Türk Ticaret Kanunu'na Göre Anonim Şirket Yönetim Kurulu Üyelerinin 
Hukukî Sorumluluğunda Farklılaştırılmış 
Teselsül İlkesi Dr. Nihan Palta  - Kitap
Türk Ticaret Kanunu'na Göre

Anonim Şirket Yönetim Kurulu Üyelerinin Hukukî Sorumluluğunda Farklılaştırılmış Teselsül İlkesi

1. Baskı, 
Ekim 2023
Kitabın Detayları
Dili:
Türkçe
Ebat:
17x25
Sayfa:
504
Barkod:
9789750288111
Kapak Türü:
Ciltli
Fiyatı:
775,00
Stoktan hemen gönderilir.
Kitabın Açıklaması
İsviçre Hukuku'nda otuz yılı aşkın bir süredir uygulanan, Türk Hukuku'nda on bir yıllık uygulama geçmişine sahip olan farklılaştırılmış teselsül ilkesi, yönetim kurulu üyelerinin hukukî sorumluluğunda, sorumluluğun, dış ilişkide ileri sürülebilecek def'ilere uygun olarak daraltılabilmesini ve bireyin, zararın meydana gelmesine katkıda bulunduğu ölçüde sorumlu tutulmasını gerektirir. İlkenin, sorumluluğun kaynağından ve zararın niteliğinden bağımsız olarak tatbik edilmesi, dış ilişkideki sorumluluğun kapsamının belirlenmesinde metot olma işlevini ortaya koymaktadır. Bu bağlamda farklılaştırılmış teselsül ilkesi, hem genel hem de özel sorumluluk sebepleri bağlamında anonim şirketler hukukuna özgü tüm sorumluluk davaları bakımından incelenmiştir.
Bu bağlamda kitapta üzerinde durulan en temel hususlar, 6762 sayılı mülga TTK'da yönetim kurulu üyelerinin sorumluluğunda benimsenmiş olan mutlak teselsül ilkesi yerine 6102 sayılı TTK'da ikame edilen farklılaştırılmış teselsül ilkesinin amacı, kapsamı ve özellikleri ile bu ilkenin uygulanmasında esas alınan prensipler ve ilkenin dış ve iç ilişki bakımından doğurduğu hüküm ve sonuçlarının incelenmesine yöneliktir. Bu hususta ilkenin mutlak teselsülden ayrışan yönleri, 818 sayılı mülga BK ve 6098 sayılı TBK'da yer alan teselsül kavramları ele alınarak irdelenmiştir. İlkeye kaynaklık eden İBK m. 759 hükmünün tatbiki, İBK'da gerçekleştirilen 1991 tarihli reform öncesi ve sonrası dönem karşılaştırılmak suretiyle, her iki döneme ışık tutan öğreti ve Federal Mahkeme kararları analiz edilerek değerlendirilmiştir.
Kitabın Konu Başlıkları
.
Anonim Şirketlerde Organ Kavramı, Yönetim Kurulunun ve Yönetim Kurulu Üyelerinin Organ Sıfatı
.
Yönetim Kurulu Üyelerinin Hukukî Sorumluluğuna İlişkin Esaslar
.
Farklılaştırılmış Teselsül İlkesinin Gelişimi ve Özellikleri İle Dış ve İç İlişki Bakımından Sonuçları
Kitabın İçindekileri
Önsöz 
5
Yazar Hakkında 
7
Kısaltmalar 
15
Giriş 
19
Birinci Bölüm
ANONİM ŞİRKETLERDE ORGAN KAVRAMI,
YÖNETİM KURULUNUN VE YÖNETİM KURULU
ÜYELERİNİN ORGAN SIFATI
§ 1. GENEL OLARAK YÖNETİM KURULU 
23
I. Organlar Arasındaki İlişki Bakımından Öngörülmüş Olan Sistemler 
27
II. TTK’da Organlar Arasındaki İlişki Bakımından Benimsenmiş Olan Sistem 
30
§ 2. YÖNETİM KURULUNUN ÖRGÜTLENME BİÇİMİ 
32
I. Monist Sistem (Tek Kurullu Sistem) 
33
II. Dualist Sistem (Çift Kurullu Sistem) 
34
III. Tercihli Sistem (Opsiyonlu Model) 
35
IV. TTK’da Benimsenmiş Olan Örgütlenme Biçimi 
36
§ 3. ANONİM ŞİRKETLER HUKUKUNDA ORGAN KAVRAMI 
38
I. Organ Kavramı 
39
A. Şeklî Organ 
