THEMIS – İnsan Hakları ve Demokratikleşme Reşit Gürbüz  - Kitap

THEMIS – İnsan Hakları ve Demokratikleşme

9. Baskı, 
Mart 2024
Kitabın Detayları
Dili:
Türkçe
Ebat:
19x27
Sayfa:
256
Barkod:
9789750291753
Kapak Türü:
Karton Kapaklı
Kitabın Fiyatı:
350,00
İndirimli (%20):
280,00
Stoktan hemen gönderilir.
Diğer Baskılar
8. baskı
Mart 2023
350,00
175,00 (%50)
7. baskı
Şubat 2022
340,00
75,00 (%78)
6. baskı
Nisan 2021
330,00
55,00 (%83)
5. baskı
Eylül 2020
320,00
25,00 (%92)
Kitabın Açıklaması
Bu kitap, İnsan Haklarının ulusal ve uluslararası düzeyde korunması ve geliştirilmesine yönelik yapılan çalışmalar ve bu alanlarla ilgili oluşturulan kuruluşların ayrıntılı olarak ele alındığı bir çalışmadır.
Kitap üç ana kısımdan oluşmuştur. Birinci kısımda, insan hakları kavramı ve insan haklarının özellikleri ile dünyadaki ve ülkemizdeki gelişimi anlatılmıştır.
Kitabın ikinci kısmında insan haklarının uluslararası boyutu ele alınmış; bu yapılırken insan haklarına ilişkin oluşturulan uluslararası kuruluşlar ve temel uluslararası belgeler kapsamlı bir şekilde işlenmiştir. Özellikle bu kısımda Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin her maddesi ayrı ayrı açıklanmış; 1982 Anayasası ile karşılaştırılması yapılmıştır. Ayrıca, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin bir ürünü olan Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin yapısı ve işleyişi yine kapsamlı bir şekilde ele alınmıştır.
Kitabın üçüncü kısmında insan haklarının ulusal boyutu ele alınmış; ülkemizin bu alandaki yasal ve idari düzenlemeleri ile oluşturduğu kuruluşlar yapı ve işleyiş olarak açıklanmaya çalışılmıştır.
Bütün bunlar yapılırken, okuyucuyu kuramsal tartışma ortamına sürüklemekten özenle kaçınılmış; bilgiler ve analizler net bir şekilde ortaya konulmaya çalışılmıştır.
Kitabın sonuna "Sorularla İnsan Hakları" şeklinde bir ek konulmuştur. Burada yüzlerce soruya verilen cevaplarla adeta kitabın "konu" tarafının bir özeti yapılmış; okuyucular için konuların pekişmesi ve kalıcı olması hedeflenmiştir.
Ayrıca kitaba, Mart 2021'de açıklanan "İnsan Hakları Eylem Planı" özetlenerek eklenmiştir.
Kitabın Konu Başlıkları
.
İnsan Haklarına Genel Bir Bakış
.
İnsan Haklarının Uluslararası Boyutu
.
Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi Ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi
.
