Türk Sosyal Güvenlik Hukukunda Yaşlılık Sigortası Dr. Öğr. Üyesi Hasan Kayırgan  - Kitap

Türk Sosyal Güvenlik Hukukunda Yaşlılık Sigortası

1. Baskı, 
Mart 2021
Kitabın Detayları
Dili:
Türkçe
Ebat:
16x24
Sayfa:
360
Barkod:
9789750267420
Kapak Türü:
Karton Kapaklı
Kitabın Fiyatı:
470,00
İndirimli (%74):
124,00
Stoktan hemen gönderilir.
Kitabın Açıklaması
Tarih boyunca insanlar yarından emin olma endişesi içerisinde yaşamışlar ve bu endişeyi bertaraf edebilmek için çeşitli arayışlar içerisinde olmuşlardır. İnsanoğlu yaşadığı süre boyunca birtakım tehlikelerle karşılaşmıştır. Bu tür tehlikeler de bireylerin gelirlerini ve dolayısıyla hayatlarını olumsuz yönde etkilemiştir.
Bu dönemde gelişen yardımlaşma ve dayanışma olgusu da tek başına yeterli olamamıştır. Bu nedenle devletin söz konusu tedbirleri alma yükümü gündeme gelmiş ve sosyal güvenliğin kurumsallaşması ihtiyacı doğmuştur.
Yaşlıların da söz konusu sistemde yardıma muhtaç olduğu dikkate alındığında devlet tarafından sosyal güvenlik hakkının bu kişilere sağlanması gerektiği açıktır. Dile getirilen nedenlerle kanun koyucu çeşitli yasal düzenlemeler ile yaşlılara asgari bir yaşam seviyesini sağlamayı amaç edinmiştir.
Çalışmada da Türk sosyal güvenlik hukukunda yaşlılık sigortasının nasıl algılandığı ve sağlanan yardımlar inceleme konusu yapılmıştır.
Kitabın Konu Başlıkları
.
Yaşlılık Sigortası Kavramı
.
Yaşlılık Sigortasından Faydalanma Koşulları
.
Yaşlılık Sigortasından Sağlanan Haklar
.
Emeklilik İşlemleri Hakkında Güncel Yargıtay ve Bölge Adliye Mahkemesi Kararları
Kitabın İçindekileri
Önsöz 
7
Tablolar Listesi 
17
Kısaltmalar 
19
GİRİŞ 
21
BİRİNCİ BÖLÜM
SOSYAL RİSK OLARAK YAŞLILIK KAVRAMI VE
YAŞLILIK SİGORTASI HAKKINDA GENEL BİLGİLER
I. YAŞLILIK KAVRAMI 
25
A. Sosyal Yönden Yaşlılık 
25
B. Tıbbi Yönden Yaşlılık (Biyolojik Yaşlılık) 
27
C. Hukuki Yönden Yaşlılık (Kronolojik Yaşlılık) 
28
II. SOSYAL RİSK OLARAK YAŞLILIK 
34
III. YAŞLILIK SİGORTASININ ORTAYA ÇIKIŞI VE GELİŞİMİ 
39
A. Yaşlılık Sigortasının Ortaya Çıkışı 
39
B. Dünyada Yaşlılık Sigortasına İlişkin Gelişmeler 
39
1. Sanayi Devrimi Öncesi 
39
2. Sanayi Devrimi Sonrası 
41
C. Ülkemizdeki Gelişmeler 
44
1. Cumhuriyet Öncesi Dönem 
45
a. Tanzimat Öncesi Dönem 
45
b. Tanzimat Sonrası Dönem 
50
c. Birinci TBMM Dönemi 
52
2. Cumhuriyet Sonrası Dönemi 
52
a. Cumhuriyetin İlanından 1961 Anayasasına Kadar Olan Dönem (1923–1961 Dönemi) 
52
b. 1961 Anayasası Sonrası 
53
IV. YAŞLILIK SİGORTASININ ULUSLARARASI DAYANAKLARI 
54
A. Genel Olarak 
54
B. Birleşmiş Milletler Normları 
