İdari Yargıda Yürütmenin Durdurulması

Geniş yetkilerle donatılmış olan idarenin eylem ve işlemlerinin denetlenmesi hukuk devleti ilkesinin zorunlu bir unsuru ve doğal bir sonucudur. Kişilerin idari işlemlere karşı korunması idari yargı yerlerinde açılan iptal davaları ile mümkün olmaktadır. Ancak dava konusu yapılan bir uyuşmazlıkta, korunması istenen bir menfaatin, zamanında gerekli müdahale yapılmaması sebebiyle ortadan kalkması, yargılamanın sonucunu anlamsız kılabilir. Bu bağlamda hukuk devletinin temel güvencesi olan iptal davalarını anlamlı kılan ise idari yargı yerlerinden böyle bir davanın açılması şartına bağlı olarak istenebilecek yürütmenin durdurulması kararlarıdır.

Cumhuriyetin ilanından sonra kabul edilen 669 sayılı Şûray-ı Devlet Kanunu'ndan günümüze kadar olan sürece bakıldığında, yürütmenin durdurulması kurumunun Türk idari yargı sistemi içerisinde varlığını devam ettirdiği görülmektedir. Ayrıca kabul edilen her yeni kanunda, bu kurum ile ilgili usul ve esasa ilişkin yeni düzenlemeler yapılmıştır. Yürütmenin durdurulması, bugünkü şeklini 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu (İYUK) ile almıştır. Yürütmenin durdurulması kurumuna 1982 Anayasası'nın 125. maddesinde de aynen yer verilmiş ve böylece yürütmenin durdurulması kurumu 1982 Anayasası ile anayasal bir kurum haline gelmiştir.

Kitapta öncelikle yürütmenin durdurulması kavramının tarihsel süreci ve kavramın teorik temelleri konularına yer verilmiştir. Ayrıca yürütmenin durdurulmasının karara bağlanma usulü (bu çerçevede yürütmenin durdurulmasının esasa ve usule ilişkin şartları, itiraz yolu, vergi yargılaması ve kanun yolu aşamasında yürütmenin durdurulması ile idari yargı mercilerinin yürütmenin durdurulması kurumuna yaklaşımı) ve yürütmenin durdurulması kararlarının yerine getirilmesi konusu 2577 sayılı Kanun çerçevesinde yargı kararlarına da yer verilmek suretiyle incelenmiştir.