41
B. Fiilî Organ 
47
1. İsviçre Federal Mahkemesi’nin Fiilî Organda Aradığı Kriterler 
51
2. Türk Adli Yargısının Fiilî Organ Kavramına Yaklaşımı 
53
C. Dış Görünüşte Organ 
57
1. Genel Olarak 
57
2. Türk Öğretisinin Konuya Yaklaşımı 
58
3. Değerlendirme 
64
II. İfa Yardımcıları 
67
A. Müstahdem (Çalışan) 
67
B. Yardımcı Şahıs 
71
C. Temsilci 
75
§ 4. YÖNETİM KURULU VE ÜYELERİNİN ORGAN SIFATI 
78
I. Yönetim Kurulu Üyelerinin Organ Sıfatı 
81
II. Yönetim Kurulu Üyelerinin Organ Sıfatının Kabul Edilmesinin Sonuçları 
87
A. Anonim Şirketin Yönetim Kurulu Üyelerinin İşlemleri Nedeniyle Akdî Sorumluluğu 
87
1. Fiilî Organın Tüzel Kişiyi Temsili Hususunda Federal Mahkeme’nin 146 III 37 Sayılı Kararı 
90
2. Federal Mahkeme’nin 146 III 37 Sayılı Kararı’nın Değerlendirilmesi 
92
B. Anonim Şirketin Yönetim Kurulu Üyelerinin Haksız Fiilleri Nedeniyle Sorumluluğu 
93
C. Yönetim Kurulu Üyelerinin Haksız Fiilleri Nedeniyle Şahsi Sorumlulukları 
96
İkinci Bölüm
YÖNETİM KURULU ÜYELERİNİN HUKUKÎ SORUMLULUĞUNA İLİŞKİN ESASLAR
§ 1. SORUMLULUK KAVRAMI 
97
§ 2. YÖNETİM KURULU ÜYELERİNİN HUKUKÎ SORUMLULUĞUNA HÂKİM OLAN İLKELER 
101
§ 3. YÖNETİM KURULU ÜYELERİNİN SORUMLULUĞUNUN HUKUKÎ NİTELİĞİ 
103
I. Genel Olarak 
103
II. Yönetim Kurulu Üyesi ile Şirket Arasındaki İlişkinin Hukukî Niteliği 
106
A. Vekâlet Sözleşmesi Olduğu Görüşü 
107
B. Hizmet Sözleşmesi Olduğu Görüşü 
108
C. Kendine Özgü (Sui Generis) Bir Sözleşme Olduğu Görüşü 
111
D. Şirketler ve Borçlar Hukukuna Özgü Nitelikleri Barındıran Bir Sözleşme Olduğu Görüşü 
111
E. Değerlendirme 
113
III. Yönetim Kurulu Üyesinin Pay Sahibi ve Alacaklılara Karşı Olan Sorumluluğunun Hukukî Niteliği 
115
A. Dolaylı Zarar Taleplerinde Sorumluluğun Hukukî Kaynağı 
116
B. Doğrudan Zarar Taleplerinde Sorumluluğun Hukukî Kaynağı 
119
§ 4. HUKUKÎ SORUMLULUĞUN UNSURLARI 
127
I. Kusur 
128
A. Kusurun Tanımı ve Niteliği 
128
B. Yönetim Kurulu Üyelerinin Sorumluluğunda Kusurlu Sorumluluk Prensibi 
132
C. Kusurun Objektifleştirilmesi 
134
D. Özen Yükümlülüğünün Objektifleştirilmesi 
137
E. Ticari Takdir İlkesi (Business Judgment Rule) 
141
F. İspat Yükü 
152
II. Zarar 
158
A. Zararın Niteliği 
161
1. Doğrudan Zarar 
161
2. Dolaylı Zarar 
165
B. Zararın Tespiti ve İspatı 
168
III. Hukuka Aykırılık ve Yükümlülük İhlali 
171
IV. İlliyet Bağı 
177
A. İlliyet Teorileri 
178
1. Şart veya Şartların Eşitliği Teorisi 
178
2. Uygun İlliyet Bağı Teorisi 
179
B. Sebeplerin Çokluğu 
182
C. İlliyet Bağının Kesilmesi 
184
§ 5. HUKUKÎ SORUMLULUK SEBEPLERİ 
186
I. Genel Sorumluluk Sebepleri 
186
II. Özel Sorumluluk Sebepleri 
187
A. Belge ve Beyanların Kanuna Aykırı Olması (TTK m. 549) 
187
B. Sermaye Hakkında Yanlış Beyanlar ve Ödeme Yetersizliğinin Bilinmesi (TTK m. 550) 
193
C. Değer Biçilmesinde Yolsuzluk (TTK m. 551) 
195
D. Halktan Para Toplamak (TTK m. 552) 
197
§ 6. SORUMLULUK DAVALARINDA TARAF SIFATI 
200
I. Aktif Taraf Sıfatı 
201
A. Şirketin İflası Dışında (Şirket Faaliyet Halindeyken) 
202
1. Doğrudan Zarar Talepleri Bakımından 
