Öğreti ve Uygulamanın Işığında Zorunlu Geçit Hakkı ve Diğer Geçit Hakları (Açıklamalı – İçtihatlı) Mehmet Handan Surlu, Gülay Öztürk  - Kitap
Öğreti ve Uygulamanın Işığında

Zorunlu Geçit Hakkı ve Diğer Geçit Hakları

(Açıklamalı – İçtihatlı)

4. Baskı, 
Haziran 2013
Kitabın Detayları
Dili:
Türkçe
Ebat:
16x24
Sayfa:
840
Barkod:
9789750223952
Kapak Türü:
Karton Kapaklı
Baskısı tükenmiştir.
Kitabın Açıklaması
Zorunlu Geçit Hakkı istemleri, Yüksek Mahkememizin nitelemesine göre, ülkemizde arazi düzenlemesinin henüz sağlıklı bir yapıya kavuşmamış olmasından kaynaklanmaktadır ve halen de bu nedenle önemli sayıda dava her yıl artarak yargı önüne gelmektedir. Bunun içindir ki, kitapta konu öğreti ve uygulama açısından her yönüyle ele alınıp incelenmiştir.
Kitabın Konu Başlıkları
.
Zorunlu Geçitin Yasal Dayanağı, Hukuki Niteliği
.
Geçit Hakkının Tarihsel Gelişimi ile Zorunlu Geçit Hakkının Kurulma Yolları
.
Diğer Geçit Hakları
.
Zorunlu Geçit Hakkı Davalarında Görev, Yetki ve Taraflar
.
Zorunlu Geçit Hakkının Kurulabilmesi için Gerekli Koşullar
.
Zorunlu Geçit Davasının Yargılama Evresi Sonuçlandırılması ve Usul Konuları
.
Zorunlu Geçit Hakkının Tapuya Tescili ve Tarafların Hak ve Yükümlülükleri
.
Zorunlu Geçit Hakkının Sona Erme Nedenleri, Kaldırılma Usulü ve Tazminat Sorunu
.
Geçit Yerine Elatılması
Kitabın İçindekileri
Dördüncü Baskıya Önsöz 
5
Kısaltmalar 
19
BİRİNCİ BÖLÜMZORUNLU GEÇİTİN YASAL DAYANAĞI, HUKUKİ NİTELİĞİ
§1. ZORUNLU GEÇİT HAKKI KAVRAMI VE YASAL DAYANAĞI 
21
I. Zorunlu Geçit Hakkı Kavramı 
21
A. Genel Olarak 
21
B. Zorunlu Geçit Hakkının Ortaya Çıkmasının Nedenleri 
22
II. Zorunlu Geçit Hakkının Yasal Dayanağı 
23
A. Medeni Kanundaki Düzenleme 
23
B. Önceki Medeni Kanundaki Düzenleme 
24
C. Yürürlükteki Uygulama Kanunu ile Önceki Tatbikat Kanununun ve Tapu Sicil Tüzüğünün Zorunlu Geçitle İlgili Hükümleri 
25
1. Uygulama Kanunlarındaki Düzenlemeler 
25
a. Türk Medeni Kanununun Yürürlüğü ve Uygulama Şekli Hakkında Kanunun İlgili Hükümleri 
25
b. Önceki Tatbikat Kanununun İlgili Hükümleri 
26
2. Tapu Sicil Tüzüğünün Düzenlemesi 
26
§2. ZORUNLU GEÇİT HAKKI KAVRAMININ HUKUKİ MAHİYETİ 
28
I. Mülkiyet Hakkının Kanundan Doğan Sınırlamaları ve Zorunlu Geçit Hakkı 
28
II. Kanuni İrtifak Olarak Zorunlu Geçit Hakkı 
31
III. Ayni Borç Olarak Zorunlu Geçit Hakkı 
33
IV. Zorunlu Geçit Hakkını Öğretinin Nitelemesi ve Uygulamanın Değerlendirmesi 
35
İçtihatlar 
36
A. Daire Kararları 
36
