Türk İdari Yargılama Hukuku Dersleri Cilt: 3 Prof. Dr. Ramazan Yıldırım, Prof. Dr. Serkan Çınarlı, Arş. Gör. Kerim Azak  - Kitap
4. Baskı, 
Eylül 2023
Kitabın Detayları
Dili:
Türkçe
Ebat:
16x24
Sayfa:
558
Barkod:
9786052644195
Kapak Türü:
Karton Kapaklı
Fiyatı:
400,00
Temin süresi 2-3 gündür.
Kitabın Açıklaması
Temeli Tazminat'a kadar giden ve hukuk devleti ilkesini sağlamaya yönelik idarî rejim sistemi ekseninde hazırlanan bu çalışma, aynı zamanda mevcut sistemin de bir eleştirisini içermektedir. Bu doğrultuda ülkemiz mer'i mevzuatında meydana gelen baş döndürücü değişiklikler ve yargı kararlarının dönüşümü, hukuk devleti ilkesi çerçevesinde değerlendirilmiştir.
Başta lisans öğrencilerimizin yararlanmasına yönelik bu çalışma güncellenirken uygulayıcılar da dikkate alınmıştır. Bu baskıda, öncekilerden farklı olarak değinmediğimiz konular ile idarî yargıya ilişkin tartışmalı olan birçok yeni konu çalışmaya eklenmiş, mevcut konulara ilişkin değişen idarî yargı uygulamasına yer verilmiştir. Bu kapsamda da birçok yargı kararından yararlanılarak teorik bilgi ve tartışmalar zenginleştirilmiştir.
Kitabın Konu Başlıkları
.
İdarenin Yargısal Denetimi
.
Yargı Düzenleri ve Yargı Düzeni Uyuşmazlıkları
.
İdarî Yargıda İdarî Dava Türleri
.
İdarî Yargılamaya Hâkim Olan İlkeler ve İlk Derece İdarî Yargılamanın Aşamaları
.
İdarî Yargıda Davaların Sonuçlanması ve Kanun Yolları
Kitabın İçindekileri
İÇİNDEKİLER
4. BASKIYA ÖNSÖZ 
5
ÖNSÖZ 
6
İÇİNDEKİLER 
7
TABLO VE ŞEKİLLER LİSTESİ 
26
KISALTMALAR CETVELİ 
27
GİRİŞ
İDARENİN YARGISAL DENETİMİ
I. İDARENİN İŞLEM VE EYLEMLERİ ÜZERİNDE UYGULANAN DENETİM
TÜRLERİ 
31
II. İDARENİN YARGISAL DENETİMİNİN AMACI 
32
III. İDARENİN YARGISAL DENETİMİNDE UYGULANAN BAŞLICA SİSTEMLER 
32
A. YARGI BİRLİĞİ SİSTEMİ 
33
B. İDARÎ YARGI SİSTEMİ 
33
1. Kavram 
33
2. İdarî Yargı Tipleri 
34
a. Kuruluş Ölçütü 
34
(1) Danıştay Tipi Örgütlenme 
34
(2) Mahkeme Tipi Örgütlenme 
34
b. Görev Ölçütü 
34
(1) Geniş Görevli İdarî Yargı Yeri 
35
(2) Dar Görevli İdarî Yargı Yeri 
35
c. Astlık – Üstlük Ölçütü 
35
(1) Üst Görevli İdarî Yargı Yerleri 
35
(2) Alt Görevli İdarî Yargı Yerleri 
35
(3) İdarî Yargının Fransa’da Doğuşu 
35
IV. TÜRKİYE’DE İDARENİN YARGISAL DENETİMİ 
38
A. İDARÎ YARGININ TÜRKİYE’DE DOĞUŞU 
38
1. Osmanlı İmparatorluğu Döneminde İdarenin Yargısal Denetimi 
38
2. Cumhuriyet Döneminde İdarî Yargının Gelişimi 
40
B. TÜRKİYE’DE İDARENİN YARGISAL DENETİMİNİN ÖZELLİKLERİ 
41
C. TÜRKİYE’DE İDARENİN YARGISAL DENETİMİNİN SINIRLARI 
42
D. YARGI DENETİMİNİN KAPSAMININ DARALMASI 
43
1. Yargı Kısıntısı 
43
2. Yasama Kısıntısı 
44
3. Anayasa Kısıntısı (Yargı Bağışıklığı) 
45
E. TÜRKİYE’DE YARGI KOLLARI VE İDARÎ YARGI 
45
1. Yargı Kavramı 
45
2. Yargı Kolu Kavramı 
46
3. Türkiye’deki Yargı Kolları 
48
a. Anayasa Yargısı 
48
b. Adlî Yargı 
48
c. İdarî Yargı 
49
d. Seçim Yargısı 
49
e. Hesap Yargısı 
49
f. Uyuşmazlık Yargısı 
49
4. İdarî Yargının Diğer Yargı Kollarıyla İlişkisi 
50
a. Anayasa Yargısı ile İdarî Yargının İlişkisi 
50
b. Medeni Yargı ile İdarî Yargının İlişkisi 
51
c. Ceza Yargısı ile İdarî Yargının İlişkisi 
51
V. İDARÎ YARGILAMA HUKUKUNUN TANITIMI 
52
A. İDARÎ YARGILAMA HUKUKUNUN TANIMI 
52
B. İDARÎ YARGILAMA HUKUKUNUN İDARE HUKUKU İLE İLİŞKİSİ 
52
C. İDARÎ YARGILAMA HUKUKUNUN KAYNAKLARI 
53
1. İdarî Yargılama Hukukunun Temel Kaynakları 
54
a. İdarî Yargılama Hukukunun Yazılı Temel Kaynakları 
54
(1) İdarî Yargılama Hukukunun Normatif Temel Yazılı
Kaynakları 
54
(a) Anayasa 
54
(b) Kanunlar 
55
(c) Kanun Hükmünde Kararnameler 
