Türk Borçlar Kanununda Aşırı İfa Güçlüğü (TBK m.138) Elif Pak  - Kitap
Türk Borçlar Kanununda

Aşırı İfa Güçlüğü

(TBK m.138)

1. Baskı, 
Şubat 2020
Kitabın Detayları
Dili:
Türkçe
Ebat:
16x24
Sayfa:
128
Barkod:
9789750259104
Kapak Türü:
Karton Kapaklı
Baskısı tükenmiştir.
Kitabın Açıklaması
Hukukun tüm alanlarına ilişkin özel düzenlemelerin belirlenmesine yardımcı olan dinamiklerin sosyal yaşamın gereksinimlerinden doğduğu kuşkusuzdur. Hukuk normları da, kendine özgü dinamizmi ve hareketliliği içerisinde barından; toplumsal, siyasal ve ekonomik süreçlerin neticesinde, olgunluk kazanır ve yaşam alanı bulur. Bunu hukukun (normların) yaşam alanı olarak da özetlemek yanlış olmayacaktır. Normların yaşam alanlarını bulması ve yargısal enstrümanlar ile desteklenmesi neticesinde sistemsel entegrasyon sağlanmış, adeta çarklar işlemeye başlamıştır.
Hukuk bu matematiğin içerisinde her şeyi etkileyen bir bilim dalı olduğu gibi, hukukun işlediği sistemsel yapılarda da ‘'hukuk'' dış faktörlerden en az etkilenen bilim dalı olma özelliğini devam ettirecektir.
Belki de, bu durum hukuk matematiğini bize anlatmaktadır.
Dünyada etkisini gösteren siyasal dalgalanmaların neticesinde, ekonomik ve finansal anomaliler baş göstermektedir. Buna bağlı olarak ortaya çıkan döviz hareketleri ve düzenlemeleri durumunda ‘'ifa borcu'' en önemli ve çok az tartışılmış bir konu olarak karşımıza çıkmaktadır. Çalışmada Hukukun temel unsurlarından olan ‘'sözleşmeye bağlılık '' ilkesinin istisnası olarak değerlendirilebilecek ‘'aşırı ifa güçlüğü'' kurumunun dayanak noktaları, uygulanma motivasyonu ve yasal mevzuat açısından uygulanabilirlik unsurlarının genel çerçevesi tartışılmıştır.
Sözleşme hukukuna ilişkin en güncel ve istisnai durumlardan birini ele alan bu çalışmanın teori ve uygulama açısından tüm hukukçulara katkı sağlamasını dileriz.
Kitabın Konu Başlıkları
.
Sözleşmenin Uyarlanması,
.
Sözleşmenin Uyarlanmasının İlkesel Temelleri
.
Geliştirilen Teoriler İle TBK 138 Hükmünün Hukuki Temeli
.
TBK.138. Maddesinde Düzenlenen Aşırı İfa Güçlüğü Kavramı
.
Yakın Kavramlarla İlişkisi ve Uygulanma Şartları
.
Aşırı İfa Güçlüğünün Sonucu Olarak Uyarlama
.
Sözleşmenin Sona Erdirilmesi
Kitapla İlgili Kategoriler
Kitabın İçindekileri
Önsöz 
5
Özet 
7
Kısaltmalar 
13
Giriş 
15
Birinci Bölüm
SÖZLEŞMENİN UYARLANMASI,
SÖZLEŞMENİN UYARLANMASININ
İLKESEL TEMELLERİ VE GELİŞTİRİLEN TEORİLER İLE
TBK 138 HÜKMÜNÜN HUKUKİ TEMELİ
1.1. SÖZLEŞMENİN UYARLANMASI KAVRAMI 
17
1.1.1. Genel Olarak 
17
1.1.2. Sözleşmenin Uyarlanmasının Amacı 
19
1.2. SÖZLEŞMENİN UYARLANMASININ İLKESEL TEMELLERİ 
20
1.2.1. Genel Olarak 
20
1.2.2. Pacta Sunt Servanda İlkesi 
20
1.2.3. Clasula Rebus Sic Stantibus İlkesi 
22
1.3. SÖZLEŞMENİN UYARLANMASI İLE İLGİLİ GELİŞTİRİLEN TEORİLER 
24
1.3.1. Subjektif Teoriler 
25
1.3.1.1. Dar Anlamda Clausula Rebus Sic Stantibus Teorisi (Zımni İnfisahi Şart) 
25
1.3.1.2. Şart Teorisi 
26
1.3.1.3. Sözleşmenin Esaslı Unsurlarında Hata Teorisi 
28
1.3.1.4. İşlem Temelinin Çökmesi Teorisi 
32
1.3.2. Objektif Teoriler 
34
1.3.2.1. İmkansızlık Teorisi 
34
1.3.2.2. Gabin Teorisi 
39
1.3.2.3. Sebepsiz Zenginleşme Teorisi 
41
1.3.2.4. eBK 365/2’nin Kıyasen Uygulama Teorisi 
42
1.3.2.5. Objektif İyiniyet Teorisi 
43
1.4. SÖZLEŞMENİN UYARLANMASININ ÇEŞİTLERİ 
44
