Borçlar Hukuku Genel Hükümler
Ders Notları Dr. Ömer Ergün, Arş. Gör. Coşkun Çaldağ  - Kitap

Borçlar Hukuku Genel Hükümler Ders Notları

1. Baskı, 
Nisan 2018
Kitabın Detayları
Dili:
Türkçe
Ebat:
13x19
Sayfa:
264
Barkod:
9789750247965
Kapak Türü:
Karton Kapaklı
Baskısı tükenmiştir.
Kitabın Açıklaması
Borçlar Hukuku Genel Hükümler Ders Notu kitabımız hukuk fakültelerinde yardımcı kaynak, hukuk eğitimi verilen diğer fakültelerde ve meslek yüksekokullarında temel kaynak olarak kullanılmak üzere hazırlamış olduğumuz bir kitaptır.
Kitabımızda hukuk fakültesinin en geniş kapsamlı derslerinden biri olan Borçlar Hukukuna ait kavramlar kolaylaştırılarak anlatılmaya çalışılmış, şemalar ve çokça Yargıtay kararıyla konular daha anlaşılır hale getirilmeye çalışılmıştır.
Dört ana bölümden oluşan kitabımızın birinci bölümünde Borçlar Hukuku temel kavramları, ikinci bölümünde borç ilişkisinin ortaya çıkışı, üçüncü bölümünde kanundan doğan borç ilişkileri ve son olarak dördüncü bölümde ise borçların ifası ve özel durumlar titizlikle incelenmiştir. Konu bitimlerinde karşılaşacağınız test sorularıyla konular pekiştirilmeye çalışılmıştır.
Kitabın Konu Başlıkları
.
Borçlar Hukuku Temel Kavramlar
.
Borç İlişkisinin Doğumu
.
Kanundan Doğan Borç İlişkileri
.
Borçların İfası ve Özel Durumlar
Kitabın İçindekileri
Önsöz 
5
Birinci Bölüm
BORÇLAR HUKUKU
TEMEL KAVRAMLAR
I) BORÇ VE BORÇ İLİŞKİSİ KAVRAMI 
19
A) Borç İlişkisi 
19
1) Borç İlişkisinin Unsurları 
20
a) Alacaklı 
21
b) Borçlu 
21
c) Edim 
21
aa) Edimin Nitelikleri ve Çeşitleri 
23
2) Borç İlişkisinin İçerdiği Yükümlülükler 
26
3) Borç İlişkisinin İçerdiği Haklar 
29
II) HAK KAVRAMI VE ALACAK HAKKI 
31
A) Hak Kavramı 
31
B) Hakların Sınıflandırılması 
32
1) Malvarlığı Hakları–Kişilik Hakları 
32
2) Devredilebilen Haklar–Devredilemeyen Haklar 
33
3) Mutlak Haklar–Nisbi Haklar 
34
4) Yenilik Doğuran Haklar–Def’i Hakları–Yönetim Hakları 
35
a) Yenilik Doğuran Haklar 
35
aa) İçeriklerine Göre Yenilik Doğurucu Haklar 
36
bb) Yenilik Doğuran Hakların Kullanımı 
37
cc) Yenilik Doğuran Hakkın Özellikleri 
37
b) Def’i Hakları 
38
c) Yönetim Hakları 
40
III) BORÇ VE SORUMLULUK 
41
A) Borç 
41
B) Sorumluluk 
41
1) Sorumluluğa Hâkim Olan İlkeler 
42
a) Bireysel Sorumluluk İlkesi 
42
b) Ayni Sorumluluk İlkesi 
42
c) Tam Sorumluluk İlkesi 
42
d) Kıymet İtibariyle Sorumluluk İlkesi 
42
2) Sorumluluk Türleri 
43
a) Şahıs ile Sorumluluk 
43
b) Malvarlığı ile Sorumluluk 
43
aa) Sınırsız Malvarlığı Sorumluluğu (Tam Sorumluluk) 
43
bb) Sınırlı Mal varlığı Sorumluluğu 
