Öğretide ve Uygulamada İddianame ve İddianamenin İadesi Son Mevzuat Değişiklikleri ve Yeni Yargıtay Kararları Işığında (6763 ve 7188 sayılı Kanun Değişikliklerine Göre Güncellenmiş) Özkan Gültekin  - Kitap
Öğretide ve Uygulamada

İddianame ve İddianamenin İadesi

Son Mevzuat Değişiklikleri ve Yeni Yargıtay Kararları Işığında (6763 ve 7188 sayılı Kanun Değişikliklerine Göre Güncellenmiş)

2. Baskı, 
Mayıs 2021
Kitabın Detayları
Dili:
Türkçe
Ebat:
16x24
Sayfa:
434
Barkod:
9789750269196
Kapak Türü:
Karton Kapaklı
Kitabın Fiyatı:
545,00
İndirimli (%78):
120,00
Stoktan hemen gönderilir.
Diğer Baskılar
1. baskı
Nisan 2011
420,00
15,00 (%96)
Kitabın Açıklaması
1 Haziran 2005 tarihinde yürürlüğe giren 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu'ndaki en önemli yeniliklerden biri, hiç şüphesiz iddianamenin iadesi kurumuna yer verilmesidir.
İddianamenin iadesi sayesinde dosya tekemmül ettirilmeden kamu davası açılamayacak, deliller soruşturma evresinde toplanacak; aksi durumda mahkeme bizzat kendisi delil toplayıp eksiklikleri tamamlama yerine iddianameyi Cumhuriyet başsavcılığına iade edecektir.
Bu çalışmada; kamu davasını açan belge olan iddianame, iddianamenin unsurları, iddianamenin düzenlenmesinde dikkat edilecek hususlar, önödeme, uzlaştırma ve seri muhakeme usulü, iddianamenin şekli ve maddî unsurları ile iddianamenin iadesi baştan sona irdelenmiş, konu ile ilgili tüm literatür taranmış, önemli ya da sorunlu görülen hususlar tespit edilmiş olup, bunların yanında ilgisi nedeniyle birçok ceza muhakemesi ilkesine, kurumuna ve kavramına ayrıntılı olarak yer verilmiştir. Bunların yanında, eser 6763 ve 7188 sayılı Kanun değişikliklerine göre yeniden güncellenmiştir.
Türk Ceza Muhakemesi Hukuku tarihinde alanında ilk araştırma ve inceleme niteliğine haiz olan bu eserde; "İddianame ve İddianamenin İadesi" konusu, ceza muhakemesindeki işlevi ve düzenleniş biçimiyle birlikte hem teorik hem de uygulamaya dönük bir şekilde irdelenerek, üniversitelerin ceza ve ceza usul hukuku kürsülerinde görev yapan araştırmacılara, muhakeme evresinde bu uyuşmazlıklara bakacak olan hâkimlere ve iddianame tanzim etmekle görevli Cumhuriyet savcılarına, şüphelilere, şüpheli müdafilerine, mağdurlara ve mağdur vekillerine yardımcı olması düşüncesi ile ayrıntılı ve sistematik bir şekilde incelenmiştir. Bu yapılırken de uygulamada kurumun amacına uygun bir şekilde işlerliğine katkıda bulunmak için gözleme ve deneyime dayalı çözüm önerilerinde, mevzuatın geliştirilmesine katkı için de çeşitli eleştirilerde ve değerlendirmelerde bulunulmuştur. Bu bağlamda; önemine binaen konu ile ilgili yeni Yargıtay kararlarına ve uygulamada konu ile ilgili seçilmiş karar örneklerine yer verilmiştir.
Kitabın bu baskısında; "Konu ile İlgili Yeni Yargıtay Kararları ve Uygulamada Konu ile İlgili Seçilmiş Karar Örnekleri" başlığı, dördüncü bölüm olarak yeniden düzenlenmiştir. Bu bölümde; yeni Yargıtay kararları ile -okuyucudan gelen talep doğrultusunda- uygulamada konu ile ilgili seçilmiş ilk derece mahkemesinin iddianamenin iadesi karar örneklerine ve Cumhuriyet başsavcılıklarınca yapılan itiraz kanun yolu dilekçe örneklerine, bu itirazlar üzerine mahkemelerce verilen itirazın kabulü ya da reddine dair karar örneklerine yer verilmiştir. Keza; konuya ilişkin yeni yayınlar ile kitaplar ve makaleler tekrar taranarak konunun ilgili kısımlarına işlenmiş yani kitap güncellenmiştir.
Ayrıca kitabın "İçindekiler" bölümünde konu ile ilgili Yargıtay kararlarının özetleri başlık hâlinde verilerek, okuyucunun aramış olduğu Yargıtay kararına daha çabuk ulaşması amaçlanmıştır.
Kitabın Konu Başlıkları
.
İddianame ve İddianame Yerine Geçen Belgeler
.
İddianamenin Düzenlenmesinde Dikkat Edilecek Hususlar
.
İddianamenin İncelenmesi ve Değerlendirilmesi
.
İddianamenin Kabulü Kararının Niteliği ve Sonuçları
.
İddianamenin İade Edilemeyeceği Hâller ve Kısmen İade Edilip Edilemeyeceği Sorunu
.
İddianamenin Kabulünde ve İadesinde Hâkim
.
Mahkeme Açısından İhsas–ı Rey Durumu
.
İddianamenin İadesi Kararına Karşı İtiraz Kanun Yolu ve Kanun Yararına Bozma
.
Ön ödeme, Uzlaştırma ve Seri Muhakeme Usulü ile İddianamenin İadesi Arasındaki İlişki
.
Soruşturma veya Kovuşturma Yapılması İzne veya Talebe Bağlı Suçlarda İddianamenin İadesi
.
Seri Muhakeme Usulünün Kabulü Hâlinde Düzenlenen Talepnamenin İadesinin Mümkün Olup Olmaması
.