202
a. Şirket 
203
b. Pay Sahipleri ve Alacaklılar 
210
2. Dolaylı Zarar Talepleri Bakımından 
211
B. Şirketin İflası Halinde 
217
1. Doğrudan Zarar Talepleri Bakımından 
217
a. Şirket 
217
b. Pay Sahipleri ve Alacaklılar 
218
2. Dolaylı Zarar Talepleri Bakımından 
221
a. İsviçre Öğretisinde İleri Sürülmüş Olan Görüşler 
222
aa. Maddi Hak Teorisi 
222
bb. Çift Karakterli Hak Teorisi 
224
cc. Takip Yetkisi Teorisi 
226
b. Federal Mahkeme’nin Güncel Uygulaması 
227
c. Türk Öğretisi ve Yargıtay’ın Yaklaşımı 
231
d. Değerlendirme 
233
II. Pasif Taraf Sıfatı 
235
A. Kurucular 
236
B. Yönetim Kurulu Üyeleri 
236
C. Yöneticiler 
237
D. Tasfiye Memurları 
238
E. Denetçiler 
239
III. Görevli ve Yetkili Mahkeme 
240
Üçüncü Bölüm
FARKLILAŞTIRILMIŞ TESELSÜL İLKESİNİN GELİŞİMİ VE ÖZELLİKLERİ İLE DIŞ VE İÇ İLİŞKİ BAKIMINDAN SONUÇLARI
§ 1. GENEL OLARAK TESELSÜL İLKESİ 
244
I. Borçlar Hukuku’nda Teselsül 
244
A. Kavram ve Tanım 
245
B. Teselsülün Hukukî Niteliği 
246
C. Borçlular Arasında Teselsülün Sonuçları 
247
1. Dış İlişki Bakımından Sonuçları 
248
2. İç İlişki Bakımından Sonuçları 
251
II. Tam ve Eksik Teselsül Ayrımı 
252
III. Mutlak ve Farklılaştırılmış Teselsül Ayrımı 
257
IV. Farklılaştırılmış Teselsül ile Mutlak Teselsülün Ortak ve Ayrışan Yönleri 
260
A. Farklılaştırılmış Teselsül ile Mutlak Teselsülün Ortak Yönleri 
260
B. Farklılaştırılmış Teselsülün Mutlak Teselsülden Ayrışan Yönleri 
261
§ 2. FARKLILAŞTIRILMIŞ TESELSÜL İLKESİNİN GELİŞİMİ 
263
I. İsviçre Hukuku’nda Farklılaştırılmış Teselsül İlkesinin Gelişimi 
263
A. İsviçre Borçlar ve Şirketler Hukuku Kapsamında Müteselsil Sorumluluk Kavramının Tarihsel Gelişimi 
263
B. Farklılaştırılmış Teselsül İlkesinin Gelişimine Yön Veren Görüşler 
268
1. Öğretinin Bireysel İndirim Sebeplerinin Dış İlişkide İleri Sürülmesine Yaklaşımı 
268
2. İsviçre Federal Mahkemesi’nin Yaklaşımı 
272
a. 1991 Tarihli Reform Öncesi Dönem 
273
b. 1991 Tarihli Reform Sonrası Dönem 
275
II. Türk Hukuku’nda Farklılaştırılmış Teselsül İlkesinin Gelişimi 
278
A. Türk Borçlar ve Şirketler Hukuku Kapsamında Müteselsil Sorumluluk Kavramının Tarihsel Gelişimi 
278
B. Farklılaştırılmış Teselsül İlkesinin Gelişiminin Türk Hukuku Bakımından İncelenmesi 
280
1. Öğretinin Konuya Yaklaşımı 
280
a. 2011 Tarihli Reform Öncesi Dönem 
280
b. 2011 Tarihli Reform Sonrası Dönem 
283
2. Değerlendirme 
286
3. Türk Adli Yargısının Konuya Yaklaşımı 
290
a. Yargıtay Kararları Kapsamında Farklılaştırılmış Teselsül İlkesi 
292
b. İlk Derece Mahkemesi Kararları Kapsamında Farklılaştırılmış Teselsül İlkesi 
293
III. Farklılaştırılmış Teselsül İlkesinin Türk ve İsviçre Hukuku Açısından Önemi 
296
§ 3. FARKLILAŞTIRILMIŞ TESELSÜL İLKESİNİN ÖZELLİKLERİ 
299
I. Farklılaştırılmış Teselsül İlkesinin Uygulanması Hususundaki Ön Koşullar 
302
A. Sorumlular Çevresi 
305
B. Farklılaştırılmış Teselsülde Zarar Kavramı 
309
1. Birlikte Verilen Zarar/Aynı Zarar Ayrımı 
309
2. Tek Başına Verilen Zarar/Aynı Zarar Ayrımı 
311
