Tıp ve Sağlık Hukuku El Kitabı Prof. Dr. Hakan Hakeri  - Kitap

Tıp ve Sağlık Hukuku El Kitabı

3. Baskı, 
Eylül 2023
Kitabın Detayları
Dili:
Türkçe
Ebat:
13x19
Sayfa:
552
Barkod:
9789750286872
Kapak Türü:
Karton Kapaklı
Fiyatı:
375,00
Temin süresi 2-3 gündür.
Kitabın Açıklaması
Tıp ve sağlık hukuku alanındaki konuları bütüncül bir yaklaşımla ele alan kitap, başta hekimler olmak üzere sağlık mesleği mensuplarını ilgilendiren temel kurum ve kavramlara yer vermektedir. Bu suretle, kitap tıp ve sağlık hukuku alanındaki çoğu konunun bir arada ele alındığı bir kaynak niteliği taşımaktadır.
Bu kitap ile hem öğrencilerin kısa bir ders kitabı ihtiyacının karşılanması amaçlanmış hem de derin hukuki tartışmalara yer verilmeyerek, sağlık çalışanlarının da kitaptan yararlanması düşünülmüştür. Konuyu hızlıca öğrenmek isteyenlere yönelik olarak pratik bir şekilde hazırlanan kitapta dipnot çalışması yapılmamıştır. Kitapta konuların akılda kalmasını kolaylaştırmak için konuyla ilgili bazı gazete kupürleri ve karikatürlere de yer verilmiştir.
Yeni baskıda kitap; mevzuatta son dönemde gerçekleştirilen çok önemli değişikliklere göre güncellenmiş, ayrıca yeni gazete haberleri ve karikatürler eklenmiştir.
Kitabın Konu Başlıkları
.
Hasta ve Sağlık Çalışanı Hakları
.
Tıp Hukukunun Temel Kavram ve Kurumları
.
Tıbbi Müdahalenin Hukuka Uygunluğunun Şartları
.
Özellik Arz Eden Tıbbi Müdahaleler
.
Hasta İle Hekim Arasındaki İlişkinin Hukuksal Niteliği, Hatalı Tıbbi Uygulama ve Tazminat Sorumluluğu
.
Tıp Ceza Hukuku
Kitapla İlgili Kategoriler
Kitabın İçindekileri
1. Bölüm
GİRİŞ
§ 1. ÖN AÇIKLAMALAR 
29
§ 2. KAVRAM 
31
§ 3. MESLEKİ DİSİPLİN 
32
2. Bölüm
HASTA VE SAĞLIK ÇALIŞANI HAKLARI
§ 1. HASTA HAKLARI 
37
§ 2. SAĞLIK ÇALIŞANLARININ HAKLARI VE HAK ARAMA YOLLARI 
47
3. Bölüm
TIP HUKUKUNUN TEMEL KAVRAM VE KURUMLARI
§ 1. HEKİMLİK MESLEĞİNİN İCRASINDA MESLEKİ ÖZERKLİK 
67
§ 2. DİKEY VE YATAY İŞBİRLİĞİ 
83
§ 3. TIBBİ MÜDAHALELERDE MAHREMİYET 
90
§ 4. TIP HUKUKUNDA ZORUNLULUK HALİ 
99
4. Bölüm
TIBBİ MÜDAHALENİN HUKUKA UYGUNLUĞUNUN ŞARTLARI
§ 1. GENEL BİLGİLER 
105
§ 2. ŞARTLAR 
106
5. Bölüm
ÖZELLİK ARZ EDEN TIBBİ MÜDAHALELER
§ 1. ORGAN VE DOKU NAKLİ 
223
§ 2. KLİNİK ARAŞTIRMA (İNSAN ÜZERİNDE DENEY VE DENEME) 
245
§ 3. ESTETİK MÜDAHALELER 
259
§ 4. GENETİK TANI 
264
§ 5. CİNSİYET DEĞİŞİKLİĞİNE YÖNELİK TIBBİ MÜDAHALELER 
271
§ 6. YAPAY DÖLLEME 
272
§7. GELENEKSEL VE TAMAMLAYICI TIBBİ MÜDAHALELER 
285
§ 8. KİMYASAL KASTRASYON 
293
§ 9. TELE–TIP 