İnsan Haklarının Ulusal Boyutu
Kitabın İçindekileri
Önsöz 
V
Birinci Kısım
İNSAN HAKLARINA GENEL BİR BAKIŞ
Birinci Bölüm
İNSAN HAKLARININ ANLAMI,
NİTELİKLERİ VE SINIFLANDIRILMASI
I. KAVRAM 
1
II. İNSAN HAKLARININ NİTELİKLERİ 
2
III. İNSAN HAKLARININ SINIFLANDIRILMASI 
4
A. Tarihsel Gelişimine Göre Sınıflandırma 
4
B. Jellinek’in Sınıflandırması 
5
İkinci Bölüm
İNSAN HAKLARININ TARİHSEL GELİŞİMİ
I. DÜNYADAKİ GELİŞİMİ 
8
A. İlkçağ Dönemi 
8
B. Ortaçağ Dönemi 
10
C. Yeniçağ Dönemi ve Sonrası 
12
D. Birinci Dünya Savaşı Sonrası 
16
E. İkinci Dünya Savaşı Dönemi ve Sonrası 
16
II. ÜLKEMİZDEKİ GELİŞİMİ 
17
A. İslamiyet Öncesi 
17
B. İslamiyet’in Kabulünden Sonra 
17
C. Tanzimat Dönemi 
18
D. Meşrutiyet Dönemi 
19
E. 1921 Anayasası Dönemi 
20
F. 1924 Anayasası Dönemi 
21
G. 1961 Anayasası Dönemi 
22
H. 1982 Anayasası Dönemi 
25
Üçüncü Bölüm
İNSAN HAKLARININ DÜZENLENMESİ
I. GENEL OLARAK 
27
II. DÜZENLEMENİN KİM TARAFINDAN YAPILACAĞI SORUNU 
27
III. HAK VE HÜRRİYETLERİN SINIRLANMASI 
28
A. Sınırlamanın Sınırı 
28
B. Olağanüstü Dönemlerde Sınırlama 
30
IV. HAK VE HÜRRİYETLERİN KÖTÜYE KULLANILMAMASI 
35
İkinci Kısım
İNSAN HAKLARININ ULUSLARARASI BOYUTU
Birinci Bölüm
ULUSLARARASI KURULUŞLAR VE BELGELER
I. GENEL OLARAK 
37
II. BİRLEŞMİŞ MİLLETLER (BM) 
38
A. Genel Olarak 
38
B. BM Antlaşması 
39
C. BM – Türkiye İlişkileri 
40
E. İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi 
42
F. İkiz Sözleşmeler 
44
III. AVRUPA KONSEYİ 
47
A. Genel Olarak 
47
B. Avrupa Konseyi (AK) – Türkiye İlişkileri 
48
IV. AVRUPA GÜVENLİK VE İŞBİRLİĞİ KONFERANSI (AGİK) VE HELSİNKİ SONUÇ BELGESİ 
48
A. Genel Olarak 
48
B. Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) – Türkiye İlişkileri 
49
V. İKİNCİ AVRUPA GÜVENLİK VE İŞBİRLİĞİ ZİRVESİ VE PARİS ŞARTI 
50
A. Paris Şartı’nın Hazırlanması ve Kabulü 
50
B. Paris Şartı’nın İçeriği ve Özellikleri 
50
İkinci Bölüm
DEVLET DIŞI ULUSLARARASI KURULUŞLAR
(=BASKI GRUPLARI)
I. ULUSLARARASI KIZILHAÇ KOMİTESİ 
51
II. ULUSLARARASI HUKUKÇULAR KOMİSYONU 
52
III. İNSAN HAKLARI İÇİN ULUSLARARASI BİRLİK 
52
Üçüncü Kısım
AVRUPA İNSAN HAKLARI SÖZLEŞMESİ VE
AVRUPA İNSAN HAKLARI MAHKEMESİ
Birinci Bölüm
AVRUPA İNSAN HAKLARI SÖZLEŞMESİ
I. GENEL OLARAK 
53
II. SÖZLEŞMENİN KAPSAMI 
54
III. SÖZLEŞMENİN İÇERİĞİ 
54
IV. SÖZLEŞMENİN ÖZELLİKLERİ 
55
V. SÖZLEŞMENİN ÖNGÖRDÜĞÜ DENETİM MEKANİZMASI 
57
A. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi 
58
B. Bakanlar Komitesi 
58
VI. SÖZLEŞME İLE İNSAN HAKLARI EVRENSEL BEYANNAMESİNİN KARŞILAŞTIRILMASI 
58