İddianamenin İadesine İlişkin Yeni Yargıtay Kararları
.
İddianamenin İadesine, İtiraza, İtirazın Kabulüne ya da Reddine İlişkin Seçilmiş Karar Örnekleri
Kitabın İçindekileri
Sunum 
7
Kısaltmalar 
27
GİRİŞ
I. KONU 
31
II. AMAÇ VE KAPSAM 
35
III. PLÂN VE METOT 
36
Birinci Bölüm
İDDİA MAKAMI
§1. CUMHURİYET SAVCILIĞI 
39
I. GENEL OLARAK 
39
II. TARİHSEL GELİŞİMİ 
42
A. Genel Olarak 
42
B. Batı Hukuklarında 
42
C. Türk Hukukunda 
43
III. CUMHURİYET SAVCILIĞININ HUKUKİ NİTELİĞİ 
45
A. Genel Olarak 
45
B. Öğretide Konunun Tartışılması 
46
C. Ara Değerlendirme 
47
IV. CUMHURİYET SAVCILIĞININ VE CUMHURİYET SAVCISININ TANIMI 
50
V. CUMHURİYET SAVCISININ GÖREVLERİ VE YETKİSİ 
52
A. Genel Olarak 
52
B. Cumhuriyet Savcısının Görevleri 
53
1. Cumhuriyet Savcısının Yargıya İlişkin Görevleri 
53
a. Soruşturma Görevi 
53
b. Kamu Davasını Açma ve Yürütme Görevi 
57
aa. Ceza Davasını Açma ve Yürütme Görevi 
57
bb. Hukuk Davasını Açma ve Yürütme Görevi 
62
aaa. Genel Olarak 
62
bbb. 4721 Sayılı Türk Medeni Kanunu’nda Belirtilen Görevleri 
62
ccc. 5490 Sayılı Nüfus Hizmetleri Kanunu’nda Belirtilen Görevleri 
62
ddd. 2821 Sayılı Sendikalar Kanunu’nda Belirtilen Görevleri 
63
eee. Cumhuriyet Savcısının Katıldığı Hukuk Davalarında Kanun Yollarına Başvurma Yetkisi 
63
c. Koruma Tedbirlerine Başvurma Görevi 
63
d. Kanun Yollarına Başvurma Görevi 
64
2. Cumhuriyet Savcısının İnfaza İlişkin Görevleri 
65
a. Cezaların İnfazı ve Kontrolü 
65
b. Hapis Cezasının İnfazının Ertelenmesi 
66
c. Hükümlülerin Ceza İnfaz Kurumlarına Kabul İşlemleri 
66
3. Cumhuriyet Savcısının Denetime İlişkin Görevleri 
67
a. Ceza İnfaz Kurumunun Denetimi 
67
b. Noterlerin Denetimi 
67
c. İcra ve İflas Dairelerinin Denetimi 
68
d. Adalet Emanet Dairesinin Denetimi 
68
e. Kalemin ve Mahkeme Veznesinin Denetimi 
68
4. Cumhuriyet Savcısının İdarî Görevleri 
68
5. Cumhuriyet Savcısının Adli Kolluk Amiri Olmasından Kaynaklanan Görevleri 
69
6. Cumhuriyet Savcısının Kanunlarla ve Cumhuriyet Başsavcısı Tarafından Verilen Diğer Görevlerin Yerine Getirilmesi Görevi 
73
C. Cumhuriyet Savcısının Yetkisi 
73
§2. CUMHURİYET BAŞSAVCILIĞI TEŞKİLÂTI 
74
I. ADLİ YARGI İLK DERECE MAHKEMELERİNDE CUMHURİYET BAŞSAVCILIĞI 
74
A. 1 Haziran 2005 Tarihinden Önceki Dönem 
74
B. 1 Haziran 2005 Tarihinden Sonraki Dönem 
74
1. Genel Olarak 
74
2. Cumhuriyet Başsavcılığı Teşkilatı ve Cumhuriyet Başsavcılığının Görevleri 
75
3. Cumhuriyet Başsavcılığı Teşkilatının Tekliği, Bütünlüğü ve Bölünmezliği 
75
4. Cumhuriyet Başsavcısının Görevleri ve Yetkileri 
77
a. Gözetim ve Denetim Yetkisi 
77
b. Sicil Fişi/Başarı Bildirim Formu Düzenleme Yetkisi 
77
c. İş Bölümü Yapma Yetkisi 
78
d. “Görüldü” Yapma Yetkisi 
79
aa. Genel Olarak 
79
bb. Uygulamada “Görüldü” İşlemi 
80
cc. Yargıtay’a Göre “Görüldü” İşlemi 
80
dd. Ara Değerlendirme 
82
e. Yerel Düzeyde Adalet Bakanlığını Temsil Etme Yetkisi 
82
f. Kaymakamlar ile İlgili Soruşturma Yapma Yetkisi 
83
g. 5018 Sayılı Kanun’dan Doğan “Harcama Yetkilisi” Görevini İfa Yetkisi 
