AVRUPA KITASINDA AVRUPA BİRLİĞİ DIŞINDAKİ
I. GÜVENLİK VE SAVUNMA AMAÇLI ÖRGÜTLER
25
A. Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü (North Atlantic Treaty Organization-NATO)
25
B. Batı Avrupa Birliği – BAB (Western European Union- WEU)
26
C. Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı –AGIT
(Organization for Security and Co-Operation in Europe- OSCE)
28
II. İNSAN HAKLARINI KORUMA AMAÇLI ÖRGÜT: AVRUPA KONSEYİ (COUNCIL OF EUROPE/CONSEIL DE L’EUROPE)
29
III. EKONOMİK AMAÇLI ÖRGÜTLER
32
A. Avrupa Serbest Ticaret Birliği (European Free Trade Association-EFTA)
32
B. Avrupa Ekonomik Alanı-AEA (European Economic Area-EEA)
32
C. Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü
(Organisation for Economic Co-Operation and Development-OECD)
35
AVRUPA BİRLİĞİ VASITASIYLA BÜTÜNLEŞME
I. AVRUPA TOPLULUKLARINDAN AVRUPA BİRLİĞİ’NE GEÇİŞ
37
A. Avrupa Toplulukların Ortaya Çıkması
37
1. Paris Antlaşması: AKÇT
38
2. Avrupa Savunma Topluluğu (AST) ve Avrupa Siyasi Topluluğu Kurma Yolundaki Başarısız Girişimler
39
3. Roma Antlaşması: AET ve AAET
39
B. Avrupa Birliği’nin Kurulması
41
1. Birlik Yönünde Arayışlar
41
2. Avrupa Tek Senedi: AB’ye Doğru İlk Adım
43
3. Maastricht Antlaşması: AB’nin Kurulması
46
C. Yeni Genişleme Sürecine Hazırlık: Amsterdam ve Nice Antlaşmaları
48
1. Amsterdam Antlaşması
49
D. Avrupa Birliği’nin Reformu: Lizbon Antlaşması
55
II. AVRUPA BİRLİĞİ’NİN GENİŞLEMESİ
59
A. AB’ye Üyelik Koşuları
59
B. 6 Üyeli Topluluklardan 28 üyeli Birliğe Geçiş
60
1. İlk Genişleme: 6 Üyeden 9’a Yükselme
61
2. İkinci Genişleme: 9 Üyeden 10’a Yükselme
62
3. Üçüncü Genişleme: 10 Üyeden 12’ye Yükselme
62
4. Dördüncü Genişleme: 12 Üyeden 15’e Yükselme
62
5. Beşinci Genişleme: 15 Üyeden 27’ye Yükselme
63
6. Altıncı Genişleme: 27 Üyeden 28’e Yükselme
64
III. AVRUPA BİRLİĞİ’DEN ÇEKİLME (AYRILMA)
65
A. Avrupa Birliği Hukukunda Üyelikten Çekilme (Ayrılma) Hakkı
65
B. Avrupa Birliği Hukukunda Çekilme Hakkının İşletilmesi: Brexit
68
IV. AVRUPA BİRLİĞİ’NİN DAYANDIĞI DEĞERLERİN KORUNMASI
72
A. Değerlerin Ciddi ve Sürekli Biçimde İhlal Edilmesi Durumunda
72
B. Değerlerin Ciddi Biçimde İhlaline Yönelik Açık Bir Risk Bulunduğunda
73
C. Hukuk Devleti İlkesinin Korunmasına Yönelik Yeni Bir Mekanizma
74
V. AVRUPA BİRLİĞİ’NİN ÖZGÜLLÜĞÜ
75
A. Avrupa Birliği’ni Meydana Getiren Unsurlar
75
1. Avrupa Birliği’nin Temel Bileşeni (Unsuru): Devlet
75
2. Avrupa Birliği’nin İkinci Önemli Bileşeni (Unsuru): İnsan
77
B. Avrupa Birliği’nin Hukuki Niteliği
79
2. Ulus-Üstü Örgüt Niteliği
81
VI. AVRUPA BİRLİĞİNİN YETKİLERİ
82
