Basın Özgürlüğü Bağlamında Basın İş Sözleşmesinden Doğan Borçlar Ezel Kurtişoğlu Yücel  - Kitap
Basın Özgürlüğü Bağlamında

Basın İş Sözleşmesinden Doğan Borçlar

1. Baskı, 
Ekim 2022
Kitabın Detayları
Dili:
Türkçe
Ebat:
16x24
Sayfa:
448
Barkod:
9789750280559
Kapak Türü:
Karton Kapaklı
Fiyatı:
560,00
Stoktan hemen gönderilir.
Kitabın Açıklaması
Basın özgürlüğü çok geniş bir kavram olup, işveren ile gazeteci arasındaki ilişkilerin düzenlenmesi basın özgürlüğünün gerçekleşmesine hizmet etmektedir. Basın iş sözleşmesinin doğası gereği, demokratik bir düzende basın iş sözleşmesinin bağımlılık unsuru diğer iş sözleşmelerine kıyasen zayıftır. Gazeteci, mesleğinin icrası sırasında bir yandan işverenine karşı olan borçlarını yerine getirmeye çalışırken bir yandan da mesleğinin kamusal niteliği uyarınca kamuyu aydınlatma hak ve görevini de yerine getirmeye çalışmaktadır. Bu sebeple basın özgürlüğü bağlamında gazetecinin işverenin emir ve talimatlarına uyma borcunun, sadakat borcunun ve özen borcunun sınırlarının doğru çizilmesi gerekmektedir.
Çalışmamızda basın iş sözleşmesi ve tarafların basın iş sözleşmesinden doğan borçları, gazetecinin işyerindeki görev tanımı da dikkate alınarak basın özgürlüğü bağlamında ayrıntılı olarak incelenmektedir. Gazetecinin bağımsızlığının sağlanması ve korunması için iş hukuku kuralları çerçevesinde yapılabilecekler karşılaştırmalı hukukta yer alan düzenlemeler de dikkate alınarak çözüm önerisi niteliğinde ortaya koyulmaya çalışılmaktadır.
İnternet alanında yaşanan gelişmeler, gazetecilerin çalışma yaşamlarında karşılaştıkları sorunlar ve youtube ve benzeri platformların sağladığı bağımsız çalışma ortamı günümüzde youtuber gazeteci olarak adlandırılan bir gazeteci grubunu da beraberinde getirmiştir. Ülkemizde ve dünyada serbest gazetecilerin sayısının her geçen gün artması ve telif ücreti ile çalışan serbest gazetecilerin birçok haktan yoksun olmaları, ülkemizde hem iş hukuku hem de sosyal güvenlik hukuku alanında güncel düzenlemeler yapılmasını kaçınılmaz hale getirmiştir.
Kitabın Konu Başlıkları
.
Editoryal Bağımsızlık
.
Basın İş Hukukunda Yönetime Katılma
.
Gazetecinin Sadakat Borcunun Kapsamı
.
Youtuber Gazeteciler
.
Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi Kapsamında Gazetecinin Özen Borcu
Kitabın İçindekileri
Önsöz 
7
Kısaltmalar Listesi 
15
Giriş 
17
Birinci Bölüm
BASIN İŞ HUKUKU VE BASIN İŞ SÖZLEŞMESİ
I. BASIN İŞ HUKUKUNUN GELİŞİMİ 
21
II. GAZETECİLERİN ÖZEL BİR BASIN İŞ KANUNU’NA TÂBİ OLMALARININ SEBEPLERİ 
23
A. Basın Özgürlüğü 
24
B. Gazeteciliğin Tehlikeli ve Yıpratıcı Bir Meslek Oluşu 
29
C. Siyasal, Toplumsal ve Ekonomik Sebepler 
30
III. BASIN İŞ KANUNU’NUN KAPSAMI VE GAZETECİ 
31
A. Basın İş Kanunu Kapsamına Giren Bir İşyerinde Çalışma 
31
1. İşyerinin Gazete, Süreli Yayın, Haber Ajansı veya Medya Hizmet Sağlayıcı Olması 
32
2. Yayımın Türkiye’de Gerçekleşmesi 
35
3. Gazete, Süreli Yayın, Basın Ajansı veya Radyo ve Televizyon Kuruluşunun Kamu Tüzel Kişiliğine Sahip Olmaması 