56
(d) Uluslararası Antlaşmalar 
57
(e) Yönetmelikler 
58
(f) Adsız Düzenleyici İşlemler 
58
(2) İdarî Yargılama Hukukunun İçtihadî Temel Yazılı
Kaynakları 
59
(a). Anayasa Mahkemesi Kararları 
59
(b) İçtihatları Birleştirme Kararları 
59
b. İdarî Yargılama Hukukunun Yazısız Temel Kaynağı: Örf ve
Âdet Hukuku 
60
2. İdarî Yargılama Hukukunun Yardımcı Kaynakları 
61
a. Diğer Yargısal İçtihatlar 
61
b. Öğreti (Doktrin) 
62
BİRİNCİ BÖLÜM
İDARÎ YARGI KURULUŞLARI VE İDARÎ YARGI HÂKİMLİK MESLEĞİ
I. İDARÎ YARGI KURULUŞLARI 
65
A. İLK DERECE İDARÎ YARGI YERLERİ 
65
1. İlk Derece İdarî Yargı Yeri Kavramı 
65
2. Türkiye’deki İlk Derece İdarî Yargı Yerleri 
65
a. İdare Mahkemeleri 
66
b. Vergi Mahkemeleri 
67
c. Danıştay 
67
d. Bölge İdare Mahkemeleri 
71
B. YÜKSEK MAHKEMELER VE ÜST DERECE İDARÎ YARGI YERLERİ 
72
1. Yüksek Mahkeme ve Üst Derece İdarî Yargı Yeri Kavramları 
72
a. Yüksek Mahkeme Kavramı 
72
b. Üst Derece Yargı Yeri Kavramı 
72
2. Yüksek Mahkeme ile Üst Derece Yargı Yerinin Farkı 
73
3. Türk İdarî Yargısındaki Yüksek Mahkeme: Danıştay 
73
a. Daireler 
76
b. İdari ve Vergi Dava Daireleri Kurulları 
77
c. İçtihatları Birleştirme Kurulu 
80
d. Başkanlık Kurulu – Başkanlar Kurulu 
81
4. Türk İdarî Yargısındaki Üst Derece İdarî Yargı Yerleri 
82
a. Danıştay 
83
b. Bölge İdare Mahkemeleri 
84
C. ÖZEL İDARÎ YARGI KURULUŞLARI 
86
1. Sayıştay 
86
2. Yüksek Seçim Kurulu 
88
II. İDARÎ HÂKİMLİK MESLEĞİ 
89
A. İDARÎ YARGI HÂKİMLERİNİN BAĞIMSIZLIĞI VE TEMİNATI 
89
1. İdarî Yargı Hâkimlerinin Bağımsızlığı 
89
2. İdarî Yargı Hâkimlerinin Teminatı 
90
B. İDARÎ YARGIDA HÂKİMİN REDDİ VE YASAKLILIĞI 
91
1. Hâkimin Yasaklılığı 
92
2. Hâkimin Reddi 
93
3. Yasaklılık ve Reddin Usulü, İncelenmesi ve Sonuçları 
93
İKİNCİ BÖLÜM
YARGI DÜZENLERİ VE YARGI DÜZENİ UYUŞMAZLIKLARI
I. ÇEŞİTLİ YARGI DÜZENLERİ 
101
II. GÖREV, YETKİ, YARGI KOLU VE HÜKÜM UYUŞMAZLIKLARI 
101
A. İDARÎ YARGININ GÖREV ALANI 
102
B. UYUŞMAZLIK MAHKEMESİ 
103
1. Kuruluşu 
103
2. Çalışma Yöntemi 
103
3. Görevleri 
104
a. Olumlu Görev (Yargı Düzeni) Uyuşmazlığı 
104
b. Olumsuz Görev (Yargı Düzeni) Uyuşmazlığı 
107
c. Hüküm Uyuşmazlığı 
108
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
İDARÎ DAVA TÜRLERİ
I. GENEL OLARAK DAVA KAVRAMI 
113
II. İDARÎ UYUŞMAZLIKLAR VE İDARÎ DAVALAR 
115
A. İDARÎ UYUŞMAZLIK KAVRAMI 
115
B. İDARENİN TARAF OLDUĞU UYUŞMAZLIKLARIN GİDERİLMESİ 
115
1. Sulh Yolu 
116
2. İdarî Dava Yolu 
118
III. İDARÎ DAVA TÜRLERİ 
119
A. İPTAL DAVASI 
120
1. İptal Davasının Nitelikleri 
120
2. İptal Davasının Adlî Yargıdaki İptal Davalarıyla Karşılaştırılması 
120
3. İptal Davasının Ön Koşulları 
121
a. İptal Davasında Göreve İlişkin Koşullar 
122
b. İptal Davasında Yetkiye İlişkin Koşullar 
122
c. İptal Davasında Konuya İlişkin Koşullar 
122
d. İptal Davasında Davacıya İlişkin Koşullar 
123
(1) Ehliyet Koşulu 
124
(2) Menfaat İhlali 
124
e. İptal Davasında Davalıya İlişkin Koşullar 
124
f. İptal Davasında Süreye İlişkin Koşullar 
125
g. İptal Davasının Biçimine İlişkin Koşullar 
125
4. İptal Davasının Esasına İlişkin Koşullar 
126
5. İptal Davasının Doğurduğu Sonuçlar 
126
a. İptal Davasının Reddedilmesi 
126
b. İptal Kararı Verilmesi 
127
(1) İşlem Yönünden 
127
(2) Taraflar Yönünden 
127
(3) Üçüncü Kişiler Yönünden 
127
B. İTİRAZ (EKSİK İPTAL) DAVASI 
128
1. İtiraz (Eksik İptal) Davasının Nitelikleri 
128
2. İtiraz (Eksik İptal) Davasının Ön Koşulları 
130
a. İtiraz (Eksik İptal) Davasında Göreve İlişkin Koşullar 
131
b. İtiraz (Eksik İptal) Davasında Yetkiye İlişkin Koşullar 
