Siparişlerim

Ana Sayfa

Hukuk Kitapları

Ceza Hukuku

Ceza Muhakemesi Hukuku

Tanıkların Korunması

Türk, Alman ve Avusturya Hukuklarında Karşılaştırmalı Olarak

Tanıkların Korunması

Doç. Dr. Faruk Turhan

1. Baskı,

Mayıs 2009

Kitabın Detayları

Dili:

Türkçe

Ebat:

16x24

Sayfa Sayısı:

274

Barkod / ISBN:

9789750209840

Kapak Türü:

Karton Kapaklı

Yayınevi:

Seçkin Yayıncılık

Kitabın Fiyatı:

380,00₺

İndirimli (%35):

247,00₺

Stoktan hemen gönderilir.

Kitabın Açıklaması

Bu çalışmada, ceza muhakemesinde tanıklık görevi nedeniyle hukuki değerleri saldırı tehlikesiyle karşı karşıya olan tanık ve diğer kişilerin korunması için söz konusu olabilecek ceza muhakemesi tedbirleri ile muhakeme dışı tedbirler karşılaştırmalı hukuk ve insan hakları açısından eleştirel bir incelemeye tabi tutulmuştur.

Çalışmanın kapsamını sınırlandırmak için, ceza muhakemesine tanık olarak katılmaktan dolayı zarar görme tehlikesi olan küçükler ile mağdurların ceza muhakemesinde korunması ile ilgili tedbirler (birden çok dinlemenin ve sanıkla karşı karşıya gelmenin önlenmesi, özel hayatın korunması gibi) üzerinde durulmamıştır. Çünkü bu tedbirler ayrı bir çalışmaya konu olabilecek kadar kapsamlıdır.

Çalışmanın anlaşılmasını kolaylaştıracağı ve bu konuda araştırma yapmak isteyenlere başvuru kaynağı olabileceği düşüncesi ile çalışma içinde başvurulan Alman ve Avusturya ceza muhakemesi kanunları ile diğer bazı kanunların ilgili madde metinleri Almanca ve Türkçe çevrileri ile birlikte kitabın sonuna eklenmiştir. Yine konu ile ilgili bazı uluslararası sözleşme hükümlerine de yer verilmiştir.

Kitabın Konu Başlıkları

Tanık Koruma Tedbirleri, Devletin Tanıkları Koruma Yükümlülüğü, Uluslararası Hukuk ve Ulusal Hukuklarda Tanıkların Korunmasına İlişkin Düzenlemeler

Ceza Muhakemesine İlişkin Tanık Koruma Tedbirleri

Tanıkların Korunmasına İlişkin Kolluk Tedbirleri

Kitapla İlgili Kategoriler

Hukuk Kitapları>Ceza Hukuku>Ceza Muhakemesi Hukuku

Hukuk Kitapları>Uluslararası Hukuk

Kitabın İçindekileri

Önsöz

Kısaltmalar

Giriş: Çalışmanın Amaç ve Kapsamı

Birinci BölümTANIK KORUMA TEDBİRLERİ,DEVLETİN TANIKLARI KORUMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ,ULUSLARARASI HUKUK VE ULUSAL HUKUKLARDATANIKLARIN KORUNMASINA İLİŞKİN DÜZENLEMELER

§ 1. TANIK KORUMA TEDBİRİ KAVRAMI VE TEDBİRLERİN SINIFLANDIRILMASI, TANIĞA YÖNELİK TEHLİKELER VE DEVLETİN TANIKLARI KORUMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ

I. Tanık Koruma Tedbiri Kavramı ve Tanık Koruma Tedbirlerinin Sınıflandırılması

II. Tanığa Yönelik Tehlikeler ve Etkileri

B. Şüpheli, Sanık veya Üçüncü Kişilerden Tanıklara Yönelik Tehlikeler ve Etkileri

1. Genel Olarak

2. Örgütlü Suçlarda

3. Terör Suçlarında

4. Diğer Suç Alanlarında

C. Tanıkların Tehdit Edilmesinin Etkileri

III. Tanıklık Yapma Mecburiyeti ve Devletin Tanıkları Koruma Yükümlülüğü

A. Ceza Muhakemesinde Tanıklık Yapma Mecburiyeti

B. Devletin Tanıkları Koruma Yükümlülüğü

§ 2. TANIKLARIN KORUNMASINA İLİŞKİN ULUSAL VE ULUSLARARASI ALANDAKİ ÇALIŞMALAR VE DÜZENLEMELER

I. Uluslararası Alandaki Çalışmalar

A. Avrupa Birliğinin Çalışmaları

B. Avrupa Konseyinin Çalışmaları

1. AİHS ve AİHM Kararları

2. Avrupa Konseyinin Kararları

D. Uluslararası Ceza Mahkemeleri

1. Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM) Statüsü

2. Uluslararası Yugoslavya Ceza Mahkemesi ve Uluslararası Ruanda Ceza Mahkemesi Statüleri

II. Tanıkların Korunmasına İlişkin Bazı Ulusal Hukuklar ile Türk Hukukundaki Gelişmeler ve Yapılan Düzenlemeler

A. Alman Hukukunda Yapılan Düzenlemeler

1. 1979 Tarihli Kanunla Yapılan Değişiklik

2. 1986 Suç Mağdurunun Korunması Kanunu

3. 1992 Tarihli Örgütlü Suçlarla Mücadele Kanunu

4. 1998 Tarihli Tanık Koruma Kanunu

5. 2001 Tarihli Tehlike İçinde Bulunan Tanıkların Korunmasına İlişkin Hükümlerin Ahenkleştirilmesi Kanunu (ZSHG)

B. Avusturya Hukukunda Yapılan Düzenlemeler

1. Avusturya Ceza Muhakemesi Kanunu

2. Avusturya Güvenlik Polisi Kanunu’nda (SPG) Tanıkların Korunmasına İlişkin Düzenlemeler

3. Avusturya İçişleri Bakanlığının Tanık Koruma Programı

C. Türk Hukukundaki Gelişme ve Düzenlemeler

1. Kaçakçılıkla Mücadele Konusunda 1918 ve 5607 Sayılı Kanunlar

2. 3713 Sayılı Terörle Mücadele Kanunu

3. 4422 Sayılı Çıkar Amaçlı Suç Örgütleriyle Mücadele Kanunu

4. 5271 Sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu

5. 5726 Sayılı Tanık Koruma Kanunu

a. Genel Olarak

b. Tanık Koruma Kanunu ile Terörle Mücadele Kanunu Arasındaki İlişki

c. Tanık Koruma Kanunu’nun Anayasaya Aykırılığı İddiası

d. Yönetmelikler

e. TKK’da Düzenlenmiş Olan Başlıca Tanık Koruma Tedbirleri

İkinci BölümCEZA MUHAKEMESİNE İLİŞKİN TANIK KORUMA TEDBİRLERİ

§ 3. SORUŞTURMA EVRESİNDE TANIKLARIN KORUNMASINA İLİŞKİN TEDBİRLER

I. Tanık Dinleme Sırasında Şüpheli Hazır Bulundurulmayarak Tanıkların Korunması

A. Tanığın Kolluk ve Savcılık Tarafından Dinlenmesi Sırasında Korunması

B. Tanığın Hâkim Tarafından Dinlenmesi ve Şüphelinin Dinleme Sırasında Bulundurulmaması

II. Müdafiin Soruşturma Dosyasını İnceleme Yetkisi Sınırlandırılarak Tanıkların Korunması

A. Müdafiin Soruşturma Dosyasını İnceleme Yetkisi

B. Tanığın Korunması Amacıyla Müdafiin Soruşturma Dosyasını İnceleme ve Dosya Hakkında Şüpheliye Bilgi Verme Yetkisinin Sınırlandırılması

