Enerji Yatırım Uyuşmazlıklarında Yetki Sorunu ve Esasa Uygulanacak Hukuk Dr. Öğr. Üyesi Hande Ünsal  - Kitap

Enerji Yatırım Uyuşmazlıklarında Yetki Sorunu ve Esasa Uygulanacak Hukuk

2. Baskı, 
Aralık 2023
Kitabın Detayları
Dili:
Türkçe
Ebat:
16x24
Sayfa:
498
Barkod:
9786052646793
Kapak Türü:
Karton Kapaklı
Fiyatı:
563,00
Temin süresi 2-3 gündür.
Kitabın Açıklaması
Çalışmamız, temelinde, yabancı sermayeli enerji yatırımlarının korunması ve bu yatırımlardan doğan uyuşmazlıkların çözümü konusuna odaklanmaktadır. Enerji yatırımları, enerjiye ilişkin faaliyetlerin temel vasıtası olması itibariyle, yatırımcılar ve yatırımı kabul eden devletler arasındaki denetim mücadelesinin şiddetlendiği alanlardan birini oluşturmaktadır. Ayrıca, enerji yatırım faaliyetlerinin sıklıkla iklim değişikliği, çevrenin korunması, sağlık ve güvenlik gibi konularla birlikte gündeme geliyor olması, enerji yatırımlarının ve bu yatırımlardan doğan uyuşmazlıkların, yatırımı kabul eden devletlerin ve uluslararası kamuoyunun gündemine taşınması sonucunu doğurmaktadır. Dolayısıyla, enerji yatırımlarından doğan uyuşmazlıkların çözümünde başvurulan kurallar, yatırımı kabul eden devletler ve yatırımcılar bakımından olduğu kadar, yatırımı kabul eden devletlerin halkları ve uluslararası toplum bakımından da önem taşımaktadır. Uyuşmazlık süreçleri altında, devletler ve yatırımcılar arasındaki çekişme özelikle "yetki" ve "esasa uygulanacak hukuk" konuları üzerinde yoğunlaştığından, çalışmamız kapsamındaki inceleme de bu konular ekseninde gerçekleştirilmiştir.
Kitabın Konu Başlıkları
.
Enerji Yatırımı Kavramına Genel Bakış
.
Enerji Yatırımlarının Unsurları ve Yatırım Uyuşmazlığı Kavramı
.
Enerji Yatırım Uyuşmazlıklarının Çözüm Yolları
.
Uygulanacak Hukukun Tespiti
Kitapla İlgili Kategoriler
Kitabın İçindekileri
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ 
7
İÇİNDEKİLER 
11
KISALTMALAR CETVELİ 
19
GİRİŞ 
23
BİRİNCİ BÖLÜM
ENERJİ YATIRIMI KAVRAMINA GENEL BAKIŞ
§1. ENERJİ YATIRIMLARININ HUKUKÎ STATÜSÜ ve GENEL ÖZELLİKLERİ 
34
I. ENERJİ KAYNAKLARININ MÜLKİYETİ 
39
II. ENERJİ YATIRIMLARININ KAMU HİZMETİ BAĞLANTISI 
42
III. ENERJİ YATIRIMLARININ GERÇEKLEŞTİRİLMESİNDE DEVLET
SÖZLEŞMELERİNİN ROLÜ 
45
§2. ENERJİ YATIRIMLARINA İLİŞKİN KAVRAMLARIN GELİŞİMİNE TARİHİ
BAKIŞ 
49
I. ÇAĞDAŞ ANLAMDA ENERJİ YATIRIMLARININ ORTAYA ÇIKIŞI 
49
II. İMTİYAZ SİSTEMİNİN KURULUŞU ve GELENEKSEL İMTİYAZ
SÖZLEŞMELERİ 
51
III. KAYNAK SAHİBİ DEVLETLERİN ENERJİ KAYNAKLARI ÜZERİNDE
DENETİM SAĞLAMA ÇABALARI 
58
A. Kaynak Millileştirmeleri 
58
1. Millileştirme Hareketlerinin Başlangıcı 
58
2. Millileştirme Hareketlerinin Yatırım Hukukunun Gelişimine
Etkisi 
60
B. Kaynaklara İlişkin Birleşmiş Milletler Kararları 
62
C. OPEC’in Kurulması 
66
D. Çağdaş İmtiyaz Sözleşmelerinin Geliştirilmesi 
68
IV. ENERJİ PİYASALARINDA SERBESTLEŞME 
70
V. YATIRIM HUKUKUNUN OLUŞUMU 
75
A. Yatırım Yasa ve Anlaşmaları 
76
1. Yatırım Yasaları 