131
c. İtiraz (Eksik İptal) Davasında Konuya İlişkin Koşullar 
131
d. İtiraz (Eksik İptal) Davasında Davacıya İlişkin Koşullar 
132
e. İtiraz (Eksik İptal) Davasında Davalıya İlişkin Koşullar 
132
f. İtiraz (Eksik İptal) Davasında Süreye İlişkin Koşullar 
132
g. İtiraz (Eksik İptal) Davasında Biçime İlişkin Koşullar 
132
3. İtiraz (Eksik İptal) Davasında Esasına İlişkin Koşullar 
133
4. İtiraz (Eksik İptal) Davasının Doğurduğu Sonuçlar 
133
a. İtiraz (Eksik İptal) Davasının Reddedilmesi 
133
b. Kaldırma (İptal) Kararı Verilmesi 
133
C. TAM YARGI DAVALARI 
134
1. Tam Yargı Davalarının Nitelikleri 
134
a. Kavram 
134
b. Tam Yargı Davası ile İptal Davasının Karşılaştırılması 
134
2. Tam Yargı Davasına Neden Olan İdarî Faaliyetler 
135
a. İdarî İşlemlerden Kaynaklanan Tam Yargı Davaları 
135
(1) İptal Davası ile Tam Yargı Davasının Birlikte Açılması 
135
(2) İptal Davası Açıldıktan Sonra Tam Yargı Davası Açılması 
135
(3) İdarî İşlemlere Karşı Doğrudan Tam Yargı Davası Açılması 
135
(4) İdarî İşlemlerin Uygulanmasından Kaynaklanan Tam Yargı
Davası 
136
b. İdarî Eylemlerden Doğan Tam Yargı Davaları 
136
c. İdarî Sözleşmelerden Kaynaklanan Tam Yargı Davaları 
136
3. Tam Yargı Davasının Ön Koşulları 
137
a. Göreve İlişkin Koşullar 
138
b. Yetkiye İlişkin Koşullar 
138
c. Konuya İlişkin Koşullar: Ön Karar 
138
d. Taraflara İlişkin Koşullar 
139
e. Süreye İlişkin Koşullar 
140
f. Biçime İlişkin Koşullar 
140
4. Tam Yargı Davasında Esasa İlişkin Koşullar 
140
5. Tam Yargı Davasının Sonuçları 
141
a. Tam Yargı Davasının Reddi 
142
b. Tam Yargı Davasının Kabulü 
142
D. VERGİ DAVALARI 
142
1. Vergi Davasının Nitelikleri 
142
2. Vergi Davasının Ön Koşulları 
143
a. Göreve İlişkin Koşullar 
144
b. Yetkiye İlişkin Koşullar 
145
c. Konuya İlişkin Koşullar 
145
d. Taraflara İlişkin Koşullar 
146
e. Süreye İlişkin Koşullar 
147
f. Biçime İlişkin Koşullar 
147
3. Vergi Davasının Esasına İlişkin Koşullar 
147
4. Vergi Davasının Açılmasının Etkileri 
148
5. Vergi Davasının Sonuçları 
149
E. İDARÎ YARGI KARARLARININ UYGULANMAMASINDAN KAYNAKLANAN
TAZMİNAT DAVASI 
150
1. İdarî Yargı Kararlarının Uygulanmamasından Kaynaklanan
Tazminat Davasının Nitelikleri 
150
2. İdarî Yargı Kararlarının Uygulanmamasından Kaynaklanan
Tazminat Davalarına Neden Olan Durumlar 
152
3. İdarî Yargı Kararlarının Uygulanmamasından Kaynaklanan
Tazminat Davalarının Ön Koşulları 
153
a. Göreve İlişkin Koşullar 
153
b. Yetkiye İlişkin Koşullar 
154
c. Taraflara İlişkin Koşullar 
155
(1) Davacı 
155
(2) Davalı 
155
d. Süreye İlişkin Koşullar 
155
e. Biçime İlişkin Koşullar 
159
4. İdarî Yargı Kararlarının Uygulanmamasından Kaynaklanan
Tazminat Davalarının Esasına İlişkin Koşullar 
159
5. İdarî Yargı Kararlarının Uygulanmamasından Kaynaklanan
Tazminat Davalarının Sonuçları 
160
a. Davanın Reddinin Sonuçları 
160
b. Davanın Kabulünün Sonuçları 
160
6. İdarî Yargı Kararlarının Uygulanmamasından Kaynaklanan
Tazminat Davalarının Yerine Getirilmesi 
161
F. TESPİT DAVASI 
162
G. İDARÎ SÖZLEŞMELERDEN DOĞAN DAVALAR 
164
1. İdarî Sözleşmelerden Doğan Davaların Nitelikleri 
164
a. Sözleşme Öncesi Hazırlık İşlemlerine İlişkin Davalar 
166
b. Sözleşmenin Uygulanmasına İlişkin Davalar 
167
(1) Sözleşmenin Taraflarının Açabileceği Davalar 
167
(2) Üçüncü Kişilerin Açabileceği Davalar 
167
c. Sözleşme Sona Erdikten Sonra Açılabilecek Davalar 
169
2. İdarî Sözleşmelerden Doğan Davaların Ön Koşulları 
169
a. Göreve İlişkin Koşullar 
169
b. Yetkiye İlişkin Koşullar 
169