İKİNCİ BÖLÜMGEÇİT HAKKININ TARİHSEL GELİŞİMİ İLEZORUNLU GEÇİT HAKKININ KURULMA YOLLARI
§3. ZORUNLU GEÇİT HAKKININ TARİHSEL GELİŞİMİ 
41
I. Roma Hukukunda 
41
II. İsviçre Hukukunda 
44
III. Türk Hukukunda 
46
A. Mecelle’de 
46
1. Genel Olarak 
46
2. Mecelle’de Geçit Hakkı 
47
3. Mecelle’deki Hakların Yeni Hukuka Yansıması 
49
B. Önceki Türk Medeni Kanunu’nda 
49
C. Yürürlükteki Medeni Kanunda 
50
D. Önceki Tatbikat Kanunu ve Yürürlükteki Uygulama Kanunu 
51
§4. GEÇİT HAKKININ KURULMA YOLLARI 
53
I. Genel Olarak 
53
II. Zorunlu Geçit Hakkı ile Geçit İrtifakının Karşılaştırılması 
55
III. Geçit Hakkının Sözleşme ile Kurulması 
55
A. Sözleşmenin Tarafları 
56
B. Sözleşmenin Şekli ve Niteliği 
57
C. Tescil 
60
IV. Zorunlu Geçit Hakkının Dava Yolu ile Kurulması 
63
A. MK’nın 716/1 Maddesi Uyarınca Açılan Tescile Zorlama Davaları 
63
B. Zamanaşımı ile Kazanma Nedeniyle Açılan Davalar 
65
1. Genel Olarak 
65
2. İrtifak Haklarının Zamanaşımı ile Kazanılması 
66
3. Zorunlu Geçit Hakkının Zamanaşımı ile Kazanılıp Kazanılamayacağı Sorunu 
70
C. Zaruret Durumunun Giderilmesi İçin Açılan Davalar 
71
İçtihatlar 
72
A. Hukuk Genel Kurulu Kararları 
72
B. Daire Kararları 
72
§5. DİĞER GEÇİT HAKLARI 
76
I. Genel Olarak 
76
II. Maddenin Düzenlediği Hususlar 
76
A. Komşu Taşınmaza Geçici Olarak Girme 
77
B. Diğer Geçitler 
77
C. Uygulama Sırası 
78
D. Niteliklerinin ve Kapsamının Değerlendirilmesi 
78
E. Kapsamın Belirlenmesi 
80
III. Tescil Sorunu 
80
İçtihatlar 
81
A. Hukuk Genel Kurulu Kararı 
81
B. Daire Kararları 
85
§6. ZORUNLU GEÇİT HAKKININ BENZER MÜESSESELERLE KARŞILAŞTIRILMASI VE DİĞER İRTİFAK HAKLARI 
89
I. Genel Olarak 
89
A. Kamulaştırma 
89
B. Diğer Geçit Hakları 
90
C. Zorunlu Su Hakkı 
90
D. Zorunlu Mecra Hakkı 
92
II. Diğer İrtifak Hakları 
95
ÜÇÜNCÜ BÖLÜMZORUNLU GEÇİT HAKKI DAVALARINDA GÖREV,YETKİ VE TARAFLAR
§ 7. GÖREVLİ MAHKEME 
101
I. Genel Olarak 
101
II. Zorunlu Geçit Hakkı Davalarında Görev 
101
İçtihatlar 
102
A. Daire Kararları 
102
§ 8. YETKİLİ MAHKEME 
105
I. Genel Olarak 
105
II. Zorunlu Geçit Hakkı Davalarında Yetki 
105
İçtihatlar 
106
A. Daire Kararları 
106
§9. TARAFLAR 
108
I. Genel Olarak 
108
II. Zorunlu Geçit Hakkı Davalarında Davacı 
108
A. Malik Kavramı 
108
B. Tek Malikli Taşınmazlarda 
110
C. Paylı Mülkiyete (Müşterek Mülkiyete) Konu Taşınmazlarda 
110
1. Ana Kural 
110
2. Özel Durum 
110
D. Elbirliği Mülkiyetine (İştirak Halinde Mülkiyete) Konu Taşınmazlarda 
112
E. Geçit Zorunluluğu Duyan Taşınmaz Üzerinde Sınırlı Ayni hak Sahibi Olanların Davacı Olabilme Hakları 
