Geçmişten Günümüze Örneklerle Türkiye'de Halkla İlişkilerin Gelişimi Yrd. Doç. Dr. Nesrin Canpolat  - Kitap
Geçmişten Günümüze Örneklerle

Türkiye'de Halkla İlişkilerin Gelişimi

1. Baskı, 
Kasım 2012
Kitabın Detayları
Dili:
Türkçe
Ebat:
16x24
Sayfa:
360
Barkod:
9789750221415
Kapak Türü:
Karton Kapaklı
Kitabın Fiyatı:
340,00
İndirimli (%87):
45,00
Stoktan hemen gönderilir.
Kitabın Açıklaması
Halka ilişkilerin felsefi ve toplumsal boyutlarını inceleyen çalışmalar ağırlıklı olarak yurt dışında bulunmaktadır. Ülkemizde bu tür kitaplar maalesef fazla bulunmamaktadır.
Bu kitap, ülkemizdeki “Halkla İlişkiler”in tarihçesini ve özellikle de Cumhuriyet öncesi ve Cumhuriyet sonrası dönemde mevcut iktidar aktörlerinin ve şirketlerin halka ilişkiler politikalarını ve yapılan uygulamaları irdelemektedir.
Eserde, yüzlerce belge, geçmişten günümüze yayınlanan gazetelerin taranması, bu taramalarda elde edilen örnek uygulamalar ve konunun uzmanları ile yapılan derinlemesine görüşmelerle Türkiye’deki halkla ilişkiler uygulamaları ve bu uygulamaların davranışsal yönü ortaya çıkarılmaya çalışılmıştır.
Türkiye’de halkla ilişkilerin gelişiminin siyasi, ekonomik, sosyal ve teknik şartlarla nasıl şekillendiği okuyucuya sunulmuştur. Bu yönüyle çalışma Türkiye tarihinin halkla ilişkiler uygulamalarıyla ele alındığı, araştırmacılar için önemli bir kaynak kitap olacaktır.
Kitabın Konu Başlıkları
.
Sosyal Teorideki İktidar Tartışmaları
.
Asimetrik ve Simetrik İktidar
.
İktidar Araçları (Bilgi, İdeoloji, Söylem, Şiddet ve Sermaye)
.
Halkla ilişkiler
.
Halkla İlişkiler ve İktidar Bağlantısı
.
Asimetrik ve Simetrik Halkla İlişkiler
.
Cumhuriyet Öncesi Siyasi, Ekonomik ve Sosyal Durum
.
Cumhuriyet Öncesi Kamuda ve Özel Sektörde Halkla İlişkiler Uygulamaları
.
Cumhuriyet Dönemi Siyasi, Ekonomik ve Sosyal Durum
.
Cumhuriyet Dönemi Kamuda ve Özel Sektörde Halkla İlişkiler Uygulamaları
.
Cumhuriyet Öncesi Dönemden 2000 Yılı’na Örnek Halkla İlişkiler Uygulamaları
.