43
IV) EKSİK BORÇLAR 
45
A) Kavram 
45
B) Eksik Borcun Çeşitleri 
45
1) Kumar ve Bahisten Doğan Borçlar 
45
2) Evlenme Simsarlığından Doğan Ücret Borçları 
46
3) Ahlaki Ödevlerden Doğan Borçlar 
47
4) Zamanaşımına Uğramış Borçlar 
48
5) Evlenmekten Cayma Tazminatı veya Ceza Şartı 
48
V) PARÇA–CİNS BORÇLARI 
49
A) Parça Borcu 
49
B) Cins Borcu 
50
Konuya İlişkin Sorular 
51
İkinci Bölüm
BORÇ İLİŞKİSİNİN DOĞUMU
I) HUKUKİ İŞLEMLER 
60
A) Hukuki İşlemlerin Çeşitleri 
61
1) Tek Taraflı ve Çok Taraflı Hukuki İşlemler 
61
2) Borçlandırıcı İşlemler–Harcama (Tasarruf) İşlemleri 
63
3) Sağlararası Hukuki İşlemler–Ölüme Bağlı Hukuki İşlemler 
64
B) Hukuki İşlemin Kurucu Unsurları 
64
1) İrade Açıklaması 
64
a) İrade Açıklaması Çeşitleri 
65
aa) Dolaylı İrade – Doğrudan İrade Açıklaması 
65
bb) Varması Gereken – Varması Gerekmeyen İrade Açıklaması 
66
cc) Açık (sarih) İrade Açıklaması – Örtülü (zımni) İrade Açıklaması 
66
b) İrade Açıklamasının Yorumu 
66
aa) İrade Teorisi 
67
bb) Beyan Teorisi 
68
cc) Güven Teorisi 
69
2) Hukuki Sonuç 
69
C) Hukuki İşlemlerin Hukuki Fiillerden Ayrılması 
70
1) Hukuki Olaylar 
70
2) Hukuki Fiiller 
71
a) Hukuka Aykırı Fiiller 
71
b) Hukuka Uygun Fiiller 
71
aa) İrade Açıklamaları 
71
bb) Tasavvur ve Bilgi Açıklaması 
73
cc) Duygu Açıklamaları 
73
II) KAZANDIRMA VE SEBEP KAVRAMLARI 
73
A) Kazandırma Çeşitleri 
74
1) Tasarruf İşlemi ile Yapılan Kazandırmalar 
74
2) Borçlandırıcı İşlemle Yapılan Kazandırmalar 
74
3) Maddi Fiiller ile Yapılan Kazandırmalar 
75
B) Kazandırmanın (Kazandırıcı İşlemin) Sebebi 
75
1) İfa Sebebi 
76
2) Alacak Sebebi 
76
3) Bağışlama Sebebi 
76
4) Teminat Sebebi 
76
5) Karma Sebepler 
76
C) Kazandırıcı İşlemin Sebebe Bağlılığı Sorunu 
77
1) Genel Olarak 
77
2) Sebebe Bağlı İşlem ve Soyut İşlem 
78
D) Soyut Borç Tanıması 
80
III) SÖZLEŞMEDEN DOĞAN BORÇLAR 
82
A) Genel Olarak 
82
B) Sözleşme Türleri 
83
1) Borç Sözleşmeleri – Tasarruf Sözleşmeleri – Statü Sözleşmeleri 
83
2) Bağımsız Sözleşmeler – Bağlı Sözleşmeler 
83
3) Hukuk Alanlarına Göre Sözleşmeler 
84
4) Borç Sözleşmeleri ve Türleri 
84
a) İsimli Sözleşmeler – İsimsiz Sözleşmeler 
84
aa) Karma Sözleşmeler 
85
bb) Kendine Özgü Sözleşmeler 
85
cc) Bileşik Sözleşmeler 
86
b) Tek Tarafa Borç Yükleyen Sözleşmeler – İki Tarafa Borç Yükleyen Sözleşmeler – Çok Taraflı Sözleşmeler 
86
c) Çerçeve Sözleşmeler – Üçüncü Kişi Yararına Sözleşmeler – Katılmalı Sözleşmeler 
87
d) Rızai Sözleşmeler – Reel sözleşmeler 
88
e) Genel İşlem Koşullarını İçeren Sözleşmeler 
88
aa) Genel Olarak 
