§1. TİCARET HUKUKUNA GİRİŞ
31
I. TİCARET HUKUKU KAVRAMI
31
II. TİCARET HUKUKUNUN TARİHÇESİ
33
III. TİCARET HUKUKUNUN SİSTEMLERİ
34
IV. TİCARET HUKUKUNUN ULUSLARARASI ALANDA DÜZENLENİŞİ
36
V. TÜRK TİCARET HUKUKUNUN GELİŞİMİ
38
§2. TİCARİ İŞLETME KAVRAMI
43
B. Tanımı ve Unsurları
45
a. Gelir Sağlama Amacı
45
ç. Amaçlanan Gelirin Esnaf İşletmesi İçin Öngörülen Sınırı Aşan Düzeyde Olması
47
III. TİCARİ İŞLETMEDE MERKEZ VE ŞUBE KAVRAMLARI
48
1. Tanımı ve Unsurları
51
2. Şube Olmaya Bağlanan Hukuki Sonuçlar
51
IV. TİCARİ İŞLETMENİN HUKUKİ NİTELİĞİ
52
B. Maddi Olmayan Unsur
53
V. TİCARİ İŞLETMENİN DEVRİ
53
VI. TİCARİ İŞLETMENİN REHNİ
57
§3. TİCARİ İŞLER VE TİCARİ İŞ OLMAYA BAĞLANAN SONUÇLAR
61
I. TİCARİ İŞ KRİTERLERİ
62
A. TTK m.3’e Göre Ticari İşler
62
1. TTK’da Düzenlenen Bütün Hususlar
62
2. Bir Ticari İşletmeyi İlgilendiren Bütün İşlem ve Fiiller
62
B. TTK m.19’a Göre Ticari İşler
63
2. Taraflardan Biri İçin Ticari İş Niteliğinde Olan Sözleşmeler
64
II. TİCARİ İŞ SAYILMAYA BAĞLANAN ÖZEL SONUÇLAR
65
A. Ticari İşlerde Zamanaşımı
65
B. Ticari İşlerde Faiz
65
a. Niteliği Açısından Yapılan Faiz Ayrımı
67
aa. Kapital (Anapara) Faizi
67
b. Hesaplanması Bakımından Faiz
67
bb. Mürekkep (Bileşik) Faiz
68
c. Kaynağı Açısından Faiz
68
aa. İradi (Sözleşme veya Akdi) Faiz
68
d. Ticari Nitelikte Olup Olmamasına Göre Faiz (Ticari Faiz – Adi Faiz Ayrımı)
68
2. Ticari İşlerde Faizin Özellikleri
69
a. Sözleşmede Kararlaştırılmamış Olsa Dahi Faiz Yürütülmesi
69
b. Faiz Oranının Serbestçe Belirlenebilmesi
70
aa. Anapara Faizinde Kanuni Oran
70
bb. Temerrüt Faizinde Kanuni Oran
71
cc. Yabancı Para Borçlarında Kanuni Faiz Oranı
72
c. Mürekkep (Bileşik) Faiz veya Faize Faiz Yürütülmesi
72
ç. Temerrüt Faizinin İşlemeye Başlayacağı Tarih
73
C. Ticari İşlerde Müteselsil Sorumluluk Esası
73
§4. TİCARİ HÜKÜMLER VE UYUŞMAZLIKLARA UYGULANMASI
75
II. TİCARİ İŞTEN KAYNAKLANAN UYUŞMAZLIĞIN ÇÖZÜMÜNDE UYGULANACAK HÜKÜMLERİN SIRASI
76
C. Emredici Olmayan Ticari Hükümler
78
I. TİCARİ DAVA TÜRLERİ
81
A. Mutlak (Salt) Ticari Davalar
81
1. TTK m.4 f.1 b.a – f’da Sayılan İşlerden Doğan Davalar
82
a. TTK’da Düzenlenen Tüm İşler
82
b. 4721 sayılı TMK’dan Doğan Bazı İşler
82
c. 6098 sayılı TBK’dan Doğan Bazı İşler
82
ç. Fikrî Mülkiyet Hukukuna Dair Mevzuattan Doğan İşler
82
d. Ticarete Ayrılmış Yerlere İlişkin Özel Düzenlemelerden Doğan İşler
82
e. Bankalar ve Diğer Finans Kuruluşlarına İlişkin Düzenlemelerden Doğan İşler
83
2. Özel Düzenlemelerdeki Açık Hüküm Gereğince Mutlak Ticari Sayılan Davalar
83
B. Havale, Saklama ve Fikir ve Sanat Eserlerine İlişkin Haklardan Doğan Davalar
83
C. Her İki Tarafın da Ticari İşletmesiyle İlgili Olan Uyuşmazlıklardan Doğan Davalar (Nispi Ticari Davalar)
