İnsan Hakları Hukuku Dersleri
2. Baskı,
Ocak 2024
Kitabın Detayları
Dili:
Türkçe
Ebat:
16x24
Sayfa Sayısı:
393
Kitabın Fiyatı:
325,00₺
Temin süresi 2-3 gündür.
Kitabın Açıklaması
İnsan hakları, iç hukuklardan uluslararası hukuka, kamu hukukundan özel hukuk dallarına tüm hukuk alanlarıyla ilgili olması yanında müstakil bir hukuk dalı olarak insan hakları hukukunun temel konusunu oluşturmaktadır. İnsan hakları hukuku genel kamu hukuku ve hukuk felsefesi gibi derslerin aksine, anayasa hukuku örneğinde olduğu gibi hem teorik hem pratik bir hukuk dalıdır.
Bir yarıyıllık ve iki saatlik ders kapsamında insan haklarını teorik ve pratik, ulusal ve uluslararası tüm boyutlarıyla ele almak imkânsızdır. Bu yüzden ders kitabımızda bir tercih yapmak durumunda kaldık. Tercihimizi, genel kamu hukukunda ve anayasa hukukunda ele alınan konuları mümkün olduğunca tekrar etmeden, insan haklarının teorisini değil de salt pozitif hukuk boyutunu ele alma yönünde yaptık. Anayasalarda yer alan hükümlerin önemli bir bölümü vatandaşlara tanınan temel hak ve hürriyetlere ilişkindir. Dolayısıyla ders kitabımız teorik anlamda insan haklarını değil, pozitif hukuk boyutuyla insan haklarını ele almaktadır.
Kitabın Konu Başlıkları
Kavramlar ve İlkeler
İnsan Hakları Hukuku ve Kaynakları
İnsan Hakları Koruma Mekanizmaları
Temel Hak ve Özgürlüklerin Sınırlandırılması
AYM ve AİHM'ye Bireysel Başvuru
Ortak Koruma Alanındaki Hak ve Hürriyetler
Kitapla İlgili Kategoriler
Kitabın İçindekileri
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ
5
SUNUŞ
9
İÇİNDEKİLER
13
KISALTMALAR
23
BİRİNCİ BÖLÜM
KAVRAMLAR VE İLKELER
1.1. İNSAN HAKLARI VE BAĞLANTILI KAVRAMLAR
25
1.1.1. Hak
25
1.1.2. Hürriyet
25
1.1.3. Ödev
26
1.1.4. İnsan Hakları
29
1.1.5. İnsan Onuru
31
1.1.6. Kamu Hürriyetleri
32
1.1.7. Temel Hak ve Hürriyetler
33
1.2. İNSAN HAKLARININ ÖZELLİKLERİ
34
1.2.1. Doğuştan Kazanma ve Evrensellik
35
1.2.2. Vazgeçilemezlik ve Devredilemezlik
36
1.2.3. Bölünmezlik ve Bağlantılı Olma
36
1.2. 4. Eşitlik ve Ayrımcılık Yapmama
37
1.2.5. Katılım
38
1.2.6. Devlete Karşı İleri Sürülebilme
38
1.2.7. Hesap Verebilirlik ve Hukukun Üstünlüğü
41
1.3. İNSAN HAKLARININ SINIFLANDIRILMASI
41
1.3.1. Jellinek’in Üçlü Haklar Sınıflandırması
41
1.3.1.1. Negatif Statü Hakları
42
1.3.1.2. Pozitif Statü Hakları
42
1.3.1.3. Aktif Statü Hakları
43
1.3.2. Kuşaklar Sınıflandırması
43
1.3.2.1. Birinci Kuşak Haklar
43
1.3.2.2. İkinci Kuşak Haklar