88
bb) Genel İşlem Koşullarının Denetimi 
90
IV) SÖZLEŞMENİN KURULMASI 
92
A) Sözleşmenin Tarafları 
92
B) İrade Beyanlarının Birbirine Uygunluğu 
93
1) Uygunluk Kapsamı 
94
a) Sözleşmenin Esaslı Noktaları 
94
b) Sözleşmenin Yan Noktaları 
95
C) İrade Açıklamalarının Karşılıklı Olması 
96
1) Öneri 
96
a) Genel Olarak 
96
b) Öneri ve Öneriye Davet 
97
c) Önerinin Hüküm ve Sonuçları 
97
aa) Süreli Öneri 
97
bb) Süresiz Öneri 
98
2) Kabul 
98
3) Öneri ve Kabulün Geri Alınması 
100
4) Ölüm veya Ehliyetsizliğin Etkisi 
101
5) Sözleşmenin Kurulma, Hüküm ve Sonuçlarını Doğurma Anı 
101
a) Sözleşmenin Kurulma Anı 
101
b) Sözleşmenin Hüküm ve Sonuçlarını Doğurma Anı 
101
V) SÖZLEŞMELERDE ŞEKİL 
102
A) Şeklin Fayda ve Zararları 
102
1) Faydaları 
102
2) Zararları 
103
B) Şeklin Türleri 
103
1) Amaçlarına Göre Şekil 
103
a) Geçerlilik Koşulu Olarak Şekil 
103
aa) Kanuni Şekil 
104
bb) İradi Şekil 
104
b) İspat Koşulu Olarak Şekil 
104
2) Yapılış Tarzına Göre Şekil 
105
a) Adi Yazılı Şekil 
105
aa) Metin 
106
bb) İmza 
106
b) Nitelikli Yazılı Şekil 
107
c) Resmi Şekil 
108
d) Resmi Sicillere Tescil 
108
e) Sözlü Şekil 
109
C) Kanuni Şekle Bağlı Sözleşmelerin Değiştirilmesi 
109
VI) SÖZLEŞMELERİN İÇERİĞİ 
110
A) Sözleşme Özgürlüğü ve Sınırları 
110
1) İrade Özerkliği 
110
2) Sözleşme Özgürlüğü ve Sözleşme Yapma Mecburiyeti 
111
a) Sözleşme Özgürlüğü 
111
b) Sözleşme Yapma Mecburiyeti 
111
aa) Kanundan Doğan Sözleşme Yapma Mecburiyeti 
112
bb) Hukuki İşlemden Doğan Sözleşme Yapma Mecburiyeti (Sözleşme Yapma Vaadi) 
113
3) Düzenleme Özgürlüğünün Sınırı 
114
a) Sözleşmelerin İçeriğinin Hukuka Aykırı Olması 
114
aa) Sözleşmelerde Görülen Hukuka Aykırılıklar 
114
b) Sözleşmenin İçeriğinin Ahlaka Aykırı Olması 
115
aa) Sözleşmelerde Görülen Ahlaka Aykırılıklar 
115
c) Sözleşmenin İçeriğinin İmkânsız Olması 
116
aa) İmkânsızlığın Unsurları 
117
VII) İRADE İLE BEYAN ARASINDA İSTENEREK MEYDANA GETİRİLEN UYUMSUZLUK 
118
A) Latife Beyanı 
118
B) Zihni Kayıt 
119
C) Muvazaa (Danışıklı İşlem) 
119
1) Muvazaanın Unsurları 
120
a) Görünürdeki İşlem (Muvazaalı İşlem) 
120
b) Muvazaa Anlaşması 
120
c) Gizli İşlem 
120
2) Muvazaa Çeşitleri ve Muvazaanın Yaptırımı 
121
a) Mutlak Muvazaa–Nisbi Muvazaa 
121
b) Görünürdeki İşlemin Akıbeti 
121
c) Gizli İşlemin Akıbeti 
122
d) Bedelde Muvazaanın (Kısmi Muvazaa) Akıbeti 
122
3) Muvazaanın İspatı 
123
VIII) İRADE BOZUKLUĞU HALLERİ 
125
A) Yanılma 
125
1) Genel Olarak 
125
2) Yanılmanın Esaslı Sayılacağı Durumlar 
126
a) Sözleşmenin Niteliğinde Yanılma 
126