84
II. TİCARİ DAVALARIN GÖRÜLECEĞİ MAHKEMELER
84
§6. TACİR VE TACİR OLMANIN SONUÇLARI
87
I. TACİR SIFATININ KAZANILMASI
88
A. Gerçek Kişilerde Tacir Sıfatının Kazanılması
88
1. Ticari İşletmenin Kısmen Dahi Olsa Kendi Adına ve Fiilen İşletilmeye Başlanması
88
2. Ticari İşletme Açmasına Rağmen Fiilen İşletmeye Başlamayan Gerçek Kişinin Tacir Sayılması
89
a. Fiilen İşletmeye Başlamadan Reklamlar Yapmak Suretiyle
89
b. Fiilen İşletmeye Başlamadan Ticaret Siciline Tescil ve TTSG’de İlanıyla
89
3. Gerçek Kişinin Tacir Gibi Sorumlu Olması
90
4. Ticaretten Yasaklanan Kişilerin Tacir Sıfatları
90
5. Küçük ve Kısıtlılara Ait Ticari İşletmelerde Tacir Sıfatı
91
B. Tüzel Kişilerde Tacir Sıfatının Kazanılması
91
2. Ticari İşletme İşleten Dernekler
92
3. Ticari İşletme İşleten Vakıflar
93
4. Kendi Kuruluş Kanunları Gereğince Özel Hukuk Hükümlerine Göre Yönetilmek veya Ticari Şekilde İşletilmek Üzere Kamu Tüzel Kişileri Tarafından Kurulan Kurum ve Kuruluşlar
93
a. Kamu İktisadi Teşebbüsleri ile Bunlara Ait Müesseseler
94
b. Özel Hukuk Hükümleri Uyarınca Yönetilen veya Ticari Şekilde İşletilen Diğer Kurum ve Kuruluşlar
94
II. TACİR OLMANIN SONUÇLARI (TACİR OLMAYA BAĞLANAN HUKUKİ SONUÇLAR)
96
A. Ticaret Unvanı Seçme ve Kullanma
96
C. Ticaret Siciline Kaydolma
98
Ç. Ticari Defterleri Tutma ve Saklama
98
D. Ticaret ve Sanayi Odalarına Kaydolma
98
E. Basiretli İş Adamı Gibi Hareket Etme
99
F. Ücret ve Faiz İsteme
100
G. Ticari İş Karinesine Tabi Olma
100
I. Ücret ve Cezai Şartın İndirilmesini İsteyememe
101
İ. Fatura ve Teyit Mektubuna Sekiz Gün İçerisinde İtiraz Etme
102
J. Ticari Örf ve Âdetin Uygulanması
102
K. İhtar ve İhbarları Belirli Şekillerde Yapma
102
L. Satış ve Mal Değişimlerinde Özel Hükümlere Tabi Olma
103
1. Kısım Kısım Yerine Getirilecek Satışlar
103
2. Alıcının Temerrüdü
103
3. Satılan veya Değişilen Malın Ayıplı Olması
103
M. Hapis Hakkından Yararlanmada Kolaylık
104
III. TACİR SIFATININ SON BULMASI
104
I. TİCARET SİCİLİ ÖRGÜTÜ VE YÖNETİMİ
109
II. TİCARET SİCİLİNİN ALENİYETİ (KAMUYA AÇIKLIK PRENSİBİ)
111
1. Talep Üzerine Tescil
112
2. Re’sen veya Bildirim Üzerine Tescil
113
B. Sicil Müdürünün İnceleme Yetkisi
113
C. Sicil Müdürünün İncelemesinin Sonuçları
114
D. Muvakkat (Geçici) Tescil
115
V. TESCİLİN SONUÇLARI (SİCİLİN KAMUYA AÇIK OLMASININ SONUÇLARI)
115
A. Tescilin İzhari (Açıklayıcı) ve İhdasi (Yaratıcı) Sonuçları
115
1. Tescilin İzhari (Açıklayıcı) Sonucu
115
2. Tescilin İhdasi (Kurucu) Sonucu
116
B. Tescilin Müspet (Olumlu) ve Menfi (Olumsuz) Sonucu
116
1. Tescilin Müspet (Olumlu) Sonucu
116
2. Tescilin Menfi (Olumsuz) Sonucu
117
