İŞ SÖZLEŞMESİNİ FESHETME HAKKI143 
ÇALIŞANIN/YAKININ TAZMİNAT İSTEME HAKKI .143 
İşverenin Hukuki Sorumluluğunun Koşulları 144 
Kusurlu Sorumluluk Halleri 144 
İş Kazası veya Meslek Hastalığının Varlığı144 
İş Kazası veya Meslek Hastalığının Bir Zarar 
Oluşturması.144 
Kaza/ Hastalık ile Zarar Arasında Nedensellik 
Bağı Bulunması.145 
İşverenin Kusurlu Bulunması .146 
Kusursuz Sorumluluğu Halleri 146 
Adam Çalıştıranın Sorumluluğu .146 
Yardımcıların Sorumluluğu 146 
Tehlike Sorumluluğu 147 
Bina Malikinin Sorumluluğu 147 
Kaçınılmazlık Hali 147 
Hukuki Sorumluluğun Yaptırımı: Tazminatlar148 
Maddi Tazminat.148 
Tanımı.148 
Unsurları .148 
aba. Tedavi Giderleri .149 
abb. Kazanç Kaybı.149 
abc. Çalışma Gücünün Kaybı 149 
abd. Ekonomik Geleceğin Kaybı.149 
Maddi Tazminatın Hesabı.150 
aca. Çalışma Gücü Kaybı Oranı150 
acb. İş Görebilme Çağı ve Yaşam Süresi 150 
acc. Ücret.151 
acd. Kusur Oranı151 
Destekten Yoksun Kalma Tazminatı.152 
Destekten Yoksun Kalma Tazminatının Koşulları .152 
baa. Desteğin Bakım Gücünün Olması152 
bab. Yakınlarının Bakıma Muhtaç Olması 153 
Destekten Yoksun Kalma Tazminatından 
Yararlanabilecekler.153 
bba. Destekten Yoksun Kalan Eş.153 
bbb. Destekten Yoksun Kalan Nikahsız Eş .153 
bbc. Destekten Yoksun Kalan Çocuklar154 
bbd. Destekten Yoksun Kalan Ana, Baba ve 
Kardeşler154 
Manevi Tazminat.154 
Tanımı ve Unsurları154 
Manevi Tazminattan Yararlanabilecekler.155 
SGK’nın Rücu Hakkı 156 
İşverene Rücu ve Şartları 156 
daa. İşverenin Kastı veya Kusurunun Olması156 
dab. Bildirgelerin Süresinde Verilmemesi.156 
dac. Elverişsiz Kişilerin Çalıştırılması.156 
Üçüncü Kişilere Rücu .157 
BEŞİNCİ BÖLÜM 
ÇALIŞANLARIN YÜKÜMLÜLÜĞÜ 
GENEL OLARAK .159 
İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ ÖNEMLERİNE 
UYMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ.159 
İŞVERENE TEHLİKEYİ BİLDİRME 
YÜKÜMLÜLÜĞÜ 160 
III. İŞBİRLİĞİ YAPMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ .160 
BAĞIMLILIK YAPAN MADDE KULLANMAMA 
YÜKÜMLÜLÜĞÜ 161 
ACİL DURUMLARA İLİŞKİN 
YÜKÜMLÜLÜKLERİ.161 
ALTINCI BÖLÜM 
YÜKÜMLÜLÜKLERE AYKIRILIĞIN ÇALIŞANA 
YÖNELİK YAPTIRIMLARI 
GENEL OLARAK .163 
TAZMİNAT ÖDEMESİ.163 
DİSİPLİN CEZASI VERİLMESİ.164 
İŞÇİLERE YÖNELİK DİSİPLİN CEZALARI164 
MEMURLARA YÖNELİK DİSİPLİN CEZALARI .165 
III. İŞ SÖZLEŞMESİNİN FESHEDİLMESİ .166 
EKLER 
EK–1– İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU .171 
EK–2– İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ HİZMETLERİ 
YÖNETMELİĞİ.207 
EK–3– İŞ GÜVENLİĞİ UZMANLARININ GÖREV, 
YETKİ, SORUMLULUK VE EĞİTİMLERİ 
HAKKINDA YÖNETMELİK .231 
EK–4– İŞYERİ HEKİMİ VE DİĞER SAĞLIK 
PERSONELİNİN GÖREV, YETKİ, 
SORUMLULUK VE EĞİTİMLERİ 
HAKKINDA YÖNETMELİK .263 
KAYNAKÇA 299