b) Sözleşmenin Konusunda Yanılma 
126
c) Kişide Yanılma 
126
d) Miktarda Yanılma 
127
e) Saikte Yanılma 
127
f) İletmede Yanılma 
127
3) Yanılmanın Hükümleri 
128
B) Aldatma 
129
1) Aldatmanın Unsurları 
129
a) Aldatma Fiili 
129
b) Aldatma Kastı 
129
c) İlliyet Bağı 
130
2) Üçüncü Kişilerin Aldatması 
130
3) Zararın Tazmini 
130
4) Aldatmanın Hükümleri 
131
C) Korkutma 
132
1) Unsurları 
132
2) Üçüncü Kişilerin Korkutması 
133
3) Zararın Tazmini 
134
4) Korkutmanın Hükümleri 
134
IX) AŞIRI YARARLANMA (GABİN) 
136
A) Genel Olarak 
136
B) Unsurları 
137
1) Subjektif Unsur (Sömürü Sebepleri) 
137
2) Objektif Unsur 
137
C) Hükümleri 
138
X) TEMSİL 
141
A) Tanım 
141
B) Temsilin Çeşitleri 
141
1) Yasal Temsil– İradi Temsil 
141
2) Dolaylı Temsil– Doğrudan Temsil 
142
C) Temsil Yetkisi 
143
1) Genel Olarak 
143
2) Temsil Yetkisinde Bazı Özel Durumlar 
144
3) Temsil Yetkisinin Sona Ermesi 
145
4) Temsil Yetkisinin Sona Ermesinin Sonuçları 
146
D) Yetkisiz Temsil 
147
Konuya İlişkin Sorular 
150
Üçüncü Bölüm
KANUNDAN DOĞAN BORÇ İLİŞKİLERİ
I) HAKSIZ FİİLDEN DOĞAN BORÇ İLİŞKİLERİ 
157
A) Sorumluluk Hukukuna İlişkin Bilgiler 
157
1) Hukuki Sorumluluğun Türleri 
157
a) Kusur Sorumluluğu 
158
b) Kusursuz Sorumluluk 
158
aa) Kusursuz Sorumluluğu Gerektiren Fikirler 
158
bb) Kusursuz Sorumluluğun Türleri 
159
c) Hukuka Uygun Müdahaleden Doğan Sorumluluk (Fedakârlığın Denkleştirilmesi İlkesi) 
160
2) Sorumluluk Hukukunun Amaçları 
161
a) Zararı Denkleştirme 
161
b) Zararı Önleme 
161
c) Tazminat Talebinde İhlal Edilen Hakkın Takibi 
161
II) KUSUR SORUMLULUĞU 
162
A) Haksız Fiilin Unsurları 
162
1) Fiil 
162
2) Zarar 
163
a) Zararın Çeşitli Görünümleri 
163
aa) Maddi Zarar– Manevi Zarar 
163
bb) Fiili Zarar, Mahrum Kalınan Kar, Hükmi Zarar 
163
cc) Doğrudan Zarar–Dolaylı Zarar–Yansıma Zarar 
164
dd) Mevcut Zarar– Müstakbel Zarar– Muhtemel Zarar 
164
3) İlliyet Bağı 
165
a) Birden Çok Sebep ve İlliyet Bağı 
165
aa) Birden Çok Sebebin Aynı Anda Bulunması 
166
bb) Birden Çok Sebepten Yalnızca Birinin Zararı Doğurması 
167
4) Kusur 
168
a) Tanımı 
169
b) Kusurun Önemi 
169
5) Hukuka Aykırılık 
170
a) Hukuka Aykırılığın Unsurları 
170
aa) Olumlu Unsur 
170
bb) Olumsuz Unsur 
170
b) Hukuka Aykırılık Oluşturan Haller 
171
c) Hukuka Uygunluk Sebepleri 
171
aa) Kanunun Verdiği Yetkinin Kullanılması 
171
bb) Özel Hukuktan Doğan Bir Hakkın Kullanılması 
172
cc) Zarar Görenin Rızası 
172
dd) Vekâletsiz İş Görme 
173
ee) Haklı Savunma 
173
ff) Zorunluluk Hali 
174
gg) Kişinin Hakkını Kendi Gücüyle Koruması 