296
6. Bölüm
HEKİM VE HASTANIN YÜKÜMLÜLÜKLERİ
§ 1. HEKİMİN YÜKÜMLÜLÜKLERİ 
301
§ 2. HASTANIN YÜKÜMLÜLÜKLERİ 
342
7. Bölüm
HASTA İLE HEKİM ARASINDAKİ İLİŞKİNİN HUKUKSAL NİTELİĞİ, HATALI TIBBİ UYGULAMA VE TAZMİNAT SORUMLULUĞU
§ 1. HASTA İLE HEKİM ARASINDAKİ İLİŞKİNİN HUKUKSAL NİTELİĞİ 
345
§2. HATALI TIBBİ UYGULAMA (MALPRAKTİS) 
357
§ 3. TAZMİNAT SORUMLULUĞU 
403
§ 4. ANAYASA MAHKEMESİNE BİREYSEL BAŞVURU 
421
8. Bölüm
TIP CEZA HUKUKU
§ 1. TIBBİ MÜDAHALENİN CEZA HUKUKU BAKIMINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ 
423
§ 2. KAMU GÖREVLİSİ SAĞLIK ÇALIŞANLARI BAKIMINDAN SORUŞTURMA İZNİ SÜRECİ 
425
§ 3. HEKİMLER TARAFINDAN İŞLENEBİLECEK SUÇLAR VE KABAHATLER 
427
2. Baskının Önsözü 
5
Önsöz 
7
Kısaltmalar 
25
1. Bölüm
GİRİŞ
§ 1. ÖN AÇIKLAMALAR 
29
§ 2. KAVRAM 
31
§ 3. MESLEKİ DİSİPLİN 
32
I. Genel Olarak 
32
II. Kamu Görevlisi Hekimler ile İlgili Uygulama 
34
III. Aynı Anda Ceza Soruşturma/Kovuşturması Yapılması Durumu 
34
2. Bölüm
HASTA VE SAĞLIK ÇALIŞANI HAKLARI
§ 1. HASTA HAKLARI 
37
I. Müracaat, Şikâyet ve Dava Hakkı 
38
II. Hasta Hakları Birimleri ve Hasta Hakları Kurulları 
41
§ 2. SAĞLIK ÇALIŞANLARININ HAKLARI VE HAK ARAMA YOLLARI 
47
I. Sağlık Çalışanı Hakları 
47
II. Hak Arama Yolları 
48
A. Haksız Suçlamalara Karşı Hak Arama Yolları 
48
B. Güvenlik Hakkının İhlaline Karşı Hak Arama Yolları 
49
1. Ceza Hukuku Araçları 
49
a. Genel Olarak 
49
b. Ceza Muhakemesi Bakımından Özel Düzenlemeler 
55
2. Tazminat Hukuku Araçları 
56
3. Süreç 
57
III. Sağlık Bakanlığı Tarafından Yapılacak Hukuki Yardım 
57
IV. Çalışan Güvenliği Genelgesi 
60
V. Hekimin Hasta Seçme Hakkı 
62
VI. Sağlık Çalışanının Hizmetten Çekilme Hakkı 
64
A. Genel Olarak 
64
B. Aile Hekimleri Bakımından Uygulama 
66
3. Bölüm
TIP HUKUKUNUN TEMEL KAVRAM VE KURUMLARI
§ 1. HEKİMLİK MESLEĞİNİN İCRASINDA MESLEKİ ÖZERKLİK 
67
I. Genel Olarak 
67
II. Şifa Garantisi Yasağı 
80
§ 2. DİKEY VE YATAY İŞBİRLİĞİ 
83
I. Genel Olarak 
83
II. Güven İlkesi 
85
§ 3. TIBBİ MÜDAHALELERDE MAHREMİYET 
90
I. Kavram 
91
II. Uygulamadaki Sorunlar 
94
A. Tıbbi Müdahale Sırasında Diğer Sağlık Çalışanlarının Bulunması 
94
B. Koğuş Sisteminde Dikkat Edilmesi Gerekenler 
95
C. Sosyal Medya Paylaşımları 
95
D. Kamera Kaydı 
96
E. Tutuklu ve Hükümlülerin Muayenelerinde Mahremiyet Sorunu 
96
§ 4. TIP HUKUKUNDA ZORUNLULUK HALİ 
99
4. Bölüm
TIBBİ MÜDAHALENİN HUKUKA
UYGUNLUĞUNUN ŞARTLARI
§ 1. GENEL BİLGİLER 
105
§ 2. ŞARTLAR 
106
I. Tıbbi Müdahalenin Bir Sağlık Personeli Tarafından Yapılması 
