Medeni Usul Hukukunda Yarışan Haklara Dayanan (Mütelahik) Davalar Dr. Öğr. Üyesi İdil Tuncer Kazancı  - Kitap
Medeni Usul Hukukunda

Yarışan Haklara Dayanan (Mütelahik) Davalar

1. Baskı, 
Mart 2023
Kitabın Detayları
Dili:
Türkçe
Ebat:
17x25
Sayfa:
531
Barkod:
9786050515077
Kapak Türü:
Karton Kapaklı
Fiyatı:
700,00
Temin süresi 2-3 gündür.
Kitabın Açıklaması
Çalışmamızda yarışan haklara dayanan davaları usûl hukuku bağlamında ele alacağız. Maddî hukuk bakımından yarışmanın varlığının kabul edildiği haller, temelde yarışan haklara dayanan davaya da vücut vermektedir. Bu çerçevede birden fazla sorumluluk sebebinin yarışmasını öngören ve bu sebeplerden birinin haksız fiil olduğu ihtimalde özellik gösteren TBK m. 60 düzenlemesi, yanşamaya ilişkin somut bir pozitif düzenleme olarak çalışmamız bakımından önem taşınmaktadır. Bununla birlikte usûl hukuku bakımından yarışan haklara dayanan davaların daha geniş bir perspektiften ele alınması gerektiği kanaatindeyiz. Zira aynı sorumluluk sebeplerinin ya da haksız fiil dışında farklı sorumluluk sebeplerinin de yarışması mümkün olabilir.
Kitabın Konu Başlıkları
.
Yarışan Haklara Dayanan Davalar Hakkında Genel Bilgiler
.
Yarışmanın Anlamı ve Şartları
.