c. Konuya İlişkin Koşullar 
170
d. Taraflara İlişkin Koşullar 
170
e. Süreye İlişkin Koşullar 
170
f. Biçime İlişkin Koşullar 
171
3. İdarî Sözleşmelerden Doğan Davaların Esasa İlişkin Koşulları 
171
4. İdarî Sözleşmelerden Doğan Davaların Sonuçları 
171
5. İdarî Sözleşmelerden Doğan Davalarda Verilen Kararların Yerine
Getirilmesi 
171
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
İDARÎ YARGILAMAYA HÂKİM OLAN İLKELER VE İLK DERECE İDARÎ
YARGILAMANIN AŞAMALARI
I. İDARÎ YARGILAMANIN GENEL İLKELERİ 
175
A. YAZILILIK İLKESİ (EVRAK ÜZERİNDEN İNCELEME) 
175
B. İVEDİ YARGILAMA İLKESİ 
176
C. RE’SEN (KENDİLİĞİNDEN) ARAŞTIRMA İLKESİ 
178
D. SAVCILIK MÜESSESESİNİN BULUNMA İLKESİ 
181
E. BASİT VE AZ MASRAFLI OLMASI İLKESİ 
182
II. İDARÎ DAVALARIN AÇILMASI 
183
A. İDARÎ DAVA DİLEKÇESİNDE YER ALMASI GEREKEN UNSURLAR 
183
1. Mahkeme Başkanlığının Adı 
184
2. Davanın Görülmesi Esnasında Talep Edilecek Ara Kararlara İlişkin
Ön Bilgi 
185
3. Tarafların, Varsa Vekillerin veya Temsilcilerin Bazı Bilgileri 
186
4. Davanın Türü 
188
5. İdarî İşlemin Yazılı Bildirim Tarihi 
188
6. Davanın Konusu 
189
7. Davanın Sebepleri 
191
8. Deliller 
191
9. Sonuç ve İstem (Netice–i Talep) 
192
10. İmza 
193
B. İDARÎ DAVALARA İLİŞKİN DİLEKÇE NÜSHALARI VE EKLERİ İLE
DİLEKÇELERİN VERİLEBİLECEĞİ YERLER 
194
1. Davanın Açıldığı Mahkeme Başkanlığı 
196
2. İdare veya Vergi Mahkemesi Başkanlığı 
197
3. Asliye Hukuk Mahkemeleri 
197
4. Türk Konsoloslukları 
198
5. UYAP 
199
C. TEK DİLEKÇE İLE AÇILABİLECEK İDARÎ DAVALAR 
200
1. Birden Fazla İşleme Karşı Aynı Dilekçe ile Dava Açılması 
200
2. Birden Fazla Kişinin Aynı Dilekçe ile Dava Açması 
207
3. İptal ve Tam Yargı Davalarının Birlikte Açılması 
208
4. Düzenleyici İşlemle Uygulaması Olan Bireysel İşleme Karşı Birlikte
Dava Açılması 
208
D. DİLEKÇENİN İLGİLİ YERLERE VERİLMESİ ÜZERİNE YAPILACAK ÖN
İŞLEMLER 
210
1. Dilekçenin Kayda Alınması 
210
2. Masraflarda Eksikliklerin Giderilmesi 
211
E. İDARÎ DAVA DİLEKÇESİ ÜZERİNE İLK İNCELEME VE MAHKEME
BAŞKANLIKLARININ KARARLARI 
214
1. Görev ve Yetki 
217
a. Görev Konusunda Yapılan İlk İnceleme 
219
(1) Görev Kavramı 
219
(2) İdarî Yargıda Görevli Mahkemeler 
220
(a) Genel Görevli Mahkemeler: İdare Mahkemeleri 
220
(b) Özel Görevli Mahkemeler 
220
(i) Danıştay 
220
(ii) Vergi Mahkemeleri 
222
(iii) Bölge İdare Mahkemeleri 
223
(c) Tek Hâkimle Görülecek Davalar 
223
(3) İdarî Yargının Görev Alanına Girmeyen Uyuşmazlıklar 
225
(a) Yasama Organının Yasama İşlevine Giren İşlemleri 
226
(b) Yargı Organının Yargısal İşleve Giren İşlemleri 
226
(c) Yürütme Organının Salt Siyasal Kararları 
226
(d) İdarenin Özel Hukuk Sözleşmelerinden Kaynaklanan
Uyuşmazlıklar 
226
(e) İdarenin Gerçek Kişilere ve Özel Hukuk Tüzel
Kişilerine Karşı Açtığı Davalar 
228
(f) Kamu Görevlilerine Karşı Açılan Rücu Davaları 
229
(g) Kamulaştırma İşleminden Kaynaklanan Bazı Davalar 
229
(h) Hukukî El Atmadan Kaynaklı Davalar 
231
(ı) Tapu Sicilinin Yanlış Tutulmasından Kaynaklanan
Davalar 
232
(i) Nüfus Sicilinden Kaynaklanan Davalar 
232
(j) İcra İflas Memurlarının Kusurundan Kaynaklanan
Davalar 
233
(k) Koruma Tedbirleri Nedeniyle Devlete Açılacak
Tazminat Davaları 
233
(l) Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’ndan Kaynaklanan
Davalar 
233
(m) Kabahatler Kanunu’ndan Kaynaklanan İdarî Para
Cezalarına İtirazlar 
234
(n) Kadastro Kanunu’nun Uygulamasından Kaynaklanan
Davalar 
236
(o) Karayolları Trafik Kanunu’ndan Kaynaklanan Davalar 
237
(ö) Fiili Yol Uygulamalarından Kaynaklanan Davalar 
