İdare Hukuku Dersleri C: II Prof. Dr. Halil Kalabalık  - Kitap

İdare Hukuku Dersleri C: II

4. Baskı, 
Ocak 2019
Kitabın Detayları
Dili:
Türkçe
Ebat:
16x24
Sayfa:
456
Barkod:
9789750252570
Kapak Türü:
Karton Kapaklı
Kitabın Fiyatı:
395,00
İndirimli (%75):
99,00
Stoktan hemen gönderilir.
Diğer Baskılar
6. baskı Yeni Baskı
Şubat 2024
400,00
400,00 (%0)
5. baskı
Şubat 2021
400,00
195,00 (%51)
Kitabın Açıklaması
Günümüzde her ülkede idareye uygulanan hukuk kuralları mutlaka vardır, diğer bir ifadeyle her idarenin bir hukuku söz konusudur. Ancak her idarenin hukuku, idare hukuku anlamına gelmemektedir. İdareye özgü hukuk kuralları bulunan ve idarenin işlem ve eylemlerinden doğan davaların ayrı bir yargı düzeninde çözümlendiği ülkelerde idareye uygulanan kurallar idare hukuku adını alır.
Günümüzde; neredeyse her devletin anayasasında, ülkemizde olduğu gibi, hukuk devleti, hukukun üstünlüğü ilkeleri devletin temel nitelikleri arasında yer almaktadır. Hukuk devleti, hukuka bağlı, hem hukuk kurallarını koyan ve hem de işlem ve eylemlerinde öncelikle hukuka kendisi uyan, sonra bu kurallara uyulmasını isteyen devlettir. Hukuk devletinde; temel hak ve hürriyetler güvence altındadır, kanunların anayasaya uygunluğunun ve idarenin yargısal denetimi, saydamlık hakimdir. Hukuk devleti, idarenin kuruluşuna ve işleyişine hukukun hakim olduğu, idarenin kişilere verdiği zararı ödediği, mahkemelerinin bağımsız olduğu ve hakim ve savcı güvencesinin tanındığı devlettir.
Kitapta; idarenin işlem ve eylemlerine, faaliyetlerine beşeri ve ayni vasıtalarına, denetimine ilişkin idare hukuku kuralları detaylı olarak incelemektedir.
Kitabın Konu Başlıkları
.
İdari İşlemler
.
İdari Usul
.
İdari Sözleşmeler
.
Kamu İhaleleri
.
Kolluk
.
Kamu Hizmetleri
.
İdarenin Sorumluluğu
.
Kamu Malları
.
İdarenin Denetimi
Kitapla İlgili Kategoriler
Kitabın İçindekileri
Dördüncü Baskıya Önsöz 
5
Kısaltmalar 
25
BİRİNCİ BÖLÜM:
İDARÎ İŞLEM KAVRAMI
I. TANIM 
27
II. İDARİ İŞLEMLERİN ÖZELLİKLERİ 
28
A. Tek Yanlılık 
28
B. İcrailik 
28
C. Re’sen İcra Edilebilirlik 
28
D. Hukuka Uygunluk Karinesinden Yararlanma 
29
E. Yazılılık 
30
III. İDARİ İŞLEMLERİN TÜRLERİ 
31
İKİNCİ BÖLÜM:
BİREYSEL İDARÎ İŞLEMLER (İDARİ KARARLAR)
I. BİREYSEL İDARİ İŞLEMLERİN SINIFLANDIRILMASI 
35
A. Maddi Açıdan 
35
1. Şart İşlemler 
35
2. Subjektif İşlemler 
36
B. Doğuracakları Hukukî Sonuçları Açısından 
36
1. Emredici İşlemler 
36
2. Yapıcı İşlemler 
37
3. Belirleyici İşlemler 
37
C. Açıklanan İradenin Sayısına ve İradenin Açıklanmasındaki Usule Göre 
37
1. Basit İşlemler 
37
2. Kollektif İşlemler 
37
3. Karma İşlemler 
38
D. Açıklanan İradenin Şekline Göre 
38
1. Sarih İşlemler 
39
2. Zımni İşlemler 
39
a. Zımni Ret İşlemleri 
39
b. Zımni Kabul İşlemleri 
40
E. Etkileri Bakımından 
40
1. Yararlandırıcı İşlemler 
40
2. Yükümlendirici İşlemler 
41
F. İsteğe Bağlı Olup Olmamalarına Göre İdari İşlemler 
41
1. İsteğe Bağlı Olmayan İşlemler 
41
2. İsteğe Bağlı İşlemler 
41
G. İcraî Olup Olmamalarına Göre İdari İşlemler 
41
1. İcrai İşlemler 
42
a. Tanım 
42
b. İdari İşlemin Unsurları 
42
ba. İdari Makam 
42
bb. İdare Hukuku Alanıyla İlgili Düzenleme 