VII. AVRUPA SOSYAL ŞARTI (AVRUPA SOSYAL HAKLAR SÖZLEŞMESİ) 
59
A. Sosyal Şart’ın Hazırlanması ve Kabulü 
59
B. Sosyal Şart’ın İçeriği 
59
C. Sosyal Şart’ın Özellikleri 
60
VIII. AVRUPA İNSAN HAKLARI SÖZLEŞMESİ VE TÜRKİYE 
61
A. Sözleşmenin Türkiye Tarafından Onaylanması 
61
B. Sözleşmenin İç Hukuktaki Yeri 
61
İkinci Bölüm
AVRUPA İNSAN HAKLARI MAHKEMESİ
Birinci Alt Bölüm
AVRUPA İNSAN HAKLARI MAHKEMESİNİN YAPISI
I. MAHKEMENİN OLUŞUMU, YARGIÇLARIN SEÇİMİ, NİTELİKLERİ VE GÖREV SÜRESİ 
63
II. YARGIÇLARIN BAĞIMSIZLIĞI VE TARAFSIZLIĞI 
63
A. Genel Olarak 
63
B. Ad Hoc Yargıç 
64
III. MAHKEME BAŞKANLIĞI 
64
IV. YAZI İŞLERİ MÜDÜRLÜĞÜ 
65
V. GENEL KURUL 
65
A. Oluşumu ve Görevleri 
65
B. Toplantıları 
65
VI. TEK YARGIÇ, KOMİTE, DAİRE VE BÜYÜK DAİRE HEYETLERİ 
65
A. Tek Yargıç 
66
B. Komiteler 
66
C. Daireler 
67
D. Büyük Daire 
67
VII. MAHKEMENİN ÇALIŞMA YERİ 
68
VIII. MAHKEMENİN “DANIŞMA GÖRÜŞÜ VERME” YETKİSİ 
68
İkinci Alt Bölüm
AVRUPA İNSAN HAKLARI MAHKEMESİNİN İŞLEYİŞİ
I. MAHKEMEYE YAPILAN BAŞVURU TÜRLERİ 
69
A. Devlet Başvurusu 
69
B. Bireysel Başvuru 
70
II. MAHKEMENİN YETKİSİ 
72
A. Kişi Yönünden Yetki 
72
B. Konu Yönünden Yetki 
72
C. Yer Yönünden Yetki 
73
D. Zaman Yönünden Yetki 
73
III. MAHKEMEYE BAŞVURU VE BAŞVURULARIN “KABUL EDİLEBİLİRLİK” İNCELEMESİ 
73
A. Mahkemeye Başvuru 
73
B. Başvuruların Kabul Edilebilirliği 
74
IV. BAŞVURULARIN “ESAS BAKIMINDAN” İNCELEMESİ 
76
A. Olayların Saptanması 
77
B. Dostane Çözüm 
77
C. Karar Aşaması 
78
V. DAVALARIN BÜYÜK DAİREDE GÖRÜLMESİ 
81
A. Yargılama Yetkisinin Büyük Daireye Bırakılması 
81
B. Tarafların, Davanın Büyük Daireye Gönderilmesi Talebi 
82
Üçüncü Bölüm
AVRUPA İNSAN HAKLARI SÖZLEŞMESİ İLE
GÜVENCE ALTINA ALINAN HAK VE ÖZGÜRLÜKLER
(1982 Anayasasıyla Karşılaştırmalı)
I. AİHS MADDE 2– YAŞAM HAKKI 
83
A. Maddenin Açıklaması 
83
B. Sözleşme Maddesi İle Anayasa Maddesinin Karşılaştırılması 
84
II. AİHS MADDE 3– İŞKENCE YASAĞI 
85
A. Maddenin Açıklaması 
85
B. Sözleşme Maddesi İle Anayasa Maddesinin Karşılaştırılması 
87
III. AİHS MADDE 4– KÖLELİK VE ZORLA ÇALIŞTIRMA YASAĞI 
87
A. Maddenin Açıklaması 
87
B. Sözleşme Maddesi İle Anayasa Maddesinin Karşılaştırılması 
88
IV. AİHS MADDE 5– ÖZGÜRLÜK VE GÜVENLİK HAKKI 
88
A. Maddenin Açıklaması 
89
B. Sözleşme Maddesi İle Anayasa Maddesinin Karşılaştırılması 
90
V. AİHS MADDE 6– ADİL YARGILANMA HAKKI 
91
A. Maddenin Açıklaması 
92
B. Sözleşme Maddesi İle Anayasa Maddesinin Karşılaştırılması 
93
VI. AİHS MADDE 7– KANUNSUZ SUÇ VE CEZA OLMAZ 
94
A. Maddenin Açıklaması 
94