A. Yetkilerin Avrupa Birliği’ne Devrinde İzlenen İlkeler
83
1. Sınırlı Yetki İlkesi
83
3. Tamamlayıcı (İkincil) Yetkiler
84
4. Birlik Yetkilerinin Sınıflandırılması
84
b. Paylaşılan Yetkiler
85
c. Üye Devletlerin Eylemlerini Desteklemek, Koordine Etmek veya Tamamlamak Üzere Kullanılan Yetkiler
86
B. Yetkilerin Uygulanmasında İzlenen İlker
87
1. Katmanlı Yetki İlkesi
87
a. Katmanlı Yetki İlkesinin Kapsamı ve İşlevi
88
b. Katmanlı Yetki İlkesinin Denetimi
89
aa. A Priori Denetim (Önceden Yapılan Önleyici Denetim)
89
bb. A Posteriori Denetim (Sonradan Yapılan Düzeltici Denetim)
91
3. Birlik Yetkilerin Uygulanmasında Esneklik İlkesi: Yakın İşbirliği
92
a. Yakın İşbirliğinin Koşulları
93
b. Yakın İşbirliği Prosedürü ve İşleyişi
93
I. AVRUPA KONSEYİ (THE EUROPEAN COUNCIL/LE CONSEIL EUROPÉEN)
99
II. AB KONSEYİ / KONSEY (THE COUNCIL/ LE CONSEIL)
103
3. Nitelikli Çoğunluk
109
III. AVRUPA PARLAMENTOSU
111
1. Bütçe Alanındaki Yetkileri
117
a. Özel Yasama Prosedürü
121
bb. Muvafakat/Onay (Uygun Görüş Belirtme)
122
b. Olağan Yasama Prosedürü
123
aa. Birinci Görüşme (okuma)
124
bb. İkinci Görüşme (okuma)
124
cc. Üçüncü Görüşme (okuma)
125
1. Yasama Alanındaki Yetkileri
133
b. Yasama İşlemi Tesis Etme
134
2. Yürütme ve Yönetim Alanındaki Yetkileri
135
a. Antlaşmaların Bekçisi
135
B. Yargılama Prosedürü
138
VI. SAYIŞTAY (DENETİM KURUMU)
140
AVRUPA BİRLİĞİ HUKUK DÜZENİ
I. AVRUPA BİRLİĞİ HUKUKUNUN KAYNAKLARI
145
B. Hukukun Genel İlkeleri
149
C. Uluslararası Antlaşmalar
152
1. İkincil Hukuk Tasarrufları
156
b. Yönerge (Direktif)
157
e. Sınıflandırılamayan Hukuki Tasarruflar
159
2. İkincil Hukuk Tasarrufları Arasındaki Hiyerarşi
160
a. Yasama Tasarrufları
160
b. Delege Edilmiş Tasarruflar
161
c. Uygulama Tasarrufları
161
3. İkincil Hukuk Tasarruflarının Hukuki Rejimi
162
a. Hukuki Tasarrufların Seçimi
162
b. Hukuki Tasarrufların Gerekçesi
162
c. Hukuki Tasarrufun Yayınlanması ve Yürürlüğe Girmesi
163
d. Hukuki Tasarrufların Zaman Bakımından Kapsamı (Uygulanması)
164
II. AVRUPA BİRLİĞİ HUKUKUNUN ÖZELLİKLERİ
164
A. Avrupa Birliği Hukukunun Uygulanabilirliği
165
1. Doğrudan Uygulanabilirlik
165
a. Doğrudan Etki İlkesinin Temeli
168
b. Doğrudan Etki Özelliğine Sahip Değişik AB Hukuku Kaynakları
171
aa. Kurucu Antlaşmalar
171
cc. Uluslararası Antlaşmalar
177
B. Avrupa Birliği Hukukunun Üstünlüğü (Önceliği)
180
1. Üstünlük Prensibi ve Temeli
180
2. Üstünlük Prensibinin Uygulama Alanı
182
3. İç Hukuk Açısından Sonuçları
183
III. AVRUPA BİRLİĞİ HUKUKUNDAN DOĞAN HAKLARIN İÇ HUKUKTA KORUNMASI
185
A. Ulusal Hukukun Özerkliği (Kurumsal ve Usul Açısından)
