Tıp Hukuku (2 Cilt) Cilt I: Genel Hükümler – Cilt II: Özel Hükümler Prof. Dr. Hakan Hakeri  - Kitap

Tıp Hukuku (2 Cilt)

Cilt I: Genel Hükümler – Cilt II: Özel Hükümler

25. Baskı, 
Şubat 2022
Kitabın Detayları
Dili:
Türkçe
Ebat:
16x24
Sayfa:
1416
Barkod:
9789750275364
Kapak Türü:
Karton Kapaklı
Kitabın Fiyatı:
1.790,00
İndirimli (%44):
995,00
Stoktan hemen gönderilir.
Diğer Baskılar
26. baskı Yeni Baskı
Şubat 2024
1.800,00
1.800,00 (%0)
Kitabın Açıklaması
Bu kitap tıbbi müdahalenin hukukunu incelemektedir. Böylece değişik tıbbi müdahaleler bakımından hukuki sorunlar, sağlık çalışanlarının hak ve yükümlülükleri, hastaların hak ve yükümlülükleri ile hatalı tıbbi uygulamalar nedeniyle tazminat ve idari sorumluluk konuları sistematik bir yapı içinde, kapsamlı ve bilimsel olarak ele alınmaktadır.
Kitapta tıp hukukunun teorik ve pratik bütün konuları ele alınmış, tıp hukukuyla ilgili teorik ve uygulamadaki tüm sorulara cevap verilmeye çalışılmıştır. Uygulamaya yönelik kitaplardan farklı olarak konular sistematik olarak ele alındığından, uygulamacıların aradıkları hususları bu konular içinde bulması gerekmektedir.
Tıp hukukunun teorik altyapısının kurulması için bir adım daha atılarak, genel hükümler ve özel hükümler şeklinde iki cilt halinde hazırlanan kitabın bu baskısına güncel yeni kaynaklar eklenmiştir.
Kitapta yer verilen bazı yargı tam metin olarak aktarılmıştır. Dipnotta ilgili karardan sonra yer verilen § işareti, söz konusu yargı kararının tam metnine karekod okutarak ulaşabileceğinizi göstermektedir.
Kitabın Konu Başlıkları
.
Sağlık Çalışanları Hakları ve Hasta Hakları
.
Tıp Hukukunun Temel Kavram ve Kurumları
.
Tıbbi Müdahalenin Hukuka Uygunluğunun Şartları
.
Hekim ve Hastaların Yükümlülükleri
.
Özellik Arzeden Tıbbi Müdahaleler
.
Tıbbi Müdahalelere Uygulanacak Sözleşmeler
.
Hatalı Tıbbi Uygulama ve Tazminat Sorumluluğu
.
Anayasa Mahkemesi'ne Bireysel Başvuru
Kitapla İlgili Kategoriler
Kitabın İçindekileri
25. Baskıya Önsöz 
7
23. Baskıya Önsöz 
9
20. Baskıya Önsöz 
11
13. Baskıya Önsöz 
13
10. Baskıya Önsöz 
14
1. Baskının Önsözü 
15
Kısaltmalar 
31
Giriş 
35
1. Bölüm
TIP HUKUKUNA GİRİŞ
§ 1. ÖN AÇIKLAMALAR 
37
§ 2. KAVRAM 
44
§ 3. TARİHSEL GELİŞİM 
51
§ 4. HUKUKSAL KAYNAKLAR 
58
§ 5. MESLEK ETİĞİ 
64
I. Genel Olarak 
64
II. Hekim ve Özel Şirket İlişkileri 
71
III. Kamu Görevlileri Etik Davranış İlkeleri 
74
§ 6. MESLEK KURULUŞLARI VE MESLEKİ DİSİPLİN 
76
I. Meslek Kuruluşları 
76
A. Tabip Odası 
76
B. Türk Tabipleri Birliği 
77
C. Uzmanlık Derneği 
77
II. Mesleki Disiplin 
80
A. Genel Olarak 
80
B. Aile Hekimleri ile İlgili Uygulama 
89
C. Kamu Görevlisi Hekimler ile İlgili Uygulama 
90
D. Aynı Anda Ceza Soruşturma/Kovuşturması Yapılması Durumu 
90
2. Bölüm
HASTA VE SAĞLIK ÇALIŞANI HAKLARI
§ 1. HASTA HAKLARI 
93
I. Adalet ve Hakkaniyete Uygun Olarak Faydalanma 
98
II. Bilgi İsteme 
99
III. Sağlık Kuruluşunu Seçme ve Değiştirme 
99
IV. Personeli Tanıma, Seçme ve Değiştirme 
100
V. Öncelik Sırasının Belirlenmesini İsteme 
101
VI. Tıbbi Gereklere Uygun Teşhis, Tedavi ve Bakım 
102
VII. Tıbbi Gereklilikler Dışında Müdahale Yasağı 
102
VIII. Ötanazi Yasağı 
102
IX. Tıbbi Özen Gösterilmesi 
103
X. Genel Olarak Bilgi İsteme 
103
XI. Kayıtları İnceleme 
105
XII. Mahremiyete Saygı Gösterilmesi 
105
XIII. Bilgilerin Gizli Tutulması 
106
XIV. Tıbbi Müdahalede Hastanın Rızası 
107
XV. Alışılmış Olmayan Tedavi Usullerinin Uygulanması 
109
XVI. Aile Planlaması Hizmetleri ve Gebeliğin Sona Erdirilmesi 
109
XVII. Tıbbi Araştırmalarda Hasta Hakları 
110
XVIII. Güvenliğin Sağlanması 
111
XIX. Dini Vecibeleri Yerine Getirebilme ve Dini Hizmetlerden Faydalanma 
111
XX. İnsani Değerlere Saygı Gösterilmesi ve Ziyaret 
112
XXI. Refakatçi Bulundurma 
112
XXII. Hizmetin Sağlık Kurum ve Kuruluşu Dışında Verilmesi 
112
XXIII. Hastaya Yeterli Vakit Ayrılması ve Hastanın Vaktine Riayet Edilmesi 
113
XXIV. Müracaat, Şikâyet ve Dava Hakkı 
113
XXV. Hasta Hakları ile İlgili Kurul ve Birimler 
115
A. Genel Olarak 
115
B. Hasta Hakları Kurulu 
116
C. Hasta Hakları Birimi 
119
XXVI. İnsan Hakları Bağlamında Hasta Hakları 
120
§ 2. SAĞLIK ÇALIŞANLARININ HAKLARI VE HAK ARAMA YOLLARI 
123
I. Hekim Hakları 
123
II. Hak Arama Yolları 
126
A. Haksız Şikâyetlere Karşı Hak Arama Yolları 
126
B. Güvenlik Hakkının İhlaline Karşı Hak Arama Yolları 
135
1. Ceza Hukuku Araçları 
136
a. Genel Olarak 
136
b. Cezaların Artırılması 
139
c. Hükmedilen Hapis Cezasının Ertelenememesi 
140
d. Ceza Muhakemesi Bakımından Özel Düzenlemeler 
140
2. Tazminat Hukuku Araçları 
141
3. Süreç 
141
4. Sağlık Çalışanlarına Karşı İşlenen Suçlarda Uzlaştırma 
141
a. Genel Olarak 
141
b. Sağlık Çalışanlarına Karşı İşlenebilecek Uzlaştırma Kapsamına Giren Suçlar 
142
c. Uzlaştırma Edimi Olarak Neler İstenebilir? 
