Söz ve Eylem: Söylem Çözümlemesi  Kavram – Kuram – Uygulama Prof. Dr. Duygu Öztin  - Kitap

Söz ve Eylem: Söylem Çözümlemesi

Kavram – Kuram – Uygulama

1. Baskı, 
Ekim 2022
Kitabın Detayları
Dili:
Türkçe
Ebat:
16x24
Sayfa:
268
Barkod:
9789750280221
Kapak Türü:
Karton Kapaklı
Fiyatı:
210,00
Stoktan hemen gönderilir.
Kitabın Açıklaması
Söz nasıl inandırır? Nasıl eyleme dönüşür? Söylemden eyleme giden yolda konuşucunun kimliği, dinleyenin duyguları ve ne söylendiği karşımızdakini inandırmada nasıl rol oynar? Gerekçelendirme söylemi (argümantasyon) nedir, nasıl doğmuştur sorularına yanıt arayan bu kitap Fransız dilbilim, edimbilim ve göstergebilim kuramlarının ilke ve yöntemlerinden yararlanılarak yazılmıştır.
Bu yapıt bir söylem çözümlemesi kitabıdır. Gerekçelendirme kuramları başta olmak üzere, gerekçe türleri, karşı gerekçelendirme ve gerekçelendirme stratejileri incelenmiş, siyasal söylem başta olmak üzere gündelik söylemlerden örnekler verilmiştir. Kitap, Dilbilim, Etkili iletişim, Siyasal iletişim dersleri başta olmak üzere, dil ve iletişim konusunda araştırma yapan bölümlerin lisans ve lisansüstü derslerinde, kaynak kitap olarak kullanılabileceği gibi, dil ve iletişim üzerine düşünen herkese seslenmektedir.
Kitabın Konu Başlıkları
.
Sözbilim ve Gerekçelendirme
.
Gerekçelendirme Kuramları
.
Gerekçelendirme Söyleminde Özsunum
.
Gerekçelendirme Söyleminde Duygulayım
.
Gerekçelendirme Söyleminde Mantık–Söz
.
Gerekçelendirme Söylemi ve Sözceleme
.
Gerekçelendirme Söyleminde Söz Sanatları
.
Gerekçe Türleri
.