238
(p) Seçimle İlgili Uyuşmazlıklar 
239
(r) Anayasa Kısıntısı Kapsamındaki İşlemler 
240
(4) Görev Konusunda Yapılan İlk İncelemenin Sonucu 
240
(a) Açılan Davanın İdarî Yargının Görev Alanının Dışında
Olması 
241
(b) Açılan Davanın İdarî Yargının Görev Alanı İçinde
Olmakla Birlikte Yanlış İdarî Yargı Yerinde Açılmış
Olması 
241
(c) İdarî Yargı Yerlerinin Görev Alanına Giren Bir Davanın
Adlî Yargı Yerlerinde Açılmış Olması 
242
(5) İlk Derece İdarî Yargı Yerleri Arasında Çıkan Görev
Uyuşmazlıkları 
243
(a) Görev Uyuşmazlığının Çıkışı 
243
(b) Görev Uyuşmazlığı Biçimleri 
245
(i) Olumlu Görev Uyuşmazlığı 
245
(ii) Olumsuz Görev Uyuşmazlığı 
246
(c) Görev Uyuşmazlıklarının Giderilmesi 
246
(i) İdare ve Vergi Mahkemeleri Arasında 
246
(ii) Danıştay ile İdare ve Vergi Mahkemeleri
Arasında 
248
(d) İlk Derece İdarî Yargı Mahkemelerinin Görev
Konusunda Direnmeleri 
249
b. Yetki Konusunda Yapılan İlk İnceleme 
250
(1) Genel Yetki Kuralı ve Genel Yetkili Mahkeme 
251
(2) Özel Yetki Kuralları ve Özel Yetkili Mahkemeler 
254
(a) Kamu Görevlileriyle İlgili Davalarda Yetki 
254
(b) Taşınmaz Mallara İlişkin Davalarda Yetki 
256
(c) Kamu İdarelerine İlişkin Davalarda Yetki 
259
(d) Taşınır Mallara İlişkin Davalarda Yetki 
259
(e) Askerî Hizmete İlişkin İdari İşlem ve Eylemlerden
Doğan Uyuşmazlıklarda Yetki 
260
(f) Tam Yargı Davalarında Yetki 
261
(i) İdarî Sözleşmelerden Kaynaklanan Tam Yargı
Davalarında Yetki 
261
(ii) İdarî İşlemlerden Kaynaklanan Tam Yargı
Davalarında Yetki 
262
(iii) Bayındırlık ve Ulaştırma Gibi İdarî Hizmetlerden
Kaynaklanan Tam Yargı Davalarında Yetki 
263
(iv) İdarî Eylemlerden Doğan Tam Yargı Davalarında
Yetki 
264
(v) Diğer Hâllerden Kaynaklanan Tam Yargı
Davalarında Yetki 
264
(g) Danıştay İçtihadıyla Geliştirilen Yetki Kuralı 
265
(3) Yetki Konusunda Yapılan İlk İncelemenin Sonucu 
265
(4) İlk Derece İdarî Yargı Yerleri Arasında Çıkan Yetki
Uyuşmazlıkları 
265
(a) Yetki Uyuşmazlığının Çıkışı 
265
(b) Yetki Uyuşmazlığı Biçimleri 
266
(i) Olumlu Yetki Uyuşmazlığı 
266
(ii) Olumsuz Yetki Uyuşmazlığı 
267
(c) Yetki Uyuşmazlıklarının Giderilmesi 
267
(i) Danıştay’da Çözümlenen Yetki Uyuşmazlıkları 
267
(ii) Bölge İdare Mahkemelerinde Çözümlenen Yetki
Uyuşmazlıkları 
268
d. İdare ve Vergi Mahkemelerinin Yetki Konusunda Direnmeleri 
269
2. İdarî Merci Tecavüzü 
269
3. Ehliyet 
273
a. Objektif (Genel) Ehliyet 
274
(1) Davada Taraf Olma Ehliyeti 
274
(2) Dava Açabilme Ehliyeti 
276
b. Subjektif (Özel) Ehliyet 
279
(1) Menfaat İhlali 
279
(2) Hak İhlali 
289
c. İdarî Yargıda Tarafların Kişilik veya Niteliğinde Değişiklik 
290
4. Kesin ve Yürütülmesi Gereken İşlem 
292
5. Süre Aşımı 
295
a. İdarî Dava Açma Süreleri 
295
(1) Genel Dava Açma Süreleri 
295
(2) Özel Dava Açma Süreleri 
296
b. İdarî Dava Açma Sürelerinin Hesaplanması 
297
c. İdarî Dava Açma Sürelerinin Başlangıcı 
298
(1) İptal Davalarında Sürenin Başlangıcı 
298
(a) Birel İşlemler 
298
(b) Düzenleyici İşlemler 
301
(c) İlan Yoluyla Tebliğ 
302
(d) İdarî Davaya Konu Olabilecek Bir İşlem veya Eylemin
Yapılmasına Yönelik Başvuru (İYUK Madde 10
Başvurusu) 
303
(2) Tam Yargı Davalarında Sürenin Başlangıcı 
308
(a) İdarî İşlemden Kaynaklı Tam Yargı Davalarında
Sürenin Başlangıcı 
308
(i) İdarî İşlemden veya İdarî İşlemin Uygulanmasına
Kaynaklanan Tam Yargı Davalarında Sürenin
Başlangıcı 
309
(ii) İptal ve Tam Yargı Davalarının Birlikte Açılması
Durumunda Sürenin Başlangıcı 
310
(iii) İptal Davasının Sonuçlanması Üzerine Açılan
Tam Yargı Davasında Sürenin Başlangıcı 