142
C. Sağlık Çalışanının Meşru Savunma Hakkı Var mıdır? 
143
III. Sağlık Bakanlığı Tarafından Yapılacak Hukuki Yardım 
144
IV. Çalışan Hakları ve Güvenliği Uygulamaları Rehberi ve Çalışan Güvenliği Genelgesi 
146
V. Hekimin Hasta Seçme Hakkı 
147
VI. Sağlık Çalışanının Hizmetten Çekilme Hakkı 
150
A. Genel Olarak 
150
B. Aile Hekimleri Bakımından Uygulama 
153
3. Bölüm
TIP HUKUKUNUN TEMEL KAVRAM VE KURUMLARI
§ 1. SAĞLIK PERSONELİ KAVRAMI 
155
§ 2. ETİK KURULLAR 
159
I. Genel Olarak 
159
II. Mevzuatın Gelişimi 
161
III. Etik Kurulların Oluşturulması ve Yapısı 
162
IV. Etik Kurulların Görev ve Yetkileri 
164
V. Etik Kurul Kararlarına Karşı Kanun Yolları 
166
§ 3. YÜKSEK SAĞLIK ŞURASI 
168
§ 4. ADLİ TIP KURUMU 
169
§ 5. SAĞLIK MESLEKLERİ KURULU 
170
§ 6. EMBRİYO KAVRAMI VE HUKUKİ STATÜSÜ 
176
§ 7. TIP HUKUKUNDA “ÇOCUK” KAVRAMI 
179
§ 8. HEKİMLİK MESLEĞİNİN İCRASINDA MESLEKİ ÖZERKLİK 
187
I. Genel Olarak 
187
II. Şifa Garantisi Yasağı 
204
§ 9. DİKEY VE YATAY İŞBİRLİĞİ 
206
I. Genel Olarak 
206
II. Güven İlkesi 
209
III. Sorumluluk Alanlarının Bölünebilirliği: Bağımsız Sorumluluk Prensibi ve Rutin İşleyiş Teorisi 
217
A. Genel Olarak 
217
B. Hemşirelik Yönetmeliği md. 6/1–d’nin Değerlendirilmesi 
221
A. Tek Hekimin Çalıştığı Muayenehanelerde 
224
B. Birden Fazla Hekimin Müştereken Çalıştığı Polikliniklerde 
224
C. Hekim ve Hemşire İşbirliğinde 
225
D. Danışma (Konsültasyon) ve Vekâlet 
226
E. Başka Yerde Yaptırılan Tetkik ve Tahlil Sonuçlarına Güvenilmesi 
229
F. Ücretsiz Tedavilerde Sorumlunun Belirlenmesi 
230
§ 10. TIBBİ MÜDAHALELERDE MAHREMİYET 
230
I. Kavram 
230
II. Uygulamadaki Sorunlar 
235
A. Sağlık Verilerine Erişim ve Paylaşım Sorunu 
235
1. Sağlık Çalışanlarının Verilere Erişimi 
237
2. Bakanlık Birimlerinin Verilere Erişimi ve E–Nabız 
238
3. Bilişim Sistemine Erişimden Kaynaklanan Problemler 
243
4. Genel Sağlık Sigortası Verilerinin Paylaşımı ve İşverenle Paylaşım Sorunu 
243
5. Hasta Yakınlarıyla Paylaşım 
244
6. Denetim Elemanlarıyla Paylaşım 
245
7. Sağlık Verilerine Avukatların Erişimi 
246
8. Üçüncü Kişilerin Bilgilendirilmesi 
246
9. Adölesan Gebeliğinin Bilgilendirilmesi 
253
10. Sağlık Verilerinin Bilimsel Amaçla İşlenmesi 
254
B. Tıbbi Müdahale Sırasında Diğer Sağlık Çalışanlarının Bulunması 
255
C. Banko ve Masalarda Dikkat Edilmesi Gerekenler 
256
D. Koğuş Sisteminde Dikkat Edilmesi Gerekenler 
257
