Ceza Muhakemesi Hukukunda Alternatif Bir Çözüm Yolu Olarak Uzlaştırma

Onarıcı adalet anlayışına göre geliştirilen ve fail ile mağdurun karşılıklı iletişimine dayanan; konusu suç teşkil eden fiilden kaynaklanan zararın giderilmesi ile birlikte failin fiilden kaynaklı olan sorumluluğu üstlenmesini amaçlayan kurum uzlaştırma olarak anılmaktadır.

Uzlaştırma iç hukukumuza "uzlaşma" adıyla 5237 sayılı Kanun'un 73. maddesinin 8. fıkrasında yapılan düzenleme ile girmiştir. Daha sonra 6 Aralık 2006 tarih ve 5560 sayılı Kanun ile TCK m. 73/8 yürürlükten kaldırılmış ve CMK 253, 254 ve 255. maddelerinde düzenleme yeri bulmuştur. Eserde, uygulanmaya başladığı tarihten bu yana 5560, 6763 ve 7188 sayılı kanunlarla değişikliğe uğrayan uzlaştırma müessesi ele alınmış; ilgili Kanun ve Yönetmelik hükümleriyle açıklanmaya çalışılmıştır.

Eser, üç bölümden oluşmaktadır.

Birinci bölümde uzlaştırmanın felsefi temelini oluşturan onarıcı adalet anlayışı ele alınmış; daha sonra uzlaştırma kurumunun esasları ile şartlarına değinilmiştir.

Çalışmanın ikinci bölümünde ise ilk olarak uzlaştırmanın uygulanmasına dair genel hükümler açıklanmıştır. Daha soruşturma ve kovuşturma evresinde uzlaştırma ile ilgili yapılan düzenlemelere yer verilmiştir. Uzlaştırma işlemlerini yürütecek süje olan uzlaştırmacının nitelikleri, yetkileri ve eğitimi ele alınarak ikinci bölüm sonlandırılmıştır.

Üçüncü bölümün birinci kısmında uzlaştırmada edim konusu işlenmiştir. İkinci ve üçüncü kısımlarında uzlaştırmanın sonuçlandırılması ile uzlaştırmanın hukuki sonuçları açıklanmaya çalışılmış; çalışmamızın son kısmında ise, 2019 ve 2020 yılları uzlaştırma istatistiklerine yer verilmiştir.

Eserde çeşitli yargı ve doktrin görüşlerine yer verilmiş olup sonuç kısmında uzlaştırma kurumu bir bütün olarak ele alınarak çalışma sonlanmıştır.