Cumhuriyet Öncesi Dönemden 2000 Yılı’na Halkla İlişkiler Uygulamalarının Davranışsal Yönü
Kitabın İçindekileri
Sunuş 
5
Önsöz 
7
GİRİŞ 
17
1. BÖLÜMSOSYAL TEORİDEKİ ÇATIŞMACI VE İŞLEVSELCİ TEORİLER BAĞLAMINDA İKTİDAR VE İKTİDAR ÖZNESİ OLARAK HALKLA İLİŞKİLER MODELLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ
1.1. SOSYAL TEORİDEKİ İKTİDAR TARTIŞMALARI 
21
1.1.1. Asimetrik İktidar ve Asimetrik İktidar Tartışmaları 
27
1.1.1.1. Asimetrik İktidar Tartışmaları 
28
1.1.1.1.1. Karl Marx 
28
1.1.1.1.2. Friedrich Nietzsche 
32
1.1.1.1.3. Max Weber 
35
1.1.1.1.4. Michel Foucault 
38
1.1.1.1.5. Louis Althusser 
41
1.1.1.1.6. Pierre Bourdieu 
43
1.1.2. Simetrik İktidar ve Simetrik İktidar Tartışmaları 
46
1.1.2.1. Simetrik İktidar Tartışmaları 
47
1.1.2.1.1. Emile Durkheim 
47
1.1.2.1.2. Hannah Arendt 
49
1.1.2.1.3. Talcott Parsons 
50
1.1.2.1.4. Niklas Luhmann 
51
1.1.2.1.5. Anthony Giddens 
54
1.1.3. İktidarın Araçları 
55
1.1.3.1. Bilgi 
55
1.1.3.2. İdeoloji 
58
1.1.3.3. Söylem 
60
1.1.3.4. Şiddet 
62
1.1.3.5. Sermaye 
65
1.2. HALKLA İLİŞKİLER 
67
1.3. HALKLA İLİŞKİLER VE İKTİDAR BAĞLANTISI 
68
1.4. İKTİDAR ÇEŞİTLERİ BAĞLAMINDA HALKLA İLİŞKİLER MODELLERİNİN ANALİZİ 
73
1.4.1. Asimetrik Halkla İlişkiler 
73
1.4.2. Simetrik Halkla İlişkiler 
77
2. BÖLÜMİKTİDAR KAVRAMI VE İKTİDAR ARAÇLARI BAĞLAMINDA CUMHURİYET ÖNCESİ DÖNEM’DEN ÇOK PARTİLİ DÖNEM’E TÜRKİYE’DE HALKLA İLİŞKİLER UYGULAMALARI
2.1. CUMHURİYET ÖNCESİ SİYÂSÎ, EKONOMİK VE SOSYAL DURUM GENEL DEĞERLENDİRME 
83
2.2. Cumhuriyet Öncesi Halkla İlişkiler Uygulamaları 
86
2.2.1. Eski Türk Devletleri’nde Halkla İlişkiler Uygulamaları 
87
2.2.2. Osmanlı Dönemi Halkla İlişkiler Uygulamaları 
89
2.2.2.1 Kamuda Halkla İlişkiler Uygulamaları 
89
2.2.2.2. Özel Sektör Halkla İlişkiler Uygulamaları 
97
2.2.3. Milli Mücadele Dönemi Halkla İlişkiler Uygulamaları 
99
2.3. CUMHURİYET’İN İLANI’NDAN ÇOK PARTİLİ DÖNEM’E SİYÂSÎ, EKONOMİK VE SOSYAL DURUM GENEL DEĞERLENDİRME 
102
2.3.1. Cumhuriyet’in İlanı’ndan Çok Partili Dönem’e (1923-1945) Halkla İlişkiler Uygulamaları 
106
2.3.1.1. Kamuda Halkla İlişkiler Uygulamaları 
107
2.3.1.1.1. Cumhuriyet Dönemi Devrimler 
108
2.3.1.1.1.1. Saltanatın Kaldırılması 
109
2.3.1.1.1.2. Cumhuriyet’in İlanı 
109
2.3.1.1.1.3. Halifeliğin Kaldırılması 
110
2.3.1.1.1.4. Şapka ve Kıyafet Devrimi 
111
2.3.1.1.1.5. Harf Devrimi 
114
2.3.1.1.1.6. Kadınlara Siyasal Hakların Tanınması 
119
2.3.1.1.1.7. Halkevleri 
121