E. Tutuklu ve Hükümlülerin Muayeneleri ile Gözaltı Nedeniyle Sağlık Kontrolünde Mahremiyet Sorunu 
258
1. Tutuklu ve Hükümlülerin Muayenelerinde Mahremiyet 
258
2. Gözaltı Nedeniyle Sağlık Kontrolünde Mahremiyet 
261
F. Güvenlik Kamerası Kayıtları 
263
G. Hasta Bilgilendirme Ekranları 
265
H. Aile Hekimliğinde Kayıtların Devri 
265
I. Hasta Kayıtlarını İnceleme Hakkı 
265
İ. Ölüm Sonrası Hasta Mahremiyetinin Korunması 
266
J. Adli Mercilerin Hasta Mahremiyeti İhlalleri 
266
K. Siber Saldırılar 
269
L. Çocuk Hastanın Mahremiyet Hakkı 
269
M. Basına Yapılan Açıklamalar 
271
III. SAĞLIK VERİLERİNİN İŞLENMESİYLE İLİŞKİLİ OLABİLECEKLERİ DEĞERLENDİRİLEN KURUL KARARLARI 
271
§ 11. TIP HUKUKUNDA ZORUNLULUK HALİ 
281
I. Kavram 
281
II. Hasta Tercihi (Triyaj) Sorunu 
284
III. Sağlık Çalışanının Kendini Hastalıktan Korumak İçin Tıbbi Müdahaleyi Reddetmesi 
286
IV. Sağlık Çalışanlarının Uzmanlık Alanı Dışında Görevlendirilmesi 
287
V. Korunma Hareketinin Hukuk Düzeni ile Çelişki İçinde Olması 
288
VI. Hastanın Rızasının Olmadığı Hallerde Zorunluluk Hali Kurumunun Uygulanması Sorunu 
288
§ 12. MALPRAKTİS 
290
§ 13. ÇEKİNİK (DEFANSİF) TIP 
290
4. Bölüm
TIBBİ MÜDAHALENİN HUKUKA UYGUNLUĞUNUN ŞARTLARI
§ 1. GENEL BİLGİLER 
293
§ 2. ŞARTLAR 
294
I. Tıbbi Müdahalenin Bir Sağlık Personeli Tarafından Yapılması 
294
A. Genel Olarak 
294
B. Hekim Olma Şartı 
295
1. Genel Olarak 
296
2. Uzmanlık Şartı 
299
a. Genel Olarak 
299
b. Sertifika ile Yetki Alınması 
306
3. Öğrencilerin ve Asistanların Yaptığı Tıbbi Müdahalelerin Hukuka Uygunluğu Sorunu 
311
4. Silahlı Kuvvetler ile Emniyet Genel Müdürlüğünün Sağlık Meslek Mensubu Olmayan Personelinin Yaptığı Tıbbi Müdahaleler 
319
C. Hemşirelerin Görev Alanı 
320
D. Hekim Olmayan Sağlık Çalışanının Müdahalelerinde Hekimlerin Denetim ve Gözetim Yükümlülüğü 
324
E. Gönüllü Sağlık Hizmeti ve Sağlık Gözlemciliği 
324
F. Sağlık Personeli Olmayan Kimselerin Yaptığı Tıbbi Müdahaleler Nedeniyle Sorumlulukları 
325
II. Aydınlatma ve Rıza 
329
A. Temel Kurallar 
329
B. Aydınlatma 
341
1. Aydınlatma Çeşitleri 
342
a. Otonomi (Karar) Aydınlatması 
342
aa. Temel Sorunlar 
342
bb. Otonomi Aydınlatmasının Çeşitleri 
345
aaa. Genel Olarak 
345
bbb. Teşhis Aydınlatması 
346
ccc. Süreç Aydınlatması 
348
ddd. Alternatifler Konusunda Aydınlatma 
350
eee. Müdahale Yapılmamasının Sonuçları Konusunda Aydınlatma 
352
b. Risk Aydınlatması 
353
c. Tedavi Aydınlatması (Güvenlik Aydınlatması) 