44
bc. Kamu Gücü 
44
bd. Dışsal Hukuki Etki 
45
2. İcrai Olmayan İşlemler 
45
a. Gösterici İşlemler 
46
b. Hazırlık İşlemleri 
46
c. İç–Düzen İşlemleri 
47
H. Zincir İşlemler 
48
İ. Seri İşlemler 
50
J. Yapılmakla Tükenen İşlemler 
50
II. İDARİ KARARLARIN ALINMASI VE HUKUKA AYKIRILIK 
50
A. Yetki Kuralları ve Hukuka Aykırılık 
50
1. İdare Hukukunda Yetki Kavramı 
50
a. Geniş Anlamıyla Yetki 
51
b. Dar Anlamıyla Yetki 
52
2. Yetkinin Değişik Görünümleri 
52
a. Kişi Yönünden Yetki 
52
b. Konu Yönünden Yetki 
53
c. Zaman Yönünden Yetki 
54
d. Yer Yönünden Yetki 
56
3. Yetki Devri – Vekâlet – İmza Yetkisinin Devri 
57
a. Yetki Devri 
57
b. İmza Yetkisinin Devri 
58
c. Yetki Genişliği İle Yetki Devri ve İmza Devri Arasındaki Farklar 
60
4. Yetki Kuralının İstisnaları 
61
a. Fiili Memur Teorisi 
61
aa. Görünüşte Memur 
62
ab. Zaruret Hali Teorisi 
62
b. Yetki Paralelliği İlkesi 
62
5. Yetki Kurallarına Aykırılığın Yaptırımları 
63
a. Fonksiyon Gaspı 
63
b. Yetki Gaspı 
63
c. Yetki Tecavüzü 
64
d. Açık ve Bariz Yetki Tecavüzü 
64
B. Şekil ve Usul Kuralları 
64
1. Şekil Kuralları 
64
a. Kavram 
64
b. Belli Başlı Şekil Kuralları 
65
ba. Yazılı Şekil 
65
bb. Gerekçe 
67
bc. Hazırlık İşlemleri 
67
bd. İdarî İşlemin Uygulanma Şartı Olarak Şekil 
67
2. Usul Kuralları 
68
a. Kavram 
68
b. Belli Başlı Usul Kuralları 
69
ba. Savunma Hakkı 
69
bb. Teklif (İnha) Usulü 
70
bc. Danışma Usulü 
70
bd. Şekil ve Usulde Paralellik İlkesi 
73
3. Şekil ve Usul Kurallarına Aykırılık ve Yaptırımları 
73
a. Şekil ve Usul Sakatlıklığı Kavramı 
73
b. Şekil–Usul Sakatlıklarının Sonuçları 
74
C. İdarenin İradesinin Açıklanmasında Sakatlık Halleri 
75
1. Yanılma 
75
2. Aldatma 
76
3. Korkutma 
77
III. İDARİ KARARLARIN İÇERİĞİNİ DÜZENLEYEN (ESASA İLİŞKİN) KURALLAR VE HUKUKA AYKIRILIK 
78
A. Sebep Unsuru ve Hukuka Aykırılık 
78
1. Tanım 
78
2. Sebep Türleri 
78
3. İdari İşlemlerin Sebebinin Gösterilmesi 
79
a. Sebebin Açıkça Gösterilmesi 
79
b. Sebebin Belirsiz Kavramlarla Gösterilmesi 
79
c. Sebebin Hiç Gösterilmemesi 
80
4. Sebep Unsurundaki Aykırılık Halleri 
80
a. Sebebin Gerçekte Mevcut Olmaması 
80
b. Sebebin Hukuki Nitelendirmesinde Hata Yapılması 
80
c. Sebep İle Konu Arasındaki Bağın Kopukluğu 
81
B. Konu Unsuru ve Hukuka Aykırılık 
81
1. Kavram 
81
2. Konu Unsurundaki Hukuka Aykırılıklar 
81
a. Konusunun Mümkün ve Meşru Olmaması 
81
b. Sebep İle Konu Arasındaki Bağın Kopukluğu 
82
c. Kanuna Aykırılık Halleri 
82
ca. Statü Dışı Uygulamalar 
82
cb. Geçmişe Etkili Hüküm ve Sonuç Doğuran İşlemler 
83
cc. Bir Üst Kurala Aykırı Konular 
83
cd. Mahkeme Kararlarının Uygulanmaması 
83
ce. Kanunun Yasakladığı Konular 
83
cf. Yükümlülük Getiren İşlemler 
84
C. Maksat Unsuru 
84
1. Kavram 
84
2. Maksat Unsuruna Aykırılık Halleri 
85
a. Kişisel, Siyasi ya da Üçüncü Kişileri Koruma Amacı Güden İşlemler 
85
b. Özel Maksadı Aşan İşlemler 
86
c. Usul Bakımından Amaca Aykırılık 
86
D. İdarenin Takdir Yetkisi ve Bağlı Yetki 
86
1. Takdir Yetkisi 
86
a. Tanım 
86
b. Takdir Yetkisinin Gerekliliği 
87
c. Takdir Yetkisinin Alanı: Yerindelik 
89
d. Takdir Yetkisinin Bulunduğu Haller 
89
da. Kanunlarda Açıkça Gösterilmesi 
