Devletlerarası Tahkim Yrd. Doç. Dr. Beyza Özturanlı  - Kitap

Devletlerarası Tahkim

1. Baskı, 
Şubat 2016
Kitabın Detayları
Dili:
Türkçe
Ebat:
16x24
Sayfa:
431
Barkod:
9789750236532
Kapak Türü:
Karton Kapaklı
Baskısı tükenmiştir.
Kitabın Açıklaması
Devletlerarası uyuşmazlıklarda, barışçıl bir çözüm yöntemi olarak başvurulabilecek tahkim, diğer yargısal çözüm yolları ile karşılaştırıldığında, uyuşmazlıkların çözümü sürecinde devletlere, süreç üzerinde daha fazla etkin olabilme imkanı vermekte; bu yönüyle daha cazip bir yöntem niteliği göstermektedir. Bu da merkezi bir otoriteden yoksun uluslararası hukuk alanında, çoğu devletin uluslararası yargı organları önüne gitmekten çekinmesi sorununa çare olabilecek, bu yolla uluslararası barış ve güvenliğin teminine katkıda bulunulabilecektir.
Bu anlamda çalışmanın amacı, uluslararası kamu hukukunda, uyuşmazlıkların barışçıl çözüm yolları arasında, tahkim müessesinin, yargısal bir çözüm yolu olarak yerini ve işlevselliğini, yargı kararları ile destekleyerek açıklamak ve tahkimin devletlerarası uyuşmazlıkların çözümünde ne derece etkin olabileceğini değerlendirmektir. Böyle bir çalışmanın, uluslararası kamu hukukunda, devletlerarası tahkim müessesine ilişkin anadilde bilimsel eser eksiğinin karşılanmasına da hizmet etmesi beklenmektedir.
Kitabın Konu Başlıkları
.
Uluslararası Hukukta Uyuşmazlıkların Çözümü ve Devletlerarası Tahkim
.
Hakem Mahkemesinin Kuruluşu
.
Tahkim Yargılaması
.
Tahkim Yargılamasında Uygulanacak Hukuka ve Delillere İlişkin Değerlendirmeler
.
Hakem Kararının İçeriği ve İcrası
Kitabın İçindekileri
Önsöz 
5
Kısaltmalar 
13
Giriş 
15
Birinci Bölüm 
ULUSLARARASI HUKUKTA UYUŞMAZLIKLARIN 
ÇÖZÜMÜ VE DEVLETLERARASI TAHKİM 
I. UYUŞMAZLIK KAVRAMI 
21
A. Uyuşmazlık Kavramının Unsurları 
22
B. Uyuşmazlığın Tarafları 
24
C. Uyuşmazlık Türleri 
27
II. UYUŞMAZLIKLARIN BARIŞÇIL ÇÖZÜM YOLU OLARAK DEVLETLERARASI TAHKİM 
29
A. Barışçıl Çözüm Yollarının Tarihi Gelişimi 
30
B. Uyuşmazlıkların Geleneksel Barışçıl Çözüm Yolları 
35
1. Yargı Dışı Çözüm Yolları 
36
2. Yargısal Çözüm Yolları 
38
C. Uyuşmazlıkların Yargısal Çözüm Yolu Olarak Devletlerarası Tahkim 
41
1. Tahkim Kavramı 
41
2. Devletlerarası Tahkimin Benzer Kurumlardan Farkı 
43
3. Devletlerarası Tahkimin Hukuki Temeli ve Yargısal Niteliği 
45
4. Kurumsal Tahkim– Ad–hoc Tahkim Ayrımı 
46
5. Uluslararası Alandaki Gelişmelerin Devletlerarası Tahkime Etkisi 
49
6. Devletlerarası Tahkimin Tercih Edilme Nedenleri 
53
7. Siyasi Uyuşmazlıklar ve Devletlerarası Tahkim 
55
III. DEVLETLERARASI TAHKİMİN TARİHİ GELİŞİMİ 
58
A. İlk Çağda Devletlerarası Tahkim 
58
B. Orta Çağ ve Yeni Çağda Tahkim 
60
C. Jay Andlaşması ve Sonrasındaki Gelişmeler 
62
D. Alabama Davası 
67
E. 1899–1907: La Haye Barış Konferansları ve Bir Dünya Mahkemesi Kurulması Fikri 
70
F. Milletler Cemiyeti Dönemi 
80
G. Birleşmiş Milletler Dönemi 
83
İkinci Bölüm 
HAKEM MAHKEMESİNİN KURULUŞU 
I. TAHKİM ANLAŞMASI 
87
A. Tahkim Kaydı 
87
B. Yetkilendirme Anlaşması (Compromise) 
88
1. Anlaşmanın Hazırlanması Süreci 
88
2. Anlaşmanın Bağlayıcılığı 
91
II. HAKEM MAHKEMESİNİN OLUŞUMU 
93