83
h. Diğer Görev ve Yetkileri 
83
II. BÖLGE ADLİYE MAHKEMELERİNDE CUMHURİYET BAŞSAVCILIĞI 
84
III. YARGITAY CUMHURİYET BAŞSAVCILIĞI 
85
İkinci Bölüm
İDDİANAME
§1. İDDİANAME 
89
I. GENEL OLARAK 
89
II. KAVRAM 
90
§2. İDDİANAMENİN DÜZENLENMESİ VE İDDİANAME YERİNE GEÇEN BELGELER 
92
I. İDDİANAMENİN DÜZENLENMESİ 
92
A. Genel Olarak 
92
B. İddianamenin Düzenlenmesinde Dikkat Edilecek Hususlar 
95
II. İDDİANAME YERİNE GEÇEN BELGELER 
100
A. Genel Olarak 
100
B. İddianame Yerine Geçen Belgelerin Mevzuatımızdaki Yeri ve Etkileri 
100
C. İddianame Yerine Geçen Belgelerin Neler Olduğu ve Bu Belgelerin Unsurları 
102
1. Genel Olarak 
102
2. Kabahatler Kanunu’nda Düzenlenen Başvuru Dilekçesi 
102
3. Yüce Divan Sıfatıyla Anayasa Mahkemesine Açılan Davalardaki Sevk Yazıları 
102
4. 2547 Sayılı Yükseköğretim Kanunu’na Göre Verilen Lüzum–u Muhakeme Kararları 
103
5. İcra Ceza Mahkemesine Verilen Şikâyet Dilekçesi 
105
D. İddianame Yerine Geçen Belgelerin İade Edilip Edilemeyeceği Sorunu 
106
E. Öğretide Konunun Tartışılması 
108
F. Konuya İlişkin Çözüm Önerisi ve Genel Bir Değerlendirme 
109
§3. İDDİANAMENİN UNSURLARI 
110
I. GENEL OLARAK 
110
II. İDDİANAMENİN ŞEKLÎ UNSURLARI 
112
A. Şüphe 
112
1. Genel Olarak 
112
2. Şüphenin Tanımı 
112
3. Ceza Muhakemesi Hukukunda Şüphe 
113
4. Ceza Muhakemesi Hukukunda Şüphenin Önemi 
113
5. Şüphenin Değerlendirilmesi ve Dereceleri 
114
a. Genel Olarak 
114
b. Basit Şüphe (Başlangıç Şüphesi) 
115
c. Makul Şüphe 
117
d. Yeterli Şüphe 
121
aa. Genel Olarak 
121
bb. Yeterli Şüphe–Cumhuriyet Savcısı İlişkisi 
121
cc. Yeterli Şüphe–Yeterli Delil İlişkisi 
122
dd. Yeterli Şüphe–“Şüpheden Sanık Yararlanır İlkesi (İn Dubio Pro Reo)” İlişkisi 
126
aaa. Genel Olarak 
126
bbb. Roma Hukukunda Durum 
127
ccc. İslâm Hukukunda Durum 
127
ddd. Osmanlı Hukukunda Durum 
129
eee. Cumhuriyet Dönemi Türk Hukukunda Durum 
129
fff. Yargıtay Uygulaması 
130
ggg. Doktrinin Görüşü 
131
hhh. “Şüpheden Sanık Yararlanır İlkesi (İn Dubio Pro Reo)” Soruşturma Evresinde Uygulanabilir mi? 
131
iii. “Şüpheden Sanık Yararlanır İlkesi (İn Dubio Pro Reo)” Ara Muhakeme Evresinde Uygulanabilir mi? 
133
ee. Yeterli Şüphe–İddianamenin İadesi Kurumu İlişkisi 
133
ff. Ara Değerlendirme 
134
e. Kuvvetli Şüphe 
135
f. Somut Delillere Dayanan Kuvvetli Şüphe 
140
B. Görevli ve Yetkili Mahkeme 
141
1. Genel Olarak 
141
2. Mahkemenin Yapacağı İnceleme 
147
a. İddianamenin Görevli (Madde Bakımından Yetkili) Mahkemeye Verilip Verilmediğinin Tespiti 
147
b. İddianamenin Yetkili (Yer Bakımından Yetkili) Mahkemeye Verilip Verilmediğinin Tespiti 
147
3. Kişi Bakımından Yetki Kurallarına Uyulup Uyulmadığının Tespiti 
147
C. Şüphelinin Kimliği 
148
1. Genel Olarak 
148
2. Şüphelinin Kimliği ile İlgili Yargıtay Kararları 
148
3. Şüphelinin T.C. Kimlik Numarası 
148
4. Şüphelinin T.C. Kimlik Numarası Hakkındaki Doktrinin Görüşü 
150
5. İddianamenin Değerlendirilmesi Aşamasında Şüphelinin Öldüğü Mahkeme Tarafından Tespit Edilirse Ne Yapılmalıdır? 