54
C. Uluslararası Çalışma Örgütü Sözleşmeleri ve Tavsiye Kararları 
56
1. UÇÖ Sözleşmeleri 
58
a. Türkiye’nin Taraf Olduğu Uluslararası Sözleşmeler 
58
aa. Sosyal Güvenliğin Asgari Normları Hakkında 102 Sayılı Sözleşme 
58
bb. Sosyal Güvenlik Konusunda Eşit İşlem Yapılmasına İlişkin 118 sayılı Sözleşme 
60
cc. Engelli Kişilerin Hakları Sözleşmesi 
61
b. Türkiye’nin Taraf Olmadığı Uluslararası Sözleşmeler 
61
aa. Malullük, Yaşlılık ve Ölüm Yardımlarına İlişkin 128 Sayılı Sözleşme 
61
bb. Sosyal Güvenlik Haklarının Korunmasına İlişkin 157 Sayılı Sözleşme 
61
2. Tavsiye Kararları 
62
a. 43 Sayılı Karar 
62
b. 131 Sayılı Karar 
62
c. 167 Sayılı Karar 
62
d. 202 Sayılı Karar 
62
D. Avrupa Birliği Düzenlemeleri 
63
1. Genel Olarak 
63
2. Gözden Geçirilmiş Avrupa Sosyal Şartı 
64
3. AB Sosyal Güvenlik Sözleşmeleri 
65
a. Avrupa Sosyal Güvenlik Sözleşmesi 
65
b. Göçmen İşçilerin Sosyal Güvenliği Konusundaki Sözleşme 
66
c. Çalışanların Sosyal Temel Hakları Topluluk Şartı 
66
4. AB Direktifleri 
67
a. AB 79/7 sayılı Sosyal Güvenlik Alanında Kadınlara ve Erkeklere Eşit Muamele Prensibinin Kademeli Olarak Yürürlüğü Hakkındaki Direktif 
67
b. 86/613 sayılı Tarım da Dahil Bağımsız Çalışan Kadınlara ve Erkeklere Eşit Muamele Prensibinin Uygulanması Hakkındaki Direktif 
68
c. İstihdam ve Çalışma Koşullarında Kadınlara ve Erkeklere Eşit Davranma ve Eşit Fırsatlar Verme İlkesinin Uygulanmasına İlişkin 2006/54 Sayılı Direktif 
68
5. AB Tüzükleri 
69
a. 1408/71 sayılı Topluluk İçinde Yer Değiştiren Ücretli ve Ücretsiz Çalışanlar ile Ailelerine Uygulanan Sosyal Güvenlik Rejimlerine İlişkin Tüzük 
69
b. 883/2004 sayılı Sosyal Güvenlik Sistemlerinin Koordinasyonu Tüzüğü 
70
E. İkili Sosyal Güvenlik Sözleşmeleri 
73
1. İngiltere ile Yapılan İkili Sözleşme 
74
2. Almanya ile Yapılan İkili Sözleşme 
74
3. Fransa ile Yapılan İkili Sözleşme 
76
İKİNCİ BÖLÜM
YAŞLILIK SİGORTASINDAN FAYDALANMA KOŞULLARI
I. GENEL OLARAK 
81
II. MADDİ KOŞULLAR 
83
A. Uzun Vadeli Sigorta Kollarına Tabi Olmak 
83
1. Uzun Vadeli Sigorta Kavramı 
83
2. Uzun Vadeli Sigorta Kollarına Tabi Olanlar 
83
a. 4. Maddeye Tabi Olanlar 
84
aa. 4/1–a Kapsamında Sigortalı Sayılanlar 
84
bb. 4/1–b Kapsamında Sigortalı Sayılanlar 
85
cc. 4/1–c Kapsamında Sigortalı Sayılanlar 
86
b. 5510 sayılı Kanunda 4. Madde Dışında Uzun Vadeli Sigorta Kollarına Tabi Tutulanlar 
88
c. Özelleştirme Sonucu Çalışmaya Devam Edenler 
90
d. İkili Sosyal Güvenlik Sözleşmesi İmzalanmayan Ülkelerde Çalışan Türk İşçileri 
90