A. Mahkemenin Oluşumu Sürecinde Tahkim Taahhüdünün Hukuki Niteliği 
93
C. Hakemlerin Seçilmesi Usulü 
107
D. Hakemlerin Nitelikleri 
118
1. Hakemlerin Sahip Olması Gereken Özellikler 
118
2. Bağımsızlık ve Tarafsızlık 
121
3. Hakemlerin Seçilmeleri ve Atanmaları Bakımından Yeterlilikleri 
125
E. Hakemlerin Hukuki Statüleri 
127
1. Ad–hoc ve Ulusal Hakemler 
127
2. Hakemlerin Dokunulmazlık ve Ayrıcalıkları 
131
3. Devletlerarası Tahkimde Hakemlerin Rolü 
132
4. Hakemlerin Çekilmesi ve Reddi 
137
5. Boş Kalan Makamın Doldurulması 
146
III. DEVLETLERARASI TAHKİME UYGULANACAK USUL KURALLARI 
149
A. Usul Kuralların Önemi ve Rolü 
150
B. Usul Kurallarının Tespiti 
155
1. Taraflarca Tespit 
155
2. Mahkemece Tespit 
156
C. Usul Kurallarının Uygulanması Sorunu 
157
D. Usule İlişkin Temel Haklar 
158
1. Yargılanma Hakkı 
159
a. Tam Olarak Teşkil Etmiş Mahkeme 
159
b. Bağımsız Mahkeme 
162
c. Gerekçe Gösterme Zorunluluğu 
164
Üçüncü Bölüm 
TAHKİM YARGILAMASI 
I. TAHKİM SÜRECİNİN BAŞLATILMASI VE YÜRÜTÜLMESİ 
165
A. Tahkim Talebi 
165
B. Tahkim Sürecinin Yürütülmesi 
175
1. Tahkim Sürecinin Yürütülmesi Usulü 
175
2. Dava ve Savunma Dilekçeleri 
178
3. Süreler 
180
4. Duruşmalar 
182
a. Duruşma Yapılması Gerekliliği 
183
b. Duruşmaların Yürütülmesi 
184
c. Duruşmaların Tekrarlanması 
186
d. Duruşmaların Yeniden Açılması (Reopening of Hearings) 
187
5. İddia ve Savunmanın Değiştirilmesi 
189
6. Yargılama Dili 
192
II. TAHKİMDE TARAFLARIN TEMSİLİ: AVUKATLAR VE TEMSİLCİLER 
193
A. Temsil Yetkisi 
193
B. Amicus Curiae 
195
1. Amicus Curiae Kavramı 
195
2. Uluslararası Mahkemelerin Uygulamalarında Amicus Curiae 
197
III. HAKEM MAHKEMESİNİN YARGI YETKİSİ VE YETKİ İTİRAZI 
200
A. Yargı Yetkisi (Jurisdistion) Kavramı 
200
B. Yargı Yetkisine İtirazlar 
204
1. Geçersiz Yetkilendirme Anlaşmaları 
204
2. İç Hukuka Aykırılıklar 
208
3. Uyuşmazlığın Yetkilendirme Anlaşması Kapsamına Girmemesi 
210
C. Ayrılabilirlik Doktrini ve Mahkemenin Kendi Yargı Yetkisi Hakkında Karar Verebilmesi 
212
D. Ayrılabilirlik Doktrinine Eleştiriler 
219
E. Mahkemenin Yargı Yetkisine İlişkin Kararının Hukuki Niteliği 
220
IV. GEÇİCİ KORUMA TEDBİRLERİ 
221
A. Devletlerarası Tahkimde Ön Sorunlar (Preliminary Questions) 
221
B. Geçici Koruma Tedbirlerinin Hukuki Niteliği 
222
C. Geçici Koruma Tedbirlerinin Amacı 
223
D. Geçici Koruma Tedbirlerinin Koşulları 
224
1. Mahkemenin Prima Facie Yargı Yetkisi 
225
2. Davanın Esasına İlişkin Yetki ve Prima Facie Yetki 
226
3. Özel Anlaşmalardaki Hükümler 
229
4. Acil Durumlar 
232
5. Telafi Edilemez Zarar 
234
F. Geçici Koruma Tedbirlerinin Etkinliği 
238
V. KARŞI DAVA 
241
A. “Karşı Dava” (Counterclaim) Kavramı 
241
B. Takas (settoff) ve Karşı Dava (counterclaim) 
244
C. Karşı Davanın Koşulları 
245
D. Karşı Davada Usul 
252
Dördüncü Bölüm 
TAHKİM YARGILAMASINDA UYGULANACAK 
HUKUKA VE DELİLLERE İLİŞKİN DEĞERLENDİRMELER 
I. UYGULANACAK HUKUK 
257
A. Devletlerarası Tahkimde Uygulanacak Hukuk Sorunu 
257
B. Uygulanacak Hukukun Tespiti 
260
1. Teamül Hukuku Kuralları 
261
a. Uluslararası Hukukta Teamül Hukuku Kuralları 
261
b. İran–ABD İddiaları Hakem Mahkemesi ve Teamül Hukuku Kuralları 