150
6. Ara Değerlendirme 
151
D. Şüphelinin Müdafii 
152
1. Genel Olarak 
152
2. Müdafi Kavramı 
153
3. Müdafinin Adresi ve Kayıtlı Olduğu Baro İsmi 
153
4. Şüpheli/Sanık ile Müdafi Arasındaki İlişki 
154
5. Müdafilik Sistemleri 
154
6. Ara Değerlendirme 
155
E. Maktul, Mağdur veya Suçtan Zarar Görenin Kimliği 
158
1. Genel Olarak 
158
2. Maktul Kavramı 
158
3. Mağdur Kavramı 
159
4. Suçtan Zarar Gören Kavramı 
160
5. CMK’da Mağdur Haklarına Genel Bir Bakış 
160
6. Ara Değerlendirme 
161
F. Mağdurun veya Suçtan Zarar Görenin Vekili veya Kanunî Temsilcisi 
161
1. Genel Olarak 
161
2. Vekil Kavramı 
161
G. Açıklanmasında Sakınca Bulunmaması Hâlinde İhbarda Bulunan Kişinin Kimliği 
162
1. Genel Olarak 
162
2. İhbar Kavramı 
162
3. İhbar ile Şikâyet Arasındaki Farklar 
162
4. İhbarın Usulü 
163
H. Şikâyette Bulunan Kişinin Kimliği 
163
1. Genel Olarak 
163
2. Şikâyet Kavramı 
164
3. Şikâyete Bağlı Suç Kavramı 
164
4. Şikâyet Süresi 
165
5. Şikâyet Hakkının Kullanımında Yetkili Kimse 
165
6. Şikâyet Hakkının Özellikleri 
166
7. Şikâyet Hakkının Kullanımı 
166
8. Şikâyet Hakkının Yapılabileceği Makam 
167
9. Şikâyet–Temyiz Kudreti İlişkisi 
167
10. “Şikâyetten Vazgeçme” ile “Şikâyetin Geri Alınması” Kavramları 
168
11. Ara Değerlendirme 
172
İ. Şikâyetin Yapıldığı Tarih 
172
1. Genel Olarak 
172
2. Şikâyet Hakkının Başlangıcı 
173
3. Şikâyet Süresinin Niteliği 
173
J. Yüklenen Suç ve Uygulanması Gereken Kanun Maddeleri 
174
1. Genel Olarak 
174
2. “Sevk Maddeleri” Kavramı 
174
3. Ek İddianame Düzenlenmesi Sorunu 
176
4. Güvenlik Tedbirlerinin Uygulanmasını Talep Etme 
178
5. Yargılama Giderlerinin Uygulanmasını Talep Etme 
179
6. Ara Değerlendirme 
179
K. Yüklenen Suçun İşlendiği Yer, Tarih ve Zaman Dilimi 
181
1. Genel Olarak 
181
2. Yüklenen Suçun İşlendiği Yer 
181
3. Yüklenen Suçun İşlendiği Tarih ve Zaman Dilimi 
182
4. Suç Tarihinin “Gün, Ay ve Yıl” Olarak Belirlenemediği Durumlarda Ne Yapılmalıdır? 
184
5. Suç Tarihi ve Zaman Diliminin Doğru Tespitinin Önemi 
185
6. Ara Değerlendirme 
185
L. Suçun Delilleri 
186
1. Genel Olarak 
186
2. Delilin Tanımı ve Soruşturma Evresinde Delil Toplamanın Önemi 
186
3. “Vasıtasızlık İlkesi” Bağlamında Delil 
188
4. CMK’da Delil 
188
5. Delillerin Toplanmasında Koruma Tedbirlerine Başvurma 
189
6. Delillerin İddianamede Gösterilmesi 
189
7. Suçun Sübûtuna Doğrudan Etki Edecek Mevcut Bir Delil İbaresi 
190
8. Modern Ceza Hukuku ve Delil Yasakları 
192
9. Ara Değerlendirme 
194
M. Şüphelinin Tutukluluk ve Gözaltı Durumu 
195
1. Genel Olarak 
195
2. Tutuklamanın Tanımı ve Amacı 
195
3. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinde Tutuklama 
196
4. Uygulamada Tutuklama 
197
5. Yakalama, Gözaltına Alma ve Nezarethanenin Tanımı 
197
6. Uygulamada Yakalama ve Gözaltına Alma 
199
a. Genel Olarak 
199
b. Gözaltı Süresi 
199
c. Gözaltı Süresinin Kullanımı 
200
d. Nezarethane ve İfade Alma Odalarının Denetimi 
200
7. Tutuklama ile Kuvvetli Şüphe İlişkisi 
201
8. Tutuklama Kararının Verilmesi 
201
9. Tutuklulukta Geçecek Süreler 
201
10. Tutukluluk Hâlinin Gözden Geçirilmesi 
202
11. Tutuklama Yasağı 
203
12. Adli Tatilde Tutuklu İşler 
203
13. Mahsup 
203
a. Genel Olarak 
203
b. Tanım 
204
c. Hükmedilen Cezadan Mahsup 
204
d. Şahsî Hürriyeti Sınırlama Sonucunu Doğuran Hâller 
205
e. Mahsup İşlemini Yapacak Merci 
205
14. Koruma Tedbirleri Nedeniyle Tazminat İstemi 
206
15. Ara Değerlendirme 
207
III. İDDİANAMENİN MADDİ UNSURLARI 
209
A. Yüklenen Suçu Oluşturan Olayların Mevcut Delillerle İlişkilendirilmesi 
209
B. Şüphelinin Sadece Aleyhine Olan Hususların Değil Lehine Olan Hususların da Belirtilmesi 
213
C. Uygulanması Talep Edilen Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin Belirtilmesi 
216
D. Cumhuriyet Savcısının İmzası ve Cumhuriyet Başsavcılığının Mührü 
216
1. Cumhuriyet Savcısının İmzası 
216
2. Cumhuriyet Başsavcılığının Mührü 
219
Üçüncü Bölüm
İDDİANAMENİN İADESİ
§1. İDDİANAMENİN İNCELENMESİ 
221
I. İDDİANAMENİN MAHKEMEYE VERİLMESİ VE İNCELENMESİ 
221
II. İDDİANAMEYİ İNCELEYECEK MAKAM 
221
III. İDDİANAMENİN İNCELENME SÜRESİ 
222
A. İncelenme Süresi 
222
B. Sürenin Başlangıcı 
223
C. Sürenin Niteliği 
226
1. Genel Olarak 
226
2. Niteliğine Göre Süreler 
226
a. Hak Düşürücü Süre 
226
b. Koruyucu Süre 
226
c. Düzenleyici Süre 
227
4. Ara Değerlendirme 
228
IV. İDDİANAMENİN İNCELENME ŞEKLİ 
231
A. Şekil (CMK’nın 170’inci Maddesinin 3’üncü Fıkrasındaki Unsurlar) Yönünden Yapılan İnceleme 
231
B. Maddi (CMK’nın 170’inci Maddesinin 3’üncü Fıkrası Dışında Kalan Diğer Fıkralardaki) Unsurlar Yönünden Yapılan İnceleme 
232
1. Genel Olarak 
232
2. İddianamede Yüklenen Suçu Oluşturan Olayların Mevcut Delillerle İlişkilendirilerek Açıklanıp Açıklanmadığının Tespiti Yönünden Yapılan İnceleme 
232