44
1.3.2.3. Üçüncü Kuşak Haklar
44
1.3.2.4. Dördüncü Kuşak Haklar
45
1.3.3. Özgürlük, Eşitlik ve Usuli Nitelik Taşıyan Haklar Ayrımı
45
1.3.4. Mutlak Haklar ve Sınırlanabilen Haklar
45
1.3.5. Medeni ve Siyasi Haklar ile Ekonomik ve Sosyal Haklar
45
1.3.6. Bireysel ve Kolektif Haklar
46
1.3.7. 1982 Anayasasının Sınıflandırması
46
1.3.7.1. Kişinin Hakları ve Ödevleri
46
1.3.7.2. Sosyal ve Ekonomik Haklar ve Ödevler
47
1.3.7.3. Siyasi Haklar ve Ödevler
47
İKİNCİ BÖLÜM
İNSAN HAKLARI HUKUKU VE KAYNAKLARI
2.1. İNSAN HAKLARI HUKUKU
51
2.1.1. Tanım
51
2.1.2. Tarihi Gelişimi
52
2.2. İNSAN HAKLARI HUKUKU DERSİ
55
2.3. KAYNAKLAR
57
2.3.1. Ulusal Kaynaklar
59
2.3.1.1. Anayasalar
60
2.3.1.3. Kanun Altı Düzeydeki Kaynaklar
65
2.3.1.4. İçtihatlar
66
2.3.2. Uluslararası Kaynaklar
69
2.3.2.1. Evrensel Kaynaklar: BM Bildirgesi ile Sözleşmeleri
71
2.3.2.1.1. İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi (İHEB)
71
2.3.2.1.2. BM Medeni ve Siyasi Haklar Sözleşmesi
76
2.3.2.1.3. Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklar
Sözleşmesi
78
2.3.2.2. Bölgesel Kaynak: Avrupa Konseyi ve AİHS
84
2.3.2.2.1. Avrupa Konseyi (AK)
84
2.3.2.2.2. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi (AİHS)
85
2.3.2.3. Diğer Bölgesel Kaynaklar
90
2.3.2.3.1. Amerikan Devletler Örgütü (ADÖ) ve
Amerikan İnsan Hakları Sözleşmesi
90
2.3.2.3.2. Afrika İnsan ve Halkların Hakları Şartı
92
2.3.2.3.3. İslam İşbirliği Teşkilatı ve İİT İnsan Hakları
Kahire Bildirgesi
94
2.3.2.4. Ulusüstü Kaynak: Avrupa Birliği ve Temel Haklar Şartı
96
2.3.3. Mahkeme İçtihatları
101
2.3.4. Doktrin
103
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
İNSAN HAKLARI KORUMA MEKANİZMALARI
3.1. ULUSAL MEKANİZMALAR
109
3.1.1. Genel Olarak
109
3.1.2. Yargı Dışı Mekanizmalar
111
3.1.2.1. TBMM Dilekçe Komisyonu
112
3.1.2.2. Bilgi Edinme ve Değerlendirme Kurulu (BEDK)
114
3.1.2.3. Kamu Denetçiliği Kurumu (KDK)
116
3.1.2.4. Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu (TİHEK)
118
3.1.2.5. Kişisel Verilerin Korunması Kurumu
121
3.1.2.6. TBMM İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu
122
3.1.3. Yargısal Koruma ve Anayasa Mahkemesi
123
3.2. ULUSLARARASI MEKANİZMALAR
125
3.2.1. BM İnsan Hakları Yüksek Komiserliği (İHYK)
127
3.2.2. Sözleşme Organları
127
3.2.2.1. İnsan Hakları Komitesi
127
3.2.2.2. Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklar Komitesi
128
