Karşılaştırmalı İdare Hukukunda Ölçülülük İlkesi Yrd. Doç. Dr. Yücel Oğurlu  - Kitap
Karşılaştırmalı İdare Hukukunda

Ölçülülük İlkesi

1. Baskı, 
Mayıs 2002
Kitabın Detayları
Dili:
Türkçe
Ebat:
16x23.5
Sayfa:
248
Barkod:
9789753474986
Kapak Türü:
Karton Kapaklı
Baskısı tükenmiştir.
Kitabın Açıklaması
Bu çalışmada ölçülülük ilkesi, ağırlıkla İdare Hukuku ile insan hakları ilişkisi çerçevesinde ele alınmıştır. İlkenin İdare hukuku'nun başta kolluk alanı olmak üzere, yasaları uygulayıcı konumda olan Yürütmenin ve özellikle İdarenin insan hakları ihlalleri konusunda en fazla suçlamayla yüz yüze kalan 'cihaz' olması dikkate alınarak çalışmada insan hakları merkez alınmıştır.
Kitabın Konu Başlıkları
.
Ölçülülük İlkesinin Anlamı ve Alt İlkeleri
.
Danıştay Kararlarında Ölçülülük İlkesi
.
Anaysa Mahkemesi Kararlarında Ölçülülük İlkesi
.
İdari Yargıda Ölçülülük İlkesinin Kullanımı, Değeri ve Usulü
.
Ölçüsüz İdari Kararların Sonuçları Ve Uygulanan Yaptırımlar
.
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararlarında Ölçülülük İlkesi
.
Avrupa Topluluğu Adalet Divanı Kararlarında Ölçülülük İlkesi
.
Fransa, İngiltere, Almanya ve Diğer Bazı Ülkelerde Ölçülülük İlkesi
Kitabın İçindekileri
Önsöz 
13
Kısaltmalar 
15
GİRİŞ
I. KONUNUN ÖNEMİ 
17
II. ÇALIŞMA PLANI VE KONUNUN SINIRLANDIRILMASI 
18
III. ÖLÇÜLÜLÜK İLKESİNİN FELSEFİ TEMELLERİ 
19
IV. ÖLÇÜLÜLÜK İLKESİNİN TANIMI, UYGULAMA ALANLARI VEHUKUKSAL DAYANAĞI 
21
A. Ölçülülük İlkesinin Tanımı ve Terminoloji 
21
B. İlkenin Dayanakları 
24
C. Ölçülülük İlkesinin Hukuk Dalları İtibarıyla Uygulama Alanları 
26
1. Özel Hukukta Ölçülülük İlkesi 
26
2. Genel Olarak Kamu Hukukunda Ölçülülük İlkesi 
28
Birinci BölümTÜRK İDARE HUKUKUNDA ÖLÇÜLÜLÜK İLKESİ
I. TÜRK İDARE HUKUKUNDA ÖLÇÜLÜLÜK İLKESİNİN KAPSAMI VE UYGULAMA ALANLARI 
33
A. İlkenin Kapsamı ve Unsurları (Alt İlkeleri) 
33
1. İlkenin Kapsamı 
33
2. Ölçülülük İlkesinin Unsurları (Alt İlkeleri) 
36
a. Elverişlilik İlkesi 
36
b. Gereklilik İlkesi 
37
c. Orantılılık İlkesi 
38
B. Temel Hak ve Özgürlüklerin Denetlenmesinde Ölçülülük İlkesi 
39
1. Ekim 2001 Anayasa Değişiklikleri Öncesinde Ölçülülük İlkesine PozitifDayanak Arayışları 
39
2. 1982 Anayasasında Temel Hak ve Özgürlüklerin Sınırlandırılması Rejimi veAnayasa Değişikliklerine Genel Bakış 
43
a. “Sınırlama” Kavramı 
43
b. Anayasa Değişikliği Çerçevesinde 13 ve 15 inci Maddeler, Ölçülülük İlkesininPozitif Dayanağa Kavuşması ve Yasama Yetkisinin Sınırları 
45
ba. İlkenin Anayasal Temele Kavuşması 
45
bb. Yasamanın Sınırlama Yetkisinin Sınırları ve Ölçülülük İlkesi 
48
c. Anayasa Mahkemesi Uygulamasında Ölçülülük İlkesi 
51
ca. "Demokratik Toplum Düzeninin Gerekleri" ve "Hakkın Özü" Ölçütleri ile ÖlçülülükDenetimi Arasındaki Farklılık 
51
cb. Anayasa Mahkemesi Kararlarında Ölçülülük İlkesi 
55
cc. Anayasa Yargısında Ölçülülük Denetimi Hangi Aşamada Uygulanır? 
