Çekte Muhatap Bankanın Hukuki Sorumluluğu – Ticaret Hukuku Monografileri – Hanife Aydın  - Kitap

Çekte Muhatap Bankanın Hukuki Sorumluluğu

– Ticaret Hukuku Monografileri –

1. Baskı, 
Kasım 2021
Kitabın Detayları
Dili:
Türkçe
Ebat:
16x24
Sayfa:
168
Barkod:
9789750273339
Kapak Türü:
Karton Kapaklı
Kitabın Fiyatı:
285,00
İndirimli (%77):
66,00
Stoktan hemen gönderilir.
Kitabın Açıklaması
Çekte düzenleyen, lehtar ve muhatap olmak üzere üç taraf bulunur. TTK m. 782/1'de "Türkiye'de ödenecek çeklerde muhatap ancak bir banka olabilir" denilmektedir. Gerek TTK'da, gerek Çek K'da, muhatap bankaya, çek defteri verirken, çekin ibrazında ve çekin karşılığının olmaması hallerinde çeşitli yükümlülükler getirilmiştir. Bu yükümlülükler genel olarak, sahte ve karşılıksız çekin önlenmesi, kayıt dışı ekonominin önüne geçilmesi, çeke duyulan güvenin sağlamlaştırılması gibi bir çok nedeni barındırmaktadır. Muhatap banka kanunda yer alan yükümlülüklerini gereği gibi yerine getirmediğinde hukuki ve cezai yaptırımlarla karşılaşacaktır.
Giriş, üç ayrı bölüm ve sonuç kısmından oluşan çalışmanın birinci bölümünde; çek hakkında genel bilgiler verilmiş, çekin hukuki niteliği ve zorunlu unsurları ele alınmıştır. İkinci bölümde ise muhatap ve muhatabın TTK ve ÇekK'da yer alan yükümlülükleri incelenmiştir. Çalışmanın ana konusu olan muhatap bankanın hukuki sorumluluğu, üçüncü bölümde incelenmiştir. Bu bahiste, sorumluluğun hukuki niteliği, muhatabın bildirim yükümlülüğünün ihlalinden doğan sorumluluğu, çek anlaşması ve çek defteri verme aşamasındaki sorumluluğu, muhatap bankanın ödeme ve ibrazdaki sorumluluğu, uygulamada ortaya çıkan özel çek türlerindeki, karşılıksız çekte ve karşılığın devri hâlinde muhatap bankanın hukuki sorumluluğu ele alınmıştır. Uygulamada sıklıkla karşılaşılan sahte ve tahrif edilmiş çekten dolayı muhatabın sorumluluk hâli, Yargıtay kararlarına da yer verilerek kapsamlı bir şekilde açıklanmaya çalışılmıştır.
Kitabın Konu Başlıkları
.
Çek Hesabı Açılması ve Çek Defteri Verme Aşamasında Doğan Sorumluluk Hâlleri
.
Muhatap Bankanın İbraz ve Ödeme Aşamasındaki Sorumluluğu
.
Sahte ve Tahrif Edilmiş Çeklerde Sorumluluk
.