Yarışmanın Yargılamaya Etkisi ve Sonuçları
Kitapla İlgili Kategoriler
Kitabın İçindekileri
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ 
7
KISALTMALAR 
21
G İ R İ Ş 
25
BİRİNCİ BÖLÜM 
29
YARIŞAN HAKLARA DAYANAN DAVALAR HAKKINDA GENEL BİLGİLER 
29
§ 1. KAVRAM VE TERMİNOLOJİ 
29
I. Kavram 
29
II. Terminoloji 
35
III. Yarışan Haklara Dayanan Dava ve Sübjektif Dava Yarışması Ayrımı 
36
A. Genel Olarak 
36
B. İhtiyarî Dava Arkadaşlığının Sübjektif Dava Yarışması Kapsamında Değerlendirilmesi 
42
1. İhtiyarî Dava Arkadaşlığının Ortaya Çıkacağı Haller 
42
2. Sübjektif Dava Yarışması ve İhtiyari Dava Arkadaşlığı Açısından Müteselsil Sorumluluğun Yargılamadaki Görünümü 
49
§ 2. YARIŞAN HAKLARA DAYANAN DAVALARIN DİĞER DAVALARLA KARŞILAŞTIRMASI 
56
I. Genel Olarak 
56
II. Dava Yığılması ile Karşılaştırma 
57
III. Seçimlik Dava ile Karşılaştırma 
62
IV. Kısmî Dava ile Karşılaştırma 
66
V. Terditli Dava ile Karşılaştırma 
71
§ 3. YARIŞAN HAKLARA DAYANAN DAVALARIN YARGILAMA İLKELERİ BAKIMINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ 
74
I. Yarışan Haklara Dayanan Davalarda Yargılamaya Hâkim İlkelerin Önemi 
74
II. Tasarruf İlkesi Bakımından 
75
A. Genel Olarak 
75
B. Hukukî Sebebin Tarafça Belirlenmesi Bakımından Tasarruf İlkesi 
77
III. Taraflarca Getirilme İlkesi Bakımından 
82
A. Genel Olarak 
82
B. “Sosyal” Usûl Hukuku ve Yarışan Haklara Dayanan Davalar 
86
IV. Hukukî Dinlenilme Hakkı Bakımından 
91
A. Genel Olarak 
91
B. Yarışan Haklara Dayanan Davalarda Hukukî Dinlenilme Hakkının Gösterdiği Özellikler 
95
1. Hukukî Sebep Bakımından Hukukî Dinlenilme Hakkının Kullanılması 
96
2. Hukukî Dinlenilme Hakkının Kullanılması Hâkimin Reddine Sebebiyet Verebilir mi? 
100
V. Davayı Aydınlatma Ödevi Bakımından 
104
A. Genel Olarak 
104
B. Yarışan Haklara Dayanan Davalar Bakımından Hâkimin Davayı Aydınlatma Ödevinin Sınırları 
112
1. Hukukî Sebep Bakımından 
112
a. Davacının Uygulanacak Hukukî Sebebi Belirlemiş Olması Halinde 
113
b. Davacının Uygulanacak Hukukî Sebebi Belirlememiş Olması Halinde 
116
c. Hukukî Sebep Bakımından Aydınlatma Ödevinin Yerine Getirileceği Zaman 
117
2. Dava Malzemesi Bakımından 
121
3. Hâkimin Davayı Aydınlatma Ödevinin Hâkimin Reddine Sebebiyet Verip Vermeyeceği Sorunu 
127
C. TBK m. 60 Uyarınca Hâkimin En İyi Giderim İmkanını Sağlayan Hukukî Sebebi Uygularken Aydınlatma Ödevini Yerine Getirmesi 
132
1. Davacının Talebini Belirli Bir Hukukî Sebebe Dayandırmaması 
133
2. Davacının Uygulanmasını İstediği Hukukî Sebebe Dilekçesinde Yer Vermiş Olması 
138
VI. Usûl Ekonomisi Bakımından 
140
A. Genel Olarak 
140
B. Yarışan Haklara Dayanan Davalarda Usûl Ekonomisi İlkesinin Görünümü 
144
1. Hukukî Sebebin Davacı Tarafından Belirlenmediği Durumlarda Usûl Ekonomisi İlkesinin Görünümü 
145