77
2. Uluslararası Yatırım Anlaşmaları 
78
a) İkili Yatırım Anlaşmaları 
78
aa) İkili Yatırım Anlaşmaları ile Yatırımcıya Tanınan
Maddî Haklar 
80
ab) İkili Yatırım Anlaşmaları ile Yatırımcıya Tanınan
Usulî Haklar 
82
aba) Usulî Hakların Önemi 
82
abb) Yatırım Tahkimi 
84
b) Çok Taraflı Yatırım Anlaşmaları 
97
ba) Enerji Şartı Antlaşması 
100
baa) Antlaşmanın Gelişimi 
100
bab) Antlaşmanın Amacı ve Kurgusu 
102
bac) Anlaşmanın Modernizasyonu 
103
bb) USMCA/NAFTA 
112
B. Yatırım Sözleşmelerinin Uluslararasılaşması 
118
C. ICSID’in Oluşturulması 
121
VI. YENİ EĞİLİMLER 
123
İKİNCİ BÖLÜM
ENERJİ YATIRIMLARININ UNSURLARI VE
YATIRIM UYUŞMAZLIĞI KAVRAMI
§1. ENERJİ YATIRIMLARININ UNSURLARI 
144
I. YATIRIMCININ KABUL VE KORUNMASININ HUKUKİ DAYANAĞI 
144
A. Ev Sahibi Devletin Ulusal Mevzuatı 
145
B. Yatırım Anlaşmaları 
147
C. Yatırım Sözleşmeleri 
148
1. İmtiyaz Sözleşmeleri 
150
2. Ortak Girişim Sözleşmeleri 
151
3. Ürün Paylaşım Anlaşmaları 
153
4. Hizmet Sözleşmeleri 
153
a) Saf Hizmet Sözleşmeleri 
153
b) Risk Hizmet Sözleşmeleri 
154
5. Enerji Alım Sözleşmeleri 
155
II. YATIRIM 
156
A. Yatırımın Gerçekleştirildiği Coğrafî Saha 
157
B. Yatırımın Konusu 
161
1. Genel Olarak Yatırım Yasa ve Anlaşmalarının Yatırım
Tanımları 
161
a) İmtiyazlar 
164
b) İdarî İzinler ve Haklar 
167
c) Sözleşmeye Dayalı Hak ve Alacaklar 
168
2. Enerji Şartı Antlaşması’nın Yatırım Tanımı 
169
C. Yatırımın Hukuka Uygunluğu 
173
III. YATIRIMCI 
175
A. Yatırımcı Kavramına Genel Bakış 
176
B. Yatırımcının Hukukî Vasfı 
179
C. Yatırımcının Tâbiiyeti ve Tespiti 
180
1. Tâbiiyetin Belirlenmesi 
181
a) Gerçek Kişiler 
182
b) Tüzel Kişiler 
186
ba) Kuruluş Yeri Sistemi 
187
bb) İdare Merkezi Sistemi 
191
bc) Kontrol Sistemi 
192
2. Tâbiiyette Zaman 
196
IV. DEVLETLER 
197
A. Kaynak Devlet 
197
B. Ev Sahibi Devlet 
199
§2. YATIRIM UYUŞMAZLIĞI KAVRAMI 
203
I. ANLAŞMAYA DAYALI UYUŞMAZLIK–SÖZLEŞMEYE DAYALI
UYUŞMAZLIK AYRIMI 
203
II. YATIRIM UYUŞMAZLIKLARININ KAYNAKLARI 
205
A. Yatırımcının Mal Varlığına El Konulması:
Kamulaştırma/Millîleştirme 
207
1. Tanım ve Terminoloji 
207
2. Kamulaştırma Koşulları 
213
a) Hukuka Uygun Olarak Gerçekleştirme 
214
b) Ayrımcılık Yapılmaması 
216
c) Kamu Yararının Gözetilmesi 
219
d) Tazminat Ödemesi 
221
C. Yatırım Anlaşmaları ile Getirilen Muamele Standartlarının
İhlâli 
225
1. Mutlak Standartlar 
226
a) Tam Koruma ve Güvenlik Standardı 
226
b) Âdil ve Hakkaniyete Uygun Muamele Standardı 
230
2. Göreli Standartların İhlâli 
237
a) Ulusal Muamele Standardı 
238
b) En Çok Gözetilen Ulus Standardı 
241
D. Sözleşme Koşullarında Ortaya Çıkan Değişiklikler 
244
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
ENERJİ YATIRIM UYUŞMAZLIKLARININ ÇÖZÜM YOLLARI
§1. ULUSAL MAHKEMELER 
251
I. KAYNAK DEVLET VEYA ÜÇÜNCÜ BİR DEVLETİN ULUSAL
MAHKEMELERİ 
252
II. EV SAHİBİ DEVLET MAHKEMESİ 
258
§2. TAHKİM 
263
I. TAHKİM USULÜNÜN İŞLETİLMESİ 
268
A. Usule Uygulanacak Hukuk 