Özel Çek Türlerinde Muhatap Bankanın Sorumluluğu
Kitabın İçindekileri
Önsöz 
7
Kısaltmalar 
13
Giriş 
15
Birinci Bölüm
ÇEK VE ÇEKİN UNSURLARI
1. ÇEK KAVRAMI 
19
2. ÇEKİN HUKUKİ NİTELİĞİ 
20
2.1. Çekin Havale Niteliği 
20
2.2. Çekin Kıymetli Evrak Niteliği 
21
2.3. Çekin Kambiyo Senedi Niteliği 
22
2.4. Kanunen Emre Yazılı Senet Niteliği 
22
2.5. Çekin Ödeme Aracı Niteliği 
23
3. ÇEKİN UNSURLARI 
24
3.1. Çekin Zorunlu Unsurları 
24
3.1. Çekin Zorunlu Unsurları 
25
3.1.1. Çek Kelimesi 
25
3.1.2. Belirli Bir Bedelin Kayıtsız ve Şartsız Havalesi 
25
3.1.3. Muhatabın Ticaret Unvanı 
27
3.1.4. Düzenleme Tarihi 
28
3.1.5. Düzenleyenin İmzası 
30
3.1.6. Muhatap Banka Tarafından Verilen Seri Numarası 
32
3.1.7. Karekod 
32
3.2. Çekte Alternatifli Unsurlar 
35
3.2.1. Düzenleme (Keşide) Yeri 
35
3.2.2. Ödeme Yeri 
37
3.3. Çek Kanunu’nda Öngörülen Yardımcı Unsurlar 
38
4. ÇEKE YAZILABİLECEK İHTİYARİ UNSURLAR 
40
4.1. Kanunda Öngörülen İhtiyari Unsurlar 
40
4.1.1. Lehtara İlişkin Kayıtlar 
40
4.1.2. Ödemeye İlişkin Kayıtlar 
42
4.1.2.1. Adres ve İkametgah Kaydı 
42
4.1.2.2. Aynen Ödeme Kaydı 
42
4.1.2.3. Hesaben Ödeme Kaydı 
42
4.1.2.4. Çizgili Çeke İlişkin Kayıtlar 
42
4.1.3. Ödememe Hâline İlişkin Kayıtlar 
43
4.1.3.1. Protestodan Muafiyet Kaydı 
43
4.1.3.2. Sorumsuzluk Kaydı ve Ciro Yasağı 
43
4.1.3.3. Aval Kaydı 
44
4.2. Kanunda Öngörülmeyen İhtiyari Kayıtlar 
46
4.2.1. Yetki Kaydı 
46
4.2.2. Provizyon ve İhbar Kaydı 
46
4.2.3. Teminat Kaydı 
47
4.2.4. Teyit ve Vize Kaydı 
47
4.2.5. Tahkim Kaydı 
48
5. ÇEKE KONULAMAYACAK KAYITLAR 
48
5.1. Kabul Kaydı 
49
5.2. Vade Kaydı 
49
5.3. Faiz Kaydı 
49
5.4. Düzenleyenin Sorumsuzluk Kaydı 
50
6. ÇEKİN GEÇERLİLİĞİNİ ETKİLEYEN YASAK KAYITLAR 
50
İkinci Bölüm
MUHATAP BANKA VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ
1. ÇEKTE MUHATAP OLMA EHLİYETİ 
51
2. KARŞILIK 
53
3. MUHATAP BANKANIN KAMBİYO TAAHHÜDÜNDE BULUNAMAMASI 
56
4. ÇEK ANLAŞMASI 
58
5. ÇEK ANLAŞMASINDA MUHATAP BANKANIN YÜKÜMLÜLÜKLERİ 
60
5.1. Çek Hesabı Açılırken Muhatap Bankanın Özen ve Araştırma Yükümlülüğü 
61
5.2. Çek Hesabı Açmak İsteyen Kişiden Gerekli Belgeleri İsteme, Kontrol Etme ve Saklama Yükümlülüğü 
65
5.3. Hesap Sahibinin İmzasını Alma, Beyanname Alma ve Bilgileri Sisteme Kaydetme Yükümlülüğü 
66
5.4. Çek Defterinin Türüne ve Basılmasına Yönelik Yükümlülükler 