175
III) KUSURSUZ SORUMLULUK HALLERİ 
175
A) Hakkaniyet Sorumluluğu 
176
1) Ayırt Etme Gücü Bulunmayan Kişilerin Verdiği Zarardan Sorumluluk 
176
B) Özen Sorumluluğu (Olağan Sebep Sorumluluğu) 
177
1) Adam Çalıştıranın Sorumluluğu 
178
a) Adam Çalıştıranın Kusursuz Sorumluluğunun Şartları 
178
aa) Çalıştıran İle Çalıştırdığı Kişi Arasında Bir Hizmet İlişkisi (Bağımlılık) Bulunmalıdır 
178
bb) Çalışanın Fiili Haksız Fiil Niteliği Taşımalıdır 
179
cc) Haksız Eylem İşin Görülmesi Sırasında ve Hizmet Dolayısıyla İşlenmelidir 
179
dd) Üçüncü Kişiye Verilen Zarar İle Eylem Arasında İlliyet Bağı Olmalıdır 
179
b) Kurtuluş Beyyinesi 
179
aa) Zararın Meydana Gelmemesi İçin Tüm Dikkat ve Özeni Gösterdiğini, Durumun Gerektirdiği Bütün Önlemleri Aldığını Kanıtlaması Durumunda Sorumluluktan Kurtulur 
180
bb) Çalıştıran Durumun Gerektirdiği Bütün Dikkat ve Özeni Göstermiş Olsaydı Bile Zararın Doğmasına Engel Olamayacağını İspatlaması Halinde Sorumluluktan Kurtulur 
180
c) Rücu Hakkı 
180
2) Hayvan Bulunduranın Sorumluluğu 
181
a) Sorumluluğun Şartları 
181
aa) Başkasına Zarar Veren Hayvanı Bulunduran Kişi Olmalıdır 
181
bb) Hayvan Bulunduran Kurtuluş Kanıtı Getirmemiş Olmalıdır 
181
cc) Zarar Hayvanın Fiilinden Doğmuş Olmalıdır 
181
b) Tazmin Zorunluluğu ve Rücu Hakkı 
182
c) Alıkoyma Hakkı 
182
3) Yapı Malikinin Sorumluluğu 
183
a) Şartları 
183
aa) Bir Bina veya Yapı Eseri Olmalıdır 
183
bb) Sorumlu İle Yapı Eseri Arasında Mülkiyet İlişkisi Bulunmalıdır 
184
cc) Bina veya Diğer Yapı Eserinin Yapımında Bozukluk veya Bakımında Eksiklik Olmalıdır 
184
dd) Meydana Gelen Zarar ile Binanın Yapımında Bozukluk veya Bakım Eksikliği Arasında Uygun İlliyet Bağının Olması Gerekir 
184
b) Rücu Hakkı 
184
4) Taşınmaz Malikinin Sorumluluğu 
185
a) Şartları 
185
aa) Malik, Taşınmazın Sahibi Olmaktan Doğan Haklarını Kullanırken Ahlakın ve Hukukun Çizdiği Sınırları Aşmış Olmalıdır 
185
bb) Hakkın Sınırı Aşan Kullanım Sonucu Zarara Uğrayan veya Uğrama Tehlikesi İçinde Olan Komşu, Taşınmaza Malik veya Zilyet Olmalıdır 
186
5) Ev Başkanının Sorumluluğu 
186
a) Şartları 
186
aa) Zarar Ev Başkanının Sorumluluğundaki Biri Tarafından Verilmiş Olmalıdır 
186
bb) Hukuka Aykırılığı Ortadan Kaldıran Bir Neden Olmamalıdır 
187
cc) Ev Başkanı Kurtuluş Beyyinesi Getirememiş Olmalıdır 
187
b) Rücu 
187
C) Tehlike Sorumluluğu 
187
1) Karayolları Trafik Kanununa Göre İşletenlerin Sorumluluğu 
187
a) Şartları 
188
aa) Bir Motorlu Araç Bulunmalıdır 
188
bb) Motorlu Araç İşletilmelidir 
188
cc) Motorlu Aracın İşleteni Bulunmalıdır 
