Türkiye'de Hükûmet Sistemi Tartışmaları ve Cumhurbaşkanlığı Hükûmet Sisteminde Yasama ve Yürütme Organları Arasındaki İlişkiler Dr. Öğr. Üyesi Ferhat Uslu  - Kitap

Türkiye'de Hükûmet Sistemi Tartışmaları ve Cumhurbaşkanlığı Hükûmet Sisteminde Yasama ve Yürütme Organları Arasındaki İlişkiler

3. Baskı, 
Eylül 2023
Kitabın Detayları
Dili:
Türkçe
Ebat:
16x24
Sayfa:
1128
Barkod:
9789753689243
Kapak Türü:
Karton Kapaklı
Yayınevi:
Fiyatı:
840,00
Temin süresi 2-3 gündür.
Kitabın Açıklaması
Bu kitabın yazılmasında, "Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi"nin daha iyi anlaşılması, sistemin olumlu ve olumsuz yönlerine dikkati çekilerek ve karşılaştırmalı hükümet sistemleriyle ilgili bilgi verilerek, sisteme yönelik çekince ve eleştirilerin karşılanması amaçlanmıştır.
Kitap da yeni hükümet sisteminde yasama ve yürütme organları arasındaki ilişkiler yanında önceki anayasalarımızdaki (1876 Kânûn-i Esâsî, 1961 Anayasası ile 21/01/2017 tarihli ve 6771 sayılı Kanun'la yapılan Anayasa değişikliklerinden önceki düzenlemeler bakımından 1982 Anayasası'nda) yasama ve yürütme organları arasındaki ilişkilerin düzenlenme biçimi de anlatım konusu yapılmıştır.
Kitabın İçindekileri
ÜÇÜNCÜ BASKIYA ÖNSÖZ XI 
İÇİNDEKİLER. XIII 
KISALTMALAR XXVII 
TABLOLAR LİSTESİ XXXIII 
GİRİŞ 1 
BİRİNCİ BÖLÜM 
YASAMA VE YÜRÜTME ORGANLARI ARASINDAKİ İLİŞKİLERE GENEL BAKIŞ VE BAZI HÜKÛMET SİSTEMİ UYGULAMALARI 
GENEL OLARAK 23 
KUVVETLER ARASINDAKİ İLİŞKİLERE GÖRE HÜKÛMET SİSTEMLERİ 27 
Parlamenter Hükûmet Sistemi. 34 
Genel Olarak. 39 
Parlamenter Hükûmet Sisteminin Birleşik Krallık Uygulaması (Westminster Sistemi ya da Çoğunlukçu Sistem) ve Yasama ile Yürütme Organları Arasındaki İlişkiler 51 
Parlamento: Lordlar Kamarası ve Avam Kama– rası 66 
Lordlar Kamarası (House of Lords). 67 
Avam Kamarası (House of Commons) 69 
Yürütme Organı: Kral/Kraliçe ve Kabine. 74 
Kral/Kraliçe (The Crown) 74 
Kabine (Cabinet): Başbakan ve Bakanlar. 79 
Gölge Kabine (Shadow Cabinet). 83 
Yasama ve Yürütme Organları Arasındaki İlişki– ler 83 
Kanun Yapım Sürecinde Yürütme Organının Etkisi 84 
Devlet Başkanının Kanunları Veto Yetkisi . 87 
Devlet Başkanının Avam Kamarası’nı Fesih Yetkisi 88 
Prorogation 90 
İkincil Kanunlar ya da İkincil Yasama Biçim– leri 92 
Karşı İmza Kuralı 94 
Parlamento’nun Yürütme Organını Denetle– me Araçları 96 
Güven Oylaması/Güvensizlik Oylama– sı 96 
Yazılı ve Sözlü Soru 97 
Görüşmeler. 99 
Komisyonlar ya da Komiteler 100 
Parlamenter Hükûmet Sisteminin Federal Almanya Cumhuriyeti Uygulaması ve Yasama ile Yürütme Organları Arasındaki İlişkiler. 104 