112
F. Kamulaştırma Yetkisi Olan Kurumların Dava Açma Hakkı 
114
III. Zorunlu Geçit Hakkı Davalarında Davalı 
115
A. Tek Malikli Taşınmazlarda 
115
B. Paylı Mülkiyete (Müşterek Mülkiyete) Konu Taşınmazlarda 
116
C. Elbirliği Mülkiyete (İştirak Halinde Mülkiyete) Konu Taşınmazlarda 
117
D. Yükümlenecek Taşınmaz Üzerinde Önceden Kurulmuş Sınırlı Ayni Hak Bulunması Hali 
118
E. Önceden Kurulan Geçit Hakkından Yararlanma 
119
IV. Paylı Mülkiyete (Müşterek Mülkiyete) Tabi Bir Taşınmazda Paydaşların Birbirinden Geçit İstemesi Hali 
120
V. Bazı Özel Kanunlarca Verilen Taşınmazlardan Geçit İstenip İstenemeyeceği Sorunu 
123
İçtihatlar 
124
A. Davacı Olma ile İlgili İçtihatlar 
124
1. Paylı (Müşterek) Mülkiyette Davacı Olma 
124
a. Daire Kararları 
124
2. Elbirliği (İştirakli) Mülkiyetinde Davacı Olma 
146
a. Hukuk Genel Kurulu Kararları 
146
b. Daire Kararları 
150
B. Davalı Olma ile İlgili İçtihatlar 
152
1. Daire Kararları 
152
C. Sınırlı Aynı Hak Sahiplerine İlişkin İçtihatlar 
167
1. Daire Kararları 
167
D. Kamulaştırma Yetkisi Olan Kurumlarla İlgili İşlere İlişkin İçtihatlar 
168
1. Daire Kararları 
168
E. Paylı Mülkiyete (Müşterek Mülkiyete) Konu Taşınmaz Maliklerinin Birbirlerinden Geçit İstemiyle İlgili İçtihatlar 
170
1. Hukuk Genel Kurulu Kararları 
170
2. Daire Kararları 
172
DÖRDÜNCÜ BÖLÜMZORUNLU GEÇİT HAKKININ KURULABİLMESİ İÇİNGEREKLİ KOŞULLAR
§ 10. GENEL KOŞULLAR 
181
I. Taşınmazın Tapuda Kayıtlı Olması 
181
A. Geçit İstemi Bakımından Taşınmazın Anlamı 
181
B. Tapuda Kayıtlı Olma Koşulu 
181
C. Tapusuz Taşınmazda İstemin Çözüm Yolu 
183
İçtihatlar 
185
1. Tapuda Kayıtlı Olma ile İlgili İçtihatlar 
185
a. Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararı 
185
b. Hukuk Genel Kurulu Kararları 
186
c. Daire Kararları 
187
2. Tapusuz Taşınmazda İstemin Çözümü ile İlgili İçtihatlar 
197
a. Daire Kararları 
197
II. Geçit İhtiyacının Bulunması 
201
A. Genel Yol İçin İhtiyaç Olması 
201
1. Genel Yol Kavramı 
201
a. Anlamı 
201
b. Devlet Karayollarında ve Erişme Kontrollü Karayollarında (Otobanda) Geçit 
202
2. Geçit İhtiyacı 
203
a. Genel Olarak 
203
b. Mutlak Geçit İhtiyacı (= Yola Cepheli Olmama) 
205
c. Tescil Harici Yere, Meraya ve Kumsala Cepheli Olma Hali 
206
ca. Kumsala Cepheli Olma 
206
cb. Tespit Harici Yere veya Meraya Cepheli Olan 
208
d. Nispi Geçit İhtiyacı 
209
e. Geçit İhtiyacının Özelliği ve Niteliği 
213
ea. Değişkenlik 
213
eb. Objektiflik 
214
ec. Kullanımsallık 