e. 01.10.2008 Tarihinden Sonra İsteğe Bağlı Sigortalı Olanlar 
91
B. Belirli Bir Yaşı Tamamlamak 
92
1. Yaş Kavramı 
95
a. Sigortalının Doğum Tarihinin Belli Olması Halinde Yaşın Hesaplanması 
95
b. Sigortalının Doğum Yılı Belirli Olmasına Rağmen Ay ve Gününün Belli Olmaması Halinde Yaşın Hesaplanması 
95
c. Yaş Düzeltme Davasının Yaş Koşuluna Etkisi 
96
2. 30.04.2008 Tarihinden Sonra Sigortalı Olanlar İçin Yaş Koşulları 
101
3. 08.09.1999–30.04.2008 Tarihleri Arasında Sigortalı Olanlar İçin Yaş Şartları 
103
a. 506 Sayılı SSK’na Tabi Olanlar 
104
b. 2925 Sayılı Tarım SSK’na Tabi Olanlar 
104
c. 1479 Sayılı Bağ–Kur Kanunu’na Tabi Olanlar 
104
d. 5434 Sayılı ESK’na Tabi Olanlar 
105
4. 08.09.1999 Tarihinden Önce Sigortalı Olanlar İçin Yaş Koşulları 
105
a. 506 sayılı Kanuna Tabi Olanlar 
105
b. 2925 sayılı Kanuna Tabi Olanlar 
110
c. 1479 Sayılı Kanuna Tabi Olanlar 
111
d. 5434 sayılı ESK’na Tabi Olanlar 
114
5. Yaş Koşulu Bakımından Korunanlar 
116
a. Prim Ödeme Gün Sayısını Tamamlayamayan İleri Yaştakiler 
116
b. Erken Yaşlananlar 
118
c. Sürekli Bakıma Muhtaç Derecede Ağır Engelli Çocuğu Olan Kadın Sigortalılar 
119
d. Bakanlıkça Tespit Edilen Maden İşyerlerinde, Yeraltında Sürekli veya Dönüşümlü (Münavebeli) Olarak Çalışanlar 
123
6. Kamu Görevlilerine Özgü Emeklilik Halleri 
125
a. Yaş Haddinden Dolayı Emeklilik durumu 
126
b. Kadrosuzluk Sebebiyle Emekliliğe Sevk Edilen Kamu Görevlileri 
128
c. Ahlak veya Yetersizlik ya da Disiplin Nedeniyle Emekliliğe Sevk Edilen Kamu Görevlilerinin Yaşlılık Sigortasından Faydalanıp Faydalanamayacağı 
128
aa. Asker Olanlar 
128
bb. Diğer Kamu Görevlileri 
129
7. Fiili Hizmet Süresi Zammı (Yıpranma Payı) Uygulaması 
129
a. SSGSSK’ya göre Fiili Hizmet Süresi Zammı 
129
b. 5434 sayılı ESK’ya göre Fiili Hizmet Süresi Zammı 
138
c. 506 sayılı SSK’na Göre İtibari Hizmet Sürelerinin Yaş Haddine Etkisi 
140
d. Fiili Hizmet Süresi Kapsamındaki Çalışmaların Bildirilmesi 
143
8. Yaş Koşulundan Muaf Olanlar 
144
a. Cumhurbaşkanı, Başbakan, TBMM Başkanı ve Dışarıdan Atanan Bakanlar ile TBMM Üyeleri 
144
b. Belirli Derecede Malul Olmasına Karşılık Malullük Sigortasından Yararlanamayan Sigortalılar 
145
C. Belirli Bir Süre Prim Ödemek 
147
1. Genel Olarak 
147
2. Prim Ödeme Gün Sayısının Belirlenmesinde Temel İlkeler 
147
3. Prim Ödeme Yükümlüsü ve Prim Oranları 
150
4. Prim Konusunda Devlet Teşviği 
150
5. Prim Ödeme Gün Sayısından Muaf Olanlar 
156
6. Kanunda Öngörülen Prim Ödeme Koşulu 
156
a. 30.04.2008 Tarihinden Sonra Sigortalı Olanlar İçin Prim Ödeme Koşulu 