310
(b) İdarî Eylemlere Karşı Açılacak Tam Yargı Davalarında
Sürenin Başlangıcı 
311
(c) İdarî Sözleşmelerden Kaynaklanan Tam Yargı
Davalarında Sürenin Başlangıcı 
316
d. Sürelere İlişkin Genel Esaslar 
316
e. Dava Açma Süresine Yönelik Özel Durumlar 
318
(1) Mücbir Sebep 
318
(2) Dava Açma Süresinin Kesilmesi 
319
(3) Dava Açma Süresinin Yenilenmesi 
319
(4) Dava Açma Süresinin Durması 
321
(5) Anayasa’nın 40. Maddesinin II. Fıkrasının Dava Açma
Süresine Etkisi ve İçtihadın Birleştirilmesi Kararı 
324
(a) Dava Açma Süresinin Kararda Yanlış Gösterilmesi 
325
(b) Dava Açma Süresinin Belirtilmemesi 
325
(7) Görevsiz Yargı Koluna Başvurulması 
327
(8) İdarî İzin 
330
(9) İhtirazi Kayıtla Ödeme Durumu 
331
6. Husumet 
331
7. İYUK’un 3. ve 5. Maddelerine Aykırılık 
336
F. DOSYANIN TEKEMMÜLÜ 
339
1. Tebligat ve Cevap Verme 
339
2. İddia ve Savunmaların Genişletilmesi Yasağı 
341
G. İDARÎ YARGIDA BAĞLANTILI DAVALAR 
344
1. Bağlantı Şartları 
344
2. Bağlantı Usulü 
346
3. Bağlantı İsteminin Reddine İlişkin İtiraz 
348
4. Davaların Ayrılması 
348
H. DAVA AÇMANIN SONUÇLARI 
349
1. Derdestlik 
349
2. Hak Düşürücü Sürenin Kesilmesi 
351
3. Hüküm Verme Zorunluluğu 
352
III. DAVA AÇMA SÜRECİNDE TARAF İSTEKLERİ 
352
A. İVEDİLİK GEREKTİREN TARAF İSTEKLERİ 
352
1. Tarafların Delil Tespitine Yönelik İstekleri 
352
a. İdarî Yargıda Deliller 
352
(1) İspat ve Delil 
353
(a) İspat 
353
(b) Delil 
355
b. İdarî Yargıda Delil Tespiti 
356
(1) İdarî Dava Açmadan Önce 
356
(2) İdarî Dava Açtıktan Sonra 
357
c. İdarî Yargıda Delil Türleri 
358
(1) Bilirkişi 
358
(2) Keşif 
361
(3) Diğer Deliller 
362
(a) Belge 
362
(b) Tanık 
363
(c) Kesin Hüküm 
364
(d) Yemin ve İkrar 
364
2. Yürütmenin Durdurulması 
365
a. Yürütmenin Durdurulması Kavramı 
365
b. Yürütmenin Durdurulması Türleri 
366
(1) Geçici Yürütmenin Durdurulması 
367
(2) Esas Karar Verilinceye Kadar Yürütmenin Durdurulması 
369
c. Yürütmenin Durdurulması Kararlarının Nitelikleri 
369
d. Yürütmenin Durdurulmasının Şartları 
370
(1) Yürütmenin Durdurulmasının Şekil Şartları 
370
(2) Yürütmenin Durdurulmasının Esasa İlişkin Şartları 
371
(a) Telafisi Güç veya İmkânsız Zarar 
371
(b) Açıkça Hukuka Aykırılık 
371
e. Yürütmenin Durdurulması Talebinin Karara Bağlanması 
372
f. Yürütmenin Durdurulmasına İlişkin Kararlara Karşı İtiraz 
372
f. Yürütmenin Durdurulması Talep Edilen Davaların Görülüş
Biçimi 
374
g. Yürütmenin Durdurulması Kararlarının Sonuçları 
374
h. Yürütmenin Durdurulmasının Sınırlanması 
374
B. İVEDİLİK GEREKTİRMEYEN TARAF İSTEMLERİ 
375
1. Kişilerin İdarî Yargı Davasına Katılması 
375
a. Davanın İhbarı 
375
b. Davaya Müdahale 
377
(1) Asli Müdahale 
378
(2) Fer’i Müdahale 
378
(3) İdarî Yargıda Davaya Müdahale 
380
2. İdari Yargılama Usulünde Duruşma 
383
3. Davanın Değerinin Artırılması 
388
4. Davaya Son Veren Taraf İşlemleri 
390
a. Davadan Feragat 
390
b. Davanın Kabulü 
395
IV. İDARÎ YARGIDA ÖZEL YARGILAMA USULLERİ 
397
A. İVEDİ YARGILAMA USULÜ 
397
B. MERKEZÎ VE ORTAK SINAVLARA İLİŞKİN YARGILAMA USULÜ 
401
C. ASKERÎ HİZMETE İLİŞKİN İDARÎ İŞLEM VE EYLEMLERDEN DOĞAN
UYUŞMAZLIKLARA DAİR HÜKÜMLER 
405
BEŞİNCİ BÖLÜM
İDARÎ YARGIDA DAVALARIN SONUÇLANMASI
I. DAVALARIN HÜKÜM DIŞINDA SONUÇLANMASI 
409
A. DAVANIN KONUSUZ KALMASI 
409
1. Menfaat İlişkisinin Kesilmesi 
409
2. Dava Konusu İdarî İşlemin Geri Alınması 
410
3. Tazminatın Ödenmesi 
411
4. Taraflardan Birinin Ölmesi ya da Tüzel Kişiliğin Sona Ermesi 
411
B. DAVANIN AÇILMAMIŞ SAYILMASI 
411
II. DAVANIN HÜKÜMLE (KARARLA) SONUÇLANMASI 