2. TBK m. 60 Bakımından En İyi Giderim İmkânı Veren Hukukî Sebebin Tespiti ve Usûl Ekonomisi 
147
VII. Değerlendirme 
148
A. Genel Olarak Yarışan Haklara Dayanan Davaların Yargılamaya Hâkim İlkeler Işığında Değerlendirilmesi 
148
B. TBK m. 60 Düzenlemesinin Yargılamaya Hâkim İlkeler Işığında Değerlendirilmesi 
149
§ 4. YARIŞAN HAKLARA DAYANAN DAVALAR BAKIMINDAN DOKTRİN VE YARGI KARARLARINDAKİ DEĞERLENDİRMELER VE SORUNLAR 
151
II. Yargı Kararlarındaki Görüşler 
155
III. Yarışan Haklara Dayanan Davalar ile İlgili Temel Sorunlar ve Tartışmalar 
166
İKİNCİ BÖLÜM 
169
YARIŞMANIN ANLAMI VE ŞARTLARI 
169
§ 5. MADDÎ HUKUK BAKIMINDAN SORUMLULUK SEBEPLERİNİN YARIŞMASI 
169
I. Genel Olarak Sorumluluk Sebepleri 
169
II. Birden Fazla Sorumluluk Sebebi Bulunması ve Bunların Yarışmasının Anlamı 
176
A. Maddî Anlamda Yarışma 
176
B. Usûlî Anlamda Yarışma 
183
III. Borca Aykırılık ve Sözleşme Dışı Sorumluluğun Yarışan Haklara Dayanan Davalar Bakımından Değerlendirilmesi 
185
A. Kusur Bakımından 
186
B. Hukuka Aykırılık Bakımından 
190
C. Zarar Bakımından 
198
D. İlliyet Bağı Bakımından 
201
§ 6. YARIŞAN HAKLARA DAYANAN DAVALAR BAKIMINDAN HUKUKÎ SEBEP VE ÖNEMİ 
203
I. Hukukî Sebebin Anlamı ve Yarışan Haklara Dayanan Davalar Bakımından Önemi 
204
A. Hukukî Sebep Kavramı ve Anlamı 
204
B. Yarışan Haklara Dayanan Davalar Bakımından Hukukî Sebebin Anlamı ve Önemi 
209
II. Hukukî Sebebin Maddî Hukuk ve Usûl Hukuku Bakımından İlişkisi 
210
III. Dava Sebebi ve Hukukî Sebep Arasındaki Bağ 
214
A. Genel Olarak Dava Sebebi 
214
B. Dava Sebebini Açıklamaya Yönelik Teoriler 
215
1. Ferdîleştirme Teorisi 
216
2. Vakıalara Dayandırma Teorisi 
217
3. Yarışan Haklara Dayanan Davalar Bakımından Teorilerin Değerlendirilmesi 
218
C. Dava Sebebi–Hukukî Sebep İlişkisi 
220
IV. Tarafın Hukukî Sebebi Bildirmesinin Gerekli Olup Olmadığı 
224
A. Hâkimin Hukuku Uygulamasının Anlamı ve Sonucu 
224
B. Uygulanacak Hukuk Kuralının Hâkim Tarafından Belirlenmesi (Iura Novit Curia) 
228
C. Konu ile İlgili Tartışmalar 
237
D. Görüşümüz ve Konunun Yarışan Haklara Dayanan
Davalar Bakımından Değerlendirilmesi 
243
§ 7. HÂKİMİN EN İYİ GİDERİMİ SAĞLAYACAK HUKUKÎ SEBEBİ BULMA ZORUNLULUĞU OLUP OLMADIĞI 
248
I. Genel Olarak 
248
II. TBK m. 60’ın Özel Durumu 
251
A. “En İyi Giderim İmkânı” Bakımından Maddî Hukukun Yaklaşımı 
251
1. Hükmedilecek Tazminat Bakımından 
251
2. İspat Kolaylığı Bakımından 
253
3. Zamanaşımı Bakımından 
258
B. TBK m. 60’ın Değerlendirilmesi 
260
III. Görüş ve Değerlendirmemiz 
267
A. “En İyi Giderim İmkânı”nın Anlamı 
267
B. En İyi Giderim İmkanını Veren Hukukî Sebebe Göre Savunma Sebeplerinin Kullanılması 
268
§ 8. YARIŞAN HAKLARA DAYANAN DAVALARIN KAPSAMI VE
ŞARTLARI 
273
I. Hukukî Sebepler Arasındaki İlişkinin Yarışan Haklara Dayanan Davalara Etkisi 
273
A. Hukukî Sebepler (Hukuk Kuralları) Arasındaki İlişki 