38
B. Basın İş Kanunu Kapsamına Giren Bir İşte Çalışma 
39
1. Fikir ve Sanat İşinde Çalışma 
39
2. Çalışmanın Sürekli ve Bilgi Verme Amacına Yönelik Olması, Güncellik İçermesi 
45
3. Çalışmanın Basın İş Sözleşmesine Dayanması 
46
4. Çalışmanın İş Kanunu’nun Kapsamı Dışında Kalması 
47
C. Gazetecilik Mesleğini Başlıca Geçim Kaynağı Olarak Seçme Zorunluluğu Olmaması 
48
D. Basın Kartına Sahip Olmanın Gazeteci Olarak Değerlendirilmeye Etkisi 
50
E. İnternet Gazeteciliğinin Basın İş Kanunu Kapsamında Değerlendirilmesi 
51
IV. BASIN İŞ KANUNU’NUN TÜRK BORÇLAR KANUNU İLE İLİŞKİSİ 
54
V. BASIN İŞ SÖZLEŞMESİ 
57
A. Basın İş Sözleşmesinin Tanımı 
57
B. Basın İş Sözleşmesinin Şekli 
58
C. Basın İş Sözleşmesinin Unsurları 
62
1. Bir Fikir ve Sanat İşi Görülmesi veya Medya Hizmet Sağlayıcılarında Çalışanların Haberin Oluşumuna Katkıda Bulunması 
62
2. Ücret 
63
3. Bağımlılık Unsuru 
65
a. Bağımlılık Unsurunun Görünüş Biçimleri 
69
D. Basın İş Sözleşmesinin Özellikleri 
92
1. Özel Hukuk Sözleşmesi Olması 
92
2. Taraflar Arasında Kişisel İlişki Kurması 
94
3. Tam İki Tarafa Borç Yükleyen Bir Sözleşme Olması 
94
4. Taraflar Arasında Bağımlı Bir İlişki Kurulması 
95
5. Sürekli Borç İlişkisi Yaratan Bir Sözleşme Olması 
95
E. Basın İş Sözleşmesinin Türleri 
95
1. Belirli Süreli ve Belirsiz Süreli Basın İş Sözleşmesi 
96
2. Asgari Süreli ve Azami Süreli Basın İş Sözleşmesi 
107
3. Tam Süreli ve Kısmi Süreli Basın İş Sözleşmesi 
112
4. Çağrı Üzerine Çalışmaya Dayalı Basın İş Sözleşmesi 
117
5. Uzaktan Çalışmaya (Tele Çalışma) Dayalı Basın İş Sözleşmesi 
120
6. Deneme Süreli Basın İş Sözleşmesi 
122
VI. SERBEST GAZETECİLER 
130
VII. YOUTUBE ÜZERİNDEN ÇALIŞAN GAZETECİLER 
133
VIII. BASIN İŞ SÖZLEŞMESİNİN BENZER SÖZLEŞME TÜRLERİNDEN FARKLARI 
135
A. Basın İş Sözleşmesinin Eser Sözleşmesinden Farkları 
136
B. Basın İş Sözleşmesinin Yayım Sözleşmesinden Farkları 
138
C. Basın İş Sözleşmesinin Vekalet Sözleşmesinden Farkları 
144
İkinci Bölüm
BASIN İŞ SÖZLEŞMESİNİN GAZETECİYE YÜKLEDİĞİ BORÇLAR
I. İŞ GÖRME BORCU 
148
A. Gazetecinin İşi Bizzat Görme Borcu 
151
B. Gazetecinin Özen Borcu 
152
1. Genel Olarak Özen Borcu 
153
2. Gazetecinin İşveren Tarafından Sağlanan Araçları Özenle Kullanma Borcu 
159
C. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi Kapsamında Gazetecinin Özen Borcu 
160
1. Basın Özgürlüğü Kavramı 
161
2. Basın Özgürlüğünü Oluşturan Haklar ve Unsurlar 
162
a. Haberleri ve Düşünceleri Bilme, Bunlara Ulaşma ve Bunları Toplama Hakkı 
163
b. Haber, Düşünce ve Görüşleri Yorumlama, İnceleyebilme ve Eleştirebilme Hakkı 
168
D. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesine Göre Basın Özgürlüğünün Sınırları 
170
1. Basın Özgürlüğünün Sınırlarının Kanunla Çizilmiş Olması 
170
2. Demokratik Toplum Düzeninin Basın Özgürlüğüne Müdahaleyi Gerekli Kılması 
171
3. Müdahalenin Meşru Bir Amaç Taşıması 
171
