Velayet Hukuku

Karşılaştırmalı hukuk çerçevesinde çocuk hukukunun merkez kavramı olan "velayet hakkı"ndaki güncel gelişmeler doğrultusunda; İsviçre'de de 01.07.2014 tarihinde "Velayet Hukuku Revizyonu" ve 01.01.2017 tarihinde "Çocuk Nafakasına ilişkin Revizyon" yürürlüğe girmiştir ki aslında her iki revizyon velayet hukuku çerçevesinde birbirini tamamlamaktadır. Zira; 2014 yürürlük tarihli Velayet Hukuku Revizyonu ile "ortak velayet" kurumunun "ana kural" olarak kabul edilmesi revizyonun "birinci bölümü" olarak nitelendirilmektedir. Böylece çocuğun yararının ancak ortak velayet ile en iyi şekilde sağlanacağı varsayımından hareket edilerek boşanmış ebeveynler ve evli olmayan ebeveynler için de ortak velayetin kural haline getirilmesi bir kilometre taşı olarak nitelendirilmektedir. İsviçre Federal Mahkemesi'nin revizyon sürecinden sonra geliştirdiği istikrarlı içtihatlar da ortak velayetin "ana kural", tek başına velayetin ise ancak çocuğun yararının bunu gerektirmesi halinde uygulama alanı bulabileceği "dar ve sınırlı bir istisna" oluşturması gerektiğini açıklığa kavuşturmuştur.

Revizyon projesinin ikinci aşamasını oluşturan "Çocuk Nafakasına İlişkin Revizyon"un temel esası öncelikle çocuğun nafaka hakkının güçlendirilmesidir. Bu bağlamda; çocuğun nafaka ve bakım hakkı yeniden düzenlenmiş ve Revizyonla ilk defa "bakım nafakası" kavramı düzenlenmiştir. Revizyonla getirilen önemli bir yenilik olarak çocuğun, ebeveyni tarafından bakılması sebebiyle işgücü kaybı yüzünden oluşan masrafları, çocuk nafakası kapsamında dikkate alması ve bunu "bakım nafakası" olarak nitelendirmesidir. Ayrıca; çocuğun nafaka talebinin güçlendirilmesi için ergin olmayan çocuğa karşı olan nafaka yükümlülüğünün, diğer aile hukuku kökenli nafaka yükümlülükleri karşısında önceliğine ilişkin ana kural kanunla güvence altına alınmış, nafaka yükümlüsü ebeveynlerin, nafaka yükümlerini yerine getirmemeleri durumunda nafakanın, kamusal makamlarca ön ödemeli(avans) olarak ödenmesi konusundaki kurallar öngörülmüştür. 2017 tarihli Revizyonla getirilen önemli değişikliklerden biri de ortak velayetin kabul edilmesinin doğal bir sonucu olarak gündeme gelen ve uygulamada etkisini gösteren dönüşümlü (alternatif) himayedir. Ebeveynlerin velayet hakkını birlikte kullanmaları ve çocukların bakım zamanlarının gün, hafta ve aylar şeklinde belirlenebileceği bir şekilde çocukların bakımını az çok eşit bölümlerle üstlenmeleri olarak nitelendirilen "dönüşümlü himaye" kurumu, Revizyonla birlikte açık yasal düzenleme altına alınmıştır. Böylece, ebeveynlerden biri veya çocuk tarafından talep edildiği takdirde mahkeme, çocuğun yararı anlamında dönüşümlü himayenin mümkün olup olmadığını araştıracaktır.

Kitap tüm bu konuları ayrıntıları ile incelemektedir.