106
A. Genel Olarak 
106
B. Hekim Olma Şartı 
107
1. Genel Olarak 
107
2. Uzmanlık Şartı 
110
3. Öğrencilerin Yaptığı Tıbbi Müdahalelerin Hukuka Uygunluğu Sorunu 
114
C. Sağlık Personeli Olmayan Kimselerin Yaptığı Tıbbi Müdahaleler Nedeniyle Sorumlulukları 
117
II. Aydınlatma ve Rıza 
118
A. Temel Kurallar 
118
B. Aydınlatma 
123
1. Aydınlatma Çeşitleri 
124
a. Otonomi (Karar) Aydınlatması 
124
aa. Temel Sorunlar 
124
bb. Otonomi Aydınlatmasının Çeşitleri 
125
aaa. Genel Olarak 
125
bbb. Teşhis Aydınlatması 
126
ccc. Süreç Aydınlatması 
127
ddd. Alternatifler Konusunda Aydınlatma 
128
eee. Müdahale Yapılmamasının Sonuçları Konusunda Aydınlatma 
129
b. Tedavi Aydınlatması (Güvenlik Aydınlatması) 
130
aa. Kavram 
130
bb. Teşhise Yönelik Aydınlatma 
131
cc. İlaç ve Tıbbi Malzeme 
132
c. Risk Aydınlatması 
135
2. Özel Durumlarda Aydınlatma 
138
a. Kısırlaştırma 
138
b. Engelli Cenin 
139
c. Hekimin Tecrübesi 
140
3. Aydınlatılacak Kişi 
140
4. Aydınlatma Yükümlüsü 
141
5. Aydınlatmanın Zamanı 
142
6. Aydınlatmanın Kapsamı 
143
7. Aydınlatmanın Şekli 
145
a. Genel Olarak 
145
b. E–Aydınlatma Formlarının Geçerliliği 
148
8. Aydınlatmanın Mümkün Olmaması ve Ameliyat Sırasında Aydınlatma 
150
9. Aydınlatma Zorunluluğunun Bulunmadığı Durumlar 
151
a. Aydınlatmadan Vazgeçme 
151
b. Hastanın Bilgisinin Bulunması 
151
c. Aydınlatmanın Olumsuz Etkide Bulunması 
152
aa. Genel Olarak 
152
bb. Tedavisi Olmayan Hastalığın Bildirilmesi 
154
d. Acil Haller 
154
e. Aydınlatmanın Uygulanabilir Olmaması 
155
10. Aydınlatmanın Geri Alınması, Düzeltilmesi 
156
11. Hukuka Aykırı Aydınlatmanın Sonuçları 
157
12. Hatalı Aydınlatma ve İspat Sorunları 
157
C. Rıza 
158
1. Genel Olarak 
159
2. Rıza Açıklaması 
162
3. Rıza Verme Yetkisi (Rıza Ehliyeti) 
164
a. Genel Olarak 
164
b. Çocuklar Bakımından Rıza Ehliyetinin Belirlenmesi 
166
c. Çocuklarda Kanuni Temsilcinin Tıbbi Müdahaleye Rıza Göstermemesi 
171
d. Rıza Yeteneği Bulunmayan Yetişkinlerde Kanuni Temsilcinin Tıbbi Müdahaleye Rıza Göstermemesi 
177
4. Rızanın Kapsamı 
178
5. Rızanın Aranmadığı Haller 
179
a. Kamu Sağlığının Korunmasına İlişkin Düzenlemeler 
180
aa. Genel Olarak 
180
bb. Corona Virüs Nedeniyle Alınan Önlemler 
181
cc. Genel Önleyici Aşı Zorunluluğu 
184
dd. Yeni Doğan Çocuklardan Topuk Kanı Alınması 
188
ee. Yurt Dışından Gelenlere Zorla Tıbbi Müdahale Yapılması 
188
b. Akıl Hastaları ile İlgili Düzenlemeler 
189