156
b. 08.09.1999–30.04.2008 Tarihleri Arasında İlk Defa Sigortalı Olanlar İçin Prim Ödeme Koşulu 
156
aa. 506 sayılı SSK’ya Tabi Olanlar 
156
bb. 2925 Sayılı Tarım Bağ–Kur Kanununa Tabi Olanlar 
157
cc. 1479 Sayılı Bağ–Kur Kanununa Tabi Olanlar 
157
dd. 5434 Sayılı ESK’ya Tabi Olanlar 
157
c. 08.09.1999 Tarihinden Önce Sigortalı Olanlar İçin Prim Ödeme Koşulu 
157
aa. 506 Sayılı SSK’na Tabi Sigortalılar 
157
bb. 2925 sayılı Kanuna Tabi Olanlar 
159
cc. 1479 Sayılı Bağ–Kur Kanununa Tabi Olanlar 
160
dd. 5434 Sayılı ESK’ya Tabi Olanlar 
160
d. Prim Ödeme Süresi Bakımından Korunanlar 
160
aa. İleri Yaştakiler 
160
bb. Erken Yaşlananlar 
161
cc. Sürekli Bakıma Muhtaç Derecede Ağır Engelli Çocuğu Olan Kadın Sigortalılar 
161
dd. Bakanlıkça Tespit Edilen Maden İşyerlerinde, Yeraltında Münavebeli Olarak Çalışanlar 
162
ee. Belirli Derecede Malul Olmasına Karşılık Malullük Aylığından Yararlanamayanlar 
164
ff. Maluliyeti Dolayısıyla Vergi İndirim Belgesi Alanlarla Sigortalı Olduğu Tarihten Önce Malul Olduğuna Karar Verilenler 
169
gg. Kamu Görevlilerine Özgü Haller 
172
aaa. Kamu Görevlilerinin Yaş Haddinden Dolayı ya da Kadrosuzluk Nedeniyle İlişiklerinin kesilmesi 
172
bbb. Ahlak veya Yetersizlik ya da Disiplin Nedeniyle Emekliliğe Sevk Edilen Kamu Görevlileri 
173
7. Fiili Hizmet Süresi Zammı (Yıpranma Payı) Uygulaması 
174
8. Hizmet Borçlanması 
177
a. Yurt İçi Hizmet Borçlanması 
178
aa. Borçlanma Hakkı Verilenler 
179
bb. Yurt İçi Hizmet Borçlanmasından Faydalanmak İçin Gerekli Şartlar 
181
cc. Doğum Borçlanması 
183
dd. Askerlik Borçlanması 
190
ee. Kamu Görevlilerinin Aylıksız İzin Süreleri 
192
ff. Sigortalı Olmaksızın Doktora Öğrenimi veya Tıpta Uzmanlık İçin Yurt İçinde veya Yurt Dışında Geçirdikleri Normal Doktora veya Uzmanlık Öğrenim Süreleri 
193
gg. Sigortalı Olmaksızın Avukatlık Stajını Yapanların Normal Staj Süreleri 
193
hh. Tutukluluk veya Gözaltı Sürelerinin Borçlanılması 
193
ii. Grev ve Lokavtta Geçen Süreler 
198
jj. Hekimlerin Fahri Asistanlıkta Geçen Süreleri 
198
kk. Seçime Girmek İçin İstifa Eden Kamu Görevlilerinin Açıkta Geçirdikleri Süreler 
198
ll. Yabancı Ülkelerde Sigortalı Olmaksızın Eğitim İçin Geçirilen Süreler 
199
mm. Kısmi Süreli İş Sözleşmesi ile Çalışan Sigortalılar 
200
nn. Uzman ve Usta Öğretici Olarak Çalışan Sigortalıların Borçlanma İmkanı 
200
oo. Fakülte ve Yüksek Okullarda Kendi Adına Okuduktan Sonra Türk Silahlı Kuvvetleri ya da Emniyet Genel Müdürlüğüne Geçenler 
201
pp. 4/1–b Kapsamındaki Sigortalılar İçin Öngörülmüş Olan Vergi Borçlanması 