VI. TİCARET SİCİLİNDEN DOĞAN SORUMLULUK
117
§9. TİCARET UNVANI VE DİĞER TİCARİ ADLAR
119
A. Ticaret Unvanının Şekli
121
1. Gerçek Kişi Tacirin Ticaret Unvanı
121
2. Ticaret Şirketlerinin Ticaret Unvanı
121
c. Anonim, Limited ve Kooperatif Şirketler
122
3. Tacir Sayılan Diğer Tüzel Kişiler
123
B. Zorunlu ve İhtiyari Ek Seçmede Kanuni Sınır
124
C. Ticaret Unvanının Korunması
125
A. Marka Kavramı ve Unsurları
128
B. Markanın Hukuki Niteliği ve Sınıflandırılması
129
2. Markanın Sınıflandırılması
130
IV. COĞRAFİ İŞARETLER
132
I. HAKSIZ REKABETİN TANIMI VE UNSURLARI
134
II. BAŞLICA HAKSIZ REKABET HÂLLERİ
135
III. HAKSIZ REKABETİN SONUÇLARI
140
1. Hukuki Sorumluluğa İlişkin Davalar
140
c. Sonuçların Ortadan Kaldırılması Davası
140
ç. Maddi Tazminat Davası
140
d. Manevi Tazminat Davası
141
2. Davacı ve Davalı Olabilme Ehliyeti
141
a. Aktif Dava Ehliyeti (Davacı olabilecekler)
141
cc. Mesleki ve Ekonomik Birlikler
141
b. Pasif Dava Ehliyeti (Davalı Olabilecekler)
142
bb. Çalıştıran (İstihdam Eden Kişi)
142
cc. Basın, Yayın, İletişim ve Bilişim Kuruluşları
143
§11. TİCARİ DEFTERLER
147
II. TİCARİ DEFTER TUTMA VE ENVANTER ÇIKARMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ
147
A. Defter Tutma Yükümlülüğü ve Tabi Olduğu Esaslar
147
1. Defter Tutma Yükümlülüğünün Kapsamı
148
2. Yükümlülüğün Konusu Olan Defterlerin Belirlenmesi
149
3. Defterlerin Tutulmasında Şekil Şartları
150
B. Envanter Çıkarmak Yükümlülüğü
150
III. AÇILIŞ BİLANÇOSU VE YILSONU FİNANSAL TABLOLARI
151
IV. TİCARİ DEFTER VE BELGELERİN SAKLANMASI YÜKÜMLÜLÜĞÜ
152
B. Saklamanın Gerçekleştirileceği Ortam
152
Ç. Defter ve Belgelerin Zayi Olması
153
V. TİCARİ DEFTER VE BELGELERİN HUKUKİ UYUŞMAZLIKLARDAKİ FONKSİYONU
154
A. Ticari Defterlerin İncelenmek Üzere İbrazı ve Teslimi
154
B. Ticari Defterlerin İspat Fonksiyonu
155
VI. KAMU GÖZETİMİ, MUHASEBE VE DENETİM STANDARTLARI KURUMUNUN YETKİSİ
156
I. TANIMI, ŞEKLİ VE ESASLARI
159
II. CARİ HESAPTA BAKİYE
161
IV. CARİ HESABIN SONA ERMESİ
162
V. CARİ HESAPTA ZAMANAŞIMI
163
§13. TACİR YARDIMCILARI
165
I. BAĞIMLI TACİR YARDIMCILARI
166
b. Tayine Yetkili Kişi
168
c. Tayin Edilecek Kişi
169
4. Temsil Yetkisinin Kapsamı
170
a. Yetki Kapsamına Dâhil İşlemler
170
b. Ticari Temsilcinin Temsil Yetkisinin Doğal ve Kanuni Sınırlamaları
171
c. Temsil Yetkisinin Tacirin İradesi ile Sınırlandırılması
171
aa. Ticari Temsilcinin Yetkisinin Şube İşleriyle Sınırlandırılması
172
bb. Ticari temsilcinin Yetkisinin Birlikte Temsil Yoluyla Sınırlandırılması
173
5. Ticari Temsilcinin Rekabet Yasağına Tabi Olması
173
6. Ticari Temsilcinin Temsil Yetkisinin Sona Ermesi
174
b. Ölüm ve Fiil Ehliyetinin Kaybı
175