90
db. Kanunlarda Belirsiz Kavramların Kullanıldığı Haller 
90
dc. De Facto Durumlar 
91
dd. Takdir Yetkisinin Sınırları 
92
de. Takdir Yetkisinin Yargısal Denetimi 
95
2. Bağlı Yetki 
97
IV. İDARİ İŞLEMLERİN HUKUKA AYKIRILIĞININ YAPTIRIMLARI: YOKLUK VE İPTAL 
98
A. Yokluk 
99
1. Kavram 
99
2. Yokluk Türleri 
100
3. Sonuçları 
101
B. İptal 
102
V. İDARİ İŞLEMLERİN YÜRÜRLÜĞE GİRMESİ 
103
A. Düzenleyici İşlemlerin Yürürlüğe Girmesi 
103
B. Bireysel İşlemlerin Yürürlüğe Girmesi 
104
1. İmza Kuramı 
104
2. Yayın/Bildirim (Açıklama) Kuramı 
104
VI. İDARİ İŞLEMLERİN GEÇMİŞE ETKİLİ OLMAMASI 
105
VII. İDARİ KARARLARA AYKIRILIĞIN SONUÇLARI: İDARİ YAPTIRIMLAR 
105
A. İdarî Yaptırımlar 
105
1. Tanım ve Özellikleri 
105
2. Türleri 
106
3. İdari Yaptırımlara Hakim Olan İlkeler 
109
a. Esasa İlişkin İlkeler 
109
b. Usule İlişkin İlkeler 
110
4. İdari Yaptırımların Yargısal Denetimi 
111
B. Re’sen İcra (Doğrudan Uygulama) 
113
1. Kavram 
113
2. Re’sen İcra Yetkisinin Görünümleri 
114
a. Zorla İcra Yetkisi 
114
b. İlgili Hesabına Yerine Getirme 
114
c. Dolaylı Zorlamayla İcra 
114
VIII. İDARİ İŞLEMLERİN SONA ERMESİ 
115
A. İdarenin İradesi Dışındaki Nedenler 
115
1. Hukuki Nedenler 
115
2. Fiili Nedenler 
116
3. Diğer Nedenler 
116
a. Belli Bir Sürenin Dolması 
116
b. Bozucu (İnfisahi) Şartın Gerçekleşmesi 
116
B. İdarî İşlemi Yapan Makamın İradesine Bağlı Nedenler 
117
1. Geri Alma 
117
a. Kavram ve Tanım 
117
b. Geri Alınabilecek İşlemler 
118
ba. Düzenleyici İdari İşlemler 
118
bb. Bireysel İdari İşlemler 
118
2. Kaldırma 
121
3. Değiştirme 
122
4. Düzeltme 
122
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM:
DÜZENLEYİCİ İDARÎ İŞLEMLER
I. İDARENİN DÜZENLEME YETKİSİ 
123
A. Genel Olarak 
123
B. Türk Hukukunda İdarenin Düzenleme Yetkisi 
124
II. DÜZENLEYİCİ İDARÎ İŞLEM TÜRLERİ 
127
A. Cumhurbaşkanlığı Kararnameleri 
127
1. Olağan Kararnameler 
128
a. Yetki Unsuru 
128
b. Konu Unsuru 
128
c. Usul ve Şekil Unsuru 
131
d. Cumhurbaşkanlığı Kararnamelerinin Denetimi 
131
2. Olağanüstü Kararnameler 
132
a. Yetki Unsuru 
132
b. Sebep Unsuru 
132
c. Şekil ve Usul Unsuru 
133
d. Konu Unsuru 
133
e. Olağanüstü Hal Kararnamelerinin Süre ve Yer Bakımından Sınırları 
134
f. Olağanüstü Hal Kararnamelerinin Denetimi 
134
B. Yönetmelik 
134
C. Diğer Düzenleyici İşlemler 
135
D. Plan ve Programlar 
136
1. Kalkınma Planı 
136
2. Yıllık Programlar 
138
3. Mekansal Plan ve Programlar 
138
a. Mekansal Strateji Planları 
139
b. Çevre Düzeni Planları 
139
c. İmar Plan ve Programları 
140
E. 2017 Anayasa Değişiklikleriyle Kaldırılan Düzenleyici İdari İşlemler 
141
1. Kanun Hükmünde Kararnameler 
141
2. Tüzük 
142
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM:
İDARİ İŞLEMİN YAPILIŞ USULÜ
I. İDARİ USUL KAVRAMI VE TANIM 
143
II. İDARİ USULÜN KANUNLAŞTIRILMASI 
145
III. ÖNEMLİ İDARİ USUL İLKELERİ 
146
A. Re’sen Araştırma İlkesi 
146
B. Usul Ekonomisi 
147
C. Dinlenilme Hakkı 
148
D. Bilgi Edinme ve Belgelere Erişme Hakkı 
149
1. Kavram ve Tanım 
149
2. Türk Hukukunda Bilgi Edinme Hakkı 
151
a. Hakkın Sahipleri 
151
b. Hakkın Yükümlüleri 
152
c. Başvuru 
152
d. Başvuruların Cevaplandırılması 
