Süvari Binbaşı Şevki Baslo'nun 1. Dünya Savaşı ve Milli Mücadele Dönemi Hatıraları

Osmanlı son dönemi sivil ve askeri şahsiyetlerin büyük bir kısmı, gerek I. Dünya Savaşı ve gerekse Milli Mücadele dönemi hatıralarını yazma konusunda büyük özen göstermişlerdir. Bunun sonucunda, I. Dünya Savaşı dönemi ve Milli Mücadele dönemi ile ilgili birçok hatırat yazılmıştır. Bunlardan bir tanesi de Hakkâri ve Havâlisi Kumandanı Süvâri Binbaşı Şevki Baslo tarafından yazılan "Harb-i umûmide, Müstakil Süvâri Livâsının Harekâtından Bir Bayrak: Paşaeli, Irak ve Acemde ve İstiklal Mücâdelesinde Bölüğüm" adlı eserdir. Bu dönem ile ilgili yazılan hatıratlarda, daha çok Osmanlı coğrafyası içerisinde yaşanmış olaylar kaleme alınmıştır. İncelediğimiz hatıratta ise, Saros Körfezinden Suriye ve Irak'a kadar uzanan Osmanlı coğrafyasının geniş bir bölümü ile Osmanlı coğrafyası dışında bulunan İran'ın da askeri, siyasi, sosyal, ekonomik ve kültürel hayatı hakkında detaylı bilgiler verilmektedir.

Bu çerçevede, incelenen eserin daha iyi anlaşılabilmesi için metnin orijinaline bağlı kalarak ve diğer hatıratları da göz önünde bulundurarak sadeleştirme yapılmış. Buna göre kitap üç bölüm halinde düzenlenmiş. Öncelikle, eserin fiziksel değerlendirmesi yapılmış. Daha sonra yapılan çalışma iki ana bölümde ele alınmış. Birinci ana başlıkta Şevki Baslo'nun hatıratının diğer kaynaklarla karşılaştırmalı incelenmesi yapılmış. Bu bölüm altı alt başlık altında incelenmiş. Bu alt başlıklar; Saros Körfezi Bölgesindeki Faaliyetler, Irak Cephesi'ndeki Faaliyetler (Irak'a İntikal, Kutü'l-Amare Bölgesindeki Muharebeler), İran Harekâtı (İran'ın Siyasi, Sosyal ve Ekonomik Yapısı, İran'daki Askeri Gelişmeler, İran'a İntikal, İran'daki Rus Kuvvetlerine Taarruz, İran'dan Irak'a Geri Çekilme Harekâtı), Diyale Nehri (Irak) Bölgesindeki Faaliyetler (Diyale Nehri Bölgesindeki Muharebeler ve Urfa Bölgesine İntikal, İran'da Savaşan Rus Kazakları Hakkında Genel Bir Değerlendirme), Urfa ve Fırat Nehri (Suriye) Bölgesindeki Faaliyetler (Urfa Bölgesinin Asayiş Durumu ve İcra Edilen Faaliyetler, Fırat Grubuna Tayin ve Suriye'deki Faaliyetler), Mondros Mütarekesi Sonrasında Urfa Bölgesinde İcra Edilen Faaliyetlerden oluşmaktadır.

İkinci ana başlıkta ise, hatıratın orijinal metninin transkripsiyonu verilmiş. Transkripsiyonda, hatıratın orijinaline sadık kalınmış. Bunun için hatıratın aslındaki sayfa numaraları transkripsiyonda da ilgili yerlerde belirtilmiş. Okunmayan yer isimlerinin yanına soru işareti konulmuş.

(Önsözden)