360
aa. Kavram 
360
bb. Teşhise Yönelik Aydınlatma 
362
cc. İlaç ve Tıbbi Malzeme 
362
dd. Araç Kullanmama Uyarısı 
366
2. Özel Durumlarda Aydınlatma 
366
a. Kısırlaştırma 
366
b. Engelli Cenin 
369
c. Tıptaki Yeni Teşebbüsler 
376
d. Hekim Hatası 
377
e. Hekimin Tecrübesi 
379
f. Masraflar ve Ekonomik Zorunluluklar 
380
g. Ticari Yarar 
381
h. Kalite Aydınlatması 
381
ı. Hekimin Hastalığı 
382
j. Aile Hekimliğinde Aydınlatma 
386
3. Aydınlatılacak Kişi 
386
a. Genel Olarak 
386
b. Çocuklar Açısından 
389
4. Aydınlatma Yükümlüsü 
389
5. Aydınlatmanın Zamanı 
392
6. Aydınlatmanın Kapsamı 
394
7. Aydınlatmanın Şekli 
399
a. Genel Olarak 
399
b. E–Aydınlatma Formlarının Geçerliliği 
411
8. Aydınlatmanın Mümkün Olmaması ve Ameliyat Sırasında Aydınlatma 
413
9. Aydınlatma Zorunluluğunun Bulunmadığı Haller Var mıdır? 
414
a. Aydınlatmadan Vazgeçme 
415
b. Hastanın Bilgisinin Bulunması 
416
c. Risk Aydınlatmasında Riskin Çok Açık Olması 
418
d. Aydınlatmanın Olumsuz Etkide Bulunması 
418
aa. Genel Olarak 
418
bb. Tedavisi Olmayan Hastalığın Bildirilmesi 
422
e. Acil Haller 
422
f. Aydınlatmanın Hasta Bakımından Anlamını Yitirmiş Olması 
423
g. Psikiyatri Hastalarının Aydınlatılması 
423
h. Aydınlatmanın Uygulanabilir Olmaması 
423
ı. Sağlık Çalışanının İnançları Nedeniyle Aydınlatma Yapmak İstememesi 
424
i. Rızanın Aranmadığı Tıbbi Müdahalelerde Aydınlatma Sorunu 
424
10. Aydınlatmanın Geri Alınması, Düzeltilmesi 
425
11. Aydınlatmada Nedensellik Bağı Sorunu 
425
12. Hukuka Aykırı Aydınlatmanın Sonuçları 
426
a. Tedavi Aydınlatmasının İhlali Durumunda 
427
b. Otonomi Aydınlatmasının İhlali Durumunda 
427
13. Hatalı Aydınlatma ve İspat Sorunları 
430
C. Rıza 
431
1. Genel Olarak 
432
2. Rıza Açıklaması 
442
3. Rıza Verme Yetkisi (Rıza Ehliyeti) 
443
a. Genel Olarak 
444
b. Çocuklar Bakımından Rıza Ehliyetinin Belirlenmesi 
449
aa. Türk Hukuku 
450
aaa. Genel Olarak 
450
bbb. Çocuk ile Kanuni Temsilcinin İradesinin Farklı Olması 
459
ccc. Ebeveynden Hangisinin Rızasının Geçerli Olacağı Sorunu 
460
ddd. Eşler Arasında Fikir Ayrılığı Çıkması 
461
eee. Veli veya Vasinin Olmadığı veya Bulunmadığı Haller 
462
fff. Kanuni Temsilcinin Rıza Yetkisinin Olmadığı Haller 
462
ggg. Kamu Denetçiliği Kurumu Kararı 
463
hhh. Erkek Çocuklarda Sünnete Karar Verme Bakımından 
465
bb. Karşılaştırmalı Hukuk 
466
cc. Doğum Kontrol Hapı Reçete Edilmesinde Ebeveynin Rızası Sorunu 
470
c. Çocuklarda Kanuni Temsilcinin Tıbbi Müdahaleye Rıza Göstermemesi 
471
d. Rıza Yeteneği Bulunmayan Yetişkinlerde Kanuni Temsilcinin Tıbbi Müdahaleye Rıza Göstermemesi 
481
e. Hamile Kadının Tedaviyi Ret Hakkı 
482
f. Yaşamın Sonuna İlişkin Kararlar Bakımından Rıza Ehliyeti 
484
aa. Vesayet Altına Alınmış Erginler 
484
bb. Küçükler 
485
4. Rızanın Kapsamı 
485
5. Rızanın Aranmadığı Haller 
487
a. Acil Haller 
489
b. Kamu Sağlığının Korunmasına İlişkin Düzenlemeler 
489
aa. Genel Olarak 
489
bb. Genel Önleyici Aşı Zorunluluğu 
492
aaa. Genel Olarak 
492
bbb. Hukukumuzdaki Durum 
497
cc. Çocuklardan Topuk Kanı Alma Zorunluluğu 
512
dd. Yurt Dışına Çıkacaklara Zorla Tıbbi Müdahale Yapılması 
513
ee. Yurt Dışından Gelenlere Zorla Tıbbi Müdahale Yapılması 
513
ff. HIV Tetkiki İçin Rıza Sorunu 
514
c. Akıl Hastaları İle İlgili Düzenlemeler 
515
aa. Genel Olarak 
515
bb. Karşılaştırmalı Hukuk 
520
cc. Uluslararası Standartlar 
523
d. Ceza Hukukunun Öngörmüş Olduğu Düzenlemeler 
529
aa. Ceza Hukuku Yaptırımları 
529
bb. Ceza Yargılamasından Kaynaklanan Tıbbi Müdahaleler 
530
cc. Ceza İnfaz Kurumlarındaki Tıbbi Müdahaleler 
534
aaa. Karşılaştırmalı Hukuk 
534
bbb. Türk Hukuku 
542
dd. Kanunen Rıza Aranmayan Hallerde Hekimlerin Etik İhlali Nedeniyle Hastanın Rızası Olmadığı Müddetçe Müdahaleden Çekinmesi Sorunu 
544
e. Sağlık Raporuna İtiraz Halinde Muayene Yükümlülüğü 
547
f. Diğer Hukuk Dallarındaki Düzenlemeler 
548
6. Tıbbi Müdahalenin Rızaya Rağmen Hukuka Aykırılığı 
550
7. Ameliyatın Genişletilmesi 
551