Gerekçelendirme Stratejileri
Kitabın İçindekileri
Önsöz 
7
Teşekkür 
9
Söze Başlarken 
11
I. BÖLÜM
SÖZBİLİM VE GEREKÇELENDİRME
1. SÖZBİLİMİN TARİHİ 
21
1.1. Eski Yunan’da Sözbilim ve Okulları: Sicilyalı Sofistler 
22
1.1.1. Atinalı Sofistler 
24
1.1.2. Sokrates 
25
1.1.3. Platon 
26
1.2. Aristoteles 
26
1.3. Roma Sözbilimi 
27
1.3.1. Quintilianus ve Çiçero 
27
2. SÖZBİLİMİN KURAMSALLAŞMASI VE KURUMSALLAŞMASI: ARİSTOTELES SÖZBİLİMİ 
27
2.1. Çözümsel Akıl Yürütme ve Eytişimsel Akıl Yürütme 
28
2.2. Söylem–Söylevin Yapısı 
30
2.3. Söylev–Söylem Türleri 
32
2.3.1. Tartışmacı – Siyasal Söylem 
33
2.3.2. Hukuki Söylem 
34
2.3.3. Serimleme–Törensel Söylem 
37
2.4. Söylemin Oluşturucuları/Kanıtları 
40
2.5. Sözbilimin Gerilemesi 
42
II. BÖLÜM
GEREKÇELENDİRME KURAMLARI
1. SÖZBİLİMİN YENİDEN DOĞUŞU: GEREKÇELENDİRME SÖYLEMİ İNCELEMESİ: YENİ SÖZBİLİM 
47
1.1. PERELMAN VE GEREKÇELENDİRME KURAMI 
47
1.1.1. Aristoteles Sözbilim Kuramı 
47
1.1.2. Dekartçı Anlayıştan Kopma 
48
1.1.3. Anlaşmazlık ya da Çatışma 
48
1.1.4. Gerekçelendirme ve Tanıtlama 
49
1.1.5. İnandırmak / İkna etmek 
51
1.1.6. Dinleyici 
52
1.1.7. Gerekçe Türleri 
53
1.1.7.1. Mantığa ve Akla Yatkın Gerekçeler 
54
1.1.7.2. Gerçeğin Yapısına Bağlı Gerekçeler 
54
1.1.7.3. Düşünme Şemalarının Bilişsel Yapısı 
55
2. MANTIK VE GEREKÇELENDİRME 
56
2.1. Toulmin ve Gerekçelendirme 
56
2.1.1. Modelin Oluşturucuları 
57
2.1.2. Toulmin’in Gerekçe Sınıflaması 
60
2.1.3. Toulmin Modelinin Eleştirisi 
61
2.3. Doğal Mantık ve Gerekçelendirme 
62
2.3.1 Dilin Olanakları 
62
3. KURALCI GEREKÇELENDİRME KURAMLARI 
63
3.1. Resmi Olmayan Mantık ve Gerekçelendirme Söylemi 
64
3.1.1. İnan(dır)mak, İkna Etmek, Kandır(ıl)mak 
64
3.1.2. Hamblin: Yanlış–Hatalı–Hileli Gerekçelendirme 
67
3.1.2.1. Resmi Olmayan (Günlük Dildeki) Yanıltma, Saptırma ve Çarpıtmalar 
68
3.1.2.1.1. Yanılgı ile Yanıltma (Çarpıtma, Saptırma, Hile) Arasındaki Ayrım 
69
3.1.3. Douglas Walton: Biçimsel Yanıltma, Saptırma ve Çarpıtmalar 
70
4. EDİMBİLİMSEL YAKLAŞIMLAR 
75
4.1. Edimbilimsel Eytişim: Hollanda Okulu 
75
5. DİLDE GEREKÇELENDİRME 
80
5.1. Bağlayıcılar ve Gerekçelendirme 
84
5.1.1. Çünkü, Zira, Mademki 
85
5.1.2. Zaten 
86
5.1.3. Doğru 
87
5.1.4. Belki 
87
5.1.5. Öyleyse ; O zaman 
88
5.1.6. Fakat, Ama, Lakin 
88
5.1.7. Bile 
89
6. GEREKÇELENDİRME SÖYLEMİ VE ETKİLEŞİMSEL YAKLAŞIMLAR 
94
6.1. Konuşmada Gerekçelendirme 
94
6.1.1. Gerekçelendirme İşlemcileri 
94
6.1.2. Gerekçelendirme Bağlayıcıları 
95
6.1.3. Söylemsel Örtüklük 
96
6.2. Etkileşimsel Gerekçelendirme Yaklaşımı 
98
6.2.1. Plantin ve Gerekçelendirme 
99
6.2.1.1. Gerekçelendirme, Kanıtlama, Tanıtlama 
101
6.2.1.2. Gerekçelendirme ve Nedensellik 
102