c. Ceza Hukukunun Öngörmüş Olduğu Düzenlemeler 
192
aa. Ceza Hukuku Yaptırımları 
192
bb. Ceza Yargılamasından Kaynaklanan Tıbbi Müdahaleler 
194
cc. Ceza İnfaz Kurumlarındaki Tıbbi Müdahaleler 
196
d. Diğer Hukuk Dallarındaki Düzenlemeler 
199
6. Tıbbi Müdahalenin Rızaya Rağmen Hukuka Aykırılığı 
200
7. Varsayılan Rıza 
201
a. Genel Olarak 
201
b. Ameliyatın Genişletilmesi 
204
c. Önceki İrade Açıklamalarının Geçerliliği (Tıbbi Vasiyet) 
205
8. Rızayı Sakatlayan Haller 
207
9. Rızanın Geri Alınması 
208
10. Rıza Formu 
209
11. Tıbbi Müdahaleye Rıza Gösterilmemesi Halinde Yapılması Gerekenler 
210
D. Aydınlatma ve Rıza Konusundaki Yanılgının Sonuçları 
212
III. Tıp Biliminin Verilerine Göre Zorunlu ve Bu Verilere Uygun Tıbbi Müdahale 
212
A. Endikasyon (Zorunluluk) 
212
1. Kavram 
212
2. Tıbbi Endikasyon Olmaksızın Yapılan Tıbbi Müdahaleler 
216
a. Deneysel Nitelikli Tıbbi Müdahaleler 
218
b. Şekil veya Fonksiyon Değiştirici Tıbbi Müdahaleler 
219
c. Üçüncü Kişi Yararına Yapılan Tıbbi Müdahaleler 
220
d. Sünnet 
220
3. Değerlendirme 
221
B. Özenli Tıbbi Müdahale 
222
5. Bölüm
ÖZELLİK ARZ EDEN TIBBİ MÜDAHALELER
§ 1. ORGAN VE DOKU NAKLİ 
223
I. Kavram 
223
II. Hukuksal Temel ve Kapsam 
224
III. Organ ve Doku Nakli Çeşitleri 
225
A. Ölülerden (Kadavradan) Organ Nakli 
225
1. Ölüm Halinin Belirlenmesi 
226
2. Kişinin Kendi Geleceğini Belirleme Hakkına Saygı Gösterilmesi 
229
3. Beyin Ölümü Tespitinden Sonra Yapılması Gereken İşlemler 
234
4. Otopsi mi Nakil mi? 
235
5. Organ ve Doku Dağıtımı 
238
B. Canlılardan Organ Nakli 
239
1. Genel Olarak 
239
2. Akrabalık Şartı 
241
3. Çapraz Nakil 
244
§ 2. KLİNİK ARAŞTIRMA (İNSAN ÜZERİNDE DENEY VE DENEME) 
245
I. Giriş 
245
II. İnsan Üzerinde Deney ve Denemenin Hukuka Uygunluğuna İlişkin Koşullar 
248
A. İnsan Üzerinde Deneyin Şartları 
250
1. Yetişkinler Üzerinde Deneyin Şartları 
250
2. Özel Durumlarda Araştırma 
251
3. Çocuklar Üzerinde Deneyin Şartları 
252
B. İnsan Üzerinde Denemenin Şartları 
254
1. Yetişkinler Üzerinde Denemenin Şartları 
255
2. Çocuklar Üzerinde Denemenin Şartları 
257
§ 3. ESTETİK MÜDAHALELER 
259
I. Tanım 
259
II. Estetik Müdahalelerde Hekim–Hasta Arasındaki Hukuksal İlişkinin Niteliği 
261
§ 4. GENETİK TANI 
264
I. Kavram 
264
II. Türleri 
265
III. Tanı İşlemlerinin Hukuksal Niteliği 
266
IV. Hukuksal Sorumluluk 
268
V. Yasaklar ve Yaptırım 
269
§ 5. CİNSİYET DEĞİŞİKLİĞİNE YÖNELİK TIBBİ MÜDAHALELER 
271
§ 6. YAPAY DÖLLEME 
272
I. Kavram 
273
II. Yapay Döllemenin Şartları 