153
e. Hakkın Kullandırılması 
153
f. Bilgi Edinme Süresi 
154
g. Bilgi Edinme Ücreti 
154
h. İtiraz 
155
i. Bilgi Edinme ve Değerlendirme Kurulu 
155
j. Bilgi Edinme Hakkının Kapsamı Dışında Kalan Bilgi ve Belgeler 
156
E. Danışmanlık ve Hukukî Yardım 
158
F. Gerekçe İlkesi 
159
G. Başvuru Yollarının Gösterilmesi 
159
IV. İDARİ USUL İLKELERİNE İLİŞKİN DİĞER DÜZENLEMELER 
162
A. Kamu Görevlileri Etik Davranış İlkeleri İle İlgili Düzenlemeler 
162
1. Hukuka Uygun Davranma 
163
2. Ayrımcılık Yapmama 
164
3. Ölçülü Davranmak 
165
4. Yetkileri Kötüye Kullanmama 
165
5. Tarafsız Olmak 
166
6. Halkın Meşru Beklentilerine Saygılı ve Tutarlı Olmak 
168
7. Halka Öğüt vermek ve Yol Göstermek 
168
8. Saygılı Davranmak 
169
9. Başvuruları Kabul Etmek ve Zamanında Cevaplandırmak 
169
10. Hediye Almama ve Menfaat Sağlamama 
170
11. Hesap Verebilirlik 
171
12. Mal Bildiriminde Bulunma 
172
B. Kamu Hizmetlerinin Sunumunda Uyulacak Usul ve Esaslara İlişkin Yönetmelik 
172
C. 6328 Sayılı Kamu Denetçiliği Kurumu Kanunu 
173
D. 6698 Sayılı Kişisel Verileri Koruma Kanunu 
174
E. 6701 Sayılı Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu Kanunu 
175
BEŞİNCİ BÖLÜM:
İDARİ SÖZLEŞMELER VE KAMU İHALELERİ
I. İDARE HUKUKUNDA SÖZLEŞME KAVRAMI VE İDARENİN SÖZLEŞMELERİ 
179
II. İDARÎ SÖZLEŞMELER 
180
A. Hukuki Niteliği 
180
B. İdarî Sözleşmelerin Ölçütleri 
182
1. Genel Şart: Taraflardan Birinin İdare Olması 
182
2. İdarî Sözleşme’nin Kanunda Açıkça Belirtilmesi 
183
a. Açıkça Belirtme 
183
b. Sözleşmeye Uygulanacak Hukuk Kurallarının Açıkça Öngörülmesi 
183
c. Sözleşmeden Doğan Uyuşmazıkların Yargı Yolunun Açıkça Gösterilmesi 
184
3. Konusunun Kamu Hizmeti Olması 
184
a. Konusunun Kamu Hizmeti Olması 
184
b. Kamu Hizmetinin İşlemesini Sağlamak Amacıyla Yapılması 
185
C. Belli Başlı İdarî Sözleşme Türleri 
186
1. Klasik Türler 
186
a. Mali İltizam Sözleşmeleri 
186
b. Kamu Borçlanma Sözleşmeleri 
186
c. Yeraltı/Yerüstü Servetlerinin İşletilmesine İlişkin Sözleşmeler 
187
d. Orman İşletme Sözleşmeleri 
187
e. İdari Hizmet Sözleşmeleri 
188
f. Kamu Hizmeti İmtiyaz Sözleşmeleri 
188
2. Yeni Türler 
193
a. Yap–İşlet–Devret Sözleşmeleri 
193
b. Yap–İşlet Sözleşmeleri 
194
c. İşletme Hakkının Devri (Devral–İşlet–Devret) Sözleşmeleri 
195
III. İDARENİN SÖZLEŞMELERİNİN YAPILIŞ USULÜ (KAMU İHALELERİ) 
196
A. Genel Olarak 
196
B. Mal ve Hizmet Alımları İle Yapım İşlerine İlişkin İhaleler 
197
1. Kapsam ve İstisnalar 
197
a. Kapsam 
197
b. İstisnalar 
198
2. İhalelere Egemen Olan Temel İlkeler 
201
a. Açıklık 
201
b. Yarışma 
202
c. Mali, Teknik ve Mesleki Yeterlilik 
203
d. Gizlilik 
204
e. Diğer İlkeler 
204
3. İhale Usulleri 
205
a. Açık İhale Usulü 
206
b. Belli İstekliler Arasında İhale Usulü 
206
c. Pazarlık Usulü 
206
d. Doğrudan Temin 
207
e. Tasarım Yarışmaları 
209
4. İhale Süreci 
209
a. Hazırlık Aşaması 
210
b. İlan 
211
c. İhale Dökümanının Alınması ve İhaleye Katılma 
212
d. Tekliflerin Değerlendirilmesi 
213
e. İhale Kararı ve Onaylanması 
214
f. Sözleşmenin Yapılması ve Kuruma Bildirilmesi 
215
5. Danışmanlık Hizmet İhaleleri 
217
6. Diğer İhale Usulleri 
218
a. Dinamik Alım Sistemi 