ç. İşletmenin Devri ve Tasfiyesi
176
3. Yetkileri ve Sınırlandırılması
177
5. Temsil Yetkisinin Sona Ermesi
179
C. Diğer Tacir Yardımcıları
180
3. Rekabet Yasağı ve Temsil Yetkisinin Sona Ermesi
181
2. Pazarlamacılık İlişkisinin Kurulması
181
3. Pazarlamacının Yükümlülükleri
182
4. Pazarlamacının Yetkileri
183
5. Pazarlamacılık İlişkisinin Sona Ermesi
184
II. BAĞIMSIZ TACİR YARDIMCILARI
184
2. Simsarın Tanımı ve Unsurları
185
3. Ücrete Hak Kazanma, Ücretin Miktarının Belirlenmesi ve Masrafların Ödenmesi
186
4. Simsarın Haklarını Kaybetmesi
188
5. Simsarlık İlişkisinin Sona Ermesi
188
a. Tacirden Bağımsız Olması
189
b. Bir Ticari İşletme İle İlgili Olması
189
c. Belirli Bir Yer veya Bölge İçinde Faaliyetin İcra Edilmesi
190
ç. Faaliyetin Süreklilik Arz Etmesi ve Meslek Edinilmesi
190
d. Faaliyetin Bir Sözleşmeye Dayanması
190
e. Aracılık Etme veya Sözleşme Yapma Yetkisi
191
b. Olağanüstü Masrafları İsteme Hakkı
192
c. Ücret ve Tahsil Komisyonu Hakkı
192
4. Acentenin Temsil Yetkisinin Kapsamı
195
a. Beyanda Bulunma, Beyanları Kabul, Davacı ve Davalı Olabilme
195
b. Mal Bedellerini Kabul, Malları Teslim, Alacağın Yenilenmesi ve Alacağın Miktarının İndirilmesi
196
ç. Acentenin Yetkisiz Temsilciliği
197
5. Acentenin Borç ve Yükümlülükleri
197
b. Müvekkilinin İşlerini Görme ve Menfaatlerini Koruma
198
c. Haber Verme Yükümlülüğü
199
ç. Müvekkilinin Talimatlarına Uygun Hareket Etme
199
e. Müvekkiline Ait Parayı Ödeme veya Teslim Etme
200
6. Acentelik Sözleşmesinin Sona Ermesi
200
a. Sona Erme Sebepleri
200
cc. Ölüm, İflas ve Kısıtlanma
201
b. Sona Ermenin Sonuçları
201
bb. Denkleştirme İstemi ve Rekabet Yasağı Anlaşması
202
aaa. Denkleştirme İstemi
202
bbb. Rekabet Yasağı Anlaşması
203
7. Acentelik İlişkisine Tabi Bazı İş ve İşlemler
204
C. Alım Satım İşlerinde Komisyoncu
205
1. Hukukumuzdaki Düzenlenişi
205
2. Tanımı ve Unsurları
205
3. Komisyoncunun Hakları
206
a. Masrafları, Avansları ve Faizleri İsteme Hakkı
206
b. Ücret İsteme Hakkı
206
c. Hapis ve Malı Açık Artırma İle Sattırma Hakları
207
ç. Komisyoncunun Kendisiyle İşlem Yapma Hakkı
207
4. Komisyoncunun Borçları
208
a. Bildirme ve Sigortalama Borcu
208
c. Bedel İle İlgili Müvekkilinin Talimatına Uyma Borcu
209
ç. Veresiye Satmama ve Teslim Almadan Ödememe Borcu
210
5. Komisyonculuk Sözleşmesinin Sona Ermesi
211
Ç. Taşıma İşleri Komisyoncusu
211
2. Komisyoncunun “Eşyanın Taşıtılması” Borcu
212
3. Gönderenin Bildirimde Bulunma Yükümlülüğü
213
4. Komisyoncunun Ücret Alacağının Muacceliyeti
213
6. Komisyoncunun Taşıma İşini Üzerine Alması
213
7. Taşıma İşleri Komisyoncusunun Sorumluluğu
214
Yararlanılan Kaynaklar
215
Ticari İşletme Hukuku Örnek Test Soruları
219