Karşılaştırmalı Reklam Hukuku Mukayeseli Hukukta ve Türk Hukukunda Yrd. Doç. Dr. Savaş Bozbel  - Kitap

Karşılaştırmalı Reklam Hukuku

Mukayeseli Hukukta ve Türk Hukukunda

1. Baskı, 
Şubat 2006
Kitabın Detayları
Dili:
Türkçe
Ebat:
16x24
Sayfa:
332
Barkod:
9789750201752
Kapak Türü:
Karton Kapaklı
Kitabın Fiyatı:
445,00
İndirimli (%87):
59,00
Stoktan hemen gönderilir.
Kitabın Açıklaması
Günümüzde her geçen gün sayıları hızla artan TV kanalları, özel radyolar, her zevk ve ilgiye yönelik hazırlanan özel alan dergileri, gazeteler, internet v.b. ile çok gelişmiş kitle iletişim araçları, reklâmların aynı anda yüz milyonlara hatta milyarlarca kişiye aynı anda ulaşmasını mümkün hale getirmektedir. İşletmelerin sunduğu mal ve hizmetlerin tüketicilere tanıtılmasında en önemli reklâm türü ise şüphesiz karşılaştırmalı reklâmdır.
İşte bu çalışmada, ilk önce karşılaştırmalı reklâmın niteliği ve unsurları ele alınmış, Türk Hukukundaki dağınık düzenleme ve uygulamalar ve Ticaret Kanunu Tasarısındaki düzenleme, ardından mukayeseli hukuk bağlamında, 84/450 sayılı AT Direktifi, Alman ve İsviçre Hukuklarındaki düzenlemeler incelenmiş ve uygulamalardan örnekler verilmeye çalışılmıştır. Ayrıca mukayese yapılabilmesi için 84/450 sayılı AT Direktifin Almanca ve İngilizce, Alman ve İsviçre hukuklarındaki düzenlemelerin ise Almanca metinleri, 1957 sayılı Türk Ticaret Kanunu ile Ticaret Kanunu Tasarısının hükümleri ve gerekçesi çalışmanın sonuna eklenmiştir.
Kitabın Konu Başlıkları
.
Karşılaştırmalı Reklam
.
Türk Hukukunda Karşılaştırmalı Reklam
.
84 – 450 Sayılı AT Direktifinde ve Alman Hukukunda Karşılaştırmalı Reklam
.
İsviçre Hukukunda Karşılaştırmalı Reklam
.
Karşılaştırmalı Reklamın Hukuki Sınırları
Kitabın İçindekileri
Önsöz 
7
Kısaltmalar 
19
Birinci Bölüm KARŞILAŞTIRMALI REKLÂM
§ 1. KONUNUN ORTAYA KONMASI VE SINIRLANDIRILMASI 
25
§ 2. REKLÂMIN TANIMI VE HUKUKİ NİTELİĞİ 
28
I. Tanımı 
28
II. Hukuki Niteliği 
32
§ 3. KARŞILAŞTIRMALI REKLÂM 
34
I. Genel Olarak 
34
II. Karşılaştırmalı Reklâmın Lehinde ve Aleyhinde İleri Sürülen Görüşler 
35
1. Karşılaştırmalı Reklâmın Lehinde İleri Sürülen Görüşler 
36
a. Piyasadaki Şeffaflığı Artırması 
36
b. Piyasaya Giriş Engellerinin Kaldırılmasına Katkıda Bulunarak Rekabeti Teşvik Etmesi 
37
d. Düşüncenin Açıklanması Hürriyeti 
37
2. Karşılaştırmalı Reklâmın Aleyhinde İleri Sürülen Görüşler 
37
a. Objektiflikten Uzak Olması 
37
b. Rakibin Menfaatleri 
38
c. Reklâmın Muhataplarının Yanıltılması 
39
III. Karşılaştırmalı Reklâmın Benzer Müesseselerden Ayırt Edilmesi 
39
1. Aldatıcı, Gerçek Dışı veya İncitici Reklâm 
39
2. İlişkilendirme Reklâmları (Bezugnehmende Werbung) 
40
3. Reklâm Abartıları (Übertreibungen) 