a. Ulusal Güvenliğin, Toprak Bütünlüğünün ve Kamu Güvenliğinin Korunması Amacıyla Basın Özgürlüğünün Sınırlandırılması 
172
b. Kamu Düzeninin Sağlanması ve Suç İşlenmesinin Önlenmesi Amacıyla Basın Özgürlüğünün Sınırlandırılması 
173
c. Genel Ahlakın ve Sağlığın Korunması Amacıyla Basın Özgürlüğünün Sınırlandırılması 
174
d. Gizli Bilgilerin Açığa Vurulmasının Önlenmesi Amacıyla Basın Özgürlüğünün Sınırlandırılması 
174
e. Yargı Organlarının Tarafsızlığının Korunması Amacıyla Basın Özgürlüğünün Sınırlandırılması 
175
f. Başkalarının Şöhret ve Haklarının Korunması Amacıyla Basın Özgürlüğünün Sınırlandırılması 
175
E. Kişisel Verilerin Korunması Kanunu Kapsamında Gazetecinin Özen Borcu 
187
F. Basın İlan Kurumu Teşkiline Dair Kanun ve Basın Ahlak Esasları Hakkında 129 Sayılı Genel Kurul Kararı Kapsamında Gazetecinin Özen Borcu 
190
G. 6112 sayılı Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayın Hizmetleri Hakkında Kanun Kapsamında Gazetecinin Özen Borcu 
191
H. İşin Görülmesini İsteme Hakkının Devri 
192
1. İşyerinin Devri Halinde Gazetecinin İş Görme Borcu 
192
2. Basın İş Sözleşmesinin Devri Halinde Gazetecinin İş Görme Borcu 
196
3. Ödünç İş İlişkisinde Gazetecinin İş Görme Borcu 
197
II. GAZETECİNİN EMİR VE TALİMATLARA UYMA BORCU 
200
A. Basın İşvereninin Yönetim Hakkı 
201
B. Editoryal Bağımsızlık 
204
C. Basın İş Hukukunda Yönetime Katılma 
207
D. Basın İş Sözleşmesinde Gazetecinin Uymakla Yükümlü Olduğu Talimatlar 
215
III. GAZETECİNİN SADAKAT BORCU 
222
A. Gazetecinin Sadakat Borcunun Tanımı 
224
B. Gazetecinin Sadakat Borcunun Yasal Dayanakları ve Sınırları 
224
C. Gazetecinin Sadakat Borcunun Kapsamı 
227
D. Gazetecinin Sır Saklama Borcu 
238
E. Gazetecinin Bilgi Uçurması 
241
F. Gazetecinin Yan İşte Çalışmasının Sadakat Borcu Açısından Değerlendirilmesi 
249
G. Gazetecinin İşvereni ile Rekabet Etmesinin Sadakat Borcu Açısından Değerlendirilmesi 
252
Üçüncü Bölüm
BASIN İŞ SÖZLEŞMESİNİN BASIN İŞVERENİNE YÜKLEDİĞİ BORÇLAR
I. BASIN İŞVERENİNİN ÜCRET ÖDEME BORCU 
256
A. Ücretin Tanımı 
257
B. Çalışma Karşılığı Ücret 
258
1. Gazetecinin Ücretinin Peşin Ödenmesi 
259
2. Gazeteciye Peşin Olarak Ödenen Ücretin İade Alınmaması 
263
3. Basın İşvereninin Fazla Çalışma Ücreti Ödeme Borcu 
265
4. Basın İşvereninin Fazla Sürelerle Çalışma Ücreti Ödeme Borcu 
270
5. Gazetecinin Gece Çalışmaları ve Basın İşvereninin Hafta Tatil Ücreti Ödeme Borcu 
271
6. İşverenin Ulusal Bayram Genel Tatil Ücreti Ödeme Borcu 
275
7. Fazla Çalışma Ücretinin Sözleşme ile Ücrete Dahil Edilip Edilemeyeceği Sorunu 
275
8. Gazetecinin Fazla Çalışma Karşılığı Serbest Zaman Kullanması 
278
9. Gazetecinin Fazla Çalışma Ücretinin Miktarı 
279
10. Toplu İş Sözleşmesinde Yer Alan Çalışma Süresi ile İlgili Düzenlemelerin Değerlendirilmesi 
281
11. Gazetecinin Ücretinin ve Fazla Çalışma Ücretinin Ödenmesinde Gecikme ve Her Gün İçin Yüzde Beş Fazla Ödeme Kuralının Anayasa Mahkemesi Tarafından İptali 
284
12. Gecikme Halinde Yüzde Beş Fazla Ödeme Kuralının Hukuki Niteliği 