1. Müdafiin Soruşturma Dosyasından Öğrendiği Bilgileri Şüpheliye Vermesinin Yasaklanması

2. Müdafiin Soruşturma Dosyasını İnceleme Yetkisinin Sınırlandırılması

III. Soruşturma Aşamasında Tanığın Kimlik ve İkamet Bilgilerinin Gizlenmesi Suretiyle Korunması

IV. Tanık Dinlemenin, Hazır Bulunma Hakkına Sahip Bulunanlar Olmadan Gerçekleştirilmesi ve Dinleme Sırasında Ses ve Görüntü Nakli Yapılması

§ 4. KOVUŞTURMA EVRESİNDE TANIKLARIN KORUNMASINI SAĞLAYAN TEDBİRLER VE SANIĞIN ADİL YARGILANMA HAKKI

I. Dolaylı Olarak Tanıkların Korunmasını Sağlayan Tedbirler

A. Duruşmanın Kamuya Kapalı Yapılması

1. Kamuya Açıklık İlkesi ve Tanığın Tehlikeye Maruz Kalması

2. Tanığı Korumak İçin Duruşmanın Kamuya Kapalı Yapılması

3. Duruşmanın Kapalı Yapılmasının Tanığı Koruma Açısından Etkisi

4. Duruşmanın Kapalı Yapılması ve AİHS

B. Sanığın Duruşma Salonundan Çıkarılması

1. Sanığın Duruşmada Hazır Bulunma Hakkı ve Yükümlülüğü

2. Tanığın Dinlenmesi Sırasında Sanığın Duruşma Salonu Dışına Çıkarılması

a. Tanığın Gerçeği Söyleyebilmesi İçin Sanığın Dışarı Çıkarılması

b. Tanığı Korumak İçin Sanığın Dışarı Çıkarılması

3. Sanığın Duruşma Salonundan Çıkarılması ve AİHS

C. Müdafiin Duruşma Salonundan Çıkarılması

D. Duruşma Disiplini Tedbirleriyle Tanığın Korunması

E. Duruşmanın Organizasyonu Yoluyla Tanığın Korunması

F. Duruşma veya Davanın Güvenli Bir Yere Nakli Yoluyla Tanıkların Korunması

1. Tanık Dinlemenin Mahkeme Salonunda Yapılmasının Tanığı Tehlikeye Maruz Bırakabilmesi

2. Duruşmanın Güvenli Bir Yerde Yapılması

3. Tanığın Güvenliğini Sağlamak İçin Davanın Nakli

G. Şüpheli veya Sanığın Tutuklanması Yoluyla Tanığın Korunması

II. Doğrudan Doğruya Tanıkların Korunmasına Yönelik Tedbirler

A. Nitelik ve Kapsamı

B. Tanığın Kimlik ve Adres Bilgilerinin Gizli Tutulması

1. Türk Hukukunda

a. Koşulları

aa. CMK’ya Göre Tanığın Kimliğinin Gizli Tutulmasının Koşulları

bb. TKK’ya Göre Kimlik ve Adres Bilgilerinin Gizli Tutulmasının Koşulları

b. Tanığın Kimliğinin Gizli Tutulması Açısından CMK Md.58 ile TKK Hükümlerinin Karşılaştırılması

c. TKK Hükümlerinin CMK Md. 58/2 Hükmünü Yürürlükten Kaldırıp Kaldırmadığı Sorunu

100

d. Tanığın Tanıklık Ettiği Olayları Hangi Sebeple Öğrenmiş Olduğunu Açıklaması ve Tanığın Güvenilirliğine İlişkin Sorular

101

e. Gizli Soruşturmacı ve İhbarcının Kimliğinin Gizli Tutulması

101

f. Kimlik ve Adres Bilgilerinin Gizli Tutulmasına İlişkin Kararın Verilmesi ve Yerine Getirilmesi Usulü

104

2. Alman Hukukunda

106

a. İkamet Adresinin Gizli Tutulması

106

aa. İkamet Adresi Yerine Görev Yeri Adresinin Verilebilmesi

106

bb. İkamet Adresi Yerine İş veya Görev Yeri Adresi ya da Tebligatın Yapılabileceği Başka Bir Adresin Verilebilmesi