40
IV. Görünüş Şekilleri 
41
1. Eleştirel Karşılaştırmalı Reklâm (Kritisierende Vergleichende Werbung) 
41
2. Şahsi Karşılaştırmalı Reklâm (Persönlich Vergleichende Werbung) 
42
3. Rakibin Tanınmışlığına Dayanan Karşılaştırmalı Reklâmlar (Anlehnende Werbung) 
42
4. Fiyat Karşılaştırmaları (Preisvergleiche) 
43
5. Zirvede Tek Başına Reklâmları (Allein- bzw. Spitzenstellungswerbung) 
44
6. Sistem Karşılaştırmaları (Systemvergleiche) 
45
V. Karşılaştırmalı Reklâmın Unsurları 
46
1. Karşılaştırma 
46
2. İlişkilendirme 
47
VI. Karşılaştırmalı Reklâma Haksız Rekabetin Genel Hükümlerinin Getirdiği Sınırlar 
48
1. Doğru Olması 
49
İkinci Bölüm TÜRK HUKUKUNDA KARŞILAŞTIRMALI REKLÂM
§ 1. TÜRK HUKUKUNDA MEVCUT DÜZENLEMELER IŞIĞINDA KARŞILAŞTIRMALI REKLÂM 
51
I. Genel Olarak Haksız Rekabet 
51
II. Türk Hukukunda Karşılaştırmalı Reklâm 
53
1. Hukukumuzda Karşılaştırmalı Reklâmla İlgili Düzenlemeler 
53
a. 1957 Tarihli 6762 Sayılı Ticaret Kanunumuzda 
53
b. Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun ve Reklâm Yönetmeliği 
56
c. Radyo ve Televizyon Yayınlarının Esas ve Usulleri Hakkında Yönetmelik Hükümleri 
59
2. TKHK, Reklâm Yönetmeliği ve RTÜK Yönetmelik Hükümleri Gereğince Karşılaştırmalı Reklâmın Şartları 
60
3. Değerlendirme 
61
III. Türk Uygulamasında Karşılaştırmalı Reklâm Hakkında Verilen Kararlar 
62
1. Yargıtay Kararları 
62
a. Yargıtay 11. HD’nin 4. 4. 1988 Tarihli E. 1988/7434 ve K. 1989/5174 Sayılı Kararı 
62
b. Yargıtay 11. HD. E. 1991/4992 K. 1992/11613 
64
c. Yargıtay 11. HD. 20.2.1998 Tarih ve E. 1997/9233, K. 1998/1026 Sayılın Kararı. 
67
2. Diğer Mahkeme Kararları 
69
a. İstanbul 8. Asliye Ticaret Mahkemesinin 1990/1086 Esas Sayılı Davası 
69
b. Eynesil Asliye Hukuk Mahkemesi 02.07.1996 Tarih ve 1995/54 Esas 1996/50 Karar Sayılı Kararı 
70
3. Yargıtay’ın Kararlarının Değerlendirilmesi 
71
4. Reklâm Denetleme Kurulunun Karşılaştırmalı Reklâmla İlgili Vermiş Olduğu Kararlar 
73
5. Reklâm Kurulu Kararlarının Değerlendirilmesi 
79
§ 2. TÜRK TİCARET KANUNU TASARISI 
82
I. Yeni Bir Türk Ticaret Kanunu Hazırlanmasını Gerekli Kılan Nedenler 
82
II. TTK’nin Haksız Rekabet Düzenlemesi 
85
1. Haksız Rekabet Hakkındaki Diğer Gelişmelerin Etkisi 
86
3. TKT 53. ve 54. Madde 
87
§ 3. TİCARET KANUNU TASARISINDA KARŞILAŞTIRMALI REKLÂM 
92
I. Karşılaştırmalı Reklâm Düzenlemesi 
92
1. Genel Olarak 
92
2. Karşılaştırmalı Reklâm Konusunda İsv. UWG md. 3(e)’nin Tercih Edilmesinin İsabetli Olup Olmadığı 
95
II. Karşılaştırmalı Reklâmın Görünüş Şekilleri 
98
1. Şahsi Karşılaştırmalı Reklâm 
98
2. Eleştirel Karşılaştırmalı Reklâm 
100
3. Rakibin Tanınmışlığına Dayanan Karşılaştırmalı Reklâmlar 
101