273
1. Genel Olarak 
273
2. Özel Hükümlerin Görünümleri 
275
3. Hükümler Arasındaki İlişkisi 
281
a. Kuralların Birlikte Uygulanması 
282
b. Münhasır Uygulama (Dışlama) 
286
c. Yarışma 
288
B. Yarışan Haklara Dayanan Davalar Bakımından
Değerlendirme 
289
C. Yarışan Haklara Dayanan Davanın Söz Konusu Olabileceği Haller 
293
II. Hayat Olayı–Vakıa ve Hukukî Sebep İlişkisi 
295
A. Sorunun Takdimi 
295
B. Hayat Olayının Anlamı 
297
C. Vakıa: Koşul Vakıa–Somut Vakıa Ayrımı ve Önemi 
301
1. Vakıa Kavramı 
301
2. İşlevlerine Göre Vakıalar 
303
a. Hak Doğuran Vakıa 
304
b. Hakkın Doğumunu Engelleyen veya Geciktiren Vakıa 
304
c. Hakkı Sona Erdiren Vakıa 
305
3. Koşul Vakıa–Somut Vakıa Ayrımı 
305
D. Hukukî Sebebin Hayat Olayı ve Vakıa Bakımından Değerlendirmesi 
307
E. Yarışan Haklara Dayanan Davalarda Hukukî Sebep ve Vakıa İlişkisi 
309
III. Somut Hayat Olayına Uyan Birden Fazla Hukukî Sebebin Bulunması 
313
A. Aynı Konuda Birden Fazla Hukukî Sebebin Bulunması 
313
B. Yarışan Haklara Dayanan Davalar Bakımından Birden Fazla Hukukî Sebebin Bulunmasının Anlamı 
317
1. Hâkim Bakımından 
317
2. Taraf Bakımından 
321
3. Davacının Yargılamada Avukatla Temsil Edilmesi 
324
IV. Belli Bir Hukukî Sebebe Dayanarak Talepte Bulunulmamış Olmasının Sonuçları 
327
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM 
331
YARIŞMANIN YARGILAMAYA ETKİSİ ve SONUÇLARI 
331
§ 9. YARGILAMANIN BAŞINDA YARIŞMA İLE İLGİLİ DEĞERLENDİRİLECEK HUSUSLAR 
331
I. Genel Olarak 
331
II. Görev ve Yetki Bakımından 
332
A. Sorunun Takdimi 
332
B. Görevli Mahkemenin Tespiti 
334
1. Yarışan Haklara Dayanan Davalarda Görevli Mahkemenin Tespitinde Esas Alınması Gereken Kriter 
335
2. Hukukî Sebebin Mahkemenin Görevini de Etkileyebileceği Bazı Örnekler 
339
3. Görüşümüz 
346
C. Yetkili Mahkemenin Tespiti 
350
1. Kesin Yetki Bakımından 
351
2. Kesin Olmayan Yetki Bakımından 
355
a. Hukukî Sebebin Davacı Tarafından Belirlenmemiş Olması 
357
b. Hukukî Sebebin Davacı Tarafından Belirlenmiş Olması 
358
D. Yarışan Haklara Dayanan Davalarda Görevli ve Yetkili Mahkemenin Ne Zaman Belirlenebileceği 
359
1. Görevli ve Yetkili Mahkemenin Tespiti Bakımından Hukuk Muhakemeleri Kanunu’muzda Yer Alan Düzenlemelerin Değerlendirilmesi 
359
2. Genel Olarak Çift Etkili Vakıa Teorisi 
363
3. Çift Etkili Vakıanın Yarışan Haklara Dayanan Davalarda Görev ve Yetkinin Tespiti Bakımından Önemi 
365
a. Görevli Mahkemenin Tespiti Bakımından 
365
b. Yetkili Mahkemenin Tespiti Bakımından 
368
III. Yargılama Usûlü Bakımından 
369
A. Genel Olarak 
369
B. Yarışan Haklara Dayanan Davalarda Yargılama Usûlünün Tespiti 
371
IV. Dilekçeler Teatisi Bakımından 
375
V. Ön İnceleme Bakımından 
378
A. Dava Şartları ve İlk İtirazlar 
379
B. Uyuşmazlık Konularının Belirlenmesi 
383
VI. Yarışma İle İlgili Mahkemenin Değerlendirme Yapması Gereken Zaman 