264
c. Eritre–Yemen Davası ve Teamül Hukuku Kuralları 
266
2. Hukukun Genel İlkeleri 
268
a. Uluslararası Hukukta Hukukun Genel İlkeleri 
268
b. İran–ABD İddiaları Hakem Mahkemesi ve Hukukun Genel İlkeleri 
271
3. Andlaşmalar (Treaties) 
273
a. Uluslararası Hukukta Andlaşmalar 
273
b. İran–ABD İddiaları Hakem Mahkemesi ve Andlaşmalar 
274
c. Eritre–Yemen Davası ve Andlaşmalar 
277
4. İçtihat ve Doktrin 
280
C. Ex Aequo et Bono Karar Verme Yetkisi 
281
1. Ex Aequo et Bono Kavramı ve Hukuki Temeli 
281
2. Ex Aequo et Bono Çözüm ve Non–liquet Uyuşmazlıklar 
283
3. Ex Aequo et Bono ve Hakça İlkeler (Equitable Principles) 
284
4. Abyei Davası ve Ex Aequo Et Bono Karar 
288
D. Amiable Composition Karar Verme Yetkisi 
291
1. Amiable Composition ve Ex Aequo et Bono Karar 
291
2. Amiable Compositeur Olarak Karar Veren Mahkemenin Yetkileri 
293
II. DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ 
294
A. Devletlerarası Tahkimde Deliller 
294
B. Delillerin Mahkemece Kabul Edilmesi 
296
C. İspat Yükü 
297
D. Delil Türleri 
301
1. Yazılı Belgeler 
301
2. Tanık Beyanları 
304
a. Tanıkların Dinlenilmesi Usulü 
304
b. Tanık Beyanlarının Değerlendirilmesi 
307
3. Keşif 
308
4. Bilirkişi 
308
5. Haritalar 
309
E. Delillerin Geç Sunulması 
311
F. Ayrıcalıklı Deliller 
313
G. Yanıltıcı Delil Sunulması 
314
H. Delillerin Değerlendirilmesi 
315
Beşinci Bölüm 
HAKEM KARARININ İÇERİĞİ VE İCRASI 
I. KARAR TÜRLERİ 
317
A. Hakem Kararlarının Nihai Özelliği 
317
B. Nihai Karar Türleri 
318
1. Usule İlişkin Nihai Kararlar 
318
a. Yargı Yetkisini Saptayan Karar 
318
b. Sulh Kararı (Award on Agreed Terms) 
318
2. Esasa İlişkin Nihai Kararlar 
319
a. Taleplerin Tümünü Kapsayan Tek Karar 
319
b. Taleplerin Bir Kısmını/Birini İçeren Kısmi Karar (Partial Award) 
319
3. Ara Karar (Inter–locutory Award) 
320
II. MAHKEMENİN DEĞERLENDİRMESİ VE KARAR ÇOĞUNLUĞU 
320
A. Süre Sınırlandırması 
321
B. Karar Çoğunluğu 
321
C. Mahkeme Başkanının Belirleyici Oyu 
322
D. Ulusal Yargıçların Oyu 
323
E. Muhalefet Şerhi 
324
F. Hakemin İmzadan İmtina Etmesi 
326
III. KARARIN ŞEKLİ VE SONUÇLARI 
335
A. Kararın Yazılı Olması 
335
B. Kararın Asli Unsurları 
335
C. Kararın Gerekçesi 
336
1. Gerekçenin Kapsamı 
336
2. Gerekçenin Yeterliliği 
338
D. Kararın Yapısı 
339
E. Kararın Sonuçları ve Kesin Hüküm (Res Judicata) Etkisi 
342
1. Tarafların Aynı Olması 
343
2. Dava Konusunun Aynı Olması 
344
F. Sekretarya Hizmetleri 
347
G. Yargılama Masrafları 
348
IV. KARARDAN SONRAKİ İŞLEMLER 
350
A. Karar Düzeltme 
351
B. Kararın Yorumlanması 
353
C. Ek Kararlar 
355
D. Yargılamanın Yenilenmesi (Revision) 
356
V. KARARIN GEÇERSİZLİĞİ 
360
A. Geçersizlik Nedenleri 
362
1. Yetki Aşımı 
362
2. Açık Hata Doktrini 
363
3. Hile 
368
4. Görevi Kötüye Kullanma 
370
B. Geçersizliğin İleri Sürülmesi 
373
VI. KARARIN İCRASI 
375
A. Kararın İcrası Yükümlülüğünün Hukuki Niteliği 
377
B. Kararın İcrası için Alınabilecek Tedbirler 
379
1. Genel Anlamda Alınabilecek Tedbirler 
379
2. Kuvvet Kullanımı ya da Tehdidini İçeren Tedbirler 
382
3. Güvenlik Konseyi’nce Alınabilecek Tedbirler 
383
Sonuç 
387
Kaynakça 
393