274
III. Yapay Dölleme Neticesinde Oluşan Embriyonun ve Dünyaya Gelen Çocuğun Hukuksal Statüsü 
276
A. Yapay Dölleme Neticesinde Ana Rahmi Dışında Oluşturulan Embriyonun Hukuksal Durumu 
276
B. Yapay Dölleme Neticesinde Meydana Gelen Çocuğun Hukuksal Durumu 
277
IV. Yapay Döllemeye İlişkin Yasaklar 
278
V. Taşıyıcı Annelik 
280
VI. Üreme Hücreleri ve Gonad Dokularının Saklanması 
283
VII. Embriyoların Dondurulması 
284
§7. GELENEKSEL VE TAMAMLAYICI TIBBİ MÜDAHALELER 
285
I. Giriş 
285
II. Hukuki Durum 
286
A. Genel Bir Mevzuat İhtiyacı 
286
B. Ülkemizdeki Mevcut Durum 
287
C. Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp Alanındaki Mevcut Düzenleme 
288
1. Tıbbi Müdahaleyi Yapma Yetkisi 
289
2. Aydınlatma 
290
3. Endikasyon 
292
§ 8. KİMYASAL KASTRASYON 
293
§ 9. TELE–TIP 
296
6. Bölüm
HEKİM VE HASTANIN YÜKÜMLÜLÜKLERİ
§ 1. HEKİMİN YÜKÜMLÜLÜKLERİ 
301
I. Genel Olarak 
301
II. Hekimin Özen Yükümlülüğü 
301
III. Hekimin Kişisel Edim Yükümlülüğü 
302
A. Kişisel Edim Kavramı 
302
B. Temsil Edilebilir Edimler 
303
C. Temsil Edilemeyen Edimler 
304
IV. Öykü Alma Yükümlülüğü 
306
V. Muayene Yükümlülüğü 
307
VI. Teşhis Yükümlülüğü 
308
A. Teşhis Kavramı 
308
B. Teşhis Yükümlülüğünün İçeriği 
309
C. Uzaktan Teşhis Yasağı 
311
D. Teşhisi Kontrol Yükümlülüğü 
312
VII. Tedavi Yükümlülüğü 
312
A. Hukuksal Temelleri 
312
1. Genel Olarak 
312
2. Özel Durumlar 
313
a. Hekimin Hastayı Reddetmesi 
313
b. Acil Durumlar 
315
B. Zamanında Tedavi Yükümlülüğü 
315
C. Uzaktan Tedavi Yasağı 
316
D. Hekimin Tedavi Yükümlülüğünün Sınırları 
318
1. Hastanın Tedaviyi Ret Hakkı 
318
a. Genel Olarak 
318
b. Tedaviyi Ret Hakkının İçeriği 
319
2. Hekimin Etkisiz Tedaviyi Sona Erdirme Hakkı 
322
VIII. Reçete Yazma Yükümlülüğü 
323
IX. Tıbbi Teknik Kullanma Yükümlülüğü 
325
A. Tıbbi Teknik Standardın Uygulanması Yükümlülüğü 
325
B. Tıbbi Teknik Araçların Bakımı ve Kontrolü 
326
X. Kayıt Tutma Yükümlülüğü 
326
A. Genel Olarak 
327
B. Kayıt Tutma Yükümlülüğünün İçeriği 
327
1. Kayıt Tutma Yükümlülüğünün Amacı 
327
2. Kayıt Tutma Yükümlülüğünün Kapsamı 
328
3. Kayıtların Şekli 
330
4. Kaydın Zamanı 
331
C. Kayıt Tutma Yükümlülüğünün İhlalinin Sonuçları 
332
D. Kayıtları İnceleme Hakkı 
334
1. Hukuksal Dayanak 
334
2. Kayıtları İnceleme Hakkının Çeşitleri 
335
a. Dava Dışı İnceleme Hakkı 
335
b. Dava Dolayısıyla İnceleme Hakkı 
336
3. Kayıt İnceleme Hakkına İlişkin Diğer Hususlar 
337
4. Kayıtların Verilmemesine Karşı Hukuksal Yollar 