2.3.1.1.2. Halkla İlişkiler Uygulamaları Olarak Kamu’nun Yaptığı ve Yönlendirdiği Sergi ve Kongreler 
1 2 4
2.3.1.1.2.1. İzmir İktisat Kongresi (1923) ve Yerli Malları Sergisi 
124
2.3.1.1.2.2. Uluslararası Ticaret Sergisi 
12 5
2.3.1.1.2.3. Milli İktisat ve Tasarruf Cemiyeti ve Kampanyaları 
126
2.3.1.1.2.3.1. 1930’lardaki Yerli Ürün Sergileri ve Kongreler 
131
2.3.1.1.2.3.1.1. Milli Sanayi ve Numune Sergisi ve Sanayi Kongresi 
132
2.3.1.1.2.3.1.2. Ziraat Teknik Sergisi 
138
2.3.1.1.2.3.1.3. İkinci Milli Sanayi Sergisi 
138
2.3.1.1.2.3.1.4. On Yıl İktisat Sergisi 
138
2.3.1.1.3. Kamu İktisadi Teşebbüsleri ve Halkla İlişkiler Uygulamaları 
140
2.3.1.1.3.1. Sümerbank 
140
2.3.1.1.3.2. Sümerbank Nazilli Basma Fabrikası 
141
2.3.1.1.3.3. Kayseri Pamuklu Sanayi Müessesi 
142
2.3.1.1.3.4. Karabük Demir Çelik İşletmeleri 
143
2.3.1.1.3.5. Eskişehir ve Sivas Cer Atölyeleri 
144
2.3.1.1.4. Türk Seyyahin Cemiyeti 
144
2.3.1.2. Özel Sektör Halkla İlişkiler Uygulamaları 
145
2.3.1.2.1. İş Bankası 
145
2.3.1.2.2. Singer Dikiş Makinesi 
150
2.3.1.2.3. Hacı Bekir Lokumu 
151
2.3.1.2.4. Kutulu ve Markalı İlk Zeytinyağı Kristal 
151
2.3.1.2.5. Broderi Narin 
152
2.3.1.2.6. Nestle 
152
2.3.1.2.7. Alevli Züccaciye 
152
2.3.1.2.8. Necip Akar 
153
2.3.1.2.9. Egebank 
154
3. BÖLÜMİKTİDAR KAVRAMI VE İKTİDAR ARAÇLARI BAĞLAMINDA ÇOK PARTİLİ DÖNEM’DEN 2000 YILI’NA TÜRKİYE’DE HALKLA İLİŞKİLER UYGULAMALARI
3.1. 1946-1960 Yılları Siyâsî, Ekonomik ve Sosyal Durum Genel Değerlendirme 
157
3.2. 1946-1960 Yılları Halkla İlişkiler Uygulamaları 
160
3.2.1. Kamuda Halkla İlişkiler Uygulamaları 
161
3.2.2. Özel Sektör Halkla İlişkiler Uygulamaları 
162
3.2.2.1. Unilever (Sana) 
162
3.2.2.2. Eczacıbaşı 
164
3.2.2.2.1. İpana 
164
3.2.2.3. Necip Akar 
165
3.2.2.4. Kazova Triko 
165
3.2.2.5. İş Bankası 
166
3.2.2.6. Demirbank 
167
3.3. 1961-1980 YILLARI SİYÂSÎ, EKONOMİK VE SOSYAL DURUM GENEL DEĞERLENDİRME 
169
3.4. 1961-1980 Yılları Halkla İlişkiler Uygulamaları 
170
3.4.1. Kamuda Halkla İlişkiler Uygulamaları 
173
3.4.2. Özel Sektör Halkla İlişkiler Uygulamaları 
178
3.4.2.1. Eczacıbaşı Spor Kulübü 
178
3.4.2.1.1. İstanbul Kültür Sanat Vakfı 
179
3.4.2.2. Koç Holding 
179
3.4.2.2.1. Vehbi Koç Vakfı 
180
3.4.2.2.2. Arçelik 
181
3.4.2.3. Sabancı Holding 
182
3.4.2.3.1. Hacı Ömer Sabancı Vakfı 
183
3.4.2.4. Alarko Holding 
183
3.4.2.5. Zeki Başeskioğlu 
184
3.4.2.6. Anadolu Grubu 
184
3.4.2.6.1. Anadolu Grubu Vakfı 
184
3.4.2.6.2. Efes 
185
3.4.2.7. Eti 
185
3.4.2.8. Dyo 
186
3.4.2.9. Kale Kilit 