214
ed. Zaruretin Güncel Olması 
215
B. Geçit İhtiyacının İstem Sahibinden Kaynaklanmamış Olması 
215
İçtihatlar 
216
1. Genel Yolun Anlamı 
216
a. Hukuk Genel Kurulu Kararları 
216
b. Daire Kararları 
217
2. Karayolu 
233
a. Daire Karaları 
233
3. Otoban 
236
a. Daire Kararları 
236
4. Genel Olarak Geçit İhtiyacı 
237
a. Hukuk Genel Kurulu Kararları 
237
b. Daire Kararları 
240
5. Mutlak Geçit İhtiyacı=Yola Cepheli Olmama 
251
a. Daire Kararları 
251
6. Tescil Harici Yere, Meraya ve Kumsala Cepheli Olma ile İlgili İçtihatlar 
273
a. Hukuk Genel Kurulu Kararları 
273
b. Daire Kararları 
278
7. Nispi Geçit İhtiyacı 
287
a. Daire Kararları 
287
8. Geçit İhtiyacının Özelliği ve Niteliği 
300
a. Daire Kararları 
300
9. Geçit İhtiyacının İstem Sahibinden Kaynaklanmaması 
302
a. Hukuk Genel Kurulu Kararları 
302
b. Daire Kararları 
303
III. Tam Bedel (İvaz) Ödenmesi 
312
A. Bedel (İvaz) Kavramı ve Saptanması 
312
B. Tam Bedelin Ödenmesi 
316
İçtihatlar 
318
1. Tam Bedel Kavramı ve Saptanması ile İlgili İçtihatlar 
318
a. Hukuk Genel Kurulu Kararları 
318
b. Daire Kararları 
320
2. Tam Bedelin (İvazın) Ödenmesi ile İlgili İçtihatlar 
338
a. Daire Kararları 
338
§ 11. ÖZEL KOŞULLAR 
343
I. Taşınmazların Önceki Durumuna Değer Verme Koşulu (Bir Bütünden Bölünme) 
343
İçtihatlar 
344
A. Daire Kararları 
344
II. Önceki Yolları Varlığına Değer Verme 
357
İçtihatlar 
357
A. Daire Kararları 
357
III. En Az Zarar Verme Koşulu = Fedakarlığın Denkleştirilmesi İlkesi 
362
A. Genel Olarak 
362
B. Örnekler 
362
İçtihatlar 
365
a. Daire Kararları 
365
1. Bir Bütünden Bölünme-Ekonomik Bölünme 
380
a. Hukuk Genel Kurulu Kararları 
380
b. Daire Kararları 
381
2. Sınır Çizgisinin İzlenmesi Gereği 
394
a. Daire Kararları 
394
3. En Kısa Yol Kavramı 
400
a. Daire Kararları 
400
4. Yüzölçümü Kıstası 
404
a. Hukuk Genel Kurulu Kararları 
404
b. Daire Kararları 
405
5. En Az Zarar Görecek Yükümlü Taşınmazı Seçme 
421
a. Hukuk Genel Kurulu Kararları 
421
b. Daire Kararları 
424
IV. Tarafların Yararlarının Dengelenmesi Koşulu 
431
A. Genel Olarak 
431
B. Örnekler 
432
İçtihatlar 
433
1. Daire Kararları 
433
§ 12. UYGULAMANIN SAPTADIĞI KOŞULLAR 
454
I. Genel Yola Kadar Bağlantı Kurulması Koşulu=Kesintisizlik İlkesi 
454
İçtihatlar 
458
A. Kesintisizlik İlkesinin Temel Kuralları 
458
B. Geçitin Kesintisiz Kurulması ile İlgili İçtihatlar 
460
1. Daire Kararları 
460
C. Genel Yol Benzeri veya Genel Yol Gereksinimini Karşılayan Yerlerle İlgili İçtihatlar 
490