1.4.1. Sözleşmesel Uyarlama 
44
1.4.2. Kanuni Uyarlama 
46
1.5. SÖZLEŞME BOŞLUĞU, SÖZLEŞMENİN YORUMLANMASI, TAMAMLANMASI VE BU KAVRAMLARIN SÖZLEŞMENİN UYARLANMASI KAVRAMI İLE OLAN İLİŞKİSİ 
48
1.5.1. Sözleşme Boşluğu Kavramı 
48
1.5.2. Sözleşmenin Tamamlanması ve Yorumlanması 
49
1.5.3. Sözleşmenin Uyarlanması ile Tamamlanması ve Yorumlanması Arasındaki İlişki 
51
1.6. SÖZLEŞMENİN UYARLANMASININ TÜRK HUKUKUNDAKİ HUKUKİ GELİŞİMİ VE DAYANAĞI 
52
1.6.1. Genel Olarak 
52
1.6.2. Eski Borçlar Kanunu Dönemi 
53
1.6.2.1. Yargıtay’ın Kira Sözleşmeleri Yönünden Verdiği Kararlarının Değerlendirilmesi 
57
1.6.2.2. Yargıtay’ın Banka Kredi Sözleşmeleri Yönünden Verdiği Kararlarının Değerlendirilmesi 
58
1.6.2.3. Yargıtay’ın Eser Sözleşmeleri Yönünden Verdiği Kararlarının Değerlendirilmesi 
60
1.6.3. Türk Borçlar Kanunu Dönemi 
62
İkinci Bölüm
TBK 138. MADDESİNDE DÜZENLENEN
AŞIRI İFA GÜÇLÜĞÜ KAVRAMI,
YAKIN KAVRAMLARLA İLİŞKİSİ VE
UYGULANMA ŞARTLARI
2.1. AŞIRI İFA GÜÇLÜĞÜ KAVRAMI 
65
2.2. AŞIRI İFA GÜÇLÜĞÜ KAVRAMININ YAKIN KAVRAMLARLA İLİŞKİSİ 
70
2.2.1. Genel Olarak 
70
2.2.2. Mücbir Sebep – Beklenmeyen Hal 
70
2.2.3. Haklı Sebep 
72
2.2.4. Edimler Arası Dengenin Bozulması 
73
2.2.5. Sözleşme İle İzlenen Amacın Boşa Çıkması 
76
2.3. TBK M.138 HÜKMÜNÜN UYGULANMA ŞARTLARI 
77
2.3.1. Genel Olarak 
77
2.3.2. Sözleşmenin Geçerli Bir Şekilde Kurulmuş Olması 
80
2.3.3. Sözleşmenin Kurulmasından Sonra Değişen Hal ve Şartların Olağanüstü Nitelikte Olması 
80
2.3.3.1. Objektif Nitelikte Olağanüstü Değişiklikler 
81
2.3.3.2. Subjektif Nitelikte Olağanüstü Değişiklikler 
84
2.3.4. Sözleşmenin Kurulmasından Sonra Meydana Gelen Değişikliğin Öngörülmez ve Öngörülmesinin Beklenemez Olması 
85
2.3.5. Kusurun Bulunmaması 
91
2.3.6. Edimler Arası Dengenin Aşırı Bozulmasından Dolayı İfanın Beklenememesi 
93
2.3.7. Edimin İfa Edilmemiş Olması veya Hakların Saklı Tutularak İfa Edilmiş Olması 
96
2.3.8. Öngörülemeyen Değişiklik ile İfa Edilememe Arasında Uygun İlliyet Bağı Olması 
98
Üçüncü Bölüm
AŞIRI İFA GÜÇLÜĞÜNÜN SONUCU OLARAK
UYARLAMA VE SÖZLEŞMENİN SONA ERDİRİLMESİ
3.1. AŞIRI İFA GÜÇLÜĞÜ NEDENİYLE SÖZLEŞMENİN UYARLANMASI 
99
3.1.1. Genel Olarak 
99
3.1.2. Uyarlama Hakkının Hukuki Niteliği 
100
3.1.2.1. Yenilik Doğuran Hak Niteliği 
100
3.1.2.2. İnşai Karar – Tespit Kararı 
102
3.1.3. Sözleşmenin Uyarlanması Talebi Hakkında Hakimin Vereceği Karar 
103
3.1.3.1. Dar Anlamda Sözleşmenin Uyarlanması 
104
3.1.3.2. Geniş Anlamda Sözleşmenin Uyarlanması 
104
3.1.4. Uyarlama Yapılırken Hakimin Gözönünde Tutması Gereken Esaslar 
105
3.1.4.1. Hakimin Kararı Daima Yedek Çözüm Niteliğinde Olmalıdır 
106
3.1.4.2. Hakim Kararının Sözleşmeye Yönelik Olması Gerekir 
106
3.1.4.3. Tarafların Farazi İradeleri Esas Alınmalıdır 
107
3.1.4.4. Hakim Kararını Hakkaniyet Ölçüsüne Göre Vermelidir 
108
3.1.4.5. Hakim Kararını Verirken Örf ve Adeti Dikkate Alacaktır 
109
3.1.4.6. Hakim Kararını Verirken Kıyas Yoluna Başvurabilecektir 
109
3.1.5. Uyarlama Hakkı Sahibi ve Muhatabı 
110
3.1.6. Uyarlama Hakkının Kullanılmasının Usulü ve Süresi 
111
3.1.7. Uyarlama Hakkının Sona Ermesi 
112
3.2. AŞIRI İFA GÜÇLÜĞÜ NEDENİYLE SÖZLEŞMENİN SONA ERDİRİLMESİ 
113
3.2.1. Genel Olarak 
113
3.2.2. Sözleşmeden Dönme 
114
3.2.3. Sözleşmenin Feshi 
115
Sonuç 
117
Kaynakça 
119
Kavramlar Dizini 
127