8. Bilinci Kapalı Hastalar Açısından Rıza Sorunu 
559
a. Vasinin Karar Vermesi 
559
b. Varsayılan Rıza 
559
c. Önceki İrade Açıklamalarının Geçerliliği (Tıbbi Vasiyet) 
566
aa. Genel Olarak 
566
bb. Karşılaştırmalı Hukuk 
569
d. “Canlandırma Uygulanmasın” (Resüsitasyon Yapılmaması) Talimatları (DNR) 
577
9. Kanun Hükmünü İcra/Üstün Nitelikte Özel Yarar 
579
10. Muhtemel Rıza 
579
11. Rızayı Sakatlayan Haller 
580
12. Rızanın Geri Alınması 
582
13. Rıza Formu 
584
14. Tıbbi Müdahaleye Rıza Gösterilmemesi Halinde Yapılması Gerekenler 
585
D. Aydınlatma ve Rıza Konusundaki Yanılgının Sonuçları 
589
1. Ceza Hukuku Açısından Sonuçları 
589
a. Hukuka Uygunluk Sebeplerinde Yanılma 
589
b. Hukuksal Yanılgı 
591
2. Özel Hukuk Açısından Sonuçları 
592
III. Tıp Biliminin Verilerine Göre Zorunlu ve Bu Verilere Uygun Tıbbi Müdahale 
593
A. Endikasyon (Gereklilik) 
593
1. Kavram 
593
2. Tıbbi Endikasyon Olmaksızın Yapılan Tıbbi Müdahaleler 
601
a. Deneysel Nitelikli Tıbbi Müdahaleler 
603
b. Şekil veya Fonksiyon Değiştirici Tıbbi Müdahaleler 
603
c. Üçüncü Kişi Yararına Yapılan Tıbbi Müdahaleler 
604
d. Sünnet 
604
e. Doğum Kontrolü 
605
3. Değerlendirme 
605
B. Özenli Tıbbi Müdahale 
608
5. Bölüm
HEKİM VE HASTANIN YÜKÜMLÜLÜKLERİ
§ 1. HEKİMİN YÜKÜMLÜLÜKLERİ 
611
I. Genel Olarak 
611
II. Hekimin Özen Yükümlülüğü 
611
III. Hekimin Kişisel Edim Yükümlülüğü 
613
A. Kişisel Edim Kavramı 
613
B. Temsil Edilebilir Edimler 
616
C. Temsil Edilemeyen Edimler 
618
IV. Öykü Alma Yükümlülüğü 
620
A. Kavram 
620
B. Öykü Alma Yükümlülüğünün İçeriği 
621
V. Muayene Yükümlülüğü 
623
A. Muayene Kavramı 
623
B. Hekim Muayenesinin Özel Şekilleri 
623
1. Teşhis Muayenesi 
624
2. Önleyici ve Erken Tanı Muayenesi 
624
3. Kontrol Muayenesi 
624
4. Hükümlü ve Tutukluların Muayenesinde Kelepçe Sorunu 
626
VI. Teşhis Yükümlülüğü 
626
A. Teşhis Kavramı 
626
B. Teşhis Türleri 
626
C. Teşhis Yükümlülüğünün İçeriği 
627
D. Uzaktan Teşhis Yasağı 
630
E. Doğum Öncesi Teşhis 
632
F. Teşhisi Bildirme Yükümlülüğü 
632
G. Teşhisi Kontrol Yükümlülüğü 
633
VII. Tedavi Yükümlülüğü 
633
A. Hekimin Tedavisi 
633
B. Tedavi Yükümlülüğü ve Hukuksal Temelleri 
634
1. Genel Olarak 
634
2. Özel Durumlar 
634
a. Hekimin Hastayı Reddetmesi 
634
b. Acil Durumlar 
636
C. Zamanında Tedavi Yükümlülüğü 
637
D. Uzaktan Tedavi Yasağı 
638
1. Genel Olarak 
638
2. Tele–Tıp 
643
E. Hekimin Tedavi Yükümlülüğünün Sınırları 
644
1. Hastanın Kendi Geleceğini Belirleme Hakkı 
644
2. Hastanın Tedaviyi Ret Hakkı 
644
a. Genel Olarak 
645
b. Tedaviyi Ret Hakkının İçeriği 
648
c. Tedaviyi Ret Halinde Aydınlatma 
649
d. Tedaviyi Ret ile İntihar Ayrımı 
650
e. Tedaviyi Ret ile Pasif Ötanazi Ayrımı 
651
f. Yaşam Destekleyici Tedavinin Reddi 
652
3. Ağır Özürlü Yeni Doğan Çocuklar Bakımından Tedavi Yükümlülüğünün Sınırları 
653
4. AIDS Hastasını Tedavi Yükümlülüğü 
654
5. Hekimin Kürtajı Ret Hakkı 
655
6. Hekimin Etkisiz (Beyhude) Tedaviyi Sona Erdirme Hakkı 
657
VIII. Reçete Yazma Yükümlülüğü 
665
A. Kavram 
665
B. Reçetenin Hukuksal Niteliği 
665
C. Reçete Düzenlemenin Hukuksal Dayanağı 
665
D. Reçete Düzenleme Yükümlülüğünün İçeriği 
666
E. Reçetenin Şekli 
667
IX. Tıbbi Teknik Kullanma Yükümlülüğü 
668
A. Tıbbi Teknik Standardın Uygulanması Yükümlülüğü 
668
B. Tıbbi Teknik Araçların Bakımı ve Kontrolü 
669
X. Tedaviyi Kesme Yükümlülüğü 
670
A. Tedaviyi Kesme ve Sözleşmeyi Sona Erdirme 
670
B. Tedaviyi Kesme Nedenleri 
670
C. Ölmekte Olan Hastalarda Tedavinin Kesilmesi 
671
XI. Kayıt Tutma Yükümlülüğü 
672
A. Genel Olarak 
672
B. Kayıt Tutma Yükümlülüğünün İçeriği 
676
1. Kayıt Tutma Yükümlülüğünün Amacı 
676
2. Kayıt Tutma Yükümlülüğünün Kapsamı 
678
3. Kayıtların Şekli 
680
4. Kaydın Zamanı 
681
5. Kayıtlar Ne Kadar Süre ile Saklanmalıdır? 
682
C. Kayıt Tutma Yükümlülüğünün İhlalinin Sonuçları 
683
XII. Kayıtları Verme Yükümlülüğü 
689
A. Hukuksal Dayanak 
690
B. Kayıtları İnceleme Hakkının Çeşitleri 
692
1. Dava Dışı İnceleme Hakkı 
692
2. Dava Dolayısıyla İnceleme Hakkı 