6.2.1.3. Neden İlişkisini Ortaya Koyan Gerekçelendirmeler 
103
6.2.1.3.1. Örnek Verme 
103
6.2.1.3.2. Nedene Dayalı Gerekçelendirmenin Çürütülmesi 
104
6.2.1.4. Neden İlişkisini Kullanan Gerekçelendirme Söylemleri 
104
6.2.1.4.1. Nedene Dayalı Gerekçelendirmeler 
105
6.2.1.4.2. Gerekçelendirme ve Benzerlik 
105
6.2.1.4.3. Gerekçelendirme Söylemi ve Eyleyenler Kuramı 
105
7. SÖYLEMDE GEREKÇELENDİRME 
106
8. DİĞER YAKLAŞIMLAR 
110
Sonuç 
113
III. BÖLÜM
GEREKÇELENDİRME SÖYLEMİNİN TEMEL DAYANAKLARI
1. SÖYLEM ÇÖZÜMLEMESİNDE KONUŞUCU 
116
1.1. Sosyal Kimlik ve Söylemsel Kimlik 
119
1.2. Söylem Öncesi Özsunum: Habitus vs Etos Ayrımı 
120
1.3. Söylem Öncesi Özsunum vs Söylemsel Özsunum 
122
1.4. Özsunum: Söylemin Maskeleri 
124
1.5. Gösterilen Özsunum vs Söylenen Özsunum 
126
1.6. Konuşan Nasıl İnandırır? 
128
1.6.1. İçten Olmak 
128
1.6.2. Yetkin ve Bilgili Olmak 
129
1.6.3. Hoşa Gitmek – Beğenilmek – Sempatik Olmak 
129
2. SİYASAL SÖYLEMDE KONUŞUCU: ÖZSUNUM (ETOS) 
130
2.1. Siyasal Söylemde Söylem Öncesi Özsunum 
137
2.1.1. Özsunumda İnançlar ve İdeoloji 
138
2.1.2. Özsunumda Özel Yaşam, Kalıplaştırma ve Sosyal Algı 
139
2.1.3. Özsunumda Duygulayımın Rolü : Etosu Patos Besler 
141
2.2. Özsunumun (Alıcıya göre) Düzeltilmesi 
144
2.2.1. Özsunum ve Medya 
146
2.2.2. Bozulan Özsunumun Düzeltilmesi: İtibar Operasyonu 
148
3. GEREKÇELENDİRME SÖYLEMİNDE DİNLEYİCİ: DUYGULAYIM (PATOS) 
150
3.1. Gerekçelendirme ve İnandırma Aracı Olarak Duygulayım 
151
3.2. Her Duygulayım Stratejik Yönlendirme midir? 
155
3.3. Duygulayım Nasıl Ortaya Konur? 
156
3.3.1. Heyecanlı ya da Duygusal Görünün 
158
3.3.2. Nesneleri Gösterin: Somutlaştırma 
158
3.3.3. Duygusallığı Tanımlayın 
160
3.4. Gerekçelendirme Söyleminde Kullanılan 4 Klasik Duygulayım 
161
3.4.1. Acıma Uyandırma: Duygu Sömürüsü; Mağduriyet Söylemi 
162
3.4.2. Korku ve Tehdit Söylemi 
164
3.5. Siyasal Söylemde Duygulayım ve Mağduriyet Söylemi 
165
3.5.1 Siyasal Söylemde Mağdur Edebiyatı 
165
3.5.2. Siyasal Söylemde Umut Duygulayımı: Ucuz Halkçılık Söylemi 
167
3.5.3. Korku ve Tehdit Söylemi 
169
3.5.4. Başkaldırı, İsyan Duygulayımı 
170
4. GEREKÇELENDİRME SÖYLEMİNDE MANTIK–SÖZ (LOGOS) 
172
4.1. Gerekçe Nedir? 
173
4.2. Gerekçelendirme Söyleminde Ortak Görüş: Doxa 
175
4.2.1. Genelgeçer Kurallar ve Kalıplar: Lieux Communs 
177
4.3. Gerekçe Türleri ve Sınıflaması 
177
4.3.1. Geleneksel Sözbilimde Gerekçe Türleri ve Sınıflaması 
178
4.4. Breton ve Gerekçe Sınıflaması 
181
4.4.1. Yetke (Otorite) Gerekçeleri 
182
4.4.1.1. Bilime ya da Uzman Görüşüne Dayalı Gerekçeler 
183
4.4.1.2. Deneyime Dayalı Gerekçeler 
183
4.4.1.3. Tanıklığa Dayalı Gerekçeler 
184
4.5. Yetke Gerekçesi ve Özsunum 
184