B. Sözleşme Maddesi İle Anayasa Maddesinin Karşılaştırılması 
94
VII. AİHS MADDE 8– ÖZEL VE AİLE HAYATINA SAYGI 
95
A. Maddenin Açıklaması 
95
B. Sözleşme Maddesi İle Anayasa Maddesinin Karşılaştırılması 
96
VIII. AİHS MADDE 9– DÜŞÜNCE, VİCDAN VE DİN ÖZGÜRLÜĞÜ 
96
A. Maddenin Açıklaması 
97
B. Sözleşme Maddesi İle Anayasa Maddesinin Karşılaştırılması 
97
IX. AİHS MADDE 10– İFADE ÖZGÜRLÜĞÜ 
98
A. Maddenin Açıklaması 
98
C. Sözleşme Maddesi İle Anayasa Maddesinin Karşılaştırılması 
98
X. AİHS MADDE 11– TOPLANTI VE DERNEK KURMA ÖZGÜRLÜĞÜ 
99
A. Maddenin Açıklaması 
99
B. Sözleşme Maddesi İle Anayasa Maddesinin Karşılaştırılması 
100
XI. AİHS MADDE 12– EVLENME HAKKI 
101
A. Maddenin Açıklaması 
101
B. Sözleşme Maddesi İle Anayasa Maddesinin Karşılaştırılması 
102
XII. AİHS MADDE 13– ETKİLİ BAŞVURU HAKKI 
102
A. Maddenin Açıklaması 
102
B. Sözleşme Maddesi İle Anayasa Maddesinin Karşılaştırılması 
103
XIII. AİHS MADDE 14– AYIRIMCILIK YASAĞI 
103
A. Maddenin Açıklaması 
104
B. Sözleşme Maddesi İle Anayasa Maddesinin Karşılaştırılması 
104
XIV. AİHS MADDE 15– OLAĞANÜSTÜ HALLERDE YÜKÜMLÜLÜKLERİ ASKIYA ALMA 
104
A. Maddenin Açıklaması 
105
B. Sözleşme Maddesi İle Anayasa Maddesinin Karşılaştırılması 
105
XV. AİHS MADDE 16– YABANCILARIN SİYASAL ETKİNLİKLERİNİN KISITLANMASI 
106
A. Maddenin Açıklaması 
106
B. Sözleşme Maddesi İle Anayasa Maddesinin Karşılaştırılması 
106
XVI. AİHS MADDE 17– HAKLARI KÖTÜYE KULLANMA YASAĞI 
106
A. Maddenin Açıklaması 
106
B. Sözleşme Maddesi İle Anayasa Maddesinin Karşılaştırılması 
106
XVII. AİHS MADDE 18– HAKLARA GETİRİLECEK KISITLAMALARIN SINIRLANMASI 
107
A. Maddenin Açıklaması 
107
B. Sözleşme Maddesi İle Anayasa Maddesinin Karşılaştırılması 
107
Dördüncü Bölüm
AVRUPA İNSAN HAKLARI SÖZLEŞMESİNİN EK PROTOKOLLERİ
Dördüncü Kısım
İNSAN HAKLARININ ULUSAL BOYUTU
Birinci Bölüm
İNSAN HAKLARININ KORUNMASI VE
GELİŞTİRİLMESİNE YÖNELİK SİYASİ MEKANİZMALAR
I. GENEL OLARAK 
113
II. DİLEKÇE KOMİSYONU 
113
III. İNSAN HAKLARINI İNCELEME KOMİSYONU 
114
A. Genel Olarak 
114
B. Komisyonun Oluşumu 
114
C. Komisyonun Görev ve Yetkileri 
114
D. Komisyonun Çalışma Usulü 
115
IV. KADIN ERKEK FIRSAT EŞİTLİĞİ KOMİSYONU (KEFEK) 
115
A. Genel Olarak 
115
B. Komisyonun Görevleri 
116
C. Komisyonun Yetkileri 
116
D. Komisyonun Çalışma Usul ve Esasları 
116
V. KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU 
117
A. Genel Olarak 
117
B. Kuruluşu 
117
C. Başdenetçilik 
117
D. Kurumun Görevi ve Görevi Dışında Kalan İşler 
118
E. Kuruma Başvuru Usulü 
118
İkinci Bölüm