186
3.4.2.10. İş Bankası 
186
3.5. 1981-2000 Yılları Siyâsî, Ekonomik ve Sosyal Durum Genel Değerlendirme 
190
3.6. 1981-2000 Yılları Halkla İlişkiler Uygulamaları 
193
3.6.1. Kamuda Halkla İlişkiler Uygulamaları 
195
3.6.1.1. Tarım Satış Kooperatifleri Birliği(TARİŞ) 
198
3.6.1.2. Türk Eximbank 10.Yıl Kutlama Etkinlikleri 
199
3.6.1.3. Aspendos Uluslar arası Opera ve Bale Festivali Projesi 
200
3.6.2. Özel Sektör Halkla İlişkiler Uygulamaları 
200
3.6.2.1. Philip Morris ve Sabancı Holding Kanuni Sultan Süleyman Çağı Sergisi 
201
3.6.2.2. Borusan Otomotiv 
201
3.6.2.3. Boyner Holding 
202
3.6.2.4.Eczacıbaşı Holding Vitra Seramik Sanat Atölyesi 
203
3.6.2.4.1. İstanbul Kültür Sanat Vakfı 
203
3.6.2.5. Hacı Ömer Sabancı Vakfı 
203
3.6.2.6. Koç Vakfı 
204
3.6.2.7. Zorlu Holding 
205
3.6.2.8. Kartal Makarna 
205
3.6.2.9. Çanakkale Seramik 
206
3.6.2.10. Yaşar Holding 
206
3.6.2.10.1. Dyo 
207
3.6.2.11. Kale Kilit 
207
3.6.2.12. Migros 
208
3.6.2.13. Elginkan Topluluğu 
208
3.6.2.14. Şişecam 
208
3.6.2.15. Mensucat Santral Anne Çocuk Eğitim Programı 
209
3.6.2.16. Unilever/Becel Lansmanı 
210
3.6.2.17. Unilever/ Rama Margarin/İzmir Kuş Cenneti Rama Cansuyu Projesi 
212
3.6.2.18. Unilever/Komili ve Akdeniz Beslenme Kültürü 
213
3.6.2.19. Unilever/Rama Lezzetin Öyküsü Sergisi 
214
3.6.2.20. MarSa/Luna Margarin 
215
3.6.2.21. Sabancı Holding Halka Açılma Kampanyası 
216
3.6.2.21.1. Altın Harfler Sakıp Sabancı Koleksiyonu’ndan Osmanlı Hat Sanatı Amerika Sergileri 
217
3.6.2.22. Stefanel Türkiye/ Yaşadığı Çevreyi Koruyan Stefanel Çocukları 
218
3.6.2.23.Borusan Holding/ Borusan Kültür ve Sanat Merkezi 
218
3.6.2.24. Opel Astra Kriz İletişimi 
219
3.6.2.25. Besan Besin Sanayi Geleneksel Toptancılar Gecesi ve Ekspress Çorba Tanıtımı 
219
3.6.2.26. HalkYaşam Sigorta/ İlk Yardım İçin İlk Adım Kampanyası 
220
3.6.2.27. Şark Hayat Sigorta/Koç Allianz Hayat Sigorta 
220
3.6.2.27.1. Şark Hayat Sigorta Büyüyen Galatasaraylı Projesi 
221
3.6.2.28. Koç Allianz Hayat Sigorta Yaşlılar Kampanyası 
221
3.6.2.29. Siemens 
222
3.6.2.30. Sweet’n Low Lansmanı 
223
3.6.2.31. Nestle-Mis Süt 
223
3.6.2.32. Öztiryakiler Festival Projesi 
224
3.6.2.33. Visa İnternational Türkiye Sponsorluk Etkinliği 
225
3.6.2.34. Gedik Menkul Değerler Denizli Basın Turu 
225
3.6.2.35. Europay İnternational/Mastercard /Çağdaş Kart Projesi 
225
3.6.2.35.1. Europay İnternational/Mastercard/Fransa 98 Dünya Kupası 
226
3.6.2.36. Berdan Tekstil Sponsorluk Etkinliği 