III. Karşılaştırmalı Reklâmın Unsurları 
102
1. Karşılaştırma 
102
a. Karşılaştırma Kavramı 
102
b. Bir Karşılaştırmanın Mevcut Olmadığı Haller 
102
aa. Rakibin Mücerret Eleştirilmesi 
102
bb. Mücerret Olarak Başkasının Ticari İtibarından Faydalanma 
103
cc. Mücerret Kendi Ürününün Reklâmını Yapması 
103
dd. Mücerret Karşılaştırma Yapmaya Çağrı 
103
ee. Karşılaştırılan Ürünlerin Mücerret Tamamlayıcılığı 
104
ff. Mücerret Kendi Ürünlerini Karşılaştırma 
104
2. Rakiple Bir İlişkilendirme Kurulması 
104
a. Rakibin Açıkça Belirtildiği Karşılaştırmalı Reklâmlar 
104
b. Rakibin Açıkça Belirtilmediği Karşılaştırmalı Reklâmlar 
105
aa. Zirvede Tek Başına Reklâmları (Spitzenstellungswerbung) 
106
bb. Sistem Karşılaştırmaları 
108
cc. Diğer Haller 
108
IV. Karşılaştırmanın Üçüncü Kişilerce Yapılması 
110
§ 4. TÜRK TİCARET KANUNU TASARISINDA KARŞILAŞTIRMALI REKLÂMIN HUKUKA UYGUNLUK ŞARTLARI 
112
I. Karşılaştırılabilirlik 
11 2
1. Aynı veya Benzer İhtiyaç veya Amaca Hizmet Eden Mal veya Hizmetlerin Karşılaştırılması 
112
2. Fiyat Karşılaştırmaları 
114
II. Aldatıcı Olmaması 
116
1. Reklâmda Kullanılan İfadelerin Gerçeğe Uygun Olması ve Reklâmda Mübalağa 
116
2. Yanlış ve Yanıltıcı (Aldatıcı) Olmaması 
117
a. Genel Olarak 
117
b. Aldatma İçin Kıstas Alınacak Tüketici Düzeyi 
119
aa. Avrupa Birliği Hukukunda 
120
bb. Türk Hukukunda 
121
c. Reklâmın Belirli Bir Kesime Hitap Etmesi Halinde Tüketici Kıstası 
122
3. İltibasa Sebebiyet Vermeme 
123
III. Gereksiz Kötüleme Yasağı 
124
1. Kötüleme 
124
2. Gereksiz Kötüleme 
126
IV. Gereksiz Yere Rakibin Tanınmışlığından Faydalanma Yasağı 
128
§ 5. TÜRK HUKUKUNDA KARŞILAŞTIRMALI REKLÂMLARIN DENETİM MEKANİZMALARI 
129
I. Reklâmların Öz Denetimi 
129
II. Reklâmların İdari Denetimi 
133
1. Reklâm Kurulu 
133
2. Radyo Televizyon Üst Kurulu 
135
III. Karşılaştırmalı Reklâmların Haksız Rekabet Hükümlerine Göre Denetimi 
136
IV. TK 56 vd. Hükümleri 
139
1. Karşılaştırmalı Reklâma Uygulanacak Hüküm 
139
2. Hukuki Müeyyideler 
140
a. TK 58. Madde Hükmüne Göre Açılabilecek Davalar 
140
b. İhtiyati Tedbir 
143
3. İspat Külfeti ve Tüketicilerin Algılamasının Tespiti 
145
a. İspat Külfeti 
145
b. Tüketicilerin Algılamasının Tespiti 
145
Üçüncü Bölüm 84/450 SAYILI AT DİREKTİFİNDE VE ALMAN HUKUKUNDA KARŞILAŞTIRMALI REKLÂM
§ 1. ALMAN HUKUKUNDA KARŞILAŞTIRMALI REKLÂMIN GELİŞİM SÜRECİ 
150
I. 97/55 Sayılı AT Direktifinden Önce 
150
1. Karşılaştırmalı Reklâmın Evreleri 
150
a. Karşılaştırmalı Reklâm Anlayışı 
150
b. Karşılaştırmalı Reklâmın Evreleri 
151
2. Karşılaştırmalı Reklâm Hakkındaki İçtihadın Gelişme Seyri 
152
a. Eleştirel Karşılaştırmalı Reklâm 
153
aa. Alman İmparatorluk Mahkemesinin (RG) İçtihadı 