412
A. MAHKEME KARARLARININ TÜRLERİ 
412
1. Ara Kararlar 
413
2. Nihai Kararlar 
413
a. Esasa İlişkin Nihai Kararlar 
413
b. Usule İlişkin Nihai Kararlar 
414
B. İDARİ YARGILAMA USULÜNDE HÜKÜM 
414
1. Karar Verme Usulü 
414
2. Kararların İçeriği 
415
3. Kararların Saklanması ve Tebliği 
416
4. Açıklama 
416
5. Yanlışlıkların Düzeltilmesi 
418
III. İDARÎ YARGIDA KARARLARIN SONUÇLARI VE UYGULANMASI 
419
A. KARARLARIN SONUÇLARI 
420
1. İptal Davalarında Kararların Sonuçları 
420
2. Tam Yargı Davalarında Kararların Sonuçları 
423
B. KARARLARIN UYGULANMASI 
424
1. İptal Kararlarının Uygulanması 
425
a. İdarenin Yeni Bir İşlem Yapmak Zorunda Olmadığı Durumlar 
425
b. İptal Kararının Aynı Sonucu Doğuracak Yeni İşlem Yapılmasına
Engel Olmadığı Durumlar 
426
c. İptal Edilen İşlemin Aksine İşlem Yapmanın Zorunlu Olduğu
Durumlar 
426
d. İptal Kararı ile İlgili Olanların Hukukî Durumlarında Değişiklik
Yapılmasını Zorunlu Kılan Durumlar 
426
e. İptal Kararının Uygulanmasının İmkânsız Olduğu Durumlar 
427
2. Tam Yargı Kararlarının Uygulanması 
428
3. Kararların Uygulanması ve Süresi 
429
ALTINCI BÖLÜM
İDARÎ YARGIDA KANUN YOLLARI
I. KANUN YOLU KAVRAMI 
433
II. KANUN YOLLARININ ÇEŞİTLERİ 
434
A. ARA KARARLARA KARŞI KANUN YOLLARI 
435
1. Yürütmenin Durdurulmasına İlişkin Kararlara İtiraz 
435
2. Bağlantı İsteminin Reddine İlişkin İtiraz 
435
B. NİHAİ KARARLARA KARŞI KANUN YOLLARI 
436
1. Olağan Kanun Yolları 
436
a. İstinaf 
436
(1) İstinaf Kavramı 
436
(a) İstinafa Yönelik Eleştiriler 
438
(b) İstinafın Yargılama Sistemine Faydalı olacağına
Yönelik Görüşler 
438
(2) İstinaf Edilemeyecek Nihai Kararlar 
439
(a) Konusu 5 bin Türk Lirasını Geçmeyen İdarî Davalar 
439
(b) Doğrudan Temyiz Edilebilecek Olan İdare
Mahkemesi Kararları 
440
(c) Danıştay’ın İlk Derece Mahkemesi Olarak Görev
Yaptığı Davalarda Verdiği Kararlar 
440
(d) Diğer Yasalara Göre Kanun Yolu Kapalı Davalar 
441
(3) İstinaf Süresi 
441
(4) İstinaf Usulü 
442
(a) İstinaf Harç ve Giderlerinin Tamamının Ödenmemesi 
443
(c) İstinafın Süresinde Yapılmaması 
444
(d) İstinaf Tabi Kararlardan Olmaması 
445
(5) İstinaf Sonucunda Verilen Karar Türleri 
445
(a) İstinaf Talebinin Reddi Kararı 
445
(b) Kaldırma ve Yeniden Karar Verme 
446
(c). Kaldırma ve Gönderme Kararı 
446
(b). Temyiz 
448
(1) Temyiz Kavramı 
448
(2) Temyiz Edilebilecek Kararlar 
449
(a) Danıştay’ın İlk Derece Mahkemesi Olarak Verdiği
Nihai Kararlar 
450
(b) İstinaf Kanun Yolunda Verilen Bazı Nihai Kararlar 
451
(c) İYUK 20/A ve 20/B Maddeleri Uyarınca Verilen Nihai
Kararlar 
456
(d) Diğer Yasalara Göre Temyizi Mümkün Olan Kararlar 
456
(3) Temyiz edilemeyecek kararlar 
457
(4) Temyiz Usulü 
457
(a) Temyiz Başvurusu 
457
(b) Temyiz Başvurusu Yapabilecekler 
458
(c) Temyiz Süreleri 
458
(d) Temyiz Dilekçesi 
459
(e) Temyizden Vazgeçme 
460
(f) Temyiz Mercileri 
461
(5) Temyiz Sebepleri 
461
(a) Görev ve Yetki Dışında Bir İşe Bakılmış Olması 
462
(b) Hukuka Aykırı Karar Verilmesi 
462
(c) Usul Hükümlerinin Uygulanmasında Kararı
Etkileyebilecek Nitelikte Hata veya Eksikliklerin
Bulunması 
463
(6) Temyiz İncelemesi Sonuçları 
463
(a) Onama Kararı 
464
(b) Düzelterek Onama Kararı 
464
(c) Kısmen Onama – Kısmen Bozma Kararı 
464
(d) Bozma Kararı 
465
(7). Temyize Konu Edilen Kararı Veren Yargı Merciin Tutumu 
465
(a) Bozma Kararına Uyulması 
465
(b) Israr Kararı 
466
(8) Aleyhe Bozma Yasağı 
467
(9) İstinaf ve Temyiz Aşamasında Yürütmenin Durdurulması 
469
2. Olağanüstü Kanun Yolları 
470