107

cc. Duruşmada İkamet Adresinin Beyan Edilmemesi

108

b. Tanığa Ait Bütün Kişisel Bilgilerin Gizli Tutulabilmesi

108

aa. Kapsam ve Koşulları

108

bb. Tanığın Kimliğine Ait Bilgilerin Gizliliğinin Sağlanması

109

cc. Tanığa Tanıklık Ettiği Olayları Hangi Sıfatla Öğrendiğinin Sorulması

110

dd. Tanığın Güvenilirliği ile İlgili Soruların Sorulması

110

3. Avusturya Hukukunda

111

a. İkamet Adresi Yerine Başka Bir Yerin Adresinin Verilmesi

111

b. Tanığın Kimliğine Ait Bütün Bilgilerin Gizli Tutulması (Anonim Tanıklık)

111

4. Kimliğin Gizlenmesinin Tanığa Sağladığı Koruma ve Kimliği Gizlenen Tanık Beyanının Delil Olarak Değeri

113

a. Sağladığı Koruma

113

b. Beyanın Delil Olarak Değeri

113

C. Tanığın Kimliğinin Gizli Tutulmasına İlişkin Türk, Alman ve Avusturya Hukukundaki Düzenlemelerin Karşılaştırılması

116

D. Tanığın Ses ve Görüntü Nakli Yoluyla Dinlenmesi

118

1. Genel Olarak

118

2. Kapsamı, Koşulları ve Usulü

121

a. Alman Hukukunda

121

aa. Tanığı Korumak İçin Video Konferans Yoluyla Dinleme

122

bb. Duruşma Salonunda Dinlenmesi Mümkün Olmayan Tanıkların Video Konferans Yoluyla Dinlenmesi

123

cc. Video Konferans Yoluyla Tanık Dinlemenin Usulü

124

dd. Dinleme Sırasında Ses ve Görüntü Kaydı Yapılması

124

b. Avusturya Hukukunda

125

aa. Avusturya CMK § 250 Fık. 3 Uyarınca Tanık Dinleme

125

bb. Avusturya CMK § 247a Uyarınca Video Konferans Yoluyla Tanık Dinleme

126

c. Türk Hukukunda

127

3. Türk, Alman ve Avusturya Hukuklarındaki Usulün Karşılaştırılması

129

4. Ses ve Görüntü Nakli Yoluyla Tanık Dinlemenin Sağladığı Koruma ve Bu Yolla Dinlenen Tanık Beyanının Delil Olarak Değeri

129

a. Sağladığı Koruma

129

b. Delil Olarak Değeri ve İspat Gücü

130

E. Tanığın Tanınması Engellenecek Şekilde Dinlenmesi: Ses ve Görüntünün Değiştirilmesi ve Fizikî Görünümün Engellenmesi

133

1. Nitelik ve Kapsamı

133

2. Tanığın Duruşma Salonunda Dinlenmesi Sırasında Tanınmasını Engelleyecek Şekilde Ses ve Görüntüsünün Değiştirilmesi

134

a. Tanığın Dış Görünüşünün Değiştirilmesi veya Görülmesinin Engellenmesi

134

b. Tanığın Sesinin Değiştirilmesi

135

3. Tanığın Ses ve Görüntü Nakli Yoluyla Dinlenmesi Sırasında Tanınmasını Engelleyecek Şekilde Ses ve Görüntüsünün Değiştirilmesi

135

4. Türk Hukukundaki Düzenleme

136

5. Alman Hukukundaki Düzenleme

139

6. Avusturya Hukukundaki Düzenleme

140

F. Kimliği Gizlenen, Ses ve Görüntü Nakli Yoluyla Dinlenen veya Ses ve Görüntüsü Değiştirilen Tanık Beyanının Sanığın Mahkûmiyetinde Dikkate Alınması ve Sanığın Adil Yargılanma Hakkı