3. İddianamenin Sonuç Kısmında Şüphelinin Sadece Aleyhine Olan Hususların Değil Lehine Olan Hususların da İleri Sürülüp Sürülmediğinin Tespiti Yönünden Yapılan İnceleme 
233
4. İddianamenin Sonuç Kısmında İşlenen Suç Dolayısıyla Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin Uygulanmasının İstenip İstenmediğinin Tespiti Yönünden Yapılan İnceleme 
234
C. Suçun Sübûtuna Doğrudan Etki Edecek Mevcut Bir Delilin Toplanıp Toplanmadığının Tespiti Yönünden Yapılan İnceleme 
235
D. Önödemeye veya Uzlaştırmaya ya da Seri Muhakeme Usulüne Tâbi Olduğu Soruşturma Dosyasından Açıkça Anlaşılan İşlerde Önödeme veya Uzlaştırma ya da Seri Muhakeme Usulünün Uygulanıp Uygulanmadığının Tespiti Yönünden Yapılan İnceleme 
237
1. Genel Olarak 
237
2. Önödeme Usulünün Uygulanıp Uygulanmadığının Tespiti Yönünden Yapılan İnceleme 
237
a. Önödeme Kavramı ve Tanımı 
237
b. Önödeme ile İlgili Madde 
240
c. Önödeme Kurumunun Hukuki Niteliği 
240
d. Soruşturma Evresinde Önödeme ve Uygulaması 
241
e. Kovuşturma Evresinde Önödeme ve Uygulaması 
242
aa. Genel Olarak 
242
bb. Cumhuriyet Savcısının Yanılgısı Sonucu Kamu Davasının Açılması Hâlinde Söz Konusu Olan Önödeme 
244
cc. Kovuşturma Evresinde Suçun Nitelik Değiştirmesi Nedeniyle Yapılan Önödeme 
245
dd. Özel Kanun Hükümleri Gereğince İşin Doğrudan Doğruya Mahkemeye İntikal Ettiği Hâllerde Söz Konusu Olan Önödeme 
245
3. Uzlaştırma Usulünün Uygulanıp Uygulanmadığının Tespiti Yönünden Yapılan İnceleme 
246
a. Uzlaştırma Kavramı ve Tanımı 
246
b. Uzlaşma mı, Uzlaştırma mı? 
248
c. Uzlaştırma Kurumunun Amacı 
249
d. Uzlaştırma–Onarıcı Adalet İlişkisi 
250
e. Uzlaştırma ile İlgili Maddeler 
250
f. Uzlaştırma Kurumunun Hukuki Niteliği 
250
g. Soruşturma Evresinde Uzlaştırma ve Uygulaması 
253
h. Kovuşturma Evresinde Uzlaştırma ve Uygulaması 
257
aa. Genel Olarak 
257
bb. Suçun Hukuki Niteliğinin Değişmesi Nedeniyle Uzlaştırma Kapsamında Olduğunun Kovuşturma Evresinde Anlaşılması 
258
cc. Suçun Uzlaştırmaya Tâbi Olduğunun İlk Olarak Kovuşturma Evresinde Anlaşılması 
260
dd. Davanın İddianame Düzenlenmeksizin Açılması Nedeniyle Daha Önce Uzlaştırma Hükümlerinin Uygulanamamış Olması 
260
ee. Dava Açıldıktan Sonra Kanun Değişikliği Nedeniyle Kovuşturma Evresinde Suçun Uzlaştırma Kapsamına Girmesi 
261
ff. Soruşturma Evresinde Taraflara Ulaşılamaması Nedeniyle Uzlaştırma Teklifinde Bulunulmadan Kamu Davasının Açılması 
262
i. Uzlaştırma ile Önödeme Kurumlarının Karşılaştırılması 
262
aa. Uzlaştırma ile Önödeme Kurumlarının Benzerlikleri 
262
bb. Uzlaştırma ile Önödeme Kurumlarının Farklılıkları 
263
cc. Uzlaştırma ile Önödeme Kurumlarının Yarışması 
264
4. Seri Muhakeme Usulünün Uygulanıp Uygulanmadığının Tespiti Yönünden Yapılan İnceleme 
265
a. Seri Muhakeme Usulü Kavramı ve Tanımı 
265
b. Seri Muhakeme Usulü Kurumunun Amacı 
265
c. Seri Muhakeme Usulünün Sui Generis (Kendine Özgü) Niteliği 
266
d. Seri Muhakeme Usulü ile İlgili Madde 
266
e. Seri Muhakeme Usulü ile İlgili Madde Gerekçesi 
269
f. Seri Muhakeme Usulünün Yürürlük Tarihi 
272
g. Seri Muhakeme Usulü Kurumuna İlişkin Temel İlkeler 
273
h. Seri Muhakeme Usulü Kapsamındaki Suçlar 
274
i. Seri Muhakeme Usulünün Uygulanma Koşulları 
275
aa. Genel Olarak 
275
bb. Soruşturma Evresi Sonunda Uygulanması Koşulu 
275
cc. Kamu Davasının Açılmasının Ertelenmesi Kararının Verilmemesi Koşulu 
276
dd. Suçun Katalog Suçlardan Olması Koşulu 
277
ee. Kamu Davasının Açılması İçin Yeterli Şüphenin Bulunması Koşulu 
277
ff. Kovuşturma Engelinin Bulunmaması Koşulu 
278
gg. Şüphelinin Müdafii Huzurunda Seri Muhakeme Usulünün Uygulanmasını Kabul Etmesi Koşulu 
278
hh. 01/01/2020 Tarihi İtibarıyla Kovuşturma Evresine Geçilmiş, Hükme Bağlanmış veya Kesinleşmiş Dosyalarda Seri Muhakeme Usulünün Uygulanmayacağı Koşulu 
280
j. Seri Muhakeme Usulünün Uygulanamayacağı Hâller 
280
aa. Genel Olarak 
280
bb. Suçun İştirak Hâlinde İşlenmesi Durumunda Şüphelilerden Birinin Bu Usulün Uygulanmasını Kabul Etmemesi Hâli 
280
cc. Yaş Küçüklüğü ve Akıl Hastalığı ile Sağır ve Dilsizlik Hâlleri 
281
dd. Şüphelinin Mazeretsiz Olarak Cumhuriyet Savcısının Davetine İcabet Etmemesi, Resmî Mercilere Beyan Edilmiş Olup da Soruşturma Dosyasında Yer Alan Adreste Bulunmama veya Yurt Dışında Olma ya da Başka Bir Nedenle Şüpheliye Ulaşılamaması Hâlleri 
281
ee. Şüphelinin Talebi Hâlinde Teklifi Değerlendirmesi İçin Şüpheliye Bir Ayı Aşmamak Üzere Makul Bir Süre Verilmesine Rağmen, Şüphelinin Mazereti Olmaksızın Belirlenen Süre İçinde Gelmemesi veya Bu Usulün Uygulanmasını Kabul Etmediğini Bildirmesi Durumu 
281
k. Seri Muhakeme Usulü–İddianamenin İadesi İlişkisi 
281
l. Seri Muhakeme Usulünde Talepname 
282
aa. Genel Olarak 
282
bb. Talepnamenin Tanımı 
283
cc. Talepnamede Bulunması Gereken Unsurlar 
283
dd. Talepnamenin İncelenmesi 
284
ee. Talepnamenin İadesi Mümkün müdür? 