a. Yargılanmanın Yenilenmesi 
471
(1) Tanımı ve Niteliği 
471
(2) Gerekliliği 
471
(3) Yargılamanın Yenilenmesi İçin Gereken Koşullar 
472
(4). Yargılamanın Yenilenmesi İstenemeyen Kararlar 
473
(5) Yargılamanın Yenilenmesinin Nedenleri ve Bu Nedenlere
İlişkin Başvuru Süreleri 
475
(a) Bir Belgenin Kararın Verilmesinden Sonra Ele
Geçirilmiş Olması 
476
(b) Belgenin Sahteliği 
477
(c) Karara Esas Alınan İlamın Ortadan Kalkması 
477
(d) Bilirkişinin Bilerek Gerçeğe Aykırı Rapor Vermesi 
478
(e) Hile Kullanılmış Olması 
478
(f) Vekil veya Temsilci Olmayan Kimseler ile Davanın
Görülmesi ve Hükme Bağlanması 
479
(g) Çekinme 
479
(h) Birbirine Aykırı Hükümler 
480
(i) Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararı 
480
(6) Yargılamanın Yenilenmesinde Taraflar 
481
(a) Yargılamanın Yenilenmesini İsteme Yetkisi 
481
(b) Yargılamanın Yenilenmesinde Karşı Taraf 
483
(7) Yargılamanın Yenilenmesi Yöntemi 
483
(8). Yargılamanın Yenilenmesi Üzerine Verilen Kararlar ve
Sonuçları 
486
b. Kanun yararına temyiz 
487
(1) Kanun Yararına Temyiz Kavramı 
487
(2) Kanun Yararına Temyizin Hukukî Niteliği 
489
(3) Kanun Yararına Temyizin Amacı 
489
(4). Kanun Yararına Temyizin Şartları 
490
(a) İdare ve Vergi Mahkemeleri ile Bölge İdare
Mahkemelerinin Verdiği Bir Karar Olmalı 
491
(b) Karar Kesin Olarak Verilmeli ya da İstinaf veya
Temyiz İnceleme–Sinden Geçmeden Kesinleşmeli 
491
(c) Niteliği Bakımından Yürürlükteki Hukuka Aykırı Bir
Sonucu İfade Etmeli 
491
(5) Kanun Yararına Temyiz Usulü 
493
(a) Kanun yararına temyiz Yoluna Başvuru 
493
(b) Kanun Yararına Temyizde Yetkili Makamlar 
493
(c) Danıştay’ın Kanun Yararına Temyiz İncelemesi 
494
(d) Süre 
495
(6) Kanun Yararına Temyizin Hukuki Etkileri 
495
II. İDARÎ YARGIDA NİHAİ KARARIN KESİNLEŞMESİ 
496
A. KESİN HÜKÜM KAVRAMI 
496
B. KESİN HÜKÜM ÇEŞİTLERİ 
498
1. Şekli Anlamda Kesin Hüküm 
498
2. Maddî Anlamda Kesin Hüküm 
499
C. KESİN HÜKMÜN ETKİSİ 
501
1. Kesin Hükmün Mutlak Etkisi 
501
2. Kesin Hükmün Nispi Etkisi 
501
D. İDARÎ YARGIDA KESİN HÜKÜM 
502
1. İptal Davalarında Kesin Hüküm 
502
a. İlk İnceleme Usulünde Kesin Hüküm 
502
b. Esastan İncelemede Kesin Hüküm 
505
c. İptal Kararında Kesin Hüküm 
506
2. Tam Yargı Davalarında Kesin Hüküm 
507
III. ANAYASA MAHKEMESİ KARARLARININ İDARÎ YARGIYA ETKİSİ 
508
A. Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuru 
508
1. Genel Olarak Bireysel Başvuru 
508
a. Bireysel Başvuru Kavramı 
508
(1) Bireysel Başvurunun Hukuki Niteliği 
508
b. Bireysel Başvurunun Şartları 
509
(1) Esasa İlişkin Şartlar 
510
(a) AİHS ve Bu Sözleşmeye Ek Protokollerde Yer Alan
Hakların İhlali 
510
(b) Kamu Gücü İşlemi 
510
(c) Güncel ve Kişisel Bir Hakkın İhlali 
511
(d) Olağan Kanun Yollarının Tüketilmesi 
511
(2) Şekle İlişkin Esaslar 
511
(a) Görevli ve Yetkili Mahkeme 
511
(b) Başvuru Şekli ve Süresi 
512
c. Bireysel Başvurunun İncelenmesi ve Anayasa Mahkemesinin
Kararı 
513
d. İdarî Yargıya İlişkin Bireysel Başvuru Kararları 
513
2. Anayasa Mahkemesinin İptal Kararlarının İdarî Yargıya Etkisi 
518
3. İdarî Yargıya İlişkin Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin Bazı
Örnek Kararları 
524
a. AİHM, Başvuru No: 59601/09, Eşim/ Türkiye, K.T. 17.09.2013 
524
b. AİHM, Başvuru No: 36073/04, Fazlı Aslaner/ Türkiye, K.T.
4.3.2014 
526
Odası/ Türkiye, K.T. 9.12.2008 
529
d. AİHM, Başvuru No: 52658/99, Mehmet ve Suna Yiğit/
Türkiye, K.T. 17.7.2007 
531
e. AİHM, Başvuru No: 29921/96, Büker/ Türkiye, K.T.
24.10.2000 
533
DİLEKÇE ÖRNEKLERİ 
537
KAYNAKLAR 
543
DİZİN 
551