218
b. Elektronik Eksiltme 
219
c. Birden Fazla İdarenin Ortak İhtiyaçları İçin İhale Yapılması 
219
7. Sözleşmenin Hukukî Niteliği 
220
C. Mal ve Hizmet Alımları İle Yapım İşleri Dışındaki İhaleler 
220
1. Kapsam 
220
2. İhalelere Egemen Olan Temel İlkeler 
221
3. İhale Usulleri 
221
4. Hazırlık İşlemleri 
222
5. Tekliflerin Değerlendirilmesi ve İhale Kararı 
223
D. İhale Uyuşmazlıkları ve Çözüm Yolları 
224
1. İdari Başvuru Yolları 
224
a. İdareye Şikâyet Başvurusu 
224
b. Kuruma İtirazen Şikâyet Başvurusu 
225
2. Yargısal Yollar 
226
3. Kamu İhale Kurumu 
227
IV. İDARİ SÖZLEŞMELERİN ŞEKLİ 
229
V. İDARİ SÖZLEŞMELERİN UYGULANMASI 
231
A. Sözleşmecinin Hakları ve Borçları 
231
1. Sözleşmecinin Borçları 
231
2. Sözleşmecinin Hakları 
231
a. Ücret Hakkı 
232
b. Sözleşmenin Yeni Şartlara Uydurulmasını İsteme Hakkı 
232
c. Sözleşmenin Mali Dengesinin Korunmasını İsteme Hakkı 
233
d. Kamulaştırma Yapılmasını İsteme Hakkı 
234
B. İdarenin Yükümlülükleri ve Hakları 
234
1. İdarenin Yükümlülükleri 
234
2. İdarenin Hakları 
234
C. İdari Sözleşmelerin Sona Ermesi 
235
1. Sözleşmenin Feshi 
235
2. Diğer Nedenler 
237
ALTINCI BÖLÜM:
KOLLUK (ZABITA) HİZMETLERİ
I. KOLLUK HİZMETİNİN TANIM VE ÖZELLİKLERİ 
239
A. Tanım 
239
B. Özellikleri 
239
1. Kolluk Yetkileri Özel Kişilere Devredilemez 
239
2. Kolluk Yetkileri Sözleşme Konusu Yapılamaz 
240
3. Kolluk Yetkileri Gelir Sağlamak Amacıyla Kullanılamaz 
240
II. İDARİ KOLLUĞUN AMACI: KAMU DÜZENİ 
241
A. Kamu Düzeni Kavramı 
241
B. Kamu Düzeninin Unsurları 
241
1. Kamu Güvenliği 
242
2. Kamu Huzur ve Sükûnu 
243
3. Kamu Sağlığı 
243
4. Toplumsal (Genel) Ahlâk 
243
III. KOLLUK TÜRLERİ 
244
A. İdarî Kolluk – Adlî Kolluk 
244
B. Genel İdari Kolluk – Özel İdari Kolluk 
246
1. Genel İdarî Kolluk 
246
2. Özel İdarî Kolluk 
246
a. Belediye Zabıtası 
247
b. Köy Korucuları ve Köy Bekçileri 
247
c. Kır Bekçileri ve Çiftçi Mallarını Koruma Kolluğu 
247
d. Orman Muhafaza Kolluğu 
248
e. Sahil Güvenlik Kolluğu 
248
f. Gümrük Muhafaza Kolluğu 
248
g. Limanlar Zabıtası 
248
h. Hudut ve Sahiller Koruma Kolluğu 
249
i. Askeri İnzibat Kuvvetleri 
249
j. Özel Güvenlik Teşkilatı 
249
IV. KOLLUK MAKAMLARI VE PERSONELİ 
253
A. Kolluk Makamları 
254
1. Genel İdarî Kolluk Makamları 
254
2. Özel İdarî Kolluk Makamları 
254
B. Kolluk Personeli 
255
V. KOLLUK YETKİLERİNİN ÇATIŞMASI 
256
A. Genel ve Özel Kolluk Yetkilerinin Çatışması ve Yarışması 
256
B. Genel Kolluk Makamları Arasında Çatışma ve Yarışma 
257
VI. KOLLUK İŞLEMLERİ, USULLERİ VE YAPTIRIMLARI 
257
A. Kolluk İşlemleri 
257
1. Düzenleyici Kolluk İşlemleri 
257
2. Bireysel Kolluk İşlemleri 
258
B. Kolluk Usulleri 
259
1. İzin Usulü 
259
2. Bildirim Usulü 
260
3. Serbestlik Usulü (Düzeltici Sistem) 
261
C. Kolluk Yaptırımları 
261
1. Yasaklama 
261
2. Faaliyeti Erteleme/ Son Verme 
262
3. Emir ve İhtar 
262
4. Kendiliğinden Harekete Geçme 
263
5. Silah ve Zor Kullanma 
263
VII. KOLLUK YETKİSİNİN SINIRLARI 
264
A. Anayasal Sınırlar 
264
B. İdari İşlem Bakımından Sınırları 
266
VIII. KOLLUK YETKİLERİNİN GENİŞLEMESİ: OLAĞANÜSTÜ YÖNETİM USULLERİ 
267
A. Olağanüstü Yönetim Usulü Kavramı 
267