268
B. Yatırım Tahkiminde En Sık Başvurulan Usul Kuralları 
270
1. Washington Konvansiyonu ve ICSID Tahkim Kuralları 
271
2. SCC Tahkim Kuralları 
273
3. ICC Tahkim Kuralları 
274
4. UNCITRAL Tahkim Kuralları 
274
II. HAKEM KURULUNUN YETKİ TESİSİ 
275
A. Tahkime Rıza 
277
1. Genel Olarak Tahkime Rıza 
280
a) Tahkime Rızanın Yatırım Sözleşmeleri Altında
Verilmesi 
280
b) Tahkime Rızanın Yatırım Yasaları Altında Verilmesi 
281
c) Tahkime Rızanın Yatırım Anlaşmaları Altında
Verilmesi 
288
ca) İkili Yatırım Anlaşmaları Altında Tahkime Rıza 
288
cb) Çok Taraflı Yatırım Anlaşmaları Altında
Tahkime Rıza 
297
cba) USMCA 
297
cbb) EŞA 
300
2. ICSID Tahkimine Rıza 
302
a) Ev Sahibi Devletin ve Kaynak Devletin
Konvansiyona Taraf Olması 
303
b) Tahkime Rızanın Yazılı Olması 
306
ba) Sözleşme İle Beyan 
306
bb) Ev Sahibi Devletin Tek Taraflı İrade Beyanı 
307
B. Konu Bakımından Yetki (RATIONE MATERIAE) 
309
1. Genel Olarak “Konu Bakımından Yetki” 
309
a) Yatırım Yasaları 
309
b) Yatırım Anlaşmaları 
311
ba) İkili Yatırım Anlaşmaları 
311
bb) Çok Taraflı Yatırım Anlaşmaları 
314
bba) USMCA 
314
bbb) EŞA 
316
2. ICSID’in Konu Bakımından Yetkisi 
317
C. Kişi Bakımından Yetki (RATIONE PERSONAE) 
321
1. ICSID’in Kişisel Yetkisi 
322
a) Devletler 
323
b) Yatırımcılar 
324
ba) Gerçek Kişilerin Tâbiiyeti 
325
bb) Tüzel Kişilerin Tâbiiyeti 
326
2. Washington Konvansiyonu ve EŞA’nın Kişisel Yetkiye
İlişkin Hükümlerinin Birlikte Değerlendirilmesi 
328
D. Tahkime Başvuru Koşulu Olarak Diğer Uyuşmazlık Çözüm
Yollarına Başvuru 
329
1. Yerel Mahkemelere Başvuru 
331
2. Dostane Çözüm Yollarına Başvuru 
334
b) Ev Sahibi Devletin Hukukunun İstikrar Kaydıyla
Birlikte Seçilmesi 
382
2. Uluslararası Hukukun Seçimi 
387
a) Hukukun Genel İlkelerinin Seçimi 
390
b) Uluslararası Hukuk ve Ev Sahibi Devlet Hukukunun
Beraber Uygulanmak Üzere Seçilmesi 
391
3. Üçüncü Bir Hukuk Düzeninin Seçimi 
394
a) Sözleşmenin Kendi Hukukuna Tâbi Olması 
395
b) Sözleşmenin Lex Mercatoria’ya Tâbi Kılınması 
396
4. Hakkaniyet ve Nısfet Kurallarının Seçimi 
398
C. Açık Bir Hukuk Seçimi Bulunmaması Halinde Uygulanacak
Hukuk 
401
1. Örtülü Hukuk Seçiminin Araştırılması 
401
2. Hukuk Seçiminin Yokluğuna Hükmedilmesi 
405
a) Belirli Bir Tahkim Usulünün Seçimi Halinde
Uygulanacak Hukuk 
406
aa) Washington Konvansiyonu Dışında Kalan
Kuralların Seçimi 
406
ab) Washington Konvansiyonu Seçimi 
408
b) Belirli Bir Tahkim Usulünün Seçilmiş Olmaması
Halinde Uygulanacak Hukuk 
411
II. UYGULANACAK HUKUKUN SÖZLEŞME DIŞI KAYNAKLARDA
BELİRLENMESİ 
418
A. Uygulanacak Hukukun Ev Sahibi Devlet Yasalarınca
Belirlenmesi 
418
B. Yatırım Sözleşmelerine Uygulanacak Hukukun Yatırım
Anlaşmaları ile Belirlenmesi 
419
§3. YATIRIM ANLAŞMALARINA UYGULANACAK HUKUK 
420
I. ANLAŞMALARDA UYGULANACAK HUKUK KAYDI BULUNMASI 
421
II. ANLAŞMALARDA UYGULANACAK HUKUKA İLİŞKİN BELİRLEME
BULUNMAMASI 
428
SONUÇ 
435
KAYNAKÇA 
453
KARARLAR 
489