694
C. Kayıt İnceleme Hakkına İlişkin Diğer Hususlar 
694
D. Kayıtların Verilmemesine Karşı Hukuksal Yollar 
695
E. Kayıtların Düzeltilmesini İsteme 
696
XIII. Sır Saklama Yükümlülüğü 
697
XIV. Organizasyon Yükümlülükleri 
702
XV. Kullanılan Ürün ve İlaçlarla İlgili Yükümlülükler 
702
A. Genel Olarak 
702
B. Ameliyatlarda Kullanılan Malzemenin Saklanması Yükümlülüğü 
704
XVI. Bilirkişilik Yapma Yükümlülüğü 
704
A. Tıbbi Bilirkişi Olarak Hekim 
704
B. Bilirkişi–Mahkeme İlişkisi 
706
C. Bilirkişiliği Üstlenme Yükümlülüğü 
706
D. Bilirkişilik Yapma Yükümlülüğünün Yerine Getirilmemesinin Sonuçları 
707
E. Tanıklıktan Çekinme 
708
XVII. Ölüm ile İlgili Yükümlülükler 
708
A. Ölüm Vukuunda Yapılacak İşler 
708
B. Ölü Muayenesi Yapmak ve Defin Ruhsatı Düzenlemek 
710
XVIII. Mesleki Bilgisini Geliştirme Yükümlülüğü 
710
XIX. Kimlik Tespiti Yapma Yükümlülüğü 
711
XX. Bildirim Yükümlülüğü 
714
XXI. Mesleki Mali Sorumluluk Sigortası Yaptırma Yükümlülüğü 
715
XXII. Rapor Düzenleme Yükümlülüğü 
716
XXIII. İnsani Değerlere Saygı Gösterme Yükümlülüğü 
721
A. Genel Olarak 
721
B. Tutuklu ve Hükümlülerin Muayenelerine İlişkin Yükümlülükler 
721
§ 2. HASTANIN YÜKÜMLÜLÜKLERİ 
721
I. İşbirliği Yükümlülüğü 
721
II. Hastanın Hekimin Tavsiyelerine Uyma Yükümlülüğü 
724
III. Katlanma Yükümlülüğü 
725
A. Kavram 
725
B. Yasal Katlanma Yükümlülükleri 
726
C. Diğer Katlanma Yükümlülükleri 
727
IV. Hastanın Bildirme Yükümlülüğü 
727
V. Ücret Ödeme Yükümlülüğü 
730
VI. Diğer Yükümlülükler 
730
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararları Dizini 
735
Kavramlar Dizini 
737
Kısaltmalar 
767
1. Bölüm
ÖZELLİK ARZEDEN TIBBİ MÜDAHALELER
§ 1. ORGAN VE DOKU NAKLİ 
771
I. Kavram 
771
II. Hukuksal Temel ve Kapsam 
773
III. Organ ve Doku Nakli Çeşitleri 
775
A. Ölülerden (Kadavradan) Organ Nakli 
776
1. Ölüm Halinin Belirlenmesi 
776
a. Türk Hukuku’nda 
776
b. Karşılaştırmalı Hukukta 
781
2. Kişinin Kendi Geleceğini Belirleme Hakkına Saygı Gösterilmesi 
783
3. Beyin Ölümü Tespitinden Sonra Yapılması Gereken İşlemler 
788
4. Otopsi mi Nakil mi? 
790
5. Organ ve Doku Dağıtımı 
796
B. Canlılardan Organ Nakli 
798
1. Genel Olarak 
798
2. Akrabalık Şartı 
804
3. Çapraz Nakil 
810
C. Hayvanlardan Organ Nakli 
812
IV. Yüz, Kol ve Bacak Nakli 
814
V. İstanbul Deklarasyonu 
817
§ 2. KLİNİK ARAŞTIRMA (İNSAN ÜZERİNDE DENEY VE DENEME) 
820
I. Giriş 
820
II. Kavram 
825
III. İnsan Üzerinde Deney ve Denemenin Hukuka Uygunluğuna İlişkin Koşullar 
827
A. İnsan Üzerinde Deneyin Şartları 
830
1. Yetişkinler Üzerinde Deneyin Şartları 
830
a. Yetkili Kurul veya Makamlardan İzin Alınması 
831
b. Deneyin Önce İnsan Dışı Deney Ortamında veya Yeterli Sayıda Hayvan Üzerinde Yapılmış Olması ve Bu Deneyler Sonucunda Ulaşılan Bilimsel Verilerin İnsan Üzerinde Deneyi Gerekli Kılması 
832
c. Deneyin İnsan Sağlığı Üzerinde Öngörülebilir Zararlı ve Kalıcı Bir Etki Bırakmaması 
832
d. İnsan Onuruyla Bağdaşmayacak Ölçüde Acı Verici Yöntemlerin Uygulanmaması 
833
f. Aydınlatma ve Rıza Şartı 
834
aa. Aydınlatma 
834
bb. Rıza 
836
g. Menfaat Yasağı 
837
h. Araştırmanın Yapılabileceği Yerler 
839
ı. Özel Durumlarda Araştırma 
840
aa. Çocuklar 
840
bb. Gebe, Lohusa ve Emziren Kadınlar Bakımından 
841
cc. Kısıtlılar Bakımından 
842
dd. Yoğun Bakımdaki ve Bilinci Kapalı Kişiler Bakımından 
843
ee. Özgürlüğü Kısıtlanmış Kişiler Bakımından 
844
ff. Uluslararası Silahlı Çatışmalar Hukuku Bakımından 
845
2. Çocuklar Üzerinde Deneyin Şartları 
845
B. İnsan Üzerinde Denemenin Şartları 
850
1. Yetişkinler Üzerinde Denemenin Şartları 
851
2. Çocuklar Üzerinde Denemenin Şartları 
855
3. Özel Düzenlemeler 
857
IV. İlaç Araştırmalarında Safhalar 
859
A. Faz I 
860
B. Faz II 
860
C. Faz III 
861
D. Faz IV 
861
E. İlaç Araştırmaları Safhalarının Ceza Kanunu Bakımından Değerlendirilmesi 
861
V. İnsan Dokusu veya Ceset Üzerinde Yapılacak Araştırmalar 
862
VI. Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp Uygulamalarının Klinik Araştırmaları 