337
XI. Sır Saklama Yükümlülüğü 
339
XII. Organizasyon Yükümlülükleri 
340
XIII. Kullanılan Ürün ve İlaçlarla İlgili Yükümlülükler 
340
XIV. Mesleki Bilgisini Geliştirme Yükümlülüğü 
340
XV. Kimlik Tespiti Yapma Yükümlülüğü 
341
§ 2. HASTANIN YÜKÜMLÜLÜKLERİ 
342
7. Bölüm
HASTA İLE HEKİM ARASINDAKİ İLİŞKİNİN
HUKUKSAL NİTELİĞİ, HATALI TIBBİ UYGULAMA VE
TAZMİNAT SORUMLULUĞU
§ 1. HASTA İLE HEKİM ARASINDAKİ İLİŞKİNİN HUKUKSAL NİTELİĞİ 
345
I. Genel Olarak 
345
A. Bağımsız Çalışan Hekim ile Hasta Arasındaki İlişkinin Hukuksal Niteliği 
345
B. Aile Hekimi ile Hasta Arasındaki İlişkinin Hukuksal Niteliği 
348
C. Hastane ile Hasta Arasındaki İlişkinin Hukuksal Niteliği 
349
1. Özel Hastane ile Hasta Arasındaki İlişkinin Hukuksal Niteliği 
349
2. Kamu Hastanesi ile Hasta Arasındaki İlişkinin Hukuksal Niteliği 
351
II. Görevli Yargı Yeri 
352
A. Genel Olarak 
352
B. Yargıtay Kararları 
353
C. Görevli Mahkeme 
356
1. Bağımsız Çalışan Hekimler Bakımından 
356
2. Özel Hastaneler Bakımından 
356
3. Kamu Hastaneleri Bakımından 
356
4. Yeni Tüketici Kanunu ile Yapılan Değişiklik 
356
§2. HATALI TIBBİ UYGULAMA (MALPRAKTİS) 
357
I. Genel Olarak 
357
II. Tıbbi Standart 
362
A. Kavram 
362
B. Tıbbi Standarttan Sapma: Yeni Yöntemler 
366
III. Uygulama Hatası (Tıbbi Hata) 
368
A. Kavram 
368
B. Hata (Malpraktis) Örnekleri 
370
1. Teşhis Hatası 
372
a. Genel Olarak 
372
b. Eksik Ön Muayene ve Yetersiz Hasta Öyküsü Alma 
375
c. Teşhise Yönelik Gerekli Tetkiklerin Yapılmaması 
376
2. Tedavi Hatası 
378
a. Müdahalenin Yapılmaması 
378
b. Hasta Vücudunda Yabancı Madde Unutulması 
379
c. Yanlış Tedavi Yöntemi Seçme 
381
d. Gerekli Testlerin Yapılmaması 
382
e. Yanlış İlaç, Hasta Karıştırma, Yanlış Taraf Cerrahisi 
383
f. Enfeksiyon ve Hijyen Kurallarına Uyulmaması 
385
3. Tedavi Sonrası Yükümlülüklerin İhlali 
386
4. Organizasyon Kusuru 
388
a. Genel Olarak 
389
b. Özel Hastaneler 
397
5. Üstlenme Kusuru 
398
6. Hekimin Uygulama Hatasını Hastaya Bildirme Yükümlülüğü 
400
7. Hatalı Tıbbi Uygulamanın Belirlenmesi (Bilirkişi) 
400
§ 3. TAZMİNAT SORUMLULUĞU 
403
I. Özel Hukukta Tazminat Sorumluluğu 
404
A. Genel Olarak 
404
B. Tazminat Sorumluluğunun Şartları 
404
1. Hukuka Aykırılık 
404
2. Kusur 
404
3. Zarar 
406
4. Nedensellik Bağı 
406
C. Tazminat Türleri 
407
1. Maddi Tazminat 
407
2. Manevi Tazminat 
409
D. Hastanın Kusurunun Tazminata Etkisi 
410
E. İspat 
411
F. Zamanaşımı 
412
G. Sorumsuzluk Anlaşmaları 
413