B. Olağanüstü Yönetim Usulü: Olağanüstü Hal 
268
1. Olağanüstü Halin Sebepleri 
268
2. Olağanüstü Hal Veya Sıkıyönetimin İlanı 
269
3. Olağanüstü Hal İlanının Sonuçları 
270
a. Temel Hak ve Özgürlüklerin Durdurulması 
270
b. Olağanüstü Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi Çıkarılabilmesi 
271
c. Kolluk Yetkilerinin Kullanılması Mevzu 
271
4. Seferberlik ve Savaş Hali 
272
a. Seferberlik Hali 
272
b. Savaş Hali 
272
YEDİNCİ BÖLÜM:
KAMU HİZMETLERİ
I. TANIM VE KAMU HİZMETİNİN ŞARTLARI 
275
A. Tanım 
275
1. Organik Açıdan 
275
2. Maddi Açıdan 
275
3. Hukuki Rejimi Açısından (Şekli Açıdan) 
276
4. Değerlendirme 
276
B. Kamu Hizmetinin Şartları 
277
1. Faaliyetin Kamu Tüzel Kişisi Veya Denetimi Altında Özel Kişiler Tarafından Yürütülmesi (Organik Unsur) 
277
a. Kamu Tüzel Kişilerince Bizzat Yürütülmesi 
277
b. Kamu Tüzel Kişilerinin Denetimi Altında Yürütülmesi 
278
c. Değerlendirme 
278
2. Kamu Yararı (Maddi Unsur) 
278
II. KAMU HİZMETİNİN KURULMASI VE KALDIRILMASI 
280
A. Kamu Hizmetlerinin Kurulması 
280
1. Milli Kamu Hizmetlerinin Kurulması 
280
2. Mahalli Kamu Hizmetlerinin Kurulması 
281
B. Kamu Hizmetlerinin Kaldırılması 
281
III. KAMU HİZMETİNİN GENEL İLKELERİ 
282
A. Süreklilik ve Düzenlilik İlkesi 
282
B. Değişkenlik ve Uyum İlkesi 
283
C. Bedelsizlik (Meccanilik) İlkesi 
284
D. Eşitlik ve Tarafsızlık İlkesi 
285
IV. KAMU HİZMETİNİN TÜRLERİ 
286
A. Kullanılan Usule Göre 
286
B. Tekel Niteliğinde Olan–Tekel Niteliğinde Olmayan Kamu Hizmetler 
286
C. Konularına Göre 
286
1. İdarî Kamu Hizmetleri 
287
2. İktisadî Kamu Hizmetleri 
287
3. Sosyal Kamu Hizmetleri 
287
4. Bilimsel, Teknik ve Kültürel Hizmetler 
287
V. KAMU HİZMETİNİN GÖRÜLME USULLERİ 
288
A. Emanet Usulü 
288
B. Kamu Hizmetlerinin Özel Kişilerce Yürütülmesi 
289
1. Ruhsat ya da Lisans Usulü 
289
2. Sözleşme Usulü 
290
a. Klasik Usuller 
291
aa. Müşterek Emanet Usulü 
291
ab. İltizam Usulü 
291
ac. İmtiyaz Usulü 
292
b. Yeni Usuller 
295
ba. Görevlendirme Usulü 
296
baa. Yerli ve Yabancı Sermaye Şirketlerinin Elektrik Üretimi, İletimi, Dağıtımı ve Ticaretiyle Görevlendirilmesi 
296
bab. Sermaye Şirketlerinin Erişme Kontrollü Karayollarının (Otoyollarının) Yapımı, Bakımı ve İşletilmesi İle Görevlendirilmesi 
296
bbc. İletişim Hizmetlerinin Yürütülmesi Amacıyla Görevlendirme Usulü 
297
bb. Yap–İşlet–Devret Usulü 
297
bc. Yap–İşlet Usulü 
299
bd. İşletme Hakkının Devri Usulü 
301
bda. Elektrik Üretim, İletim ve Dağıtım Tesislerinin İşletme Haklarının Görevli Şirketlere Devri 
301
bdb. Otoyolla İle Bunlar Üzerinde Bulunan Bakım ve İşletme Tesisleri ile Hizmet Tesislerinin ve Diğer Mal ve Hizmet Üretim Birimleri ve Varlıkların İşletme Haklarının Devri 
302
be. Kullanım Hakkı Alınması Usulü 
303
bf. Kamu–Özel Ortaklığı Usulü 
304
SEKİZİNCİ BÖLÜM:
İDARENİN SORUMLULUĞU
I. İDARENİN SORUMLULUĞUNUN GELİŞİMİ 
305
II. İDARENİN SORUMLULUĞUNUN TÜRLERİ 
307
A. Özel Hukuktan Doğan Sorumluluğu 
308
B. Kamu (İdare) Hukukundan Doğan Sorumluluğu 
308
III. İDARENİN SORUMLULUĞUNUN TEMELİ 
308
IV. İDARENİN KUSURA DAYANAN SORUMLULUĞU 
310
A. Hizmet Kusuru 
310
1. Tanım ve Özellikleri 
310
a. Tanım 
310
b. Özellikleri 
311