202
rr. Emekli Sandığı Kanununda Yer Alan Borçlanma Hükümleri 
204
b. Yurt Dışı Hizmet Borçlanması 
205
aa. Türk Vatandaşlarının Yurt Dışı Hizmet Borçlanması 
205
bb. Borçlanabilecek Kişiler 
206
cc. Borçlanılabilecek Süreler 
208
dd. Yurt Dışı Hizmet Borçlanması İçin Gerekli Koşullar 
209
aaa. Türk Vatandaşlığı Koşulu 
209
bbb. 18 Yaşın İkmal Edilmesi 
214
ccc. Yurt Dışında Geçen Sürelerin Belgelendirilmesi 
215
ddd. Geçerli Bir Sigortalılık İlişkisinin Bulunması 
216
eee. Yurda Kesin Dönüş Koşulu 
218
fff. Tahakkuk Ettirilen Borcun Ödenmesi 
220
ff. Zorunlu Göçe Tabi Tutulanların Yurt Dışı Hizmet Borçlanması Yapabilmeleri 
226
D. Sigortalılık Süresini Tamamlamak 
228
1. Genel Olarak 
228
3. Yurt Dışı Hizmet Borçlanmasının Sigortalılık Süresine Etkisi 
238
4. Maluliyeti Dolayısıyla Vergi İndirim Belgesi Alanlarla Sigortalı Olduğu Tarihten Önce Malul Olduğuna Karar Verilenler İçin Öngörülen Sigortalılık Süresi 
244
5. Sigortalılık Sürelerinin Birleştirilmesi 
246
a. SSGSSK’nın Yürürlük Tarihinden Önce (01/15.10.2008) Sigortalı Olanların Farklı Sosyal Güvenlik Kurumlarına Tabi Olarak Çalışmış Olması 
246
b. SSGSSK’nın Yürürlüğe Girmesinden Sonra Sigortalı Olanların Farklı Zamanlarda Birden Fazla Sigortalılık Tipine Göre Çalışmalarının Bulunması 
253
6. Sigortalılık Hallerinin Çakışması 
253
a. 5510 sayılı Kanundan Önce 
254
b. 5510 sayılı Kanundan Sonra 
255
aa. 6111 Sayılı Kanunla Yapılan Değişiklik Öncesi 
255
bb. 6111 sayılı Kanun ile Yapılan Değişiklik Sonrası 
256
II. ŞEKLİ KOŞULLAR 
261
A. İşten Ayrılmayı Gerektiren Durumlar 
262
1. Genel Olarak 
262
2. 4/1–a Sigortalıları İçin İşten Ayrılma 
262
3. 4/1–c Sigortalıları İçin İşten Ayrılma Koşulu 
262
B. İşten Ayrılmayı Gerektirmeyen Durumlar 
263
C. Kuruma Başvurma 
264
1. Başvurunun Kurum Tarafından Kabul Edilmesi 
264
2. Başvurunun Kurum Tarafından Reddedilmesinin Ardından Kanunda Aranan Koşulların Yargılama Safhasında Gerçekleştirilmesi 
265
D. Kurumun Hatalı Bildirimi Nedeniyle İşten Ayrılan Kişinin Zararının Tazmini 
267
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
YAŞLILIK SİGORTASINDAN SAĞLANAN HAKLAR
I. GENEL OLARAK 
269
II. YAŞLILIK AYLIĞI BAĞLANMASI 
270
A. Yaşlılık Aylığının Başlangıcı 
270
B. Yaşlılık Aylığının Ödenememesi Sebebiyle Kurum Tarafından Avans Verilmesi 
273
C. Aylıkların Hesaplanması 
273
1. SSGSSK’ya Göre İlk Defa Sigortalı Olanların Aylıklarının Hesaplanması 
273
2. 01.10.2008 Tarihinden Önce Sigortalı Olanların veya Yurt Dışı Hizmet Borçlanması Yapanların Yaşlılık Aylıklarının Hesaplanması 