1. DSİ ile İlgili İçtihatlar 
490
a. Daire Kararları 
490
2. Kuru Dereler ile İlgili İçtihatlar 
498
a. Hukuk Genel Kurulu Kararları 
498
b. Daire Kararları 
502
3. Su Arkları ile İlgili İçtihatlar 
512
a. Daire Kararları 
512
II. Uygun Genişlik Koşulu 
516
İçtihatlar 
517
A. Hukuk Genel Kurulu Kararları 
517
B. Daire Kararları 
520
III. İmar Planında Yol Bulunmasının Yeterli Sayılmayacağı Koşulu 
530
İçtihatlar 
531
A. İçtihadı Birleştirme Kararı 
531
B. Hukuk Genel Kurulu Kararları 
533
C. Daire Kararları 
534
IV. Önce Kurulan Geçit Hakkından Yararlanma Koşulu 
541
İçtihatlar 
542
A. Daire Kararları 
542
V. Külfetin İki Komşu Parsele Paylaştırılması Koşulu 
549
İçtihatlar 
550
A. Daire Kararları 
550
VI. Olayına Özgü Olarak Aranılan Koşullar 
560
İçtihatlar 
562
A. Daire Kararları 
562
VII. İç İçe İki Parselde Geçit Hakkı Kurulması (=Olayına Özgü Bir Çözüm) 
575
İçtihat 
575
A. Daire Kararı 
575
§13. ÜZERİNDE GEÇİT KURULAMAYACAK YERLER 
577
İçtihatlar 
579
A. Daire Kararları 
579
BEŞİNCİ BÖLÜMBİR ZORUNLU GEÇİT DAVASININ YARGILAMA EVRESİ İLKELERİ VE SONUÇLANDIRILMASI İLE USUL KONULARI
§14. ZORUNLU GEÇİT DAVASININ YARGILAMA SÜRECİ 
607
İçtihatlar 
608
A. Geçit Kurulmasının Genel İlkeleri ile İlgili İçtihat 
608
B. Daire Kararları 
609
§15. ZORUNLU GEÇİT HAKKI DAVALARINDA HÜKÜM KURMA BİÇİMİ 
622
I. Kurulacak Hüküm ve Niteliği 
622
A. Hükmün Niteliği 
622
B. Hükmün Biçimi 
623
II. İstemin Aşılamayacağı Kuralı 
626
III. Davacının Geçit Yeri Konusundaki Direnimi ve Sonuçları 
626
İçtihatlar 
627
A. Kurulacak Hüküm ve Niteliği 
627
1. Hukuk Genel Kurulu Kararı 
627
2. Daire Kararları 
628
B. İstemin Aşılamayacağı Kuralı 
641
1. Daire Kararları 
641
C. Davacının Geçit Yeri ile İlgili Direnimi 
647
1. Daire Kararları 
647
§ 16. ZORUNLU GEÇİT DAVALARINA İLİŞKİN USUL KONULARI 
652
I. Yargılama Giderleri 
652
İçtihatlar 
655
A. Daire Kararları 
655
II. Harç 
659
İçtihatlar 
659
A. Daire Kararları 
659
III. Vekalet Ücreti 
660
İçtihatlar 
661
A. Daire Kararları 
661
IV. Müddeabihin El Değiştirmesi 
662
A. Genel Olarak 
662
B. Zorunlu Geçit Hakkı Davalarında Müddeabihin El Değiştirmesi 
662
İçtihatlar 
663
1. Daire Kararları 
663
V. Kesin Hüküm 
666
A. Genel Olarak 
666
B. Zorunlu Geçit Davalarında Kesin Hüküm 
667
İçtihatlar 
669
1. Daire Kararları 
669
VI. Feragat, Kabul ve Sulh 
673
İçtihatlar 
673
A. Daire Kararları 
673
VII. Çeşitli Usul Sorunları 
687
İçtihatlar 
688
A. Hukuk Genel Kurulu Kararları 
688
B. Daire Kararları 