3.2.2.3. Irk Ayrımcılığının Ortadan Kaldırılması Komitesi (CERD)
128
3.2.2.4. Kadınlara Karşı Ayrımcılığın Ortadan Kaldırılması
Komitesi (CEDAW)
128
3.2.2.5. İşkenceye Karşı Komite (CAT)
129
3.2.2.6. Çocuk Hakları Komitesi (CRC)
129
3.2.2.7. Göçmen İşçiler Komitesi (CMW)
129
3.2.2.8. İşkenceyi ve Diğer Zalimane, İnsanlık Dışı veya
Aşağılayıcı Muamele veya Cezayı Önleme Alt Komitesi
(CPT)
129
3.2.2.9. Engelli Kişilerin Hakları Komitesi (CRPD)
129
3.2.2.10. Zorla Kaybetmeler Komitesi (CED)
129
3.2.3. BM Şartı Kapsamında Kurulan Organlar
129
3.2.3.1. Genel Olarak
129
3.2.3.2. Evrensel Mekanizma: İnsan Hakları Konseyi
130
3.2.4. Bölgesel Mekanizma: Avrupa Sosyal Haklar Komitesi
131
3.2.5. Bölgesel Mekanizma: İİT Bağımsız Daimi İnsan Hakları Komitesi
131
3.2.6. Yargısal Mekanizmalar
132
3.2.6.1. Genel Olarak
132
3.2.6.1.1. Amerikalılar Arası İnsan Hakları Komisyonu
ve Amerikalılararası İnsan Hakları
Mahkemesi
132
3.2.6.1.2. Afrika İnsan ve Halkların Hakları Mahkemesi
134
3.2.6.2. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM)
134
3.2.6.2.1. Genel Kurul
136
3.2.6.2.2. Bölümler
136
3.2.6.2.3. Tek Yargıç
136
3.2.6.2.4. Komiteler
137
3.2.6.2.5. Daireler
138
3.2.6.2.6. Büyük Daire
139
3.2.6.2.7. Mahkeme Yazı İşleri Müdürlüğü
140
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
TEMEL HAK VE ÖZGÜRLÜKLERİN SINIRLANDIRILMASI
4.1. 1982 ANAYASASI’NIN TEMEL HAK VE HÜRRİYETLER YAKLAŞIMI
143
4.2. TEMEL HAK VE HÜRRİYETLERİ KÖTÜYE KULLANMA YASAĞI
143
4.3. ANAYASA’DA TEMEL HAK VE HÜRRİYETLERİN SINIRLANDIRILMASI
144
4.3.1. Olağan Dönemde Sınırlandırma Rejimi
146
4.3.2. Olağanüstü Hallerde Sınırlama Rejimi
155
4.3.3. Yabancıların Sınırlama Rejimi
156
4.4. AİHS’DE TEMEL HAK VE HÜRRİYETLERİN SINIRLANDIRILMASI
157
BEŞİNCİ BÖLÜM
AYM VE AİHM’YE BİREYSEL BAŞVURU
5.1. ANAYASA MAHKEMESİNE BİREYSEL BAŞVURU
159
5.1.1. Genel Olarak
159
5.1.2. Başvurucu
162
5.1.3. Aleyhine Başvuru Yapılan Taraf
164
5.1.4. Bireysel Başvurunun Koşulları
164
5.1.4.1. Ortak koruma alanındaki bir hakkın ihlal edilmiş olması
164
5.1.4.2. İhlalin Kamu Gücü Tarafından Yapılmış Olması
165
5.1.4.3. İdari ve Yargısal Başvuru Yollarının Tüketilmiş Olması
166
5.1.4.4. Başvurucunun Güncel ve Kişisel Bir Hakkının Doğrudan
Etkilenmiş Olması
170
5.1.4.5. Başvurunun Önemli Olması, Başvuranın Önemli Bir
Zarara uğramış olması
172
5.1.4.6. Başvurunun Açıkça Dayanaktan Yoksun Olmaması
174
5.1.4.7. Başvurunun Kanun Yolunda Gözetilmesi Gereken