286
a. Gecikme Halinde Yüzde Beş Fazla Ödeme Kuralının Tazminat Olduğu Görüşü 
286
b. Gecikme Halinde Yüzde Beş Fazla Ödeme Kuralının Ceza Koşulu Olduğu Görüşü 
287
c. Gecikme Halinde Yüzde Beş Fazla Ödeme Kuralının Temerrüt Faizi Olduğu Görüşü 
293
d. Gecikme Halinde Yüzde Beş Fazla Ödeme Kuralının Kamu Düzeni Hükmü Olduğu Görüşü 
295
13. Anayasa Mahkemesi Tarafından Verilen İptal Kararları Öncesinde Gazetecinin Ücretlerinde Gecikme Halinde Yüzde Beş Fazla Ödeme Kuralına Göre Hesaplanan Alacaklarda İndirim Yapılması 
297
14. Anayasa Mahkemesi’nin İptal Kararları Öncesinde Gecikme Halinde Yüzde Beş Fazla Ödeme Kuralının Anayasa’ya Uygunluğu Tartışmaları 
299
C. Çalışma Karşılığı Olmayan Ücret 
306
1. Yıllık İkramiye 
306
2. İkramiye 
309
3. Askerlik Sırasında Ücret 
311
4. Gebelik ve Analık Halinde Ücret 
317
5. Tutukluluk ve Mahkûmiyet Halinde Ücret 
319
6. Yayının Tatili Nedeniyle Ücret 
323
7. Hastalık Halinde Ücret 
324
8. İş Sözleşmesinin Süresinden Önce Sona Ermesi Halinde Ücret 
326
9. Terfi Zammı 
327
D. Gazeteciye Ücretinin Ödenmesi 
327
1. Ücretin Miktarı 
327
2. Ücretin Ödenme Zamanı 
328
3. Ücretin Ödeneceği Para Cinsi 
328
4. Ücretin Ödenme Yeri 
330
E. Ücretin Korunması 
331
1. Peşin Alınan Ücretin İş Sözleşmesinin Feshi Halinde İade Edilmemesi 
331
2. Gazetecinin Ücretinin Haczi, Devri ve Rehni 
332
3. Gazetecinin Ücretinin Takası 
334
4. İflas ve Haciz Halinde Gazetecinin Ücretinin Ayrıcalıklı Alacak Olması 
336
5. Gazetecinin Ücret Garanti Fonundan Yararlanması 
338
6. Gazetecinin Ücret ve Diğer Kazançlarından İndirim Yapılamaması 
338
7. Basın İşvereninin Temerrüdü Halinde Gazeteciye Ücret Ödenmesi 
339
8. Ücretinin Ödenmemesi Sebebiyle Gazetecinin Çalışmaktan Kaçınması 
340
9. Gazetecinin Hapis Hakkı 
341
10. Ücret Kesme Cezası 
341
11. İşverenin Ücret Ödeme Güçsüzlüğüne Düşmesi 
342
F. Gazetecinin Ücretinin Ödenmemesi 
342
II. BASIN İŞVERENİNİN GAZETECİYİ KORUMA VE GÖZETME BORCU 
344
A. Gazetecinin Kişiliğini Koruma Borcu 
345
B. Gazetecinin Ulaşılabilir Olmama Hakkının Korunması 
347
C. Gazetecinin Psikolojik Taciz ve Cinsel Tacize Karşı Korunması 
348
D. Gazetecinin Kişisel Verilerinin Korunması 
353
E. İşverenin İş Sağlığı ve Güvenliği Önlemlerini Alma Borcu 
362
III. BASIN İŞVERENİNİN EŞİT DAVRANMA BORCU 
369
IV. BASIN İŞVERENİNİN ARAÇ VE MALZEME SAĞLAMA BORCU 
373
V. BASIN İŞVERENİNİN GAZETECİNİN YAPTIĞI GİDERLERİ KARŞILAMA BORCU 
374
VI. BASIN İŞVERENİNİN GAZETECİYE YILLIK ÜCRETLİ İZİN KULLANDIRMA BORCU 
376
A. Genel Olarak 
376
B. Gazetecinin Yıllık Ücretli İzne Hak Kazanma Koşulları 
377
C. Gazeteciye Yıllık Ücretli İzin Kullandırılması 
384
D. Yıllık İzin Ücreti 
389
E. Gazeteciye Yıllık İznin Kullandırılmamasının veya Yıllık İzin Ücretinin Ödenmemesinin Yaptırımı 
389
F. Basın İş Sözleşmesinin Sona Ermesi Halinde Yıllık Ücretli İzin 
391
VII. GAZETECİYE HİZMET BELGESİ VERİLMESİ 
393
Sonuç 
395
Kaynakça 
415
Kavramlar Dizini 
445