863
§ 3. ESTETİK MÜDAHALELER 
865
I. Tanım 
865
II. Estetik Müdahalelerde Hekim–Hasta Arasındaki Hukuksal İlişkinin Niteliği 
866
§4. KÖK HÜCRE ÇALIŞMALARI 
875
I. Genel Olarak 
875
II. Kök Hücrenin Niteliği 
878
A. Kök Hücre Organ mıdır? 
879
B. Kök Hücre İlaç mıdır? 
880
C. Kök Hücre Kan veya Kan Ürünü müdür? 
880
III. Kök Hücre Çalışmaları ve Hukuksal Durum 
881
A. Kavram 
881
1. Yetişkin Kök Hücre Çalışmaları 
881
2. Embriyonik Kök Hücre Çalışmaları 
881
B. Sağlık Bakanlığı Genelgesi 
883
C. Diğer Hukuksal Sorunlar 
887
1. İnsan Üzerinde Deney ve Deneme Suçu Bakımından Değerlendirme 
887
2. Disiplin Sorumluluğu 
888
D. Değerlendirme 
888
§ 5. İNSAN KOPYALAMA 
889
§ 6. İNSAN GELİŞTİRME ÇALIŞMALARI 
893
§ 7. GENETİK TANI 
901
I. Kavram 
901
II. Türleri 
903
A. Doğum Öncesi Tanı 
904
B. Yeni Doğanın Taranması 
904
C. Hastalık Teşhisi 
905
D. Taşıyıcıların Belirlenmesi 
905
E. Adli Tıp Testleri 
905
III. Genel Prensipler 
905
IV. Tanı İşlemlerinin Hukuksal Niteliği 
908
V. Hukuksal Sorumluluk 
909
VI. Yasaklar ve Yaptırım 
911
VII. Kanuni Düzenleme Zorunluluğu 
913
A. Giriş 
913
B. Temel Düşünceler 
915
C. Öneriler 
916
§ 8. CİNSİYET DEĞİŞİKLİĞİNE YÖNELİK TIBBİ MÜDAHALELER 
916
I. Genel Olarak 
916
II. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararları 
919
III. Kanuni Düzenleme 
920
§ 9. YAPAY DÖLLEME 
932
I. Kavram 
932
II. Yapay Dölleme Sözleşmesinin Hukuki Niteliği 
934
III. Yapay Döllemenin Şartları 
935
IV. Yapay Döllemenin Kuralları 
938
V. Yapay Dölleme Neticesinde Oluşan Embriyonun ve Dünyaya Gelen Çocuğun Hukuksal Statüsü 
940
A. Yapay Dölleme Neticesinde Ana Rahmi Dışında Oluşturulan Embriyonun Hukuksal Durumu 
940
B. Yapay Dölleme Neticesinde Meydana Gelen Çocuğun Hukuksal Durumu 
941
VI. Yapay Döllemeye İlişkin Yasaklar ve Yaptırımlar 
941
VII. Merkezlerin Sorumluluğu 
944
VIII. Üreme Hücreleri ve Embriyoların Dondurulması ve DNA Analizi Zorunluluğu 
944
IX. Taşıyıcı Annelik 
948
A. Kavram 
948
B. Etik Açıdan Taşıyıcı Annelik 
950
C. Dini Açıdan Taşıyıcı Annelik 
950
D. Karşılaştırmalı Hukukta Taşıyıcı Annelik 
951
E. Taşıyıcı Annelikte Çocuk ile Genetik Anne Arasındaki Hukuki İlişki 
956
F. Olması Gereken Hukuk 
962
§ 10. MİTOKONDRİ DEĞİŞTİRME TEDAVİLERİ 
963
§ 11. GEBELİĞİN SONA ERDİRİLMESİ 
967
§ 12. GELENEKSEL VE TAMAMLAYICI TIBBİ MÜDAHALELER 
970
I. Giriş 
970
II. Hukuki Durum 
972
A. Genel Bir Mevzuat İhtiyacı 
972
B. Yabancı Ülkelerdeki Durum 
973
C. Ülkemizdeki Mevcut Durum 
974
D. Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp Alanındaki Mevcut Düzenleme ve Öneriler 
975
1. Tıbbi Müdahaleyi Yapma Yetkisi 
976
2. Aydınlatma 
977
3. Endikasyon 
979
4. Alternatif veya Tamamlayıcı Tedavi Yöntemlerinin Giderlerinin Devlet Tarafından Ödenmesi Sorunu 
982
§ 13. ACİL TIBBİ MÜDAHALELER 
982
§ 14. KISIRLAŞTIRMA 
991
§ 15. KİMYASAL HADIM 
994
I. Kavram 
994
II. Karşılaştırmalı Hukuk 
996
III. Ülkemizdeki Tartışmalar 
998
IV. Mevzuat 
1003
§ 16. PALYATİF BAKIM 
1006
§ 17. SAĞLIK TURİZMİ ÇERÇEVESİNDE YABANCI HASTALARA YAPILAN TIBBİ MÜDAHALELER 
1009
§ 18. YAPAY ZEKÂ VE TIBBİ MÜDAHALELER 
1015
§ 19. TELE–TIP 
1019
I. Genel Olarak 
1020
II. Mevzuatımızda Tele–Tıbba Müsaade Edilen Haller 
1025
§ 20. PANDEMİ VE TIP HUKUKU SORUNLARI 
1027
I. Sorun 
1027
II. Kamu Sağlığının Korunmasına İlişkin Düzenlemeler 
1030
A. Umumi Hıfzıssıhha Kanunu 
1030
1. Genel Olarak 
1030
2. Yurt Dışından Gelenlere Zorla Tıbbi Müdahale Yapılması ve Karantinaya Alınması 
1032
B. Türk Medeni Kanunu 
1033
C. İdari Tedbirler 
1035
1. İl İdaresi Kanunu 
1035
2. Polis Vazife ve Salahiyet Kanunu 
1036
3. Ceza Muhakemesi Kanunu 
1036
4. Genelgeler 
1037
III. Kişisel Veriler Bakımından Değerlendirme 
1040
§ 21. CESET ÜZERİNDE BİLİMSEL İNCELEME VE ARAŞTIRMA YAPILMASI 
1042
2. Bölüm
HASTA İLE HEKİM ARASINDAKİ İLİŞKİNİN HUKUKSAL NİTELİĞİ, HATALI TIBBİ UYGULAMA, TAZMİNAT SORUMLULUĞU VE ALTERNATİF YÖNTEMLER
§ 1. HASTA İLE HEKİM ARASINDAKİ İLİŞKİNİN BAŞLANGICI VE SONA ERMESİ 