141

1. Kimliği Gizlenen Tanık Beyanının AİHM İçtihatları Açısından Değerlendirilmesi

141

a. AİHS md. 6 fık. 1, 3/d ve AİHM’nin Konuyla İlgili Kararları

141

aa. Kostovski/Hollanda Kararı

142

bb. Windisch/Avusturya Kararı

144

cc. Lüdi/İsviçre Kararı

146

dd. Doorson/Hollanda Kararı

147

ee. Van Mechelen vd./Hollanda Kararı

151

ff. Kok/Hollanda Kararı

154

gg. Visser/Hollanda Kararı

158

hh. Birutis vd./Litvanya Kararı

160

b. Kimliği Gizlenen Tanık Beyanının Delil Olarak Hükümde Kullanılmasıyla İlgili AİHM’nin Ortaya Koyduğu Kriterler

161

c. AİHM Kararları Işığında CMK ve TKK’nın İlgili Hükümlerinin Değerlendirilmesi

166

d. AİHM Kararları Işığında Alman ve Avusturya Hukuklarındaki Düzenleme ve Uygulamanın Değerlendirilmesi

169

2. Tanığın Ses ve Görüntü Nakli Yoluyla Dinlenmesinin AİHM İçtihatları Açısından Değerlendirilmesi

171

a. Tanığın Kimliğinin Gizli Tutulmamış Olması Halinde

171

b. Tanığın Kimliğinin Gizli Tutulmuş Olması Halinde

173

3. Tanığın Ses ve Görüntüsü Değiştirilerek veya Fizikî Görünümü Engellenerek Dinlenmesinin AİHM İçtihatları Açısından Değerlendirilmesi

173

III. Tanığın, Duruşmada Dinlenmesinden Vazgeçilerek veya Tanığa Çekinme Hakkı Tanınarak Korunması

179

A. Tanığın Dinlenilmesinden Vazgeçilmesi

179

B. Tanıklıktan Çekinme Hakkı Tanınması

180

Üçüncü BölümTANIKLARIN KORUNMASINA İLİŞKİN KOLLUK TEDBİRLERİ

§ 5. TANIKLARIN KORUNMASINA İLİŞKİN KOLLUK TEDBİRLERİNİN HUKUKİ NİTELİĞİ VE KOŞULLARI

183

I. Tedbirlerin Hukuki Niteliği, Ortaya Çıkışı ve Hukuki Temeli

183

A. Tedbirlerin Hukuki Niteliği

183

B. Tanık Koruma Programı Kavramı ve Kavramın Ortaya Çıkışı

184

C. Tedbirlerin Hukuki Temeli

185

II. Tanık Koruma Tedbirlerine Başvurulabilmesinin Koşulları

186

A. Koruma Tedbiri Uygulanabilecek Suçlar Açısından

186

B. Koruma Tedbiri Kapsamına Alınabilecek Kişiler Açısından

188

1. Tanıklar

188

2. Suç Mağdurları

190

3. Soruşturması veya Kovuşturması Yapılan Suça İştirak Edenler

191

4. Tanıklığı Söz Konusu Olan Kişinin Eşi, Yakın Hısımları, Nişanlısı ve Yakın İlişki İçerisinde Olduğu Kişiler

191

5. Tanık Koruma Biriminde Görev Yapan Personel, TKK Kapsamına Giren Suçlara Ait İstihbaratta, Soruşturmada veya Kovuşturmada Görev Alan Gizli Soruşturmacı, Muhbir ve Kolluk ile Diğer Kamu Görevlileri ile Bunların Yakınları