Hususlara Dair Olmaması
176
5.1.4.8. Başvurunun zaman bakımından mahkemesinin yetkisi
içinde olması
176
5.1.4.9. Başvurunun Otuz Gün İçinde Yapılmış Olması
177
5.1.4.10. Başvuru Hakkının Kötüye Kullanılmaması
178
5.1.5. Başvuru Formunun Hazırlanması
179
5.1.6. İnceleme Usulü
180
5.1.7. Bireysel Başvuru Sonucu Verilecek Kararlar
182
5.1.7.1. İhlal kararı
182
5.1.7.2. Düşme Kararı
183
5.1.7.3. Ret kararı
184
5.1.7.4. Hükmün tavzihini ve maddi hataların düzeltilmesi
184
5.1.7.5. Pilot Karar Usulü
184
5.1.8. Bireysel Başvuruya İlişkin İçtüzük Kuralları
186
5.2. AVRUPA İNSAN HAKLARI MAHKEMESİNE BİREYSEL BAŞVURU
188
5.2.1. Bireysel Başvuru Hakkına Sahip Olanlar (Davacı Sıfatı)
189
5.2.2. Başvurucun Mağdur Olma Şartı
190
5.2.3. Aleyhine Başvuruda Bulunulan –Davalı– Taraf
192
5.2.4. Yargılama Usulü
193
5.2.5. Kabuledilebilirlik Koşulları ve İncelemesi
194
5.2.5.1. İç Hukuk Yollarının Tüketilmesi Koşulu
195
5.2.5.2. Başvurucunun Önemli Ölçüde Zarar Görmüş Olması
200
5.2.5.3. Kesin Kararı Takiben Dört Ay İçinde Başvuru Koşulu
202
5.2.5.4. Başvurunun Anonim Olmama Koşulu
203
5.2.5.5. Mükerrer Başvuru
203
5.2.5.6. Başvurunun Sözleşmenin Hükümleri ile Bağdaşmaz
Olmaması Koşulu
204
5.2.5.7. Başvurunun Açıkça Temelsiz Olmaması Koşulu
205
5.2.5.8. Açık veya Görünür Bir İhlalin Bulunmaması
206
5.2.5.9. Her Hangi Bir Keyfilik veya Adil Yargılanma İlkesine
Aykırılık İşareti Bulunmaması
207
5.2.5.10. Kanıtlanamamış Şikâyetler: Delil Yokluğu
209
5.2.5.11. Karmaşık veya Zorlama Şikâyetler
209
5.2.5.12. Başvuru Hakkının Kötüye Kullanılması
209
5.2.6. Kabuledilebilirlik İncelenmesinin Sonuçlanması
210
5.2.6.1. Kabuledilmezlik Kararı
210
5.2.6.2. Kabuledilebilirlik Kararı
210
5.2.6.3. Kayıttan Düşürme Kararı
211
5.2.7. Dostane Çözüm
211
5.2.8. Esas Hakkında İnceleme
212
5.2.8.1. Yazılı Usul
212
5.2.8.2. Sözlü Yargılama Evresi
214
5.2.8.3. Geçici Önlem Kararları
214
5.2.8.4. Büyük Daire Lehine Görevsizlik
217
5.2.8.5. Üçüncü Tarafın ve İnsan Hakları Komiserinin
Müdahalesi
217
5.2.8.6. Pilot Karar Usulü
218
5.2.9. Yargılamanın Sonuçlanması: Sonkararlar
220
5.2.9.1. İhlâl Kararı
220
5.2.9.2. Adil Karşılık Talepleri Konusundaki Karar
221
5.2.9.3. Kayıttan Düşürme Kararı
224
5.2.9.4. Büyük Daireye Gönderme
224
5.2.9.5. Karar Vermeye Yer Olmadığı
225
5.2.10. Kararın Kesinleşmesi
225
5.2.11. Kararın Şekli, Dili ve Tebliği
225
5.2.12. Kararların Bağlayıcılığı
226
ALTINCI BÖLÜM