68
5.5. Muhatap Bankanın Bildirim Yükümlülüğü 
70
6. ÇEKİN ÖDEME İÇİN İBRAZINDA MUHATAP BANKANIN YÜKÜMLÜLÜKLERİ 
72
6.1. Ödeme İçin İbraz 
72
6.2. Ödeme İçin İbraz Yapabilecek Kişiler 
73
6.2.1. Nama Yazılı Çeklerde 
73
6.2.2. Emre Yazılı Çeklerde 
73
6.2.3. Hamiline Yazılı Çeklerde 
74
6.3. Çekin İbrazında Muhatap Bankanın Araştırma Yükümlülüğü 
74
6.3.1. İbraz Edilen Çekin Geçerli Olup Olmadığı 
74
6.3.2. Çeki İbraz Edenin Yetkili Hamil Olup Olmadığı 
75
6.3.3. İbrazın Süresinde Yapılıp Yapılmadığı 
77
6.3.4. Çekin Sahte veya Tahrif Edilmiş Olup Olmadığı 
82
6.3.4.1. Sahte Çek 
82
6.3.4.1.1. İmzada Sahtecilik 
82
6.3.4.1.2. Beyanda Sahtecilik 
83
6.3.4.1.3. Açık Çek 
84
6.3.4.2. Tahrif Edilmiş Çek 
86
6.3.4.2.1. İsimlerde Tahrifat 
86
6.3.4.2.2. Bedelde Tahrifat 
87
6.3.4.2.3. Düzenleme Tarihi ve Düzenleme Yerinde Tahrifat 
87
6.3.5. Çekle İlgili Mahkeme Kararı Olup Olmadığı 
88
6.3.6. Düzenleyenin Çekten Cayma Beyanı Olup Olmadığı 
90
7. MUHATABIN ÖDEME YÜKÜMLÜLÜĞÜ 
92
7.1. Karşılığın Tamamen veya Kısmen Olması Durumunda 
92
7.2. Karşılığın Tamamen veya Kısmen Olmaması Durumunda 
94
Üçüncü Bölüm
MUHATAP BANKANIN HUKUKİ SORUMLULUĞU
1. SORUMLULUĞUN HUKUKİ DAYANAĞI 
102
1.1. Düzenleyene Karşı Sorumluluğu 
102
1.2. Hamile Karşı Sorumluluğu 
103
2. BİLDİRİM YÜKÜMLÜLÜĞÜNÜN İHLALİNDE MUHATAP BANKANIN SORUMLULUĞU 
104
3. ÇEK HESABI AÇILMASI VE ÇEK DEFTERİ VERME AŞAMASINDA DOĞAN SORUMLULUK HÂLLERİ 
105
3.1. Sorumluluğun Dayanağı 
106
3.2. Muhatap Bankanın Özen Ölçüsü 
106
3.3. Sorumluluğun Hukuki Niteliği 
108
4. MUHATAP BANKANIN İBRAZ VE ÖDEME AŞAMASINDAKİ SORUMLULUĞU 
111
4.1. Çekten Cayma Hâlinde Sorumluluk 
114
4.2. Sahte ve Tahrif Edilmiş Çeklerde Sorumluluk 
115
5. ÖZEL ÇEK TÜRLERİNDE MUHATAP BANKANIN SORUMLULUĞU 
123
5.1. Çizgili Çeklerde Sorumluluk 
123
5.2. Mahsup Çeklerinde Sorumluluk 
126
5.3. Teyitli Çeklerde Sorumluluk 
129
5.4. Garantili Çeklerde Sorumluluk 
134
6. KARŞILIKSIZ ÇEKLERDE MUHATAP BANKANIN SORUMLULUĞU 
139
7. KARŞILIĞIN DEVRİ HÂLİNDE MUHATAP BANKANIN SORUMLULUĞU 
142
7.1. Karşılığın Devri 
142
7.2. Karşılığın Devri Hâlinde Muhatap Bankanın Sorumluluğu 
145
8. ÇEKİN ZİYAI VE İPTALİNDE MUHATAP BANKANIN SORUMLULUĞU 
146
8.1. Çekin Ziyaı 
146
8.2. Çekin Ziyaı ve İptalinde Muhatap Bankanın Sorumluluğu 
146
Sonuç 
149
Kaynakça 
155
Kavramlar Dizini 
165