153
bb. Alman Federal Temyiz Mahkemesi (BGH)’nin İçtihadı 
154
b. Şahsi Karşılaştırmalı Reklâm (Persönlich Vergleichende Werbung) 
156
aa. Alman İmparatorluk Mahkemesinin İçtihadı 
156
bb. Alman Federal Temyiz Mahkemesinin (BGH) İçtihadı 
156
aa. Alman İmparatorluk Mahkemesinin İçtihadı (RG) 
157
bb. Alman Federal Temyiz Mahkemesinin (BGH) İçtihadı 
158
II. 97/55 Sayılı ve 2005/29 Sayılı AT Direktiflerinden Sonra 
158
1. 97/55 ve 2005/29 sayılı Direktiflerin İç Hukuka Uyarlanmasından Önce 
158
2. 97/55 Sayılı AT Direktifinin İç Hukuka Uyarlanmasından Sonra 
160
§ 2. 97/55 SAYILI KARŞILAŞTIRMALI REKLÂM DİREKTİFİ 
160
I. Tarihçesi 
160
II. Direktifin Amacı, Yorumlanması ve Uygulama Alanı 
163
1. Amacı ve Yorumlanması 
163
2. Uygulama Alanı 
164
a. Yasak Reklâmlar ve Genel Karşılaştırmalar 
164
b. Şahsi ve İşletme ile İlgili Bilgileri Havi Karşılaştırmalı Reklâmlar 
165
c. Zirvede Tek Başına Reklâmları (Allein- Oder Spitzenstellungswerbung) 
167
§ 3. 84/450 SAYILI DİREKTİFTE VE § 6 UWG’DE KARŞILAŞTIRMALI REKLÂMIN UNSURLARI 
168
I. Kavram 
169
1. Rakip 
169
2. Rakibin Mal veya Hizmetleri 
170
3. Karşılaştırma Unsuru 
170
a. Karşılaştırmalı Reklâmdan Bahsedebilmek İçin Bir Mukayese Gerekli midir? 
171
aa. 84/450 Sayılı Direktifin Yorumu 
171
bb. § 6 UWG Hükmünün Yorumu 
175
b. Bir Karşılaştırmanın Mevcut Olmaması 
175
4. Reklâm 
175
a. Reklâm Kavramı 
175
b. Üçüncü Kişilerce Yapılan Reklâm 
177
c. Bağımsız Üçüncü Kişilerce Yapılan Karşılaştırma 
178
d. Müşteriden Gelen Bilgi Talebi 
179
5. Rakibin Teşhis Edilebilirliği 
180
a. Genel Olarak 
180
b. Doğrudan Teşhis Edilebilirlik 
181
c. Dolaylı Teşhis Edilebilirlik 
181
aa. Genel Olarak 
181
bb. Dolaylı Teşhis Edilebilirlik Halleri 
183
§ 4. KARŞILAŞTIRMALI REKLÂMIN HUKUKA UYGUNLUK ŞARTLARI 
185
I. Aynı İhtiyaç veya Amaca Hizmet Eden Mal veya Hizmetlerin Karşılaştırılması (Art. 3a/I (b) 84/450/AT ve § 6 II Nr. 1 UWG) 
186
1. Genel Olarak 
186
2. Mal veya Hizmet Karşılaştırılması 
186
3. Aynı İhtiyaç veya Amaç 
186
II. Nitelik Karşılaştırmasının Şartları (Art. 3a/I (c) 84/450/AT ve § 6 II Nr. 2 UWG) 
189
1. Genel Olarak 
189
2. Karşılaştırmanın Konusu 
189
a. Nitelik 
189
b. Fiyat 
191
3. Karşılaştırmanın Objektif Olması 
192
a. Nitelik Karşılaştırmasının Objektifliği 
193
b. Fiyat Karşılaştırmasının Objektifliği 
193
4. Karşılaştırılabilir Nitelikler 
195
a. Genel Olarak 
195
b. Esaslı ve Önemli Olması (Wesentlich Und Relevanz) 
195
c. İspat Edilebilirlik 
196
d. Tipiklik 
198
III. İltibasa Sebebiyet Verme (Art. 3a (h) 84/450/AT Direktifi ve § 6 II Nr. 3 UWG) 
199
1. Genel Olarak 
199
2. İltibasın Konusu 
200
3. İltibas 
201
a. İltibas Tehlikesi Yeterli midir? 