II. Farklılaştırılmış Teselsül Sisteminin Dış İlişki Bakımından Sonuç Doğurması 
314
A. Sorumluların Bireysel Sorumluluk Tavanlarının Belirlenmesi 
315
B. Alacaklının Bakiye Teminatı 
317
D. Bireysel Sorumluluk Tavanının Tespitinde Dikkate Alınan Sebepler 
324
1. Genel Olarak 
324
2. Sorumluluğu Sınırlandıran Bireysel İndirim Sebepleri 
325
a. Zarar Verenin Kusurunun Derecesi 
325
aa. Orta İhmalin Sorumluluğun Sınırlandırılmasına Etkisi 
327
bb. Yargı Kararlarında Kusurun Derecesinin Dış İlişkide İleri Sürülmesi 
332
b. Üçüncü Kişinin Kusuru 
334
c. Yetki Devri 
337
aa. Yetki Devri Halinde Sorumluluk 
339
bb. Yetki Devrinde Kurtuluş Kanıtları 
343
aaa. İBK m. 754/2 ve TTK m. 553/2 Hükümleri Bağlamında Kurtuluş Kanıtları 
344
bbb. Yönetim Kurulu Üyeleri Arasında Yapılan İş Bölümü 
348
ccc. Temsil Yetkisi Devrinin TTK m. 553/2 Hükmü Kapsamında Değerlendirilmesi 
352
cc. İspat Yükü 
355
d. Zarar Görenin Kusuru 
358
e. Hatır ve Düşük Ücret 
364
f. Zarar Verenin Müzayaka Halinde Kalması 
368
g. Diğer Bireysel İndirim Sebepleri 
370
3. Sorumluluğu Ortadan Kaldıran veya Sona Erdiren Sebepler 
372
a. Genel Olarak 
372
b. Zarar Görenin Rızası 
373
aa. Şirket Tarafından Açılan Sorumluluk Davalarında Zarar Görenin Rızası 
375
aaa. Genel Kurulun Yetki Alanına Giren Durumlar 
377
bbb. Genel Kurulun Yetki Alanına Girmeyen Durumlar 
385
bb. Pay Sahipleri Tarafından Açılan Sorumluluk Davalarında Zarar Görenin Rızası 
392
cc. Alacaklılar Tarafından Açılan Sorumluluk Davalarında Zarar Görenin Rızası 
394
c. İbra 
395
aa. İbranın Kapsamı 
397
bb. İbranın Sorumluluk Davalarına Etkisi 
401
aaa. Şirketin Dava Hakkı Bakımından 
402
bbb. Pay Sahiplerinin Dava Hakkı Bakımından 
403
ccc. Alacaklıların Dava Hakkı Bakımından 
405
d. Sulh 
406
aa. Sulh Kavramının Hukukî Niteliği ve Geçerliliği 
407
bb. Sulh Sözleşmesinin Pay Sahipleri ve Alacaklılar Tarafından Açılan Sorumluluk Davalarına Etkisi 
409
e. Zamanaşımı 
410
aa. İki Yıllık Zamanaşımı 
413
bb. Beş Yıllık Zamanaşımı 
417
cc. Ceza Zamanaşımı 
418
dd. Zamanaşımının Kesilmesi 
420
ee. Zamanaşımı Def’inden İstifade Edilmesi Sorunu 
421
E. Zararın Tamamının Birlikte Dava Edilebilmesi 
423
1. Kendine Özgü İhtiyari Dava Arkadaşlığı 
424
2. Zararın Tamamı Kavramı 
426
3. Yargılama Giderlerinden Sorumluluk 
429
III. Farklılaştırılmış Teselsül Sisteminde İç İlişki 
437
A. Rücu Davası 
438
1. Rücu Davasının Şartları 
439
2. Rücu Davasında Hâkim Tarafından Dikkate Alınacak Hususlar 
442
a. Kusurun Ağırlığı 
443
b. Durumun Bütün Gerekleri 
445
B. Rücu Davasının Sonuçları 
446
2. Rücu Borcunun Paylaşımında Etkili Olan Diğer Hususlar 
451
C. Rücu Alacağının Zamanaşımı 
453
1. İsviçre ve Türk Öğretisinde Revizyon Öncesinde İleri Sürülmüş Olan Görüşler 
454
2. Revizyon Sonrası Dönemde Rücu Alacağının Zamanaşımı 
457
D. Rücu Tazminatının Hesaplanmasında Somut Örnekler 
460
1. Zararın Tamamının Sorumlulardan Biri Tarafından Ödenmesi Halinde 
461
2. Zararın Bir Kısmının Sorumlulardan Biri Tarafından Ödenmesi Halinde 
463
Sonuç 
465
Kaynakça 
475
Kavramlar Dizini 
501