İNSAN HAKLARININ KORUNMASI VE
GELİŞTİRİLMESİNE YÖNELİK İDARİ MEKANİZMALAR
I. GENEL OLARAK 
120
II. TÜRKİYE İNSAN HAKLARI VE EŞİTLİK KURUMU 
121
A. Genel Olarak 
121
B. 6701 Sayılı Kanunun Uygulanmasındaki Bazı Tanımlar 
121
C. Kurumun Görevleri 
122
D. Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurulu 
123
E. Başkanlık 
124
F. Ayrımcılıkla Mücadele 
124
G. Başvurular ve İnceleme Usulleri 
127
H. İdari Yaptırımlar 
128
III. İL VE İLÇE İNSAN HAKLARI KURULLARI 
128
A. Genel Olarak 
128
B. Oluşumu 
129
C. Danışma ve Başvuru Masaları 
130
D. Komisyonlar 
130
E. Görevleri 
130
F. Kurulların Çalışma Usul ve Esasları 
131
IV. ADALET BAKANLIĞI İNSAN HAKLARI DAİRE BAŞKANLIĞI 
132
A. Genel Olarak 
132
B. Başkanlığın Görevleri 
132
V. CEZA İNFAZ KURUMLARI VE TUTUKEVLERİ İZLEME KURULLARI 
133
A. Genel Olarak 
133
B. İzleme Kurullarının Kuruluşu 
133
C. İzleme Kurulu Üyelerinde Aranacak Nitelikler 
134
D. İzleme Kurullarına Seçilemeyecek Olanlar 
134
E. İzleme Kurullarının Görev ve Yükümlülükleri 
135
F. İzleme Kurullarının Çalışma Esas ve Usulleri 
135
VI. KİŞİSEL VERİLERİN KORUNMASI 
135
A. Genel Olarak 
135
B. 6698 Sayılı Kanunun Uygulanmasındaki Bazı Tanımlar 
136
C. Kişisel Verilerin İşlenmesi 
137
VII. BİLGİ EDİNME HAKKI 
145
A. Genel Olarak 
145
B. Bilgi Edinme Başvurusu 
145
C. Bilgi Verme Yükümlülüğü 
145
D. Bilgi Edinme Hakkının Sınırları 
146
E. Bilgi veya Belgeye Erişim 
147
F. Bilgi veya Belgeye Erişim Süreleri 
148
G. İtiraz Usulü 
148
H. Bilgi Edinme Değerlendirme Kurulu 
148
VIII. DİLEKÇE HAKKI 
148
A. Genel Olarak 
148
B. Dilekçede Bulunması Zorunlu Şartlar 
149
C. Dilekçenin İncelenmesi ve Sonucunun Bildirilmesi 
149
Üçüncü Bölüm
İNSAN HAKLARININ KORUNMASI VE
GELİŞTİRİLMESİNE YÖNELİK DİĞER MEKANİZMALAR
I. İNSAN HAKLARI TAZMİNAT KOMİSYONU 
150
A. Genel Olarak 
150
B. İnsan Hakları Tazminat Komisyonu 
151
C. Sonuç 
152
II. İNSAN HAKLARI İHLALİ İDDİALARINA İLİŞKİN BAŞVURULARIN İNCELENMESİNE DAİR USUL VE ESASLAR 
153
A. Başvuru Hakkı 
153
B. Re’sen İnceleme 
153
C. Başvuru Yeri ve Usulü 
154
D. Başvuru Dilekçesi 
154
E. Ön İnceleme 
154
F. Esasa İlişkin İnceleme 
155
G. İnceleme ve Sonuçlandırma Süreçleri 
155
H. Karar 
156
III. TERÖR VE TERÖRLE MÜCADELEDEN DOĞAN ZARARLARIN KARŞILANMASI 
156
A. Genel Olarak 
156
B. 5233 Sayılı Kanun Kapsamına Girmeyen Zararlar 
157
C. Zarar Tespit Komisyonları 
157
D. Başvurunun Süresi, Şekli, İncelenmesi ve Sonuçlandırılması 
158
E. Karşılanacak Zararlar 
158
F. Zararın Tespiti 
159
G. Zararların Karşılanma Şekli ve Sulhname 