275
a. Ortalama Aylık Kazancın Tespiti 
276
b. Aylık Bağlama Oranı 
277
c. Aylığın Hesabı 
278
aa. Genel Olarak 
278
bb. 506 Sayılı SSK’na Tabi Olanlar 
282
cc. 1479 Sayılı Bağ–Kur Kanununa Tabi Olanlar 
286
dd. 5434 sayılı ESK’ya Tabi Olanlar 
290
3. Sandıkların Devri İtibariyle İştirakçi Olanların Aylıklarının Hesaplanması 
291
4. 01.01.2000’den Önce Yaşlılık Aylığı Bağlananların Aylıklarının Yeniden Hesaplanması Suretiyle İntibak Zammı 
292
5. Cumhurbaşkanının, TBMM Başkanı ile Başbakanın ve Milletvekillerinin Yaşlılık Aylığının Belirlenmesi 
293
6. Maluliyetleri Dolayısıyla Kolaylaştırılmış Hükümlerden Yararlanan Sigortalıların Yaşlılık Aylıklarının Hesaplanması 
295
7. İtibari Hizmet Süresinin Aylık ve Toptan Ödemelerin Hesabında Dikkate Alınması 
296
8. Sandıktan Aylık Almakta İken 506 Sayılı SSK’ya Tabi Olarak Geçen Çalışmaların Aylığın Yeniden Hesabında Etkili Olup Olamayacağı 
297
D. Aylıkların Ödenmesinin Durdurulması ve Kesilmesi 
298
1. Yurt Dışı Hizmet Borçlanması Yapmak Suretiyle Yaşlılık Aylığı Alanların Aylıklarının Kesilmesi 
301
2. Maluliyeti Sebebiyle Vergi İndiriminden Yararlananların Yaşlılık Aylığı Almakta İken Tekrar Çalışmaları Durumu 
301
3. Sosyal Güvenlik Destek Primi Ödeyerek Çalışma 
301
E. Yersiz Ödenen Yaşlılık Aylıklarının İadesi 
309
F. Yaşlılık Aylığının Korunması 
315
G. Yaşlılık Aylığı ile Diğer Aylıkların ve Gelirlerin Birleşmesi 
317
III. YAŞLILIK AYLIĞI BAĞLANMASI NEDENİYLE ORTAYA ÇIKAN SONUÇLAR 
319
A. Sosyal Sigortalar Hukuku Bakımından Sonuçları 
319
1. Kamu Görevlilerine Verilen Emekli İkramiyesi 
319
a. SSGSSK. Yürürlüğe Girmeden Önce Sigortalı Olan Kamu Görevlilerinin Emekli İkramiyesi 
320
b. SSGSSK’nın 4/1–c Kapsamında İlk Defa Sigortalı Olanların Emekli İkramiyesi 
324
2. Sağlık Hizmetleri 
326
a. Koruyucu Sağlık Hizmetleri 
327
b. Hastalık Halinde Sağlık Yardımı 
327
c. Analık Halinde Sağlık Yardımları 
327
d. Ağız ve Diş Tedavisi 
329
e. Diğer Sağlık Yardımları 
329
3. Bayram İkramiyesi 
329
B. Diğer Hukuk Dalları Bakımından Sonuçları 
330
1. Kıdem Tazminatı 
330
a. Yaşlılık Sigortasından Faydalanabilmek İçin İş Sözleşmesini Fesheden İşçilerin Kıdem Tazminatı Hakları 
330
b. Yaşlılık Sigortasından Faydalanabilmek İçin Yaş Şartını Tamamlayamayanların Kıdem Tazminatı Alabilmeleri 
333
2. Kadrosuzluk Tazminatı 
335
3. Emlak Vergisi Muafiyeti 
336
IV. YAŞLILIK AYLIĞI BAĞLANMAMASI NEDENİYLE ORTAYA ÇIKAN SONUÇLAR 
337
A. Toptan Ödeme 
337
B. İhya 
340
SONUÇ 
343
Kaynaklar 
345
Kavram Dizini 
359