ORTAK KORUMA ALANINDAKİ HAK VE HÜRRİYETLER
6.1. YAŞAM HAKKI
229
6.1.1. Genel Olarak
230
6.1.2. Devletin Yaşama Hakkını Koruma Yükümlülüğü
231
6.1.3. Ölüm Cezası ve Yaşam Hakkının Ülke Dışı Uygulaması
231
6.1.3.1. İnsanlık dışı bir muamele bir muamele olarak ölüm
cezası
231
6.1.3.2. Sözleşmenin ihlali olarak ölüm cezası
232
6.1.4. Sağlık Hizmetleri
234
6.1.5. Sağlıklı Bir Çevrede Yaşama Hakkı
236
6.1.6. Güvenlik Güçlerinden Kaynaklanan Ölüm Vakalarında Etkili
Soruşturma Yükümlülüğü
238
6.2. İŞKENCE, İNSANLIK DIŞI VEYA ONUR KIRICI MUAMELEYE TABİ
TUTULMAMA HAKKI
245
6.2.1. Genel Olarak
245
6.2.2. Üçüncü Madde Kapsamına Giren Muameleler
247
6.2.3. Kötü Muamele İddialarının Kanıtlanması
248
6.2.4. Devletin Yükümlüğü
249
6.2.5. İşkence ve Kötü Muamele Tehlikesi Halinde Ülkeden
Uzaklaştırılmama Hakkı
250
6.3. KÖLELİK VE ZORLA ÇALIŞTIRMA YASAĞI
255
6.3.1. Kölelik ve Kulluk
256
6.3.2. Zorla veya Mecburî Çalıştırma
260
6.3.2.1. Hükümlülerin Zorla Çalıştırılması
261
6.3.2.2. Askerlik veya Yerine Başka Bir Görev
261
6.3.2.3. Olağanüstü Durum
261
6.3.2.4. Vatandaşlık Görevleri
261
6.4. HÜRRİYET VE GÜVENLİK HAKKI
264
6.4.1. Genel Olarak
265
6.4.2. Özgürlükten Yoksun Bırakma
266
6.4.3. Kişi Özgürlüğünden Yoksun Bırakılma Nedenleri
267
6.4.3.1. Mahkûmiyet Sonrası Tutuklama
268
6.4.3.2. Yakalama ve Tutuklama
268
6.4.3.3. Küçüklerin Islahı
270
6.4.3.4. Tedavi, Eğitim ve Islah Amaçlı Tedbirlerin Alınması
270
6.4.3.5. Usulüne Aykırı Olarak Ülkeye Girenlerin ve Suçluların
Geri Verilmesi
271
6.4.4. Kişi Özgürlüğü ve Güvenliğinden Yoksun Bırakılanların Hakları
273
6.4.4.1. İsnadı (Yakalamanın Niteliği ve Nedenini) Öğrenme
Hakkı
273
6.4.4.2. Makul Süre İçinde Yargılanma Hakkı
274
6.4.4.3. Teminatla Salıverilme Hakkı
275
6.4.4.4. Hemen Hâkim Önüne Çıkarılma Hakkı
276
6.4.4.5. Başvuru (Habeas Corpus) Hakkı
278
6.4.4.6. Tazminat İsteme Hakkı
279
6.4.4.7. İnsanlık Onuruna Uygun Koşullarda Tutulma Hakkı
280
6.5. ADİL YARGILANMA HAKKI
285
6.5.1. Genel Olarak
285
6.5.2. Silahların Eşitliği İlkesi
288
6.5.3. Mahkemelerin Bağımsızlığı ve Tarafsızlığı
288
6.5.4. Yargılamanın Makul Süre İçinde Sonuçlandırılması
290
6.5.5. Yargılamanın Açıklığı
291
6.5.6. Mahkeme Kararlarının Gerekçeli Olması
291
6.5.7. Ceza Yargısının Adil Yargılanma İlkeleri
292
6.5.7.1. Masumluk İlkesi
292
6.5.7.2. Suç İthamı Hakkında Bilgi Edinme Hakkı
293
6.5.7.3. Savunma Hazırlamak İçin Gerekli Zaman ve Kolaylıklara
Sahip Olma Hakkı
293