226
3.6.2.37. De Beers Aşkın Gücü Sergisi 
227
3.6.2.37.1. De Beers Çağdaş Pırlanta Tasarım Yarışması ve Beyaz Düşler ve Pırlantalar Etkinliği 
228
3.6.2.38. World Gold Council(WGC ), Gold Trends’99 Altın Takı ve Altında Tasarım Yarışması 
228
3.6.2.39. İsrail Elmas Enstitüsü’nün Türk Kuyumcu Sektörü İle Tanıştırılması Etkinliği 
229
3.6.2.40. Oriflame Türkiye’nin En Başarılı Kadınları Projesi 
229
3.6.2.41. Unilever/ Cif Temizlik Treni Projesi 
230
3.6.2.41.1. Unilever/ Cif Geçmişin Işıltısı Gelecekte de Parlasın Projesi 
231
3.6.2.42. Sabancı/Mitsubishi Carisma Otomobilleri’nin Türkiye Lansmanı 
231
3.6.2.43. Microsoft Türkiye Bilgiye Yolculuk Turu Projesi 
231
3.6.2.44. List 2000 Bilişim Teknolojileri’nin Lansmanı 
232
3.6.2.45. Chıvas Regal Başaran Türkiye Özel Ödülü Projesi 
232
3.6.2.46. Alarko Holding 
233
3.6.2.47. Swissotel-The Bosphorus Viyana Opera Balosu Projesi 
234
3.6.2.48. İsviçre Ticaret Odası Derneği, İsviçre…İsviçre’97 Projesi 
235
3.6.2.49. TEMA Erozyonla Mücadele Haftası Projesi 
235
3.6.2.50. Türkiye Ekonomik ve Toplumsal Tarih Vakfı Cumhuriyet Sergisi 
236
3.6.2.51. Koç Holding/Aygaz Ev Kazalarına Karşı Uyarıyor Projesi 
236
3.6.2.52. Efes 
238
3.6.2.53. Dedeman Holding 
239
3.6.2.54. Egebank 
240
3.6.2.55. Demirbank 
240
3.6.2.56. İş Bankası 
243
3.6.2.57. Fa Fantastik Tour’98 Projesi 
244
3.6.2.58. Viking Kağıt Lily ve Senso Temizlik Kağıtları Tüketici Kampanyası 
244
3.6.2.59. Akzo Nobel Kemipol Yaz Kampanyası 
245
4. BÖLÜMTÜRKİYE’DEKİ HALKLA İLİŞKİLER UYGULAMALARININ TESPİTİNE YÖNELİK BİR UYGULAMA
4.1. ARAŞTIRMA VE YÖNTEM 
247
4.1.1. Sorun 
247
4.1.2. Amaç 
247
4.1.3. Yöntem 
248
4.1.3.1. Araştırma Modeli 
248
4.1.3.2. Evren ve Örneklem 
249
4.1.3.3. Veriler ve Toplanması 
250
4.1.3.4. Verilerin Çözümü ve Yorumlanması 
254
4.2. Bulgular 
256
4.2.1 Araştırma Sonuçları 
256
4.2.1.1. Belge Tarama 
256
4.2.1.2. İçerik Analizi 
258
4.2.1.2.1.Kurum Haberleri İçerik Analizi 
258
4.2.1.2.1.1. Gazete Haber Dağılımları 
258
4.2.1.2.1.2. Yıllara Göre Haber Dağılımları 
258
4.2.1.2.1.3. Yirmi Yıllık Periyotlarda Haber Dağılımları 
259
4.2.1.2.1.4. Aylara Göre Haber Dağılımları 
259
4.2.1.2.1.5. Sayfa Numaralarına Göre Haber Dağılımları 
259
4.2.1.2.1.6. Ürün veya Hizmet Kategorisine Göre Haber Dağılımları 
260
4.2.1.2.1.7. Sektörlere Göre Haber Dağılımları 
260
4.2.1.2.1.8. Anakategorilere Göre Haber Dağılımları 
261
4.2.1.2.1.9. Etkinlik Kategorisinin Unsurları 
262
4.2.1.2.1.10. Toplantı Kategorisinin Unsurları 
263
4.2.1.2.1.11. Açılış Kategorisinin Unsurları 
264
4.2.1.2.1.12. Kutlama Kategorisinin Unsurları 
265
4.2.1.2.1.13. Gelişme Kategorisinin Unsurları 
265
4.2.1.2.1.14. Değişiklik Kategorisinin Unsurları 
266
4.2.1.2.1.15. Ekonomik Kategorisinin Unsurları 
266
4.2.1.2.1.16. Görüş Kategorisinin Unsurları 
267
4.2.1.2.1.17. Ek Hizmet Kategorisinin Unsurları 
267
4.2.1.2.1.18. Kampanya Kategorisinin Unsurları 
268
4.2.1.2.1.19. Verilerin Çarpraz Karşılaştırılması 
269
4.2.1.2.1.19.1. Yıllara Göre Sektörün Dağılımları 
269
4.2.1.2.1.19.2. Yıllara Göre Ürün veya Hizmet Üreten Kurumların Dağılımları 
272
4.2.1.2.1.19.3. Ürün veya Hizmete Göre Ana Kategorilerin Dağılımları 
272
4.2.1.2.1.19.4. Ana Kategorilerin Yıllara Göre Dağılımları 
274
4.2.1.2.1.19.5. Etkinlik Kategorilerinin Yıllara Göre Dağılımları 
277
4.2.1.2.2. Kamu (Siyasal İktidar Aktörleri) Haberlerinin İçerik Analizi 
279
4.2.1.2.2.1. Gazete Haber Dağılımları 
280
4.2.1.2.2.2. Yirmi Yıllık Periyotlarda Haber Dağılımları 
280
4.2.1.2.2.3. Aylara Göre Haber Dağılımları 
280
4.2.1.2.2.4. Sayfa Numaralarına Göre Haber Dağılımları 
280
4.2.1.2.2.5. Siyasal iktidar Aktörlerine Göre Haber Dağılımları 
280
4.2.1.2.2.6. Anakategorilere Göre Haber Dağılımları 
281
4.2.1.2.2.7. Etkinlik Kategorisinin Unsurları 
281
4.2.1.2.2.8. Toplantı Kategorisinin Unsurları 
282
4.2.1.2.2.9. Değişiklik Kategorisinin Unsurları 
283
4.2.1.2.2.10. Ekonomik Kategorisinin Unsurları 
283
4.2.1.2.2.11. Ek Hizmet Kategorisinin Unsurları 
284
4.2.1.2.2.12. Yayın Kategorisinin Unsurları 
284
4.2.1.2.2.13. İç ve Dış Uygulama Kategorisinin Unsurları 
285
4.2.1.2.2.14. Personel ve Üye Kategorisinin Unsurları 
285
4.2.1.2.2.15. Gezi Kategorisinin Unsurları 
286
4.2.1.2.2.16. Verilerin Çarpraz Karşılaştırılması 
286
4.2.1.2.2.16.1. Yıllara Göre Siyasal İktidar Aktörleri 
286
4.2.1.2.2.16.2. Siyasal İktidar Aktörlerine Göre Ana Kategorilerin Dağılımları 
287
4.2.1.2.2.16.3. Yıllara Göre Ana Kategorilerin Dağılımları 
289
4.2.1.2.2.16.4. Yıllara Göre Etkinlik Kategorilerinin Dağılımları 
291
4.2.1.2.2.16.5. Siyasal İktidar Aktörlerinin Etkinlik Kategorilerine Göre Dağılımları 
292
4.2.1.3. Derinlemesine Görüşme 
292
4.2.1.4. Genel Nitel Sonuç ve Tartışma 
296
SONUÇ 
299
EKLER
Ek 1: Basında Şapka Devrimi Örnek Haberler 
313
EK 2: Kurumların Halkla İlişkiler Uygulamalarının Grunig ve Hunt’ın Ortaya Attığı Özellikler Üzerinden Tablolaştırılması 
317
Kaynakça 
339
Kavram Dizini 
355