284
E. Soruşturma veya Kovuşturma Yapılması İzne veya Talebe Bağlı Olan Suçlarda İzin Alınmaksızın veya Talep Olmaksızın Düzenlenen İddianamenin Tespiti Yönünden Yapılan İnceleme 
286
1. Genel Olarak 
286
2. İlgili Madde 
287
3. İlgili Madde Gerekçesi 
287
4. İzin ve Talep Kavramları 
287
a. İzin Kavramı 
287
b. Talep Kavramı 
288
5. İzne veya Talebe Bağlı Olan Suçlarda İznin Alınmasının ve Talebin Gerçekleşmesinin Önemi 
289
§2. İDDİANAMENİN DEĞERLENDİRİLMESİ 
290
I. GENEL OLARAK 
290
II. İDDİANAMENİN DEĞERLENDİRİLMESİNDE CMUK VE CMK DÖNEMİ 
291
A. 1412 Sayılı Ceza Muhakemeleri Usulü Kanunu Dönemi 
291
1. 21/05/1985 Tarihine Kadar Olan Dönem 
291
2. 21/05/1985 Tarihinden Sonraki Dönem 
291
B. 5271 Sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu Dönemi 
292
1. Genel Olarak 
292
2. Ara Muhakeme Evresi 
292
III. İDDİANAMENİN DEĞERLENDİRİLMESİNİN SONUCU 
295
A. İddianamenin Kabulü 
295
1. Genel Olarak 
295
2. İddianamenin Kabulü Kararının Verilme Şekilleri 
296
a. Genel Olarak 
296
b. Mahkemece “İddianamenin Kabulü Kararı” ile İddianamenin Açık Kabulü 
296
c. Mahkemece “Tensip Tutanağı” ile İddianamenin Açık Kabulü 
296
d. Mahkemece İddianamenin Zımni Kabulü 
297
3. İddianamenin Kabulü Kararının Niteliği 
297
4. İddianamenin Kabulü Kararının Kesinliği 
299
5. İddianamenin Kabulü Kararında Hâkim/Mahkeme Açısından İhsas–ı Rey Durumu 
300
6. İddianamenin Kabulü Kararının Sonuçları 
303
B. İddianamenin İadesi 
304
1. Genel Olarak 
304
2. İddianamenin İadesine İlişkin Kanun Maddesi 
306
a. İlk Metin 
306
b. 5353 Sayılı Kanun Değişikliğinden Sonraki Metin 
307
c. 7188 Sayılı Kanun Değişikliğinden Sonraki Metin 
308
3. İddianamenin İadesine İlişkin Kanun Maddesinin Değişiklik Gerekçesi 
309
4. İddianamenin İadesi Kavramı 
312
a. Genel Olarak 
312
b. CMK Tasarısında İddianamenin İadesi ve İddianamenin Reddi Kavramları 
312
c. CMK Tasarısının Yasalaşması Aşamasında Kavram Tercihi 
313
d. Ara Değerlendirme 
314
5. İddianamenin İadesinin Hukuki Niteliği 
315
6. İddianamenin İadesine Karar Verecek Olan Makam 
316
7. İddianamenin İadesi Sürecinde Koruma Tedbirlerinin Durumu 
317
a. Tutukluluğun İncelenmesi 
317
b. Yakalama Kararının İnfazı 
318
8. İddianamenin İadesinde Mahkemenin İnceleme Süresi 
319
9. İddianamenin İadesinin Nedenleri 
320
a. Genel Olarak 
320
b. İddianamede Bulunması Gereken Unsurlardan Birinin veya Birkaçının Bulunmaması (CMK m. 174/1–a) 
320
c. Suçun Sübûtuna Doğrudan Etki Edecek Mevcut Bir Delil Toplanmadan Kamu Davasının Açılması (CMK m. 174/1–b) 
321
d. Önödemeye veya Uzlaştırmaya ya da Seri Muhakeme Usulüne Tâbi Olduğu Soruşturma Dosyasından Açıkça Anlaşılan İşlerde Önödeme veya Uzlaştırma ya da Seri Muhakeme Usulü Uygulanmaksızın Kamu Davasının Açılması (CMK m. 174/1–c) 
322
e. Soruşturma veya Kovuşturma Yapılması İzne veya Talebe Bağlı Olan Suçlarda İzin Alınmaksızın veya Talep Olmaksızın Kamu Davasının Açılması (CMK m. 174/1–d) 
323
10. İddianamenin İade Edilemeyeceği Hâller 
324
a. Suçun Hukuki Nitelendirilmesi Sebebiyle İddianamenin İade Edilemeyeceği 
324
b. İddianamenin İadesi İçin Tespit Edilen Yasal Sürenin Geçirilmiş Olması Hâlinde İddianamenin İade Edilemeyeceği 
326
c. İlk Kararda Belirtilmeyen Sebeplere Dayanılarak Yeniden İddianamenin İade Edilemeyeceği (Tekrar İade Yasağı) 
327
11. İddianamenin İadesinin Sonuçları 
330
a. Genel Olarak 
330
b. İddianamenin Yeniden Düzenlenmesi 
331
c. İddianamenin İadesi Kararına Karşı Kanun Yolu 
334
aa. Genel Olarak 
334
bb. Ceza Muhakemesi Hukukunda Kanun Yolları 
335
cc. İddianamenin İadesi Kararına Karşı İtiraz Kanun Yolu 
337
aaa. Genel Olarak 
337
bbb. İtirazın Kabulü 
341