696
ALTINCI BÖLÜMZORUNLU GEÇİT HAKKININ TAPUDA GÖSTERİLMESİ VE TARAFLARIN HAK VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ
§ 17. GEÇİT HAKKININ TAPU KÜTÜĞÜNDE GÖSTERİLMESİ 
715
I. Göstermenin Yasal Dayanağı 
715
A. Önceki Medeni Kanun Dönemi 
715
B. Yeni Medeni Kanuna Göre Geçit Hakkının Tapuda Gösterilmesi 
715
İçtihatlar 
717
1. Hukuk Genel Kurulu Kararı 
717
2. Daire Kararları 
723
§ 18. GEÇİT HAKKINDAN DOĞAN HAK VE YÜKÜMLÜLÜKLER 
728
I. Genel Olarak 
728
II. Geçit Lehdarı Yönünden 
728
A. Hakları 
728
B. Borçları 
730
III. Geçit Yükümlüsü Yönünden 
731
A. Hakları 
731
B. Borçları 
734
IV. Geçit Lehdarının Üçüncü Kişiler Karşısında Durumu 
734
V. Taşınmazların Bölünmesi Durumu 
735
A. Yararlanan Taşınmazın Bölünmesi 
735
B. Yükümlü Taşınmazı Bölünmesi 
736
VI. Geçit Hakkı Kurulduktan Sonra Değiştirilmesi ve Genişletilmesi 
737
İçtihatlar 
739
A. Hukuk Genel Kurulu Kararı 
739
B. Daire Kararları 
741
YEDİNCİ BÖLÜMZORUNLU GEÇİT HAKKININ SONA ERME NEDENLERİ, KALDIRILMA USULÜ VE TAZMİNAT SORUNU
§ 19. GEÇİT HAKKININ SONA ERME NEDENLERİ 
749
I. Kazai Olmayan Sona Erme Nedenleri 
749
A. Terkin 
749
B. Taşınmazın Yok Olması 
751
C. Birleşme 
751
D. Vazgeçme 
752
E. Kamulaştırma 
752
F. Rehinli Bir Taşınmazda Sonradan Zorunlu Geçit Hakkı Kurulması Durumunda Geçit Hakkının Kaldırılması Sorunu 
752
II. Kazai Terkinle Sona Erme Nedenleri 
754
A. Yarar Kaybı Koşulu 
755
B. Yüke Göre Yararda Azalma Koşulu 
758
C. Kazai Terkin Davası 
759
İçtihatlar 
762
1. Hukuk Genel Kurulu Kararları 
762
2. Daire Kararları 
767
§ 20. GEÇİT HAKKININ SONA ERMESİNDE TAZMİNAT SORUNU 
794
SEKİZİNCİ BÖLÜMGEÇİT YERİNE ELATILMASI
§ 21. GENEL OLARAK TAŞINMAZA ELATILMASI 
797
§ 22. GEÇİT YERİNE ELATILMASI 
798
I. Genel Olarak 
798
II. Geçit Yerine Yükümlü Taşınmaz Sahibinin Elatması 
798
III. Geçit Yerine Üçüncü Kişinin Elatması 
799
§ 23. GEÇİT YERİNE ELATMANIN ÖNLENMESİ DAVASI 
801
I. Görev ve Yetki 
801
II. Davacı 
801
III. Davalı 
801
IV. İnceleme Evresi ve Usulü ile Sonuçlandırılması 
801
İçtihatlar 
803
A. Davacı – Davalı Olma 
803
1. Hukuk Genel Kurulu Kararı 
803
2. Daire Kararları 
806
B. İnceleme Usulü 
822
1. Daire Kararları 
822
C. Krokisi Olmayan Geçit Yerinin Saptanması 
823
1. Daire Kararları 
823
D. Geçit İrtifakının Taraflarına Verdiği Hak ve Yükümlülüklere Göre Elatma Sayılacak veya Sayılmayacak Eylemler 
825
1. Daire Kararları 
825
E. Geçit Yerine 3 Kişinin Elatması 
827
1. Daire Kararları 
827
Kaynakça 
829
Kavram Dizini 
831