II. İdare Hukukunda Tazminat Sorumluluğu 
413
A. Tazminatın Şartları 
414
1. Zarar 
414
a. Zararın Nitelikleri 
414
aa. Zarar Gerçek ve Kesin Olmalıdır 
414
bb. Zarar Özel Olmalıdır 
415
cc. Zarar Para ile Takdir Edilebilir Olmalıdır 
415
b. Zararın Kapsamı 
415
aa. Maddi Zarar 
415
(1) Ölüm Nedeniyle Oluşan Zarar 
415
(a) Tedavi Giderleri 
415
(b) Cenaze Giderleri 
415
(c) Ölenin Yardımından Yoksunluk Zararı 
416
(2) Yaralama Nedeniyle Oluşan Zarar 
416
bb. Manevi Zarar 
417
(1) Ölüm Nedeniyle Oluşan Zarar 
417
(2) Yaralama Nedeniyle Oluşan Zarar 
417
2. Kusur 
418
3. Nedensellik Bağı 
418
B. İspat 
418
C. Zamanaşımı 
419
D. Rücu 
419
§ 4. ANAYASA MAHKEMESİNE BİREYSEL BAŞVURU 
421
I. Tıbbi Hatalara İlişkin Davalarda Hukuki Başvuru Yollarının Tüketilmiş Olması Şartı 
421
II. Yaşam Hakkı 
422
8. Bölüm
TIP CEZA HUKUKU
§ 1. TIBBİ MÜDAHALENİN CEZA HUKUKU BAKIMINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ 
423
§ 2. KAMU GÖREVLİSİ SAĞLIK ÇALIŞANLARI BAKIMINDAN SORUŞTURMA İZNİ SÜRECİ 
425
§ 3. HEKİMLER TARAFINDAN İŞLENEBİLECEK SUÇLAR VE KABAHATLER 
427
I. Kasten Öldürme ve Yaralama Suçları 
428
A. Genel Olarak 
428
B. Aydınlatma, Rıza ve Kasten Öldürme/Yaralama Suçları 
431
C. Hekimin Hastanın Ölümüne Yardımı (Ötanazi) 
432
1. Sorun 
432
2. Çeşitli Ötanazi Türleri ve Hukuksal Sonuçları 
434
a. Aktif Ötanazi 
435
c. Pasif Ötanazi 
437
II. Kasten Öldürmenin İhmali Davranışla İşlenmesi 
438
III. Taksirle Öldürme ve Yaralama Suçları 
444
A. Taksirle Öldürme ve Yaralama Suçlarına İlişkin Müşterek Açıklamalar 
445
1. Ön Açıklama: Aydınlatma, Rıza ve Malpraktis İlişkisi 
446
2. Taksir Kavramı 
446
3. Hareket 
448
4. Neticenin Öngörülebilir Olması ve Bilinçli–Basit Taksir Ayırımı 
449
5. Özen Yükümlülüğünün İhlali 
451
6. Özen Yükümlülüğü İhlalinin Tespiti 
452
7. Nedensellik Bağı 
453
B. Taksirle Öldürme Suçu 
453
C. Taksirle Yaralama Suçu 
454
IV. Netice Sebebiyle Ağırlaşmış Yaralama 
456
V. Hasta ile Cinsel İlişki Kurma 
457
VI. İnsan Üzerinde Deney ve Denemenin Cezalandırılabilirliği 
458
VII. Organ veya Doku Nakli ve Ceza Sorumluluğu 
464
A. Organ veya Doku Naklinin ve Ticaretinin Cezalandırılabilirliği 
464
B. Organ ve Doku Nakli Kanunu ve Türk Ceza Kanunu İlişkisi 
466
C. Organ veya Doku Ticareti Suçu 
472
D. Zorunluluk Hali 
473
E. Etkin Pişmanlık 
474
VIII. Çocuk Düşürtme 
475
A. Genel Olarak 
475
B. Suçun Konusu 
477
C. Maddi Unsur 
478
D. Manevi Unsur 
481
1. Genel Olarak 
481
2. Zorunluluk Hali 
482