ccc. İtirazın Reddi 
341
ddd. Yüce Divan Sıfatıyla Anayasa Mahkemesinin Yetkisine Giren İşlerde İtiraz Kanun Yolu 
342
dd. İddianamenin İadesi Kararına Karşı Yapılan İtirazın Reddi Üzerine Kanun Yararına Bozma Yoluna Başvurulması 
350
aaa. Genel Olarak 
350
bbb. Kanun Yararına Bozma Taleplerinde Uyulması Gereken Usul ve Esaslar ile İlgili Adalet Bakanlığı Genelgesi 
352
d. İddianamenin İadesi Kararına Karşı Yapılan İtirazda Süre, Usul ve İtirazı İncelemeye Yetkili Merciiler 
353
aa. İtirazın Süresi 
353
bb. İtirazın Usulü 
353
cc. İtirazı İncelemeye Yetkili Merciiler 
353
e. İddianamenin İadesi Kararına Karşı Yapılan İtirazın Hukuki Niteliği 
356
f. İddianamenin İadesi Kararına Karşı Yapılan İtiraza Yetkili Mercii 
356
g. İtiraz Üzerine Yapılacak İnceleme ve Verilecek Karar 
360
12. İddianamenin İadesi Kurumunun Amacı ve Gerekliliği 
361
13. İddianamenin İadesinde Sayı Sınırı 
366
14. İddianamenin Kısmen İade Edilip Edilemeyeceği Sorunu 
368
15. İddianamenin İadesi Kararında Hâkim/Mahkeme Açısından İhsas–ı Rey Durumu 
369
16. Uygulamada İddianamenin İadesi 
371
17. Uygulamada İddianamenin İadesi ile İlgili İstatistikler 
372
18. Hâkimler ve Savcılar Kurulu Teftiş Kurulunda İddianamenin İadesi Uygulaması 
373
Dördüncü Bölüm
KONU İLE İLGİLİ YENİ YARGITAY KARARLARI VE
UYGULAMADA KONU İLE İLGİLİ SEÇİLMİŞ KARAR ÖRNEKLERİ
§1. KONU İLE İLGİLİ YENİ YARGITAY KARARLARI 
375
I. İDDİANAMENİN İADESİ KARARI VERİLEBİLECEĞİNE DAİR YARGITAY KARARLARI 
375
A. Şüpheli Hakkında Dava Açmaya Yeterli Şüphe Bulunmaması Nedeniyle İddianamenin İadesi Kararı Verilebileceğine Dair Yargıtay Kararı 
375
B. Suçun Sübutuna İlişkin Hiçbir Belgenin ve Delilin Dosyaya Konulmadan Şüpheliler Hakkında Kamu Davası Açılması Nedeniyle İddianamenin İadesi Kararı Verilebileceğine Dair Yargıtay Kararı 
375
C. Şüphelinin Lekelenmeme ve Gereksiz Yere Yargılamaya Maruz Bırakılmama Hakları Birlikte Değerlendirildiğinde, İddianamenin Kanunda Belirtilen Unsurları Taşımaması Nedeniyle İddianamenin İadesi Kararı Verilebileceğine Dair Yargıtay Kararı 
376
D. 2547 Sayılı Kanun’un 53/c–1 Maddesi Gereğince Özel Soruşturma Usulüne Tâbi Olan Şüpheli Hakkında İzin Alınmaksızın Doğrudan İddianame Düzenlenmesi Hukuka Aykırı Olduğundan, İddianamenin İadesi Kararı Verilebileceğine Dair Yargıtay Kararı 
376
E. 7188 Sayılı Kanun’un 20’inci Maddesi ile CMK’nın 174/1–b Maddesinin Değiştirildiği Anlaşıldığından, Suçun Sübutuna Doğrudan Etki Edecek Mevcut Bir Delilin Toplanmaması Nedeniyle İddianamenin İadesi Kararı Verilebileceğine Dair Yargıtay Kararı 
377
F. Ödenmesi Hâlinde Şüpheli Hakkında Takipsizlik Kararı Verilmesi Sonucunu Doğuracak Olan Söz Konusu Bildirim Eksikliği Nedeniyle İddianamenin İadesi Kararı Verilebileceğine Dair Yargıtay Kararı 
377
G. Mağdurenin Yaşının Suç Vasfının Tayininde Arz Ettiği Önem Nedeniyle İddianamenin İadesi Kararı Verilebileceğine Dair Yargıtay Kararı 
378
H. Uzlaştırmaya Tâbi Olduğu Soruşturma Dosyasından Açıkça Anlaşılan İşlerde Uzlaştırma Uygulanmaksızın İddianamenin Düzenlenmesi Hâlinde İddianamenin İadesi Kararı Verilebileceğine Dair Yargıtay Kararı 
378
İ. Teyide Muhtaç İstihbarî Bilgilere İstinaden Yapılan Araştırma Sonucunun Beklenilmemesi, Suçun Sübutuna Etki Edecek Delilin Toplanmaması Niteliğinde Olduğundan, İddianamenin İadesi Kararı Verilebileceğine Dair Yargıtay Kararı 
379
J. Tanık Koruma Kanunu’nun 9/8’inci Maddesi Gereğince, Tek Başına Hükme Esas Alınması Mümkün Olmayan Gizli Tanık Anlatımı Dışında Kamu Davası Açılması İçin Yeterli Şüphe Oluşturacak Hukuka Uygun Olarak Elde Edilmiş Somut Delil Gösterilmediğinden, İddianamenin İadesi Kararı Verilebileceğine Dair Yargıtay Kararı 