59
3. İdarenin Temel Hak ve Özgürlüklere Müdahalesinin Genel Çerçevesi veÖlçülülük İlkesi 
61
a. Sınırlandırmaların Yasayla Yapılması ve İdarenin Konumu 
61
b. Olağan ve Olağanüstü Dönemlerde İdarenin Sınırlandırma Yetkisine Genel Bakış 
64
4. Kolluk ve İdari Ceza Hukukunda Ölçülülük İlkesi 
68
a. Genel Olarak Kolluk Eylemlerinde Ölçülülük İlkesiyle Denetim 
68
aa. Zor Kullanma Önlemleri ve Zor Kullanma Yetkisinin Unsurları 
73
aaa. Zor Kullanma Önlemleri ve Silah Kullanma Yetkisi 
73
aab. Zor Kullanma Yetkisinin Unsurları ve Ölçülü Olma Yükümlülüğü 
76
aaba. Yasallık Unsuru 
77
aabb. Zorunluluk Unsuru 
78
aabc. Denge Unsuru 
80
aabd. Elverişlilik 
83
aac. Kolluk Mevzuatında “Zor”un Kademeli Uygulanması ve Orantılılık Unsuru 
84
aad. “Gecikmesinde Sakınca Bulunan Haller”de Zora Başvurma ve Yetkilerin Genişlemesi 
86
ab. Karşılaştırmalı Hukukta Kolluk Uygulamaları Bakımından Ölçülülük İlkesi 
88
c. İdari Ceza Hukukunda Ölçülülük İlkesi 
90
ca. Genel Olarak İdari Ceza Hukukunda Ölçülülük İlkesi 
90
cb. İdari Yaptırımda Sübjektif Durumların Değerlendirilmesi ve Elverişlilik Alt İlkesi 
93
C. İdari Yargıda Ölçülülük Denetiminin Usulü, Yerindelik Denetimi veSonuçları 
95
1. İdari Yargıda Ölçülülük Denetiminin Usulü 
95
2. Ölçülülük İlkesinin “Hukuka Uygunluk Denetimini Genişletmesi” Sorunu:Takdir Yetkisi ve Yerindelik Denetimi 
98
a. Genel Olarak Takdir Yetkisinin Anlamı ve İçeriği 
98
b. Takdir Yetkisinin Ölçülülük İlkesi ile Denetlenmesi 
102
c. Ölçülülük Denetimi Yerindelik Denetiminin Neresindedir? 