159
H. Zararın Karşılanması 
159
IV. KOLLUK GÖZETİM KOMİSYONU 
159
A. Genel Olarak 
159
B. Komisyonun Oluşumu 
160
C. Komisyonun Görev ve Yetkileri 
160
D. Komisyonun Çalışma Usul ve Esasları 
161
E. Merkezî Kayıt Sistemi 
162
F. Ön İnceleme ve Disiplin Soruşturması İşlemleri 
162
V. AİLENİN KORUNMASI VE KADINA KARŞI ŞİDDETİN ÖNLENMESİ 
163
A. Genel Olarak 
163
B. 6284 Sayılı Kanunda Yer Alan Bazı Tanımlar 
163
C. Koruyucu ve Önleyici Tedbirler 
164
D. İhbar 
166
E. Tedbir Kararının Verilmesi, Tebliği ve Gizlilik 
166
F. İtiraz 
166
G. Tedbir Kararlarının Bildirimi ve Uygulanması 
166
H. Tedbir Kararlarına Aykırılık 
167
VI. ÇOCUKLARIN KORUNMASI 
167
A. Genel Olarak 
167
B. 5395 Sayılı Kanunun Uygulanmasında Belirlenen Temel İlkeler 
167
C. Koruyucu ve Destekleyici Tedbirler 
168
D. Kuruma Başvuru 
169
E. Koruyucu ve Destekleyici Tedbir Kararı Alınması 
169
F. Acil Korunma Kararı Alınması 
170
G. Çocukların Soruşturulması ve Kovuşturulması 
170
H. Sosyal İnceleme 
171
I. Denetim 
171
VII. ENGELLİLERİN KORUNMASI 
171
A. Genel Olarak 
171
B. 5378 Sayılı Kanunun Uygulanmasında Bazı Tanımlar 
172
C. 5378 Sayılı Kanun Kapsamında Engellilerin Korunmasına Yönelik İlkeler 
173
D. Engellilik Durumu 
173
E. Destek ve Bakım 
173
F. Habilitasyon ve Rehabilitasyon 
173
G. Erken Tanı ve Koruyucu Hizmetler 
174
H. İstihdam 
174
VIII. TOPLANTI VE GÖSTERİ YÜRÜYÜŞÜ DÜZENLEME HAKKI 
174
A. Genel Olarak 
174
B. İstisnalar 
175
C. Toplantı ve Gösteri Yürüyüşü Yeri, Güzergâhı ve Zamanı 
175
D. Toplantı Şekli ve Şartları 
176
E. Yasak Yerler ve Toplantı veya Gösteri Yürüyüşünün Dağıtılması 
178
IX. YABANCILAR VE ULUSLARARASI KORUMA 
178
A. Genel Olarak 
178
B. Geri Gönderme Yasağı 
178
C. Türkiye’ye Giriş ve Vize 
179
D. İkamet 
181
E. Sınır Dışı Etme 
181
F. Uluslararası Koruma 
183
G. Geçici Koruma 
185
Dördüncü Bölüm
İNSAN HAKLARININ KORUNMASI VE
GELİŞTİRİLMESİNE YÖNELİK “BİREYSEL BAŞVURU” MEKANİZMASI
I. GENEL OLARAK 
186
II. BİREYSEL BAŞVURU HAKKI 
186
A. Genel Olarak 
186
B. Bireysel Başvuru Hakkına Sahip Olanlar 
187
III. BİREYSEL BAŞVURU USULÜ 
187
IV. BİREYSEL BAŞVURULARIN KABUL EDİLEBİLİRLİK ŞARTLARI VE İNCELENMESİ 
188
V. ESAS HAKKINDAKİ İNCELEME 
188
VI. KARARLAR 
189
VII. BAŞVURU HAKKININ KÖTÜYE KULLANILMASI 
189
Beşinci Bölüm
İNSAN HAKLARI EYLEM PLANI
I. GENEL OLARAK 
190
II. TEMEL İLKELER 
190
III. AMAÇLAR 
191
EKLER 
195
EK–1: İNSAN HAKLARININ KORUNMASINA YÖNELİK BAZI ULUSLARARASI SÖZLEŞMELER 
195
EK–2: SORULARLA İNSAN HAKLARI VE DEMOKRATİKLEŞME 
198
Kaynakça 
239