6.5.7.4. Bir Avukat Aracılığıyla Savunma Hakkı
294
6.5.7.5. Tanıkların Dinlenmesi ve Sorguya Çekilmesi
295
6.5.7.6. Ücretsiz Tercüman Hakkı
296
6.5.7.7. Susma Hakkı
296
6.6. CEZALARIN YASALLIĞI
305
6.6.1. Genel Olarak
305
6.6.2. Maddedeki Ceza Kavramı ve 2’nci Fıkra Hükmü
306
6.7. ÖZEL HAYATIN VE AİLE HAYATININ KORUNMASI
310
6.7.1. Genel Olarak
310
6.7.2. Özel Yaşam
311
6.7.3. Aile Yaşamı
312
6.7.4. Konut ve Haberleşme
313
6.7.5. Özel ve Aile Yaşamı Hakkı Başvurularının İncelenmesi
313
6.7.5.1. Müdahalenin Varlığı
314
6.7.5.2. Sınırlama Nedenlerinin Mevcudiyeti
314
6.7.5.2.1. Kanunla öngörülmüş olma koşulu
314
6.7.5.2.2. Meşru amaç
314
6.7.5.2.3. Orantılılık denetimi
314
6.7.6. Aile Birleşimi Hakkı
314
6.7.7. Sığınmacıların Karşılaştığı Sorunlar
317
6.8. DÜŞÜNME, VİCDAN VE DİN ÖZGÜRLÜĞÜ
326
6.8.1. Genel Olarak
326
6.8.2. Din Özgürlüğü
326
6.9. İFADE ÖZGÜRLÜĞÜ
332
6.9.1. Genel Olarak
332
6.9.2. İfade Özgürlüğünün Kapsamı
333
6.9.2.1. Kanaat Özgürlüğü
333
6.9.2.2. Bilgi Özgürlüğü
334
6.9.3 İfade Özgürlüğünün Öznesi
335
6.9.4. Radyo, Televizyon ve Sinema Yayıncılığı
335
6.9.5. Basın Özgürlüğü
336
6.9.6. Devletin Pozitif Yükümlülüğü
338
6.9.7. İfade Özgürlüğün Sınırları
339
6.9.8. Nefret Söylemi ve İslamofobi
340
6.10.ÖRGÜTLENME ÖZGÜRLÜĞÜ
346
6.10.1. Genel Olarak
346
6.10.2. Barışçıl Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri
346
6.10.3. Dernek Kurma Özgürlüğü
348
6.10.4. Sendika Özgürlüğü
348
6.10.5. Siyasi Parti Kurma ve Katılma
349
6.11.ETKİLİ BAŞVURU HAKKI
355
6.12.AYRIMCILIĞA TABİ TUTULMAMA HAKKI
359
6.12.1. Genel Olarak
359
6.12.2. Sözleşmede Düzenlenen Haklar
361
6.12.3. Sözleşme Haklarının Kapsamı
361
6.12.4. 12 No'lu Protokol'ün 1. Maddesi
363
3.13. MÜLKİYET HAKKININ KORUNMASI
366
6.13.1. Genel Olarak
367
6.13.2. Malvarlığı Kavramı
367
6.13.3. İlk Fıkra
368
6.13.4. İkinci Fıkra
369
6.13.5. Mülkiyet Hakkına Müdahalenin İncelenmesi
370
6.14. EĞİTİM HAKKI
372
6.15. SERBESTSEÇİMHAKKI
378
Kitabın Fiyatı:
325,00₺
Temin süresi 2-3 gündür.
Bu kitaplar da ilginizi çekebilir
İnsan Hakları Hukuku
Hasan Tahsin Fendoğlu
İnsan Hakları Hukuku Pratik Çalışmalar
Halil Kalabalık
İnsan Hakları El Kitabı
Durmuş Tezcan, Mustafa Ruhan Erdem, Oğuz Sancakdar
Toplumsal Cinsiyet ve Hukuk – Cilt 5
Zeynep Özlem Üskül Engin, Hazal Tolu Yılmaz, Doğan Kar
Hakkımızda
|
Uluslararası Yayınevi Belgesi|
2023 Kaynakça Dokümanı|
Kişisel Verilerin Korunması |
Üyelik|
Siparişlerim|
İletişim