108
d. “Açık Değerlendirme Hatası” ve Ölçülülük İlkesi 
113
3. İdari Yargıda Ölçülülük Denetiminin Sonuçları 
119
D. Yüksek İdari Yargı Yerlerinin Kararlarında Ölçülülük İlkesinin Yeri veDeğeri 
123
1. Danıştay Kararlarında İlkenin Yeri ve Değeri 
123
a. Danıştay Karalarında Ölçülülük İlkesinin İlk Örnekleri: Dengeleme ve “Adil Nispet” 
123
b. İlkenin Gelişmesi ve Danıştay’ın Yakın Tarihli Kararları 
127
2. AYİM Kararlarında İlkenin Yeri ve Değeri 
130
Bölüm Değerlendirmesi 
132
İkinci BölümAVRUPA İNSAN HAKLARI SÖZLEŞMESİ UYGULAMASINDA TEMEL HAK VE ÖZGÜRLÜKLERİN SINIRLANDIRILMASINDA ÖLÇÜLÜLÜK İLKESİ
I. DANIŞTAY’IN AİHS VE DİĞER ULUSLARARASI ANDLAŞMALARA YAKLAŞIMI 
137
II. AVRUPA İNSAN HAKLARI SÖZLEŞMESİ ÇERÇEVESİNDEÖZGÜRLÜKLERİN SINIRLANDIRILMASININ GENEL ÇERÇEVESİ 
140
III. AİHM UYGULAMASINDA ÖLÇÜLÜLÜK İLKESİ VE ALT İLKELERİ 
142
A. Genel Olarak AİHM'nin Ölçülülük Uygulaması 
142
B. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin İdari Uyuşmazlıklara İlişkinKararlarında Ölçülülük Konusundaki Hukuksal Dayanakları 
147
1. Genel Olarak 
147
2. Eşitlik İlkesi (Sözleşmenin 14 üncü Maddesi) 
150
3. “Demokratik Toplumda Gerekli Olma” (8 ila 11 inci Maddeler) 
151
4. Sözleşmenin 15 inci Maddesi 
157
5. “Öngörüldükleri Amaç Dışında Kullanılamama” (18 inci Madde) 
159
6. Birinci Ek Protokolün 1 inci Maddesi ve “Gizli Ölçülülük” 
159
7. Sözleşmenin 17 nci Maddesi 
163
C. AİHM Kararlarında Ölçülülük İlkesinin Alt İlkeleri 
164
1. Gereklilik Unsuru 
164
2. Orantılılık Unsuru 
166
3. Elverişlilik Unsuru 
168
IV. TAKDİR ALANI VE ÖLÇÜLÜLÜK İLİŞKİSİ 
169
V. AİHM’NİN TÜRKİYE HAKKINDA VERDİĞİ KARARLARDAÖLÇÜLÜLÜK İLKESİ 
174
Bölüm Değerlendirmesi 
175
Üçüncü BölümKARŞILAŞTIRMALI İDARE HUKUKUNDAÖLÇÜLÜLÜK İLKESİ VE ÖZELLİKLE İNGİLTERE ÖRNEĞİ
I. KARŞILAŞTIRMALI HUKUKTA ÖLÇÜLÜLÜK İLKESİNİN KULLANIM VE DEĞERİNE GENEL BAKIŞ 
177
A. Genel Olarak 
177
B. Fransa 
180
C. Hollanda 
188
D. Almanya 
190
E. İngiltere 
194
F. Avustralya 
195
G. Amerika Birleşik Devletleri 
196
II. İNGİLTERE'DE İDARİ FAALİYETLERİN DENETİMİNDEÖLÇÜLÜLÜK İLKESİ 
198
A. İngiliz Hukukunda İdari Faaliyetlerin Denetimine Genel Bakış 
198
B. İdari Faaliyetin Denetiminde Ölçülülük İlkesinin İngiliz İç HukukunaGeçişi ve “Makul Oluş Testi” ile Karşılaştırma 
201
1. Ölçülülük İlkesinin İngiliz İç Hukukuna Geçişi 
201
a. İlkenin İngiliz Hukukuna Geçişinde Avrupa İnsan Hakları Mahkemesiİçtihadının Etkisi 
203
b. Avrupa Topluluğu Adalet Divanı'nın İlkenin Kabulünde Etkisi 
205
2. Ölçülülük İlkesi ve “Makul Oluş Doktrini” Arasında Bir Karşılaştırma 
206
C. İlkenin İngiliz Hukuku Aracılığıyla Diğer Ülkelere Taşınması:Avustralya Örneği 
208
III. AB DÜZENLEMELERİ VE ATAD UYGULAMASINDAÖLÇÜLÜLÜK İLKESİ 
209
A. AB Düzenlemelerinde İnsan Haklarının Gelişimi ve Ölçülülük İlkesi 
209
1. Avrupa Birliğinde İnsan Haklarının Gelişimi 
210
2. AB Mevzuatında Ölçülülük İlkesinin Dayanakları 
214
B. ATAD Kararlarında Ölçülülük İlkesi 
218
Bölüm Değerlendirmesi 
225
Sonuç ve Öneriler 
229
Kaynakça 
237