189
dd) Araç İşletilmesi Nedeni İle Bir Zarar Doğmalıdır 
190
ee) Zarar ile Fiil Arasında Uygun İlliyet Bağı Bulunmalıdır 
191
ff) Kurtuluş Beyyinesi Getirememiş Olmalıdır 
191
b) Zamanaşımı 
191
IV) ZARARIN VE TAZMİNATIN HESAPLANMASI 
192
A) Maddi Zararın Hesaplanması 
192
1) Zararın Hesaplanmasında Denkleştirme 
193
2) Şeye (Malvarlığına) İlişkin Zararın Hesaplanması 
193
a) Objektif (Soyut) Hesaplama Yöntemi 
193
b) Subjektif (Somut) Hesaplama Yöntemi 
193
3) Kişiye İlişkin Zararların Hesaplanması 
194
a) Bedensel Zararın Hesaplanması 
194
b) Ölümden Doğan Zararın Hesaplanması 
194
aa) Destekten Yoksun Kalma Tazminatı 
195
bb) Destekten Yoksun Kalma Tazminatının Şartları 
196
B) Maddi Tazminatın Belirlenmesi ve Hesaplanması 
199
1) Maddi Zarar 
199
a) Maddi Zararın Belirlenmesinde Dikkate Alınacak Unsurlar 
200
aa) Uğranılan Zarar 
200
bb) Kusurun Ağırlığı 
200
2) Manevi Zarar 
203
3) Birden Fazla Kişinin Aynı Zarardan Sorumluluğu 
206
4) Zamanaşımı Süreleri 
207
V) SEBEPSİZ ZENGİNLEŞMEDEN DOĞAN BORÇLAR 
207
A) Tanım 
207
B) Sebepsiz Zenginleşmenin Şartları 
207
1) Zenginleşme 
207
2) Fakirleşme 
208
3) İlliyet Bağı 
209
4) Haklı Bir Sebebin Bulunmaması 
209
a) Haklı Sebep Olmaksızın Meydana Gelen Kazandırmalar 
209
C) Sebepsiz Zenginleşme Davasının Açılamayacağı Haller 
210
D) Sebepsiz Zenginleşme Davası ve Kapsamı 
211
1) Davanın Niteliği ve Konusu 
211
2) Davanın Kapsamı 
212
3) Sebepsiz Zenginleşme Davasının Tali Niteliği 
213
E) Sebepsiz Zenginleşmede Zamanaşımı 
215
Dördüncü Bölüm
BORÇLARIN İFASI VE ÖZEL DURUMLAR
I) BORÇLARIN İFASI 
217
A) İfa Yeri 
217
B) İfa Zamanı 
219
C) İfanın Konusu 
221
D) Kısmi İfa 
222
E) Borcu İfa Edecek Taraflar 
223
F) İfanın İspatı 
225
G) TBK’ da Yer Alan Sürelere İlişkin İfadeler 
226
H) Erken İfa 
227
I) İfada Sıra ve Ödemezlik Def’i 
228
İ) Borç İlişkisinin İfa Edilmemesi 
229
1) Borcun Gereği Gibi İfa Edilmemesi (Kötü İfa) 
230
2) Borcun Hiç İfa Edilmemesi 
231
a) Sonraki Kusurlu İmkânsızlık 
231
b) Temerrüt 
233
aa) Borçlu Temerrüdü 
233
bb) Alacaklı Temerrüdü 
238
II) PARA BORÇLARINDA FAİZ 
239
A) Genel Olarak 
239
B) Faiz Türleri 
240
1) Anapara Faizi 
240
2) Temerrüt Faizi 
241
III) BORÇ İLİŞKİLERİNDE TARAFLARIN DEĞİŞMESİ 
242
A) Alacağın Devri 
242
B) Borcun Üstlenilmesi 
246
IV) BORCU SONA ERDİREN SEBEPLER 
247
A) Genel Olarak 
247
1) İbra 
248
2) Yenileme 
249
3) Alacaklı ve Borçlu Sıfatının Birleşmesi 
250
4) Takas 
251
5) Zamanaşımı 
252
6) Sonraki Kusursuz İmkânsızlık 
253
Konuya İlişkin Sorular 
255
Kaynakça 
263