386
VII. Geçici Hukukî Korumalar Bakımından 
389
A. Geçici Hukukî Koruma Kavramı 
389
B. Yarışan Haklara Dayanan Davalarda Hükmedilebilecek Geçici Hukukî Korumalar 
393
1. Genel Olarak 
393
2. Yarışan Haklara Dayanan Davalarda Davacının Hukukî Sebep Tercihinin Geçici Hukukî Koruma Türüne Etkisi 
394
a. TBK m. 60’ın Uygulama Alanı Bulmadığı Davalarda 
395
b. TBK m. 60’ın Uygulama Alanı Bulduğu Davalarda
 
396
§ 10. TAHKİKAT VE İSPAT BAKIMINDAN YARIŞAN HAKLARA DAYANAN DAVANIN DEĞERLENDİRİLMESİ 
399
I. Tahkikat İşlemleri Bakımından 
400
A. Sürelere İlişkin Kararlar 
400
B. Yargılamanın Basitleştirilmesi 
402
1. Genel Olarak 
402
2. Yargılamanın Basitleştirilmesinde Ön Sorunun İşlevi 
403
3. Yarışan Haklara Dayanan Davalarda Ön Sorunun Belirlenmesi 
405
a. TBK m. 60’ın Uygulama Alanı Bulacağı Davalarda 
406
i. Tarafın Hukukî Sebebi Belirlememiş Olması Halinde 
406
ii. Tarafın Hukukî Sebebi Belirlemiş Olması Halinde 
408
b. TBK m. 60’ın Uygulama Alanı Bulmadığı Davalarda 
408
C. Islah 
409
II. Yarışan Haklara Dayanan Davalarda İspat ve Deliller 
413
A. Yarışan Haklara Dayanan Davalarda İspata İlişkin Olarak Ortaya Çıkabilecek Sorunlar 
413
B. İspata İlişkin Yükler Bakımından Değerlendirme 
415
1. İddia ve Somutlaştırma Yükü 
415
a. Borca Aykırılık ve Haksız Fiil Sorumluluğunun Yarışması 
416
b. Adam Çalıştıranın Sorumluluğu ile Yardımcı Kişilerin Fiillerinden Sorumluluğun Yarışması.419
2. Delil İkame Yükü 
426
a. Borca Aykırılık ve Haksız Fiil Sorumluluğunun Yarışması 
426
b. Adam Çalıştıranın Sorumluluğu ile Yardımcı Kişilerin Fiillerinden Sorumluluğun Yarışması.432
3. İspat Yükü 
434
a. Borca Aykırılık ve Haksız Fiil Sorumluluğunun Yarışması 
434
b. Adam Çalıştıranın Sorumluluğu ile Yardımcı Kişilerin Fiillerinden Sorumluluğun Yarışması.438
III. Yarışan Haklara Dayanan Davalarda Talep Sonucu 
440
A. Talep Sonucunun Tanımı ve Yarışan Haklara Dayanan Dava İle İlişkisi 
440
B. Talep Sonucu ve Dava Konusu Arasındaki İlişki 
441
1. Dava Konusunu Açıklamaya Yönelik Teoriler 
444
2. Yarışan Haklara Dayanan Davalar Bakımından Teorilerin Değerlendirilmesi 
448
C. Talep Sonucunun Yarışan Haklara Dayanan Davalar Bakımından Önemi 
451
§ 11. HÜKÜM VE KANUN YOLLARI BAKIMINDAN YARIŞAN HAKLARA DAYANAN DAVALARIN DEĞERLENDİRİLMESİ 
453
I. Hüküm Bakımından 
453
A. Hükmün Verilmesi ve Gerekçe 
453
B. Yarışan Haklara Dayanan Davalarda Kesin Hükmün Objektif Kapsamı 
456
II. Kanun Yolları Bakımından 
465
A. Sorunun Takdimi 
465
B. İstinafta 
465
1. Gerekçede ya da Kanunun Olaya Uygulanmasında Hata 
466
2. Maddî Hukuk Kurallarına Aykırılık, Altlama Faaliyetinde Hata 
468
C. Temyizde 
474
1. Genel Olarak 
474
2. Yarışan Haklara Dayanan Davalarda Bozma Sebepleri 
476
SONUÇ 
479
I. Genel Sonuçlar 
479
II. Özel Sonuçlar 
486
KAYNAKÇA 
497