2. Hizmet Kusuru Teşkil Eden Haller 
312
a. İdari Eylemlere İlişkin Hizmet Kusuru 
312
aa. Hizmetin Kötü İşlemesi 
312
ab. Hizmetin Geç İşlemesi 
313
ac. Hizmetin Hiç İşlememesi 
314
b. İdari İşlemlere ilişkin Hizmet Kusuru 
315
c. Mahkeme Kararlarının Uygulanmamasından Doğan Hizmet Kusuru 
316
3. Hukuka Aykırılık ve Kusur 
317
4. Kusurun Derecesi, Kanıtlanması ve Kusur Karînesi 
318
a. Kusurun Derecesi 
318
b. Kusurun Kanıtlanması ve Kusur Karinesi 
319
B. Hizmet Kusuru – Kişisel Kusur Ayrımı 
319
1. Kişisel Kusur Kavramı 
319
2. Kişisel Kusur Sayılan Durumlar 
320
a. Ağır Kusurlar 
320
b. Hizmetten Ayrılabilen Kusurlar 
322
c. Suç Sayılan Kusurlar 
323
3. Görev Kusuru 
323
V. İDARENİN KUSURSUZ SORUMLULUĞU 
325
A. Kusursuz Sorumluluğun Doğuşu 
326
B. Kusursuz Sorumluluk İlkeleri 
327
1. Risk (Hasar=Tehlike) İlkesi 
328
a. İdarenin Tehlikeli Faaliyetlerde Bulunması ve Tehlikeli Araç Kullanması 
328
b. Mesleki Risk 
329
c. Sosyal Risk 
330
2. Kamu Külfetleri Karşısında Eşitlik İlkesi 
332
B. Hukuka Uygun İşlemlerde Kusursuz Sorumluluk 
334
C. Kamu Hizmetlerinin Yürütülmesine Katılmada Kusursuz Sorumluluk 
335
VI. İDARENİN SORUMLULUĞUNUN ŞARTLARI 
336
A. Eylem Veya İşlem Niteliğinde Bir Fiil 
336
B. Kusur 
336
C. İlliyet (Nedensellik) Bağı 
336
D. Zarar 
337
VII. İDARENİN SORUMLULUĞUNU KALDIRAN YA DA AZALTAN NEDENLER 
339
A. Zorlayıcı Sebep 
340
B. Beklenilmeyen Haller 
341
C. Zarar Görenin Kusuru 
341
D. Üçüncü Kişinin Kusuru 
342
VIII. ZARARIN TAZMİNİ 
343
X. RÜCU 
344
DOKUZUNCU BÖLÜM:
KAMU (İDARE) MALLARI
I. KAMU MALI KAVRAMI VE SINIFLANDIRILMASI 
347
A. Tanım ve Şartları 
347
B. Kamu Mallarının Sınıflandırılması 
348
1. Kullanma ve Tahsis Yönü Bakımından 
348
a. Orta Malları 
349
b. Hizmet Malları 
349
c. Sahipsiz Mallar 
349
2. Tahsis Kökeni Bakımından 
350
a. Tabî Kamu Malları 
350
b. Sun’î Kamu Malları 
350
3. Kamu Malı Niteliğini Kazanma Açısından 
350
a. Nitelikleri Gereği Kamu Malları 
350
b. Geleneksel Kamu Malları 
351
c. Tahsisle Kazanılan Kamu Malları 
351
II. İDARENİN KAMU MALLARI ÜZERİNDEKİ HAKLARININ NİTELİĞİ 
351
III. KAMU MALLARININ HUKUKİ REJİMİ 
352
A. Kamu Malları Devir ve Ferağ Edilemez 
352
B. Kamu Malları Haczedilemez 
354
C. Kamu Malları Kazandırıcı Zamanaşımıyla Kazanılamaz 
356
D. Kamu Malları Üzerinde Sınırlı Aynî Haklar Kurulamaz 
357
E. Taşınmaz Kamu Malları Tapu Kütüğüne Tescile Tabî Değildir 
358
F. Kamu Malları Kamulaştırılamaz 
360
G. Kamu Malları Vergi ve Resim Gibi Malî Yükümlülüklerin Dışındadır 
360
H. Kamu Malları Özel Korunmaya Tabîdir 
361
IV. KAMU MALI NİTELİĞİNİN KAZANILMASI VE KAYBEDİLMESİ 
362
A. Kamu Malı Niteliğinin Kazanılması 
362
1. Sahipsiz Mallarda 
362
2. Hizmet ve Orta Mallarında 
363
a. Genel Olarak 
363
b. Tahsis 
364
ba. Kanunla Tahsis 
364
bb. Düzenleyici İşlemlerle Tahsis 
365
bc. Örf ve Adet Hukuku İle Kamu Malı Niteliğinin Kazanılması 
365
bd. Tahsis Kararı İle Tahsis 
365
B. Kamu Malı Niteliğinin Kaybedilmesi 
369
1. Hizmet ve Orta Mallarında 
369
2. Sahipsiz Mallarda 
371
V. KAMU MALLARINDAN YARARLANMANIN HUKUKİ REJİMİ 
372
A. İdarece Yararlanma 
372
B. Özel Kişilerce Yararlanma 
373
1. Orta Mallarından Yararlanma 