Yasama Organı: Federal Meclis (Bundestag) ve Federal Konsey (Bundesrat) 105 
Yürütme Organı: Federal Cumhurbaşkanı ve Federal Bakanlar Kurulu 116 
Federal Cumhurbaşkanı (Bundespräsident) 
. 116 
Federal Bakanlar Kurulu (Bundesregierung): Federal Başbakan (Şansölye) ve Federal Bakanlar 126 
Yasama ve Yürütme Organları Arasındaki İliş– kiler 132 
Kanun Yapım Sürecinde Yürütme Organının Etkisi 132 
Cumhurbaşkanı’nın Kanunları Veto Yetkisi 
. 135 
Cumhurbaşkanı’nın Federal Meclis’i Fesih Yetkisi 136 
Kanun Hükmünde Kararnameler. 137 
Zorunlu ya da İvedi Yasama Durumu. 139 
Karşı İmza Kuralı 140 
Parlamentonun Yürütme Organını Denetle– me Araçları 142 
Soru 143 
Fesih Tehdidi Altında Güven Oylama– sı 146 
Kurucu ya da Yapıcı Güvensizlik Oyu 
147 
Araştırma Komisyonları. 148 
Komisyonlar 149 
Başkanlık Hükûmet Sistemi. 152 
Genel Olarak. 153 
Başkanlık Hükûmet Sisteminin Amerika Birleşik Devletleri Uygulaması ve Yasama ile Yürütme Organları Arasındaki İlişkiler 162 
Yasama Organı: Kongre (Congress). 168 
Temsilciler Meclisi (House of Representati– ves) 170 
Senato (Senate) 172 
Yürütme Organı: Başkan (President) 174 
Başkan Yardımcısı (Vice Presedent). 185 
1789–2023 Yılları Arasında Görev Yapan Baş– kanlar ve Başkan Yardımcıları 187 
Yasama ve Yürütme Organları Arasındaki İlişki– ler 197 
Kanun Yapım Sürecinde Yürütme Organının Etkisi 199 
Başkan’ın Kanunları Veto Yetkisi. 202 
30/04/1789 ile 20/06/2023 Tarihleri Ara– sında Görev Yapan Amerika Birleşik Devletleri Başkanları ve Veto Ettikleri Kanun Sayıları. 203 
Başkanlık Kararnameleri (Executive Orders) 
208 
30/04/1789 ile 20/06/2023 Tarihleri Ara– sında Görev Yapan Amerika Birleşik Devletleri Başkanları ve İmzaladıkları Başkanlık Kararnameleri 213 
Birleşik Devletler Yüksek Mahkemesi (The Supreme Court of the United States) 218 
Bütçe Sürecinde Kongre ve Başkan 221 
Senato’nun Bazı Atamaları Onaylama Yetkisi 
225 
Suçlandırma Mekanizması (Impeachment) 
229 
1799 ile 2023 Yılları Arasında Gerçek– leştirilen Impeachment Yargılamaları– nın Sonuçları 232 
Yarı Başkanlık Hükûmet Sistemi 236 
İKİNCİ BÖLÜM PARLAMENTER HÜKÛMET SİSTEMİNİN 
TÜRKİYE UYGULAMALARINA 
GENEL BAKIŞ 
GENEL OLARAK 259 
1876 KĀNÛN–I ESÂSÎ’DE 22/08/1909 TARİHLİ ANAYA– SA DEĞİŞİKLİKLERİ SONRASI DÖNEM 290 
Yasama Organı: Heyet–i Umûmî ya da Meclis–i Umûmî 298 
Heyet–i Meb‘ûsan ya da Meclis–i Meb‘ûsan. 300 
Heyet–i A‘yân ya da Meclis–i A‘yân 306 
Yürütme Organı: Pâdişâh ve Heyet–i Vükelâ ya da Meclis–i Vükelâ 309 
Pâdişâh. 310 
Heyet–i Vükelâ ya da Meclis–i Vükelâ. 314 
Meşrutiyet Dönemi’nde Görev Yapan Hükû– metler 318 
Yasama ve Yürütme Organları Arasındaki İlişkiler 321 
Pâdişâh’ın Kanunları Veto Yetkisi. 321 
Pâdişâh’ın Heyet–i Meb‘ûsan’ı Fesih Yetkisi 323 
Kānûn–ı Muvakkatler ya da Geçici Kanunlar 325 
Nizâmnâmeler ya da Tüzükler 328 
Yasama Organının Yürütme Organını Denetleme Araçları 331 
Soru ya da Sual. 331 
Güven Oylaması ve Gensoru ya da İstîzâh 332 
Meclis Araştırması ya da Heyet–i Tahkikiye …335 
Meclis Soruşturması 336 
Genel Görüşme. 338 
1921 VE 1924 TEŞKİLÂT–I ESÂSİYYE KÂNÛNLARI DÖNEMİ 341 
1961 ANAYASASI DÖNEMİ 354 
Genel Olarak 358 
Yasama Organı: Türkiye Büyük Millet Meclisi. 360 
Millet Meclisi 361 
Cumhuriyet Senatosu 362 
Yürütme Organı: Cumhurbaşkanı ve Bakanlar Kurulu 
….…………………………………………………………363 
Cumhurbaşkanı 364 
Bakanlar Kurulu: Başbakan ve Bakanlar 371 
“Karşı İmza Kuralı” ve Cumhurbaşkanı’nın Siyasi Sorumsuzluğu 372 
Yasama ve Yürütme Organları Arasındaki İlişkiler 374 
Cumhurbaşkanı’nın Kanunları Bir Daha Görüşül– mek Üzere Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne Geri Gönderme Yetkisi 377 
Cumhurbaşkanı’nın Türkiye Büyük Millet Meclisi Seçimlerinin Yenilenmesine Karar Verme Yetkisi 381 
Kanun Hükmünde Kararnameler 384 
Yasama Organının Yürütme Organını Denetleme ve Bilgi Edinme Araçları 386 
Soru. 387 
Genel Görüşme. 389 
Meclis Araştırması 390 
Meclis Soruşturması 392 
Güven Oylaması 394 
Gensoru 396 
27/05/1960 ile 12/09/1980 Tarihleri Arasında Görev Yapan Hükûmetler ve Cumhurbaşkanları 398 
1961 Anayasası Döneminde Görev Yapan Koalisyon ve Azınlık Hükûmetleri 402 
1982 ANAYASASI’NIN İLK HALİ. 405 
Genel Olarak 409 
Yasama Organı: Türkiye Büyük Millet Meclisi 412 
23/04/1920 ile 02/06/2023 Tarihleri arasında Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin Üye Tam Sayısındaki Deği– şiklikler 424 
Yürütme Organı: Cumhurbaşkanı ve Bakanlar Kurulu 
…………………………………………………………….427 
Cumhurbaşkanı 428 
Bakanlar Kurulu: Başbakan ve Bakanlar 439 
Karşı İmza Kuralı ve Cumhurbaşkanı’nın Siyasi So– rumsuzluğu 449 
Hükûmet Sistemi: “Rasyonelleştirilmiş ya da Aklileş– tirilmiş Parlamenter Hükûmet Sistemi” 455 
Yasama ve Yürütme Organları Arasındaki İlişkiler 463 
Cumhurbaşkanı’nın Kanunları Bir Daha Görüşül– mek Üzere Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne Geri Gönderme Yetkisi 464 
Cumhurbaşkanı’nın Türkiye Büyük Millet Meclisi Seçimlerinin Yenilenmesine Karar Verme 468 
Kanun Hükmünde Kararnameler 470 
Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin Bilgi Edinme ve Denetleme Araçları 480 
Soru. 480 
Güven Oylaması. 483 
Gensoru 485 
Meclis Soruşturması 489 
31/05/2007 TARİHLİ ANAYASA DEĞİŞİKLİKLERİ 
SONRASI DÖNEM. 493 
Genel Olarak 494 