E. Hukuka Uygunluk Nedenleri 
482
1. Süre Esaslı İsteğe Bağlı Rahim Tahliyesi 
483
2. Çocuk ile Onu Takip Edecek Nesiller Açısından Ağır Maluliyet (Özürlülük Endikasyonu) 
484
F. Nitelikli Haller 
486
G. Teşebbüs ve İştirak 
486
H. Zorunluluk Hali 
487
1. Genel Açıklamalar 
487
2. Hukuki Niteliği 
488
3. Şartları 
489
4. İspat Sorunları 
490
IX. Kişiyi Hürriyetinden Yoksun Kılma Suçu 
491
X. Verileri Hukuka Aykırı Olarak Verme (Sır Saklama Yükümlülüğünün İhlali) Suçu 
492
A. Genel Olarak 
492
B. Suçun Unsurları 
492
1. Maddi Unsur 
493
a. Kişisel Veri Kavramı 
493
b. Kişisel Verilerin Kapsamı 
495
c. Fail 
497
d. Maddi Unsuru Oluşturan Eylemler 
498
2. Manevi Unsur 
499
3. Hukuka Uygunluk Nedenleri 
499
a. Hastanın Rızası 
499
aa. Genel Olarak 
499
bb. Varsayılan Rıza 
499
b. Bildirme Yükümlülüğü 
500
4. Zorunluluk Hali 
504
C. Nitelikli Haller 
506
XI. Dolandırıcılık 
506
XII. Belgede Sahtecilik 
508
A. Genel Açıklamalar 
508
B. Kamu Görevlisi Tarafından İşlenen Sahtecilik Suçu 
509
C. Kamu Görevlisi Olmayan Sağlık Mesleği Mensubunun Belgede Sahteciliği 
511
1. Suçun Unsurları 
511
2. Nitelikli Haller 
514
XIII. Çocuğun Soybağını Değiştirme Suçu 
515
XIV. İrtikap Suçu 
517
XV. Rüşvet Suçu 
522
A. Genel Açıklamalar 
522
B. İrtikap ile Rüşvet Suçu Arasındaki Farklar 
523
XVI. Görevi Kötüye Kullanma 
523
A. Görevin Gereklerine Aykırı Hareket Etmek Suretiyle, Kişilerin Mağduriyetine veya Kamunun Zararına Neden Olmak ya da Kişilere Haksız Bir Menfaat Sağlamak 
524
B. Görevin Gereklerini Yapmakta İhmal veya Gecikme Göstererek, Kişilerin Mağduriyetine veya Kamunun Zararına Neden Olmak ya da Kişilere Haksız Bir Menfaat Sağlamak 
526
C. Kişilerin Mağduriyetine veya Kamunun Zararına Neden Olmak ya da Kişilere Haksız Bir Menfaat Sağlamak Koşulu 
529
D. Yükümlülüklerin Çatışması 
530
XVII. Kamu Görevlisinin Ticareti Suçu 
531
XVIII. Sağlık Mesleği Mensuplarının Suçu Bildirmemesi 
532
XIX. Genital Muayene 
536
A. Genel Olarak 
536
B. Korunan Hukuksal Yarar ve Suçun Konusu 
537
C. Suçun Faili ve Mağduru 
537
D. Maddi Unsur 
539
E. Manevi Unsur 
542
F. Hukuka Aykırılık Unsuru 
542
G. Suçun Özel Görünüş Şekilleri 
543
XX. Hekim Olmadığı Halde Hasta Tedavi Etme veya Hekim Unvanını Takınma 
543
XXI. Kabahatler 
546
A. Yetkisiz Hekimlik 
547
B. Bazı Normlara Aykırılık 
547
C. Yetkisiz Diş Hekimliği Yapmak 
548
D. Sağlık Meslek Mensubu Gibi Çalışmak veya Unvanı Takınmak 
549
E. Hastanın Rızası Olmaksızın Tıbbi Müdahale Yapmak 
549