Deniz Yoluyla Eşya Taşımalarında Taşıyanın Geç Teslimden Doğan Sorumluluğu ve Sınırlandırılması

Literatürde, taşıyanın sadece geç teslimden doğan sorumluluğunu ayrıntılı olarak inceleyen monografik eser sayısı oldukça azdır. Bu nedenle, bu kitapta özel olarak bu konuyu ele alan bir eser ortaya konulması amaç edinilmiştir. Türk hukukunda 6102 sayılı son Türk Ticaret Kanunu'na kadar düzenlenmemiş bir konu olan "Deniz Taşımalarında Taşıyanın Geç Teslimden Doğan Sorumluluğu", ilk kez uluslararası sözleşmelerle ortaya konulmuştur. Bu nedenle uluslararası alanda yapılan düzenlemelerin Türk hukuku ile karşılaştırmalı olarak ele alınması, konunun daha iyi anlaşılması adına büyük önem taşımaktadır.

Bu çalışmada; Lahey ve Lahey-Visby Kuralları ve bu kuralların hazırlık çalışmaları, Hamburg Kuralları ve Rotterdam Kuralları gibi uluslararası sözleşmeler ayrıntılı olarak incelenerek, bu sözleşmelerin geç teslimden doğan sorumluluğa ilişkin tüm düzenlemeleri kapsamlı bir şekilde ele alınmıştır. Türk hukukunda taşıyanın geç teslimden doğan sorumluluğu kavramının tarihsel olarak ortaya çıkışı ve kanunen düzenlenmesi, 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu'nun getirdiği yenilikler ışığında yabancı hukuk sistemleriyle karşılaştırmalı olarak izah edilmiştir. Bu kapsamda geç teslimden doğan sorumluluğun hukuki niteliği ve şartları, sorumluluğun ileri sürülebilmesi, taşıyanın sorumluluktan kurtulduğu haller (mutlak ve muhtemel sorumsuzluk sebepleri), taşıyanın sorumluluğunu sınırlandırma hakkı ve bu hakkın kaybı olmak üzere sorumluluğa ilişkin tüm unsurlar ayrıntılı olarak ele alınmıştır. Yargıtay içtihatları ve yabancı mahkeme kararlarına değinilerek uygulamada sorumluluğun tazmininin ne şekilde gerçekleştirilebileceğinin tespit edilmesi ve böylelikle konunun uygulamaya yönelik olarak somutlaştırılması amaçlanmış, ilgililere önemli bir katkı sağlanması hedeflenmiştir.