1047
§ 2. HASTA İLE HEKİM ARASINDAKİ İLİŞKİNİN HUKUKSAL NİTELİĞİ 
1049
I. Genel Olarak 
1049
A. Bağımsız Çalışan Hekim ile Hasta Arasındaki İlişkinin Hukuksal Niteliği 
1049
1. Genel Olarak 
1049
a. Vekâlet Sözleşmesi 
1049
b. Eser Sözleşmesi 
1051
c. Vekâletsiz İşgörme 
1053
d. Haksız Fiil 
1054
2. Yeni Tüketici Kanunu ile Ortaya Çıkan Hukuki Durum 
1055
B. Aile Hekimi ile Hasta Arasındaki İlişkinin Hukuksal Niteliği 
1056
C. Hastane ile Hasta Arasındaki İlişkinin Hukuksal Niteliği 
1056
1. Özel Hastane ile Hasta Arasındaki İlişkinin Hukuksal Niteliği 
1057
a. Genel Olarak 
1057
b. Özel Sağlık Kuruluşlarında Hizmet Alımı Yoluyla Çalıştırılan Hekimler Bakımından 
1061
2. Kamu Hastanesi ile Hasta Arasındaki İlişkinin Hukuksal Niteliği 
1064
D. Şehir Hastanelerinde Hasta ile İlişkinin Hukuksal Niteliği 
1066
E. Hasta ile Hekim Arasındaki Hukuki İlişkinin Belirlenmesi ve Sonuçları 
1068
II. Görevli Yargı Yeri 
1072
A. Genel Olarak 
1072
B. Yargıtay Kararları 
1076
C. Görevli Mahkeme 
1082
1. Bağımsız Çalışan Hekimler Bakımından 
1082
2. Özel Hastaneler Bakımından 
1083
3. Kamu Hastaneleri Bakımından 
1084
a. Genel Olarak 
1084
b. Sigortaya Karşı Dava Açılması Durumunda 
1086
§3. HATALI TIBBİ UYGULAMA (MALPRAKTİS) 
1088
I. Genel Olarak 
1088
II. Tıbbi Standart 
1094
A. Kavram 
1094
B. Tıbbi Standarttın Devlet Tarafından Belirlenmesi 
1105
C. Tıbbi Standarttan Sapma: Yeni Yöntemler 
1107
D. Tıbbi Standarttan Sapma: SUT 
1110
E. Tıbbi Standarda Aykırılığın İspatı 
1111
III. Uygulama Hatası (Tıbbi Hata) 
1111
A. Kavram 
1112
B. Komplikasyon Malpraktis Ayrımı 
1117
C. Hata (Malpraktis) Örnekleri 
1118
1. Teşhis Hatası 
1123
a. Genel Olarak 
1123
b. Eksik Ön Muayene ve Yetersiz Hasta Öyküsü Alma 
1129
c. Teşhise Yönelik Gerekli Tetkiklerin Yapılmaması 
1130
2. Tedavi Hatası 
1133
a. Müdahalenin Yapılmaması 
1134
aa. Genel Olarak 
1134
bb. Defansif Tıp 
1137
b. Hasta Vücudunda Yabancı Madde Unutulması 
1137
c. Yanlış Tedavi Yöntemi Seçme 
1143
d. Gerekli Testlerin ve Tetkiklerin Yapılmaması 
1144
e. İlaç Tedavisinde Oluşan Tıbbi Uygulama Hataları 
1146
f. Hasta Karıştırma, Yanlış Taraf Cerrahisi 
1148
g. Ölçüsüz Tıbbi Müdahale 
1150
h. Bir Komplikasyonun Fark Edilememesi 
1151
ı. Hatalı Ameliyat Tekniği 
1151
i. Teknik Aletlerin Kullanılmasında Yapılan Hatalar 
1152
j. Derhal Hastaneye Yapılması Gereken Sevkin Yapılmaması, Uzman Hekime Çok Geç Danışılması 
1152
k. Enfeksiyon ve Hijyen Kurallarına Uyulmaması 
1154
l. Üçüncü Kişileri Uyarmama 
1155
m. Kayıt ve Testleri İncelemeden Tıbbi Müdahale Yapılması 
1156
n. Konsültasyon İstenmemesi 
1156
o. Müşahede Altında Tutmama 
1158
ö. Başarısız Kısırlaştırma 
1158
3. Komplikasyon Yönetimi 
1159
4. Tedavi Sonrası Yükümlülüklerin İhlali 
1161
5. Organizasyon Kusuru 
1165
a. Genel Olarak 
1166
b. Özel Hastaneler 
1188
c. Sağlık Bakanlığı Açısından Organizasyon Kusuru 
1190
d. Sağlık Bakanlığı Açısından Denetim Kusuru 
1194
6. Üstlenme Kusuru 
1198
a. Genel Olarak 
1198
b. İlk Ameliyat 
1209
7. Hemşirelerin Yaptığı Hatalar 
1210
8. Uygulamadan Ağır Hata Örnekleri 
1213
9. Hekimin Uygulama Hatasını Hastaya Bildirme Yükümlülüğü 
1215
10. Hatalı Tıbbi Uygulamanın Belirlenmesi (Bilirkişi) 
1215
a. Genel Olarak 
1215
b. Uzman Mütalaası/Uzman Görüşü 
1225
c. Yüksek Sağlık Şurası 
1228
§ 4. TAZMİNAT SORUMLULUĞU 
1233
I. Özel Hukuk Bakımından Tazminat Sorumluluğu 
1235
A. Genel Olarak 
1235
B. Tazminat Sorumluluğunun Şartları 
1235
1. Hukuka Aykırılık 
1235
2. Kusur 
1236
3. Zarar 
1238
4. Nedensellik Bağı 
1239
C. Tazminat Türleri 
1242
1. Maddi Tazminat 
1242
2. Manevi Tazminat 
1248
3. İstenmeden Dünyaya Gelen Çocuk Nedeniyle Tazminat 
1253
D. Hastanın Kusurunun Tazminata Etkisi 
1258
E. İfa Yardımcısının Fiilinden Sorumluluk 
1259
F. İspat 
1261
1. Genel Olarak 
1261
2. Tıp Hukukunda İspat Kolaylıkları 
1263
a. Tamamen Kontrol Edilebilir Riskler 
1265
b. Rıza Alma ve Aydınlatma Yükümlülüğünün İhlali 
1266
c. Kayıt Yükümlülüğünün İhlali