4.5.1. Olumsuz Yetke Gerekçesi: Rakibe Saldırı 
184
4.6. Topluma Dayalı Gerekçeler 
185
4.6.1. Kalıplara ve Ön Kabullere Dayanan Gerekçeler 
185
4.6.2. Değerlere Bağlı Gerekçeler 
185
4.6.3. Ortak Görüş ve İnançlara Bağlı Gerekçeler 
186
4.7. Çerçeve Gerekçeleri 
187
4.7.1. Tanımlama 
187
4.7.2. Sunma 
187
4.7.3. Çağrıştırma (Birleştirme) Gerekçeleri 
188
4.7.4. Ayrıştırma Gerekçeleri (İlişkisi) 
188
4.8. Akla Mantığa Yakın Gerekçeler 
189
4.9. Benzerliğe Dayanan Gerekçeler 
189
4.9.1. Benzerlik 
190
4.9.2. Örnek Verme 
190
4.9.3. Eğretileme 
190
IV. BÖLÜM
GEREKÇELENDİRME VE SÖZCELEME
1. GEREKÇELENDİRME SÖYLEMİNİN İLETİŞİMSEL YAPISI 
193
2. GEREKÇELENDİRME SÖYLEMİNİN İLETİŞİM–ETKİLEŞİMSEL YAPISI 
194
2.1. Tek Sesli Söylem 
194
2.2. Tartışmacı Söylem 
195
2.3. Rekabetçi Söylem 
195
2.4. Çatışmalı Söylem 
195
3. KARŞI GEREKÇELENDİRME–ÇÜRÜTME SÖYLEMİ 
196
3.1. Gerekçelerin Geçersizliği ile Çürütme 
196
3.2. Rakibin Eylem–Söylem Tutarsızlığını Göstererek Çürütme: Rakibe Saldırı 
198
3.2.1. Tartuffe Gerekçesi 
202
3.2.2. Rakibin Kişiliğine Saldırarak Çürütme: Karalamak 
202
3.3. Öncüller ile Sonucu Yer Değiştirerek Çürütmeye Çalışmak 
204
4. KARŞI GEREKÇELENDİRME STRATEJİLERİ 
204
4.1. İnkâr Etme: Olumsuzlama 
204
4.2. Kabullenerek İtiraz Etme: Kılıf Uydurma 
205
4.3. Hafifletme 
205
4.4. Önceleme 
206
4.5. Gerekçelendirmeyi Tersine Çevirme 
207
4.6. Gerekçelerin Saçmalığını ve Gülünçlüğünü Göstererek Çürütme 
207
5. (KARŞI) GEREKÇELENDİRME SÖYLEMİNDE KULLANILAN YANLIŞ–HATALI VE HİLELİ GEREKÇELENDİRMELER 
208
5.1. Korkuluk Gerekçesi: Saman Adam Safsatası 
208
5.2. Hayali / Asılsız Gerekçe 
211
5.3. Eylem–Söylem Tutarsızlığını Göstererek Çarpıtmak 
212
6. GEREKÇELENDİRMEDE SÖZBİLİM BETİLERİ 
213
6.1. Söyleyiş Betileri 
214
6.2. Oluşum Betileri 
214
6.3. Anlam Betileri 
223
6.4. Düşünce Betileri: Tersinleme 
226
6.4.1. Sözbilimsel–Edimbilimsel Beti Olarak Tersinleme 
226
6.4.2. Çok Sesli ve Örtük Söylem– Sözceleme Biçimi Olarak Tersinleme 
227
6.4.3. Mizah (Fr. Humour) Söylemi Olarak Tersinleme 
227
6.5. Gerekçelendirme Söyleminde Bir Strateji Olarak Tersinleme 
228
6.6. Tersinlemeli Söylemin Ortaya Konulmasında Kullanılan Göstergeler 
228
6.7. Tersinlemeli Söylemde Kullanılan Sözbilim Betileri 
229
6.8. Yazılı Basında Gerekçelendirme Stratejisi Olarak Tersinlemeli Söylem 
230
6.9. Siyasal Söylemde Gerekçelendirme Stratejisi Olarak Tersinleme 
236
7. SİYASAL SÖYLEMDE KARŞI GEREKÇELENDİRME (ÇÜRÜTME) STRATEJİSİ OLARAK TERSİNLEME 
237
7.1. Rakibe Saldırmak İçin Tersinleme 
237
Kaynakça 
245
Sözü Bitirirken 
255
Sözlükçe 
257
Kavram Dizini 
261
Özel Ad Dizini (Kuramsal Alıntılar) 
264
Özel Ad Dizini (Söylem Alıntıları) 
265
İncelenen Söylemler 
267