186
B. Ulusal Hukuk Özerkliğinin Çerçevesi
187
C. Üye Devletlerin Tazminat Sorumluluğu
188
AVRUPA BİRLİĞİ HUKUKUNDA YARGISAL DENETİM
I. AVRUPA BİRLİĞİ KURUMLARININ YARGISAL DENETİMİ
192
A. Hukuki Denetim Davaları
192
a. İptal Davasına Konu Edilebilen İşlemler
193
aa. Birlik Tasarrufları
193
bb. Bağlayıcı Tasarruflar
194
b. Davacılar (Dava Ehliyeti Olan Kişiler)
194
aa. Üye Devletler ve Birlik Kurumları
194
bb. Gerçek ve Tüzel Kişiler
194
c. Davanın Açılma Süresi
197
bb. Esaslı Şekil Kurallarının İhlali
199
cc. Antlaşmaların İhlali veya Antlaşmaların Uygulanmasına İlişkin Bir Hukuk Kuralının İhlali
199
dd. Yetkinin Kötüye Kullanılması (Yetki Saptırması)
200
e. İptal Kararının Etkileri
200
2. Hareketsizlik (İhmal) Davası
201
a. Hareketsizliğin (İhmalin) Tanımı
201
b. Davacılar (Dava Ehliyeti Olan Kişiler)
202
aa. Üye Devletler ve Birlik Kurumları
202
bb. Gerçek ve Tüzel Kişiler
202
c. Hareketsizlik Davası Prosedürü
203
bb. Uyuşmazlık Aşaması
203
d. Hareketsizlik Davasının Etkileri
204
B. Tam Yargı Davaları
204
1. Birlik Müeyyidelerine Karşı Davalar
205
2. Zararın Tazmini Davası
205
a. Sözleşme (Akit) Dışı Sorumluluğa Dayalı Tazminat Davaları
205
aa. Sözleşme Dışı Sorumluluğa Dayalı Davaların Kabul Edilme Koşulları
206
bb. Sözleşme Dışı Sorumluluk Rejimi
206
b. Sözleşmeye (Akit) Dayanan Sorumluluktan Doğan Tazminat Davası
211
II. ÜYE DEVLETLERİN YARGISAL DENETİMİ: İHLAL DAVASI
212
2. İhlal Edilen Yükümlüklerin Niteliği
213
3. İhlali Gerçekleştirenlerin Niteliği
214
4. İhlal Konusunda Gerekçeler
214
B. İhlalin Tespiti Prosedürü
215
1. Prosedürün Başlatılması
215
2. Komisyon Tarafından Yürütülen İdari Aşama
216
3. Divan Önünde Yargısal Aşama
217
1. Kararın Uygulanması
218
2. Kararın Uygulanmamasının Yaptırımları
219
III. ULUSAL YARGI KARARLARININ AVRUPA BİRLİĞİ HUKUKU AÇISINDAN DENETİMİ: ÖNKARAR PROSEDÜRÜ
221
A. Önkarar Başvurusunun Konusu
223
2. İkincil Hukuk Tasarrufları
224
3. Birliğin Taraf Olduğu Uluslararası Antlaşmalar
224
4. Üye Devletler Arasında Yapılan Sözleşmeler (Convention)
225
B. Önkarar Başvurusunu Yapabilecek Mahkeme (Yargı Yeri) Kavramı
225
C. Önkarar Başvurusunu Yapma Konusunda Ulusal Mahkemelerin Durumu
226
1. Başvuruyu Yapma Özgürlüğü ve Zorunluluğu
227
a. Başvuruyu Yapmada Ulusal Yargıcın Takdir Yetkisi
227
b. Başvuruyu Yapmaya Zorunlu Ulusal Yargı Yerleri
227
2. Başvurunun Yerindeliği
229
4. Başvurunun İçeriği
230
E. Önkarar’ın Hukuki Sonuçları
231
1. Bağlayıcılık Açısından Etkisi
232
a. Yoruma İlişkin Verilen Önkararın Etkisi
232
b. Geçerliliğe İlişkin Verilen Önkararın Etkisi
232