379
K. Avukatlık Kanunu’nun 58/1’inci Maddesi Uyarınca Şüpheli Avukat Hakkında Soruşturma İzni Verilip Verilmeyeceğinin Takdiri İçin Dosyanın Adalet Bakanlığına Gönderilmesi Gerektiğinden Bahisle İddianamenin İadesi Kararı Verilebileceğine Dair Yargıtay Kararı 
380
II. İDDİANAMENİN İADESİ KARARI VERİLEMEYECEĞİNE DAİR YARGITAY KARARLARI 
380
A. İddianamenin Mahkemeye Verildiği Tarihten İtibaren On Beş Günlük Süre Sonunda İade Edilmeyen İddianamenin Kabul Edilmiş Sayılacağı Hususu Kanunda Açıkça Düzenlendiğinden, İddianamenin İadesi Kararı Verilemeyeceğine Dair Yargıtay Kararı 
380
B. Cumhuriyet Savcısının Soruşturma Dosyası İçerisinde Yapı Kayıt Belgesi Alınıp Alınmadığını Araştırma Zorunluluğu Bulunmadığından, İddianamenin İadesi Kararı Verilemeyeceğine Dair Yargıtay Kararı 
381
C. Şüpheli Hakkında Uzlaştırma İşlemlerinin Yapılabilmesi Olanağının Bulunmadığı Anlaşıldığından, Uzlaştırmanın Yapılmadığı Gerekçesiyle İddianamenin İadesi Kararı Verilemeyeceğine Dair Yargıtay Kararı 
382
D. Şüphelinin Kimliğine Dair Belgenin Dosyada Bulunmadığı Gerekçesiyle İddianamenin İadesi Kararı Verilemeyeceğine Dair Yargıtay Kararı 
383
E. Şüpheli Hakkında Yakalama Emri Düzenlendiği Anlaşıldığından, Şüphelinin İfadesinin Alınmaması Gerekçesiyle İddianamenin İadesi Kararı Verilemeyeceğine Dair Yargıtay Kararı 
383
F. Şüphelinin Adresinin Gösterilmemesi Gerekçesiyle İddianamenin İadesi Kararı Verilemeyeceğine Dair Yargıtay Kararı 
384
G. İlk İade Kararında Gösterilmeyen Nedenlerle İddianamenin İadesi Kararı Verilemeyeceğine Dair Yargıtay Kararı 
384
H. Mağdurun Kesin Raporunun Aldırılmaması Gerekçesiyle İddianamenin İadesi Kararı Verilemeyeceğine Dair Yargıtay Kararı 
385
İ. İddianamede Belirtilen Şahıslar Dışında Suç Şüphesinin Olması Durumunda Suç Duyurusunda Bulunulabileceği, Olaya Konu Suçun Şikâyete Bağlı Bir Suç ve Şikâyet Hakkının Mağdura/Müştekiye Ait Olduğu Anlaşıldığından, Bu Gerekçelerle İddianamenin İadesi Kararı Verilemeyeceğine Dair Yargıtay Kararı 
385
J. Dolandırıcılık Suçlarında Yetkili Yerin Haksız Menfaatin Temin Edildiği Yer Olduğu Ayrıca Şüpheli Hakkında Belirtilen Delil Araştırmalarının Kuvvetli Şüphenin Varlığının Belirlenmesi İçin Yargılama Aşamasında da Yapılabileceği Nazara Alındığında, Bu Gerekçelerle İddianamenin İadesi Kararı Verilemeyeceğine Dair Yargıtay Kararı 
386
K. Uzman Bilirkişi Raporunun Aldırılmaması Gerekçesiyle İddianamenin İadesi Kararı Verilemeyeceğine Dair Yargıtay Kararı 
386
L. Hukuki Nitelendirme Nedeniyle İddianamenin İadesi Kararı Verilemeyeceğine Dair Yargıtay Kararı 
387
§2. UYGULAMADA KONU İLE İLGİLİ SEÇİLMİŞ KARAR ÖRNEKLERİ 
388
I. İDDİANAMENİN İADESİ KARARINA KARŞI YAPILAN İTİRAZIN KABULÜNE DAİR KARAR ÖRNEĞİ VE İTİRAZ SÜRECİ 
388
A. Ankara Batı Cumhuriyet Başsavcılığının Düzenlediği İddianame 
388
B. Ankara Batı 3. Asliye Ceza Mahkemesinin Verdiği İddianamenin İadesi Kararı 
390
C. Ankara Batı Cumhuriyet Başsavcılığının İddianamenin İadesi Kararına Karşı Yaptığı İtiraz 
391
D. Ankara Batı 3. Ağır Ceza Mahkemesinin İddianamenin İadesi Kararına Karşı Yapılan İtirazı Kabul Eden Kararı 
393
II. İDDİANAMENİN İADESİ KARARINA KARŞI YAPILAN İTİRAZIN REDDİNE DAİR KARAR ÖRNEĞİ VE İTİRAZ SÜRECİ 
395
A. Ankara Batı Cumhuriyet Başsavcılığının Düzenlediği İddianame 
395
B. Ankara Batı 3. Asliye Ceza Mahkemesinin Verdiği İddianamenin İadesi Kararı 
397
C. Ankara Batı Cumhuriyet Başsavcılığının İddianamenin İadesi Kararına Karşı Yaptığı İtiraz 
398
D. Ankara Batı 3. Ağır Ceza Mahkemesinin İddianamenin İadesi Kararına Karşı Yapılan İtirazı Reddeden Kararı 
400
Sonuç 
403
Kaynakça 
411
Kavramlar Dizini 
431