193

6. Değerlendirme

195

C. Tehlikenin Ağırlığı Açısından

195

1. Tanık Koruma Tedbirine Başvurulmasını Gerektiren Haklar

196

2. Tehlikenin Ağırlığı

197

D. Ölçülülük İlkesi Açısından

198

E. Koruma Tedbirine Rıza Gösterilmesi Açısından

198

§ 6. TANIKLARIN KORUNMASINA İLİŞKİN BAŞLICA KOLLUK TEDBİRLERİ

199

I. Fizikî Koruma Sağlanması

200

A. Tanımı ve Kapsamı

200

B. Fizikî Koruma Tedbirinin Yerine Getirilmesi

201

II. Kimliğin Gizli Tutulması İçin Belge ve Kayıtların Değiştirilmesi

202

A. Belge ve Kayıtların Değiştirilmesi ve Yenisinin Düzenlenmesi

202

B. Resmi Kurumlara ve Üçüncü Kişilere Karşı Taleplerin Güvence Altına Alınması, Sosyal Güvenlik Haklarının Korunması

204

C. Koruma Tedbiri Uygulananlara Karşı Üçüncü Kişilerin Taleplerinin Güvence Altına Alınması

205

III. Geçimini Sağlaması İçin Maddi Yardım Yapılması

206

IV. İş Yeri ve Eğitim-Öğretim Kurumunun Değiştirilmesi

208

V. Başka Bir Yerleşim Yerinde Yaşamasının Temini

208

VI. Başka Bir Ülkeye Yerleştirme

209

VII. Fizyolojik Görünümün Değiştirilmesi

211

VIII. Tutuklu veya Hükümlü Tanıkların Durumlarına Uygun Tutukevine veya İnfaz Kurumuna Yerleştirilmesi

211

IX. Tedbirlerin Değerlendirilmesi

213

§ 7. TANIK KORUMA TEDBİRLERİNDE GİZLİLİĞİNİN SAĞLANMASI, KORUMA TEDBİRİNE KARAR VERME YETKİSİ, KARARLARIN YERİNE GETİRİLMESİ VE TANIK KORUMA BİRİMLERİNİN ÖRGÜTLENMESİ

214

I. Tanık Koruma Tedbirlerinin Gizliliği ve Gizliliğin Sağlanması

214

II. Tanık Koruma Tedbirine Karar Verme Yetkisi, Kararın Yerine Getirilmesi, Süresi ve Sona Erdirilmesi

217

A. Cumhuriyet Savcısı ve Mahkemenin Yetkisi

218

B. Tanık Koruma Kurulu’nun Yetkisi

218

1. Fizikî Koruma Tedbirine Karar Verme Yetkisi

218

2. Diğer Koruma Tedbirlerinde Yetki

219

C. Koruma Tedbiri Kararının Verilmesinde Göz Önünde Bulundurulacak Hususlar

221

D. Koruma Tedbiri Kararında Bulunması Gereken Hususlar

221

E. Koruma Tedbiri Kararının Yerine Getirilmesi

222

F. Koruma Tedbirinin Süresi ve Değiştirilmesi

223

G. Koruma Tedbirinin Sona Erdirilmesi

224

1. Tanığın Hareketleri Nedeniyle Tedbirin Sona Erdirilmesi

224

2. Koruma Sebeplerinin Ortadan Kalkması veya Kişinin İsteği Üzerine Tedbirin Sona Erdirilmesi

225

3. Koruma Tedbirinin Kaldırılması Kararı ve Kararın Uygulanması

225

III. Tanık Koruma Biriminin Örgütlenmesi

226

A. Tanık Koruma Birimleri

226

B. Tanık Koruma Kurulu

228

1. Kuruluş Gerekçesi

228

2. Kurul’un Yapısı ve Çalışma Şekli

229

3. Kurul’un Görev ve Yetkileri

229

§ 6. SONUÇ VE DEĞERLENDİRMELER

230

I. Tanık Koruma Tedbirleri ve Sınıflandırılması, Devletin Tanıkları Koruma Yükümlülüğü, Tanıkların Korunmasına İlişkin Uluslararası ve Ulusal Düzenlemelerle İlgili Olarak

230

II. Tanıkların Korunmasına İlişkin Ceza Muhakemesi Tedbirleri ile İlgili Olarak

232

III. Tanıkların Kolluk Tedbirleri ile Korunması ile İlgili Olarak

241

EKLER

I. Kanunlar ve Uluslararası Sözleşmeler

245

A. Alman Ceza Muhakemesi Kanunu’ndan

245

C. Avusturya Ceza Muhakemesi Kanunu’ndan

257