373
a. Genel Yararlanma 
373
b. Özel Yararlanma 
375
2. Hizmet Mallarından Yararlanma 
375
3. Sahipsiz Mallardan Yararlanma 
375
VI. İDARENİN MAL EDİNME USULLERİ 
376
A. Kamulaştırma 
376
1. Tanım ve Hukukî Niteliği 
376
2. Kamulaştırma İşleminin Unsurları 
377
a. Kamulaştırma Yetkisi 
377
b. Kamulaştırmanın Sebebi 
378
c. Kamulaştırmanın Konusu 
379
d. Kamulaştırmanın Amacı 
381
e. Kamulaştırmanın Şekil ve Usul Kuralları 
381
ea. Kamulaştırma İşleminin İdari Aşaması 
382
eaa. Yeterli Ödenek Sağlanması 
382
eab. Kamulaştırılacak Taşınmazın Belirlenmesi 
382
eac. Kamu Yararı Kararının Alınması ve Onaylanması 
382
ead. Taşınmazın Malik ve Zilyetlerinin Tespiti 
384
eae. Kamulaştırma Kararı 
384
eaf. Öncelikle Satın Alma Usulünün Uygulanması 
384
eb. Kamulaştırma İşleminin Adli Aşaması 
385
eba. İdarece Asliye Hukuk Mahkemesine Başvuru 
385
ebb. Mahkemece Duruşmaya Çağrı 
386
ebc. İptal/düzeltim Davası 
386
ebd. Bilirkişi ve Keşif 
386
ebe. Kamulaştırma Bedelinin Tespiti ve Ödenmesi 
387
ebf. Kamulaştırma Bedelinin Ödenmesi 
387
3. Kamulaştırmanın Tamamlanmasının Sonuçları 
388
4. İhtiaflı Ya da Tapuda Kayıtlı Olmayan Taşınmazların Kamulaştırılması 
389
a. İhtilaflı Taşınmazların Kamulaştırılması 
389
b. Tapuda Kayıtlı Olmayan Taşınmazların Kamulaştırılması ve Tescili 
389
5. Malikin Geri Alma Hakkı ve İdarenin Kamulaştırmadan Vazgeçmesi 
390
a. Malikin Geri Alma Hakkı 
391
b. İdarenin Kamulaştırmadan Vazgeçmesi 
392
6. Kamulaştırmasız El Atma 
392
a. Hukuka Uygun Kamulaştırmasız El Atma 
392
b. Hukuka Aykırı Kamulaştırmasız El Atma 
396
c. Bayındırlık Eserleri İnşası Nedeniyle Kamulaştırmasız El Atma 
397
B. İstimval (Rekizisyon) 
397
1. Kavram 
397
2. İstimval İlkeleri 
398
3. İstimvallerin Çeşitleri 
398
4. İstimvalin Unsurları 
398
5. İstimvalin Kamulaştırmadan Farkları 
399
C. İdarî İrtifaklar 
400
1. Kavram 
400
2. Kurulması 
400
a. Kamulaştırma Yoluyla 
400
b. İmar İrtifakları 
401
D. İdarenin Diğer Mal Edinme Yolları 
402
1. Millîleştirme 
403
2. Devletleştirme 
403
3. Elkoyma 
404
4. Bir İdareye Ait Bir Taşınmazın Diğer Bir İdareye Devri 
405
5. Geçici İşgal 
406
ONUNCU BÖLÜM:
İDARENİN DENETİMİ
I. İDARENİN YARGI DIŞI DENETİMİ 
407
A. İdarî Denetim 
407
1. Hiyerarşik Denetim 
407
2. İsti’taf Yoluyla Denetim 
408
3. İdarî Vesayet Denetimi 
409
4. Özel Denetim 
410
a. Sayıştay Denetimi 
410
b. Cumhurbaşkanlığı Devlet Denetleme Kurulu 
411
c. Teftiş Kurulları 
413
5. Kamu Denetçiliği Kurumu Denetimi 
414
a. Kamu Denetçiliği (Ombudsmanlık) Kavramı 
414
b. Kamu Denetçiliği Kurumu 
416
ba. Kurumun Görevleri 
417
bb. Başvuru ve Usulü 
417
bc. İnceleme 
417
bd. Başvurunun Yargı Yoluna Etkisi 
418
B. Siyasî Denetim 
418
1. Yazılı Soru 
419
2. Genel Görüşme 
419
3. Meclis Araştırması 
419
4. Meclis Soruşturması 
419
6. Dilekçe Komisyonu 
420
7. İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu 
421
C. Kamuoyu Denetimi 
421
II. İDARENİN YARGISAL DENETİMİ 
423
III. İDARİ UYUŞMAZLIKLARIN SULH YOLUYLA HALLİ 
425
A. Adli Uyuşmazlıklarda 
425
1. Sulh 
425
2. Sulhün Usul ve Esasları 
426
B. İdari Uyuşmazlıklarda 
427
Yararlanılan Kaynaklar 
431
Kavram Dizini 
449