Anayasa Değişikliği Sürecine Kısa Bir Bakış 498 
Hükûmet Sisteminde Değişiklik Oldu Mu?. 510 
12/09/1980 TARİHLİ ASKERİ DARBE’DEN CUMHUR– BAŞKANLIĞI HÜKÛMET SİSTEMİNE GEÇİLİNCEYE KADAR GÖREV YAPAN HÜKÛMETLER VE CUM– 
HURBAŞKANLARI 522 
1982 ANAYASASI DÖNEMİNDE GÖREV YAPAN KOALİSYON VE AZINLIK HÜKÛMETLERİ 528 
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM CUMHURBAŞKANLIĞI HÜKÛMET SİSTEMİNDE 
YASAMA VE YÜRÜTME ORGANLARI ARASINDAKİ İLİŞKİLER 
21/01/2017 TARİHLİ ANAYASA DEĞİŞİKLİKLERİ SONRASI DÖNEM 533 
Genel Olarak 543 
Yasama Organı: Türkiye Büyük Millet Meclisi 560 
Milletvekillerinin Seçimi. 570 
Milletvekillerinin Hukuki Statüsü. 580 
Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin İç Yapısı 583 
Başkanlık Divanı 583 
Danışma Kurulu 585 
İhtisas Komisyonları 586 
Siyasi Parti Grupları 589 
Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin Görev ve Yetkileri 
… 590 
Yürütme Organı: Cumhurbaşkanı. 593 
Seçimi. 597 
Göreve Başlaması ve Görevinin Sona Ermesi 606 
Görev ve Yetkileri. 611 
Siyasi ve Hukuki Sorumluluğu 615 
Düzenleyici İşlemleri. 617 
Cumhurbaşkanlığı Kararnameleri. 618 
Cumhurbaşkanlığı Yönetmelikleri 634 
Cumhurbaşkanlığı Kararları 637 
Adsız Düzenleyici İşlemler 640 
Kabinenin Diğer Üyeleri: Cumhurbaşkanı Yardım– cıları ve Bakanlar 641 
Cumhurbaşkanı Yardımcıları 642 
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Atanabilmek İçin Gerekli Şartlar 644 
Cumhurbaşkanı Yardımcılarının Görev ve Yetkileri 645 
Cumhurbaşkanı Yardımcılarının Sorumlulu– ğu 646 
Bakanlar 647 
Bakan Atanabilmek İçin Gerekli Şartlar 652 
Bakanların Görev ve Yetkileri. 652 
Bakanların Sorumluluğu 653 
Bakan Yardımcıları. 655 
Bakanlıklar. 657 
Politika Kurulları 659 
Cumhurbaşkanlığı Ofisleri. 662 
Bağlı Kurum ve Kuruluşlar 662 
Yasama ve Yürütme Organları Arasındaki İlişkiler ve Kimi Etkileşim Araçları 683 
Kanun Yapım Sürecinde Yürütme Organının Etkisi 
… 684 
Cumhurbaşkanı’nın “Kanunları Veto Yetkisi” 688 
Cumhurbaşkanı’nın “Seçimlerin Yenilenmesine Ka– rar Verme Yetkisi” 692 
Cumhurbaşkanı’nın Cezai Sorumluluğu. 700 
Cumhurbaşkanı Yardımcılarının ve Bakanların Ce– zai Sorumlulukları ve Yargılanmaları 708 
Cumhurbaşkanı Seçimi ile Milletvekili Genel Seçimi– nin Aynı Tarihte Yapılması 712 
Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin Bilgi Edinme ve Denetleme Araçları 716 
Yazılı Soru. 719 
Kanun Tekliflerinin Görüşülmesi Sırasında Soru ve Cevap İşlemi 722 
Genel Görüşme 723 
Meclis Araştırması. 726 
Meclis Soruşturması. 729 
Cumhurbaşkanlığı Hükûmet Sistemi ile Parlamenter Hükûmet Sisteminin Türkiye Cumhuriyeti Uygula– masının Karşılaştırılması 733 
Cumhurbaşkanlığı Hükûmet Sisteminin, Başkanlık Hükûmet Sisteminin Amerika Birleşik Devletleri Uygulaması ve Yarı Başkanlık Hükûmet Sisteminin Fransız Cumhuriyeti Uygulaması ile Karşılaştırılması 
…. 735 
ARA DEĞERLENDİRME. 741 
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM 
CUMHURBAŞKANLIĞI HÜKÛMET SİSTEMİNDE YASAMA VE YÜRÜTME ORGANLARI ARASINDAKİ İLİŞKİLER BAKIMINDAN ÇIKABİLECEK SORUNLAR VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ İLE BAZI TARTIŞMALAR 
GENEL OLARAK 761 
CUMHURBAŞKANLIĞI HÜKÛMET SİSTEMİNDE YASAMA VE YÜRÜTME ORGANLARI ARASINDAKİ İLİŞKİLERLE İLGİLİ KİMİ SORUNLAR VE TARTIŞ– MALAR 763 
Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin “Bütçe Hakkı”nın Zayıflatılması Tartışmaları 764 
“Tarafsız ve Partili Cumhurbaşkanı” Tartışmaları . 786 
“Çift ya da Çifte Meşruiyet” İddiası. 797 
“Seçimlerin Yenilenmesine Karar Verme Yetkisi” Bakımından Cumhurbaşkanı ile Türkiye Büyük Millet Meclisi Arasındaki Denge(sizlik) 804 
Delegasyoncu Demokrasi Tartışmaları ve Cumhurbaş– kanlığı Kararnameleri 812 
Cumhurbaşkanı’nın Atama Yetkileri 823 
“Cumhurbaşkanı’nın Sorumluluğu” Tartışmaları 833 
Otoriterizm ve Kuvvetler Birliği Tartışmaları 838 
İ. Parlamenter Hükûmet Sistemine Dönüş ve Bu Siste– min Rasyonelleştirilmesi Önerileri 855 
“Kurucu ya da Yapıcı Güvensizlik Oyu” Kurumu866 
Alternatif ya da Aralıklı Başkanlık Sistemi 869 
NELER YAPILABİLİR?. 871 
Milletvekillerinin Seçildikleri Bölgedeki Seçmen– leriyle Daha Yakın İlişki İçerisinde Bulunmaları Sağ– lanabilir 875 
Siyasi Partilerde Değişimi Teşvik Edici Düzenlemeler Yapılabilir 879 
Kamu Denetçiliği Kurumu Güçlendirilebilir ve Kuru– mun Etkinliği Artırılabilir 882 
Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu’yla İlgili Kimi Değişiklikler Yapılabilir 889 
Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin Denetim Meka– nizmaları Güçlendirilebilir 895 
Cumhurbaşkanlığı Politika Kurulları ile Türkiye Bü– yük Millet Meclisi Komisyonları Arasında Etkileşim Sağlanabilir 897 
Kamu Siyasalarının Belirlenmesinde Halkoylaması Usulü Benimsenebilir 899 
“Halkın Vetosu” Kurumu Kabul Edilebilir 901 
Seçmene “Kanun Teklifi Sunma Hakkı” Verilebilir 
… 903 
Seçmene “Geri Çağırma Hakkı” Verilebilir 905 
E–Demokrasi Uygulamaları ve Dijitalleşme Yaygınlaştırılabilir 909 
Hâkimler ve Savcılar Kurulu Güçlendirilebilir 912 
İ. Anayasa Yargısıyla İlgili Reform Yapılabilir 919 
Cumhurbaşkanlığı Kararnameleriyle İlgili Tereddütler Giderilebilir 928 
Cumhurbaşkanı Seçimi ile Birlikte Cumhurbaşkanı Yardımcısı Seçimi de Yapılabilir 938 
SONUÇ. 945