Türkiye'de Yerel Yönetimlerin İdari Özerkliğinin Hukuku Dr. Mehmet Boztepe  - Kitap

Türkiye'de Yerel Yönetimlerin İdari Özerkliğinin Hukuku

1. Baskı, 
Temmuz 2022
Kitabın Detayları
Dili:
Türkçe
Ebat:
16x24
Sayfa:
340
Barkod:
9789750278396
Kapak Türü:
Karton Kapaklı
Fiyatı:
450,00
Stoktan hemen gönderilir.
Kitabın Açıklaması
Günümüz çağdaş demokratik kamu yönetimi anlayışının en önemli unsurlarından biri yerel yönetimlerin sahip olduğu idari özerklik ilkesidir. Merkeziyetçi devlet yapısının getirdiği yönetim modeline tepki olarak gelişen bu ilke son yüzyılın ikinci yarısından itibaren başta Batı ülkeleri olmak üzere demokratik ülkelerin tercihi olagelmiştir. Türkiye'de biraz gecikme ile de olsa özelikle 2000'li yılların başından itibaren mevzuat değişikleri ile gerçekleştirilmeye çalışılan yerel yönetimlerin idari özerkliğini arttırma girişimleri kimi zaman yargı kararları kimi zamanda yargı kararlarına karşı sessizliğini koruyan yasama organının tutumu nedeniyle sekteye uğramıştır. Buna karşın özellikle yerel yönetimlerin icrai karar alma kapasitelerinin arttırılması ve yerel yönetimler üzerindeki vesayet denetiminin kısıtlanması konusunda yol alındığı açıktır.
Türkiye'de yerel yönetimlerin idari özerkliğinin hukuki rejimini analiz etmeyi amaçlayan bu kitap, "yerel yönetimler hukuku" alanında çalışan akademisyenler, mülki ve yerel yöneticiler ve öğrenciler açısından bir tür pusula ve yol haritası niteliğindedir. Özellikle Anayasa Mahkemesi kararları ve doktrindeki farklı görüşler ile desteklenen eser yerel yönetimlerin idari özerkliğinin uluslararası anlamının kavranabilmesi ve Türk hukuk sistemi içindeki yerinin anlaşılması açısından önemli bir referanstır.
Kitabın Konu Başlıkları
.
Kavram ve Kapsam Olarak Yerinden Yönetim ve Yerel Özerklik
.
Osmanlı Devletinden Günümüze Yerel Yönetimlerin Özerkliğinin Tarihi
.
Yerel Yönetimlerin İdari Özerkliği
.
Yerel İdari Özerklik – Vesayet Denetimi İlişkisi
Kitabın İçindekileri
Önsöz 
5
Kısaltmalar 
13
Giriş 
15
Birinci Bölüm
KAVRAM VE KAPSAM OLARAK YERİNDEN
YÖNETİM VE YEREL ÖZERKLİK
I. YERİNDEN YÖNETİM KAVRAMI VE KAPSAMI 
19
A. Kuramsal Çerçeve 
19
B. Yerinden Yönetim (Adem–i Merkeziyet) Kavramı 
21
C. Yerinden Yönetim (Adem–i Merkeziyet) Kapsamı 
25
1. İdari Yerinden Yönetim (İdari Adem–i Merkeziyet) 
25
a. Yerel Yönetimler (Yer Yönünden Yerinden Yönetimler) 
25
b. Kamu Kurumları (Hizmet Yönünden Yerinden Yönetimler) 
30
2. Siyasi Özerklik (Siyasal Adem–i Merkeziyet) 
33
II. YEREL ÖZERKLİK KAVRAMI VE KAPSAMI 
37
A. Yerel Özerklik Kavramı 
37
1. Özerklik Kavramı 
37
2. Hukuk Terimi Olarak “Özerklik” 
39
3. Kavram Olarak “Yerel Özerklik” 
40
B. Yerel Özerkliğin Amacı 
45
C. Yerel Özerkliğin Hukuksal Çerçevesi 
48
D. Avrupa Yerel Yönetimler Özerklik Şartında Yerel Özerklik 
54
1. Tarihi Süreç 
54
2. Hukuki Çerçeve 
56
3. AYYÖŞ’de Yerel Özerklik Kavramı 
57
4. AYYÖŞ’de Yerel Özerklik Kapsamı 
59
5. AYYÖŞ’de Yerel Yönetimler Üzerinde Denetim ve Özerkliğin Korunması 
62
6. AYYÖŞ ve Türkiye 
63
E. Yerel Özerkliğin Kapsamı 
67
1. Kuramsal Çerçeve 
67
2. İdari Özerklik 
67
3. Mali Özerklik 
68
4. Fonksiyonel Özerklik 
75
a. Fonksiyonel Özerklik Kavramı ve Hukuki Çerçevesi 
75
b. Fonksiyonel Özerkliğin İlkeleri ve Sınırları 
78
aa. Yerellik (Subsidiarity) İlkesi 
79
bb. Genel Yetki İlkesi 
81
cc. Özel Yetki İlkesi (Ultra Vires) 
84
dd. Karma Yetki İlkesi (Liste Yöntemi) 
85
ee. Görev ve Yetki Paylaşımında Diğer İlkeler 
87
c. Türk Yönetim Hukukunda Fonksiyonel Özerklik 
87
aa. Merkezi Yönetim ile Yerel Yönetimler Arası Arasındaki Görev Paylaşımı 
87
bb. Yerel Yönetimlerin Kendi Aralarında Görev Paylaşımı 
95
İkinci Bölüm
OSMANLI DEVLETİNDEN GÜNÜMÜZE
YEREL YÖNETİMLERİN ÖZERKLİĞİNİN TARİHİ
I. GENEL OLARAK 
99
II. OSMANLI KLASİK DÖNEMİNDE YEREL YÖNETİM VE ÖZERKLİK 
101
III. TANZİMAT’TAN CUMHURİYET’E YEREL YÖNETİM VE ÖZERKLİK 
106
A. Tanzimat Dönemi Yerel Yönetim ve Yerel Özerklik 
106
1. Tanzimat Hareketinin Felsefesi 
106
2. Vilayet Sistemine Geçiş 
109
3. Belediye Yönetimine Geçiş 
110
4. Taşra Yönetiminde Meclisler ve Adem–i Merkeziyetçilik Arayışları 
113
B. I. Meşrutiyet Dönemi Yerel Yönetim ve Yerel Özerklik 
115
C. II. Meşrutiyet Dönemi Yerel Yönetim ve Yerel Özerklik 
119
IV. CUMHURİYET DÖNEMİ YEREL YÖNETİM VE ÖZERKLİK 
120
A. 1921 Anayasası ve Yerel Özerklik 
120
B. 1924 Anayasası ve Yerel Özerklik 
124
C. 1961 Anayasası ve Yerel Özerklik 
128
D. 1982 Anayasası ve Yerel Özerklik 
130
Üçüncü Bölüm
YEREL YÖNETİMLERİN İDARİ ÖZERKLİĞİ
I. YEREL İDARİ ÖZERKLİK KAVRAMI VE KAPSAMI 
135
II. İCRAİ KARAR ALABİLME YETKİSİ 
138
III. KARAR ORGANLARININ SEÇİMLE GÖREVE GELMESİ 
141
A. Uluslararası Modeller 
141
B. Anayasal Çerçeve 
142
C. Karar Organı – Yürütme Organı Ayrımında İdari Özerklik 
144
D. Belediye Organlarının Seçimi – İdari Özerklik İlişkisi 
147
1. Belediye Başkanı Seçimi – İdari Özerklik İlişkisi 
147
2. Ayrıksı Bir Uygulama: Belediyelere Kayyım Atanması 
150
3. Belediye Meclisi Seçimi – İdari Özerklik İlişkisi 
156
4. Belediye Encümeninin Oluşumu – İdari Özerklik İlişkisi 
156
E. İl Özel İdaresi Organlarının Seçimi – İdari Özerklik İlişkisi 
158
1. Vali Atamaları – İdari Özerklik İlişkisi 
158
2. İl Genel Meclisi Seçimi – İdari Özerklik İlişkisi 
160
3. İl Encümeni Oluşumu – İdari Özerklik İlişkisi 
162
F. Köy Yönetimi Organlarının Seçimi – İdari Özerklik İlişkisi 
166
IV. YEREL YÖNETİMLERİN ORGANLARININ GÖREVDEN UZAKLAŞTIRILMASI VE DÜŞÜRÜLME İŞLEMLERİ VE YARGISAL DENETİMİ 
170
A. Belediye Organlarının Görevden Uzaklaştırılması ve Görevlerinin Sonlandırılması 
170
1. Belediye Başkanının Görevden Uzaklaştırılması 
170
a. Hukuki Çerçeve 
170
b. Yargısal Denetim 
176
2. Belediye Başkanlığından Düşürülme 
182
a. Hukuki Çerçeve 
182
b. Meclis Denetimi Yoluyla Belediye Başkanlığından Düşme 
183
c. Belediye Kanunun 44. Maddesine Göre Belediye Başkanlığından Düşme 
189
3. Belediye Meclisinin Feshi 
195
a. Hukuki Çerçeve 
195
b. Süresi İçinde Görev Yapmama Nedeniyle Fesih 
197
c. Siyasî Konularda Karar Alma Nedeniyle Fesih 
199
B. İl Özel İdaresi Organlarının Görevden Uzaklaştırılması ve Görevlerinin Sonlandırılması 
201
1. Görevden Uzaklaştırma 
201
2. İl Genel Meclisinin Feshi 
202
3. Vali Üzerinde İl Genel Meclisi Denetimi 
203
C. Köy Yönetimi Organlarının Görevden Uzaklaştırılması ve Görevlerinin Sonlandırılması 
204
Dördüncü Bölüm
YEREL İDARİ ÖZERKLİK – VESAYET DENETİMİ İLİŞKİSİ
I. YEREL YÖNETİMLERİN DENETİMİ 
211
A. Hukuksal Çerçeve 
211
B. Kapsam 
213
II. KAVRAM VE KAPSAM OLARAK İDARİ VESAYET DENETİMİ 
215
A. İdari Vesayet Kavramı 
215
B. Hukuksal Çerçeve 
217
C. İdari Vesayet–Hiyerarşi Yetkisi Farklılığı 
219
D. İdari Vesayet Yetkisini Kullanacak Makamlar 
222
E. İdari Vesayetin Amacı 
224
1. Kamu Yararı Sağlama Amacı 
224
2. İdarenin Bütünlüğünü Sağlama Amacı 
225
F. Hukukilik ve Yerindelik Denetimi Açısından İdari Vesayet Yetkisi 
227
1. “Hukukilik Denetimi” Açısından İdari Vesayet 
227
2. “Yerindelik Denetimi” Açısından İdari Vesayet 
228
G. İdari Vesayet Yetkisinin Özellikleri 
231
1. Kanunilik İlkesi 
231
2. İstisnailik İlkesi 
233
3. Dar Yorum İlkesi 
233
4. Vesayet Yetkisi Devredilemez İlkesi 
235
5. “Yerel Yönetimler Arası Vesayet Olmaz” İlkesi 
236
H. İdari Vesayetin Kapsamı 
238
1. Kişiler Üzerinde Vesayet Denetimi 
238
2. İşlemler Üzerinde Vesayet Denetimi 
240
a. Genel Çerçeve 
240
b. İptal Yetkisi 
242
c. Onama Yetkisi 
242
d. Zorlaştırıcı (Geciktirici) Veto Yetkisi 
251
e. Askıya Alma (Erteleme) Yetkisi 
253
f. İzin Yetkisi 
254
g. İkame Yetkisi 
254
h. Dava Açma Yetkisi 
257
ı. Danıştay’ın İnceleme Yetkisi 
259
I. İdari Vesayet – Yerel Özerklik Dengesi 
260
III. YEREL İDARİ ÖZERKLİK BAĞLAMINDA YEREL YÖNETİMLER ÜZERİNDE VESAYET DENETİMİ 
268
A. Belediyelerin İşlemleri Üzerinde Vesayet Denetimi 
268
1. Hukuki Çerçeve 
268
2. Meclis Kararları Üzerinde “Posterior” Denetim 
271
a. Belediye Başkanının “Geciktirici Veto Yetkisi” 
271
b. Belediye Başkanının Dava Açma Yetkisi 
272
c. Meclis Kararlarının Yürürlüğe Girmesi 
273
d. Mülki İdare Amirinin Dava Açma Hakkı 
275
3. Meclis Kararları Üzerinde “Priori” Denetim 
280
B. Büyükşehir Belediyesi İşlemleri Üzerinde Vesayet Denetimi 
281
1. Büyükşehir Belediyesi–İlçe Belediyesi Arası Vesayet İlişkisi 
281
2. Hukuki Çerçeve 
282
3. Büyükşehir İlçe Belediye Meclis Kararları Üzerinde Vesayet Denetimi 
286
4. Büyükşehir Belediye Meclis Kararları Üzerinde Vesayet Denetimi 
289
a. Büyükşehir Belediye Başkanına Verilen “Geciktirici Veto Yetkisi” 
289
b. Büyükşehir Belediye Başkanının Dava Açma Yetkisi 
289
c. Mülki İdare Amirinin Dava Açma Hakkı 
291
5. Ayrıksı Bir Düzenleme; “İmar ve Bütçe” Kararları Üzerine Vesayet Denetimi 
293
a. İmar Konusunda Vesayet Denetimi 
294
b. Bütçeye İlişkin Kararlar Üzerinde Vesayet Denetimi 
296
aa. İl ve İlçe Belediye Bütçesi Üzerinde Vesayet Denetimi 
296
bb. Büyükşehir Belediye Bütçesi Üzerinde Vesayet Denetimi 
297
C. İl Özel İdaresi İşlemleri Üzerinde Vesayet Denetimi 
301
1. Yerel İdari Özerklik Çerçevesinde Vali–İl Genel Meclisi İlişkisi 
301
2. İl Genel Meclisi Kararları Üzerinde Vesayet Denetimi 
305
3. İl Daimi Encümeni Kararları Üzerinde Vesayet Yetkisi 
308
D. Köy Yönetimi İşlemleri Üzerinde Vesayet Denetimi 
310
1. Köy Derneği Kararları Üzerinde Vesayet Denetimi 
310
2. İhtiyar Meclisinin Kararları Üzerinde Vesayet Denetimi 
311
3. Köy Muhtarının Kararları Üzerinde Vesayet Denetimi 
313
E. Yerel Yönetimlerin Eylemleri Üzerinde Denetim 
315
Sonuç 
317
Kaynakça 
325
Kavramlar Dizini 
339