201
b. İltibas Tehlikesi 
202
IV. Ticari İtibardan Haksız Faydalanma (Art. 3a (f) 84/450/AT Direktifi ve § 6 II Nr. 4 UWG) 
203
1. Bir İşaretin İtibarı 
204
2. İtibarın Haksız Şekilde İstismarı 
205
V. Kötüleme ve Tahkir (Art. 3a (d) 84/450/AT Direktifi ve § 6 II Nr. 5 UWG) 
207
1. Genel Olarak 
207
2. Kötüleme ve Tahkir 
207
a. Kavram ve Kötülemenin Tespiti 
207
b. Şartlar 
208
3. Bazı Sorunlar 
210
a. Fiyat Karşılaştırmaları 
210
b. Kalite Karşılaştırmaları 
211
c. Rakibin Faaliyetleri, Şahsi ve İş İlişkilerinin Karşılaştırmaları 
211
VI. Bir Malın Taklit veya Kopya Olduğu Şeklinde Sunulması (Art. 3a (g) 84/450/AT ve § 6 II Nr. 6) 
212
1. Korunan Şahıs 
212
2. Ürünün Taklit veya Kopya Olarak Sunulması 
213
3. Koruma Kapsamında Olan Bir Marka veya Ticari Ad Taşıyan Mal veya Hizmetler 
214
VII. İspat Yükü ve Hukuki Sonuçları 
215
§ 5. KARŞILAŞTIRMALI MAL VE HİZMET TESTLERİ 
215
I. Mal ve Hizmet Testleri 
215
II. Hukuka Uygunluk 
216
1. Genel Olarak 
216
2. Araştırmanın, Tarafsız, Objektif Olması ve Uzman Kişilerce Yapılması 
216
3. Test Sonuçlarının Değerlendirilmesinde Hareket Serbestiyeti ve Sınırları 
218
III. Test Sonuçlarıyla Reklâm Yapılması 
218
§ 6. KARŞILAŞTIRMALI REKLÂMDA KISTAS ALINACAK TÜKETİCİ ANLAYIŞI 
220
I. Sorunun Ortaya Konması 
220
II. AB Ortaklık Hukukunda Tüketici Anlayışı 
220
1. Esas 
220
2. Ortalama Bilgili, Dikkatli ve Makul Vasat Tüketici 
222
a. Bilgili Tüketici (Informiertheit Des Verbrauchers) 
222
b. Dikkatli Tüketici (Aufmerksamkeit Des Verbrauchers) 
223
c. Makul Tüketici (Verständigkeit Des Verbrauchers) 
223
III. UWG’de Tüketici Anlayışı 
223
1. Hukuki Gelişme 
223
2. Tüketici Anlayışının Somutlaştırılması 
224
a. Genel Olarak 
224
b. Ortalama Bilgili Tüketici 
225
c. Ortalama Dikkatli Tüketici 
226
d. Ortalama Makul Tüketici 
226
3. Vasat Bir Tüketicinin Anlayışının Tespiti 
227
a. Anket Yaptırma 
227
b. Anket Sorularının Hazırlanması 
228
Dördüncü Bölüm İSVİÇRE HUKUKUNDA KARŞILAŞTIRMALI REKLÂM
§ 1. GİRİŞ 
229
I. Genel 
229
II. İsviçre’de Karşılaştırmalı Reklâmın Tarihi Gelişimi 
229
III. Terim Sorunu 
230
IV. Karşılaştırmalı Reklâmın Diğer Reklâm Şekillerinden Ayırt Edilmesi 
231
1. Aldatıcı, Gerçek Dışı veya İncitici Reklâm (Md. 3 (a) ve (b) İsv. UWG) 
231
2. İlişkilendirme Reklâmları (Bezugnehmende Werbung) 
231
3. Reklâm Abartıları 
231
§ 2. KARŞILAŞTIRMALI REKLÂMIN DÜZENLENMESİ 
232
I. Genel 
232
III. Karşılaştırmalı Reklâm Türleri 
234
1. Nesneye Göre İlişkilendirme 
234
a. Şahsi Karşılaştırmalı Reklâm 
234
b. Maddi Karşılaştırmalı Reklâm 
236
2. Ürünler Arasında İlişkilendirme 
236
b. Olumlu İlişkilendirme: Tanınmışlığından Faydalanma 
237
3. İlişkilendirmenin Teşhis Edilebilir Olması 
238
a. Belirli Bir Rakiple İlişkilendirme 
238
aa. Doğrudan İlişkilendirme 
238
bb. Dolaylı İlişkilendirme 
238
b. Belirsiz Rakiplerle İlişkilendirme 
239
4. Karşılaştırmalı Reklâmın Kim Tarafından Yapıldığına Göre Yapılan Ayrım 
239
IV. Karşılaştırmalı Reklâmın Değişik Görünüş Şekilleri 
240
1. Zirvede Yalnız Reklâmları (Alleinstellungswerbungen) 
240
2. ‘En’li Reklâmlar (Superlativwerbungen) 
241
3. “Daha”lı Reklâmlar (Komparativwerbungen) 
242
4. Fiyat Karşılaştırmaları (Preisvergleichen) 
242
5. Nitelik Karşılaştırmaları 
243
6. Sistem Karşılaştırmaları 
244
7. Karşılaştırmalı Ürün Testleri 
245
§ 3. KARŞILAŞTIRMALI REKLÂMIN HUKUKİ SINIRLARI 
246
I. Mukayese Edilebilirlik (Vergleichbarkeit) 
246
II. Gerçeğe Uygun Olma (Wahrheitsgebot) 
247
III. Yanıltıcı Olmama (Verbot Der Irreführung) 
248
1. Gerçek ve Gerçek Dışı İfadelerle Aldatma 
248
2. Reklâmdaki İfadelerin Açık Olmaması Nedeniyle Yanıltma 
249
3. Eksik Bilgi Nedeniyle Yanıltma 
249
4. Bir Ürünün Doğal Özellikleriyle Yapılan Reklâmlarla Yanıltma 
249
5. Bir Ürünün Önemsiz Niteliklerinin Karşılaştırılmasıyla Oluşan Yanıltma 
250
6. Yanıltma İçin Kıstas Alınacak Muhatap Çevresi 
250
IV. Gereksiz Yere Kötüleme Yasağı 
250
1. Kötüleme 
251
2. Gereksiz Kötüleme 
251
a. Eleştirinin Gerekliliği 
252
b. Eleştirinin Objektifliği 
252
c. Eleştirinin Ölçülü Olması 
253
V. Gereksiz Yere Tanınmışlığından Faydalanma (Unnötige Anlehnung) 
253
1. Faydalanma (Anlehnung) 
253
2. Gereksiz Faydalanma 
254
a. Faydalanmanın Gerekliliği 
254
b. Faydalanmanın Objektif Olması 
254
c. Ölçülü Olması 
255
EKLER
EK I: 84/450 SAYILI AT DİREKTİFİ 
257
(Almanca) 
257
(İngilizce) 
264
EK II: 97/55 SAYILI AT DİREKTİFİ 
270
(İngilizce) 
278
EK III: İSVİÇRE UWG 
286
EK IV: § 6 UWG 
291
EK V: 1957 TARİHLİ TÜRK TİCARET KANUNU HAKSIZ REKABET HÜKÜMLERİ 
292
EK VI: TÜRK TİCARET KANUNU TASARISI HAKSIZ REKABET HÜKÜMLERİ VE GEREKÇESİ 
296
Hükümleri 
296
Gerekçe 
301
EK VII: DİĞER MEVZUAT 
312
TKHK md. 16 
312
Ticari Reklam ve İlanlara İlişkin İlkeler ve Uygulama Esaslarına Dair Yönetmelik 
312
Yararlanılan Kaynaklar 
321