Milletlerarası Tahkimde Usule Aykırılık Yrd. Doç. Dr. Yavuz Kaplan  - Kitap

Milletlerarası Tahkimde Usule Aykırılık

1. Baskı, 
Mart 2002
Kitabın Detayları
Dili:
Türkçe
Ebat:
16x24
Sayfa:
277
Barkod:
9789753474566
Kapak Türü:
Karton Kapaklı
Kitabın Fiyatı:
390,00
İndirimli (%85):
59,00
Stoktan hemen gönderilir.
Kitabın Açıklaması
Milletlerarası ticari uyuşmazlıkların giderilmesinde, tahkim müessesesi giderek daha işlevsel hale gelmektedir. Uyuşmazlığın tarafları, karşılıklı olarak, birbirlerinin yargılama usulüne ilişkin tercihlerine ya da resmi yargılama usulü kurallarına kendilerini güven içerisinde emanet etmekten kaçınmamaktadır.
Bu noktada, tarafların daha önceden bildikleri ve onlara öngörülebilirlik sağlayan tahkim yargılaması usulü daha çok tercihe şayan görünmektedir. Tahkimin özellikle usule ilişkin konularda taraf iradelerine öncelik tanıyan yapısı, ona olan rağbeti daha da arttırmaktadır. Bu çalışmada, milletlerarası tahkim yargılamasında karşılaşılabilecek muhtemel usul ihlalleri ile bu ihlallerin tenfiz aşamasında doğuracağı etki ve sonuçlar üzerinde durulmaktadır.
Kitabın Konu Başlıkları
.
Farklı Usul Sistemleri, Tahkim Usulü ve Usule Aykırılık
.
Milletlerarası Tahkimde Usul İhlallerinin Karakteristik Özellikleri
.
Tahkimin Milletlerarası Hukuka İlişkin Dayanakları
.
UNCITAL ve ICC Tahkim Kuralları
.
Milletlerarası Tahkimde Usul İhlallerinin Tasnif ve Tahlili
.
Usul İhlallerinin Tenfiz Aşamasında Doğurduğu Sonuçlar
.
Türk Hukukunda Milletlerarası Tahkime İlişkin Yeni Gelişmeler
.
1958 Tarihli New York Sözleşmesi, 1961 Tarihli Cenevre Sözleşmesi, ICSID Sözleşmesi ve 4686 Sayılı "Milletlerarası Tahkim Kanunu"
Kitabın İçindekileri
Önsöz 
15
Kısaltmalar 
17
Giriş 
19
Birinci BölümMİLLETLERARASI TAHKİMDE USUL İHLÂLLERİNİN ORTAYA ÇIKMASI, KARAKTERİSTİK ÖZELLİKLERİ VE HUKUKÎ DAYANAKLARI
I. FARKLI USUL SİSTEMLERİ, TAHKİM USULÜ VE USULE AYKIRILIK 
23
A. Tahkim Usulü ve Resmî Yargılama Usulü 
23
B. Millî-Milletlerarası ve Yerli-Yabancı Hakem Kararı 
26
C. Tenfiz Usulü ve Kanun Yolları 
29
D. Tahkim Usulü ve Tenfiz Usulü 
31
II. MİLLETLERARASI TAHKİMDE USUL İHLALLERİNİN KARAKTERİSTİK ÖZELLİKLERİ 
32
A. Usule Aykırılık Kavramı 
32
B. Usul Hukukuna ve Maddî Hukuka İlişkin İhlâllerin Belirlenmesi 
32
1. Ayırımın Gerekliliği ve Anlamı 
32
2. Lex Fori’ye Atıf ile Yeknesak Bir Vasıflandırmaya Gidilmesi Alternatiflerinin Değerlendirilmesi 
33
3. Usul İhlâllerinin Maddî Hukuk İhlâllerinden Ayırt Edilmesi 
33
a. New York Sözleşmesi’nin Amacından Yola Çıkmak Suretiyle 
33
b. İhlâlin Konusuna Göre Nitelendirmek Suretiyle 
34
c. Yargılama Usulüne İlişkin Kuralların Konusundan Hareketle 
35
C. Yargılama Usulüne İlişkin Bir Kuralın İhlâli 
35
1. Genel Olarak 
35
2. Takdir Hakkına Konu Olan Usul Kuralları 
36
3. Usul İhlâllerinin Belirlenmesinde Taraf İradesinin Rolü 
37
4. Usule Aykırılıkta Kusur 
38
D. Usul İhlâlinin Meydana Gelmesine Sebep Olanlar 
39
1. Hakem Mahkemesi 
39
2. Uyuşmazlığın Tarafları ve Üçüncü Kişiler 
39
a. Genel Kural 
39
b. İstisnaî Durumlar 
40
E. Usule Aykırılığın İleri Sürülmesinde İspat Yükü 
41
III. RESMÎ VEYA KARARLAŞTIRILMIŞ OLAN USUL KURALLARININ İHLÂLİ 
41
A. Resmî Usul Kuralları 
41
1. Emredici Usul Kuralları 
41
2. Emredici Olmayan Usul Kuralları 
42
B. Kararlaştırılmış Usul Kuralları 
43
1. Türleri 
43
2. Geçerlilik Temeli 
44
3. Uygulaması ve Yorumu 
45
C. Emredici Usul Kuralları Karşısında Taraf İradelerinin Önceliği 
46
1. Genel Olarak 
46
2. Tahkim Ülkesinin Emredici Usul Kuralları ile Taraf İradeleri Arasındaki Uyuşmazlık 
47
3. Tahkim Ülkesinin Emredici Usul Kuralları ile Taraf İradeleri Arasındaki Uyuşmazlığın Tenfize Etkisi 
49
IV. AĞIR VE AĞIR OLMAYAN USUL İHLÂLLERİ 
51
A. Ayırımın Gerekliliği 
51
B. Ağırlığın Kriterleri 
54
1. Ağırlıklı Olma ve Esaslı Olma 
54
2. Ağır Usul Hatalarının, Doğurduğu Sonuçların Değerlendirilmesi Suretiyle Belirlenmesi 
54
3. Ayırımın Yapılmasına İlişkin Özellikler 
56
C. Kararlaştırılan Usul Kurallarına Aykırılık 
56
D. Usule Aykırılık ve Kamu Düzeni 
57
1. Kamu Düzeninin Kapsamı 
57
2. Ağır Usul İhlâllerinin Kamu Düzenine Etkisi 
59
3. Kamu Düzeninin Somutlaştırılması 
60
V. TAHKİM USULÜNÜN MİLLETLERARASI HUKUKA İLİŞKİN DAYANAKLARI 
61
A. New York Sözleşmesi 
61
1. Sözleşmenin Kendi Alanıyla İlgili Bütün Konularda Geçerli Olması 
61
2. Yabancı Hakem Kararlarının Tanınması ve Tenfizine Uygulanması 
63
a. Yerli ve Yabancı Hakem Kararı Ayırımı 
63
b. Mahkeme Kararları ve Hakem Kararları 
67
3. New York Sözleşmesi’nde Düzenlenen Ret Sebepleri 
68
4. Minimum Standart Olarak New York Sözleşmesi 
70
B. 1961 Tarihli Avrupa (Cenevre) Sözleşmesi 
70
1. Avrupa Sözleşmesi’nin Uygulama Alanı ve Türk Hukuku 
71
2. Tahkim Sözleşmesi 
72
3. Hakem Mahkemesinin Oluşturulması 
72
4. Hakem İncelemesi 
73
5. Hakem Kararı 
74
6. Hakem Kararının İptali 
74
7. Hakem Yargılaması ile Millî Mahkemeler Arasındaki İlişki 
75
C. UNCITRAL Tahkim Kuralları 
75
1. Tahkim Sözleşmesi 
76
2. Hakem Mahkemesinin Oluşturulması 
77
3. Yargılama Usulü 
77
4. Tahkim Yargılamasında Uygulanan Usul ve Hakem Kararlarının İptali 
78
D. Washington Sözleşmesi (ICSID Tahkim Kuralları) 
79
E. ICC Tahkim Kuralları 
83
1. Hakem Mahkemesinin Kurulması 
84
2. Tahkim Sözleşmesi 
85
3. Tahkim Usulü 
85
4. Hakem Kararı 
87
İkinci BölümMİLLETLERARASI TAHKİMDE USUL İHLÂLLERİNİN TASNİF VE TAHLİLİ
I. TARAFLARA YAPILACAK TEBLİGATLAR KONUSUNDAKİ USUL İHLÂLLERİ 
89
A. Genel Olarak Tebligata İlişkin Usul İhlâlleri 
89
1. Tahkim Yargılamasında Eksik Tebligat 
89
2. Tebligatın Kapsamı 
90
3. Tebligata İlişkin Şekil Kurallarının İhlâli 
91
4. Yabancı Ülkeye Yapılan Tebligat 
92
5. Temsilciye veya Yetkili Organa Yapılan Tebligat 
93
6. İspat Yükü 
94
B. Eksik Tebligat ile Hakem Kararı Arasındaki Nedensellik Bağı 
94
C. Eksik Tebligattan Dolayı İtirazda Bulunulmaması Nedeniyle Hakkın Düşmesi 
95
II. HAKEMLERİN BAĞIMSIZLIK VE TARAFSIZLIĞINA İLİŞKİN USUL İHLÂLLERİ 
96
A. Hakemlerin Bağımsızlık ve Tarafsızlığına İlişkin Şüphe Hali 
96
1. Hakemler ile Hâkimlerin Bağımsızlık ve Tarafsızlık İlkesi Bakımından Benzer Konumda Olması 
98
2. Bağımsızlık ve Tarafsızlık İlkesi Açısından Hakemler ile Hâkimler Arasındaki Farklar 
100
B. Bağımsızlık ve Tarafsızlık İlkesine İlişkin Özellikler ve Sorunlar 
100
1. New York Sözleşmesi’nde Maddî Bir Düzenleme Olmaması 
100
2. Baş Hakem ve Taraflarca Atanan Hakemlerin Durumu 
101
a. Bağımsızlıkları 
101
b. Tarafsızlıkları 
102
c. Bu İlke Karşısında Baş Hakemin Konumu 
103
3. Hakemlerin Ret Sebepleri Hakkında Açıklama Yapma Yükümlülüğü 
104
4. Diğer Sorunlar 
105
a. Hakemlerin Vatandaşlığı 
105
b. Dâva Sonucunun Hakemlerin Menfaatleri Üzerinde Etkili Olması 
106
c. Uyuşmazlık Konusu Olayla Daha Önceden Mevcut Olan İlişki 
107
d. Hakemlerin Yargılama Sırasındaki Davranış ve İlişkileri 
108
e. Kişisel İlişkiler 
108
f. Kurumsal Tahkime İlişkin Bazı Hususlar 
109
5. İspat Yükü 
110
C. Hakem veya Hakemlerin Taraflı Olması ile Hakem Kararı Arasındaki Nedensellik İlişkisi 
111
1. Kural Olarak 
111
D. Hakem veya Hakemlerin Taraflı Olmasına Müsteniden Tenfizin Reddi Talebinde Bulunma Hakkının Düşmesi 
112
1. Vaktinde İtirazda Bulunulmaması 
112
2. Taraflılığın Anlaşılması 
113
3. Hakemlerden Birinin Kendini Seçen Tarafça Reddedilmesi 
114
4. Tahkim Sözleşmesi ile Seçilmiş Hakem 
114
5. Yetkili Makamın Kararı 
115
III. İDDİA VE SAVUNMADA BULUNMA HAKKINA YÖNELİK USUL İHLÂLLERİ 
116
A. Genel Olarak İddia ve Savunmada Bulunma Hakkı 
116
1. Savunma Yapabilme Hakkının Anayasal Bir İlke Oluşu 
116
2. Savunmaya Yönelik Hakların Kapsamı 
117
3. Yargılama Sürecinde Savunma Hakları 
118
B. Savunma Hakkına Yönelik Bir İhlâlin Tenfizin Reddi Sebebi Olarak Kabul Edilmesinin Hukukî Temeli 
120
1. New York Sözleşmesi’nin Yaklaşımı 
120
2. Uygulanan Hukuka Göre Savunma Haklarına Karşı Bir İhlâlin Varlığına Hükmedilmesi 
121
a. Problem 
121
b. Tahkim Yargılamasında Tatbik Edilen Usul Kuralları 
121
c. Savunma Hakkı İhlâllerinin Tenfiz Ülkesi Açısından Değerlendirilmesi 
122
e. Savunma Hakkı İhlâllerinin Tespiti Bakımından Mahkeme Uygulamaları 
123
C. Taraf İradesi ve Savunma Hakları 
124
1. Taraf İradesi İlkesi 
124
2. Savunma Haklarının Sınırlandırılması 
125
3. Taraflara Eşit Muamelede Bulunulması İlkesi 
126
a. Genel Kural 
126
b. Sözleşme veya Usul Kurallarına Dayalı Olarak Eşitsizliğin Ortaya Çıkması 
127
c. Savunma Haklarının Taraflar İçin Farklı Sonuç Doğuracak Şekilde Sınırlandırılması 
128
d. Savunmaya Yönelik Hakların Hakem Mahkemesi Tarafından Eşit Biçimde Sağlanmamış Olması 
128
4. Savunma Haklarından Sınırlı Olarak Vazgeçmenin Kabul Edilebilirliği 
129
5. Savunma Hakkının Kullanılmasında İhmal 
129
D. Somut Olarak Savunma Haklarına Aykırılık Oluşturabilecek Durumlar 
130
1. Avukatla Temsil Edilme Hakkının İhlâli 
130
2. İfade Hakkı 
132
a. Genel Olarak 
132
b. İfade Hakkına İlişkin Usul Düzenlemeleri 
133
ba. Kapsamı İtibariyle İfadede Bulunma Hakkının Temeli 
133
bb. Gecikmiş İfadeler 
134
ca. Yargılama Usulünün Hızlandırılması Amacıyla 
134
cb. Yargılamadaki Pratik Yarar Nedeniyle 
135
d. Münferit Olarak Ortaya Çıkabilecek Bazı Sorunlar 
136
da. Hakem Mahkemesinin Taraf İfadelerini Dikkate Alması 
136
db. Tahkim Lisanı 
137
dc. Tahkim Yeri 
138
3. Karşı Beyanda Bulunma Hakkının İhlâli 
138
a. Kapsamı 
138
b. Karşı Beyanda Bulunmanın Şekli 
139
c. Karşı Beyanda Bulunma Hakkının Bazı Görünümleri 
139
ca. Tarafların İkinci Defa Dinlenmesi 
139
cb. İhtiyatî Tedbirler 
141
d. Hakemlerin Özel Uzmanlık Bilgilerine Karşı Beyanda Bulunma 
141
4. Dâva Dosyasını ve Delilleri İnceleme Hakkı 
142
a. Genel Olarak 
142
b. Dâva Dosyasının İncelenmesi 
143
c. Sunulan Belge ve Delillerin Diğer Tarafa Tebliği 
144
d. Duruşmalara Katılma Hakkı 
144
5. İspata Yönelik Savunma Hakları 
145
a. Genel Olarak 
145
b. Delillerin Değerlendirilmesi 
145
c. Delillerin Sınırlandırılması 
146
ca. Genel Olarak 
146
cb. Belirli Bir İspat Usulü veya İspat Şeklinden Vazgeçme 
147
cc. Hakem-Bilirkişiye Gitme Konusunda Anlaşma Yapılması 
148
d. Bilirkişi Raporu 
149
e. Delillerin Sunulması 
150
f. Delillerin Takdir Edilmesi 
151
6. Süreden Kaynaklanan Savunma Hakkı İhlâlleri 
152
a. Genel Olarak 
152
b. Sürelerin Kısalığı Nedeniyle Savunma Hakkının İhlâli 
152
c. Sürenin Uzatılabilmesi 
153
d. Geçen Sürenin Yeniden Verilmesi 
154
7. Hakemlerin Görevlerini Yerine Getirmemesinden Kaynaklanan Savunma Hakkı İhlâlleri 
155
a. Genel Olarak 
155
b. Taraflarca Atanan Hakemler Arasındaki Uyumsuzluk 
155
c. Hakemlerden Birinin Hakem Mahkemesinden Ayrılması 
156
IV. HAKEM KARARININ DÜZENLENMESİ VE BAĞLAYICILIĞINA İLİŞKİN USUL İHLÂLLERİ 
158
A. Hakem Kararının Gerekçeli Olması 
158
1. Gerekçenin Amacı 
158
2. Gerekçe Talebinde Bulunulması 
159
3. Gerekçeden Vazgeçme 
161
4. Hakem Kararının Gerekçesine İtirazda Bulunulması 
163
B. Hakem Kararının Şekli ve Bağlayıcılığı 
164
1. Genel Olarak 
164
2. Milletlerarası Hakem Kararlarının Kesinleşmesi ve Bağlayıcılığı 
166
b. Hakem Kararının Bağlayıcılığına İlişkin Kriterler 
166
c. Hakem Kararının İptalinin Kararın Bağlayıcılığına Etkisi 
170
Üçüncü BölümMİLLETLERARASI TAHKİMDE USUL İHLÂLLERİNİNDIŞ ETKİSİ VE TÜRK HUKUKUNDAKİ GELİŞMELER
I. GENEL OLARAK TANIMA VE TENFİZ AŞAMASINDA USUL İHLÂLLERİNİN ORTAYA ÇIKMASI 
171
A. Milletlerarası Tahkim Usulü ve Usul İhlâlleri 
171
B. Usul İhlâllerinin Tenfiz Aşamasında Ortaya Çıkması ve Sonuçları 
172
1. Usul İhlâllerinin Tenfiz Aşamasında Giderilememesi 
172
2. Hatalı Hakem Kararının Tenfiz Aşamasında İptal Edilememesi 
173
3. Tanıma ve Tenfiz Talebinin Reddi 
174
II. USUL İHLÂLİ İLE HAKEM KARARI ARASINDAKİ NEDENSELLİK İLİŞKİSİ 
174
A. Genel Olarak 
174
B. Hakem Kararı ile Usule Aykırılık Arasında Bir Nedensellik İlişkisinin Kurulabilmesinin Gerekliliği 
176
C. Nedensellik İlişkisinin Hukukî Temeli 
176
D. Usule Aykırılığın Giderilmesi 
177
1. Usul İhlâlinin Tahkim Yargılamasında Giderilmemiş Olması 
177
III. NEDENSELLİK İLİŞKİSİNİN İÇERİĞİ 
179
A. Nedensellik İlişkisinin Araştırılması 
179
B. Nedensellik İlişkisinin Yoğunluğu 
180
C. Usul İhlâlinin Ağırlığının Nedenselliğin Kurulmasına Etkisi 
181
D. İspat Yükü 
182
1. Genel Kural 
182
2. Tarafların Tahkim Yargılamasına İlişkin Bilgilendirilmesi Konusundaki Hatalarda İspat Yükü 
183
3. Hakemlerin Bağımsız ve Tarafsız Olmamaları Halinde İspat Yükü 
183
4. İddia ve Savunma Haklarının İhlâline İlişkin İspat Yükü 
183
5. Diğer Usul İhlâllerine İlişkin İspat Yükü 
184
IV. USUL İHLÂLİNE İSTİNAT EDİLMESİNE İLİŞKİN HAKKIN DÜŞMESİ 
184
A. Genel Olarak 
184
B. Hakkın Düşmesinin Hukukî Temeli 
186
1. Tahkim Usulünde Karşılıklı İyi Niyet İlkesi 
187
3. Yargılamanın Hukukî Düzenlemelere Uygun Olarak Yapılması Gereği 
188
4. New York Sözleşmesi’nin Düzenlemesi 
18 8
C. Usul İhlâline İlişkin Olarak İtirazda Bulunma Mecburiyeti 
189
D. Kamu Düzenine Aykırılık Nedeniyle Hakkın Düşmesi 
189
E. Hakkın Düşmesinin Söz Konusu Olduğu Haller 
190
1. Usule Aykırılığın Bildirilmesi ve İtirazda Bulunulması Konusunda Gecikme 
190
a. Tahkim Yargılaması Sırasında İtirazda Bulunulması 
190
b. İtirazın Şekli 
191
c. İtirazın Kapsamı 
191
d. İtirazın Muhatabı 
192
e. İtirazın Yapıldığı Tarih 
192
ea. İtiraz Tarihinin Önemi 
192
eb. İtirazda Bulunma Süresi 
194
2. İlgili Tarafın Usul İhlâline İlişkin Rızası 
195
3. Tahkim Yerinde Kullanılabilecek Olan Kanun Yolunun Kullanılmaması 
196
a. Problem 
196
ca. Tahkim Yargılaması Sırasında 
197
cb. Tahkim Yargılamasının Tamamlanmasından Sonra 
198
d. Kanun Yoluna Gidilmesinin Beklenilebilir Olması 
199
4. Usul İhlâline İlgili Tarafın Neden Olması 
200
V. TÜRK HUKUKUNDA TAHKİME İLİŞKİN YENİ GELİŞMELER 
200
A. Genel Olarak 
201
B. Türk Milletlerarası Tahkim Kanunu 
203
1. Türk Milletlerarası Tahkim Kanununun Amacı ve Uygulama Alanı 
203
2. Türk Milletlerarası Tahkim Kanununun Yargılama Usulüne İlişkin Getirdiği Genel Esaslar 
204
Sonuç 
211
Ekler 
221
Milletlerarası Ticarî Hakemlik Konusundaki 21 Nisan 1961 Tarihinde Cenevre'deYapılan Avrupa Sözleşmesi 
221
Yabancı Hakem Kararlarının Tanınması ve İcrası Hakkında 10 Haziran 1958 TarihindeNew York’da Yapılan Sözleşme 
228
Devletler ve Diğer Devletlerin Vatandaşları Arasındaki Yatırım UyuşmazlıklarınınÇözümlenmesi Hakkında Sözleşme (ICSID Ana Sözleşmesi) 
233
Milletlerarası Tahkim Kanunu 
250
Kaynakça 
265