Sözleşmeli Personel

Osmanlı döneminde kamu hizmetinde görev almak, hayatını Devletin kendisine sağladığı imkanlarla idame ettirmek teb anın önceliği olmuştur. Bu gelenek Cumhuriyetin ilk yıllarında da devam etmiş, kamu hizmetlerinde istihdam edilen personel, kendilerine sağlanan mali ve sosyal haklar yönünden toplum içinde saygın bir yere sahip olmuştur.

Bu tablo günümüzde de değişmemiş; aksine, yaşanan ekonomik krizler Devleti en büyük işveren haline getirmiştir. Devlet memurluğunun işsizliğe çare olarak görülmesi ise, kamu personelinin sayısının gittikçe artması sonucunu doğurmuştur.

Özellikle II. Dünya savaşından sonra yaşanan krizler Devleti sadece düzenleme/denetleme yapan değil, aktif olarak ekonominin içinde yer almasını gerektiren bir pozisyona itmiştir. Bunun sonucu olarak da Devlet, ekonomik kuruluşlar oluşturmak ve bunları bizzat işletmek durumunda kalmıştır. İşte KİT leri doğuran bu gerekçe aynı zamanda kamudaki istihdam patlamasının da nedeni olmuştur.

Kamu hizmetlerinin çeşitliliği ve değişkenliği ise Devletin, kamu hizmetlerinin görülmesinde değişik statülere tabi personel rejiminin oluşmasına sebep olmuştur. Kamu hizmet ve faaliyetlerinde görev alanların yürüttükleri işler, nitelik itibariyle birbirinden farklı olduğu için, idare ile istihdam edilen personel arasındaki ilişkiler de ayrı özellikler göstermektedir. Bu ayrı özellikler kamu personelinin, hizmete alınması ve istihdam edilmesinde değişik statülerin doğmasına yol açmıştır. Bu durum ise benzer işi yapan kamu görevlilerinin farklı statülerde olması tablosunu ortaya çıkarmıştır.

Son dönemlerde Devletin kamu hizmetini yürüten değil, düzenleyen/denetleyen konuma gelmesi kamu hizmetlerinin görülmesinde devamlı bir istihdamdan ziyade, ihtisas gerektiren ve süreklilik arzetmeyen işlerde sözleşme ile personel istihdam etmesi uygulamasına başlamıştır.

Dört bölümden oluşan çalışmanın konusu sözleşmeli personel istihdamıdır. Çalışmanın birinci bölümünde sözleşmeli personelin tanımı ve uygulamanın tarihi gelişimi anlatılmaya çalışılarak çerçeve düzenlemeler üzerinde durulmuştur. İkinci bölümde –kamu hizmeti–, –idarenin sözleşmeleri–, –kamu görevlisi– kavramları üzerine açıklamalar yapılmaya çalışılmış;

Üçüncü bölümde konunun hukuk devleti açısından ve Anayasa açısından değerlendirmesi yapılarak uyuşmazlıklarda görevli yargı yeri üzerinde durulmuş, konuyla ilgili yargı kararlarına yer verilmiştir. Dördüncü bölümde, sözleşmeli personelin işe alınması, mali ve sosyal hakları, çalışma saatleri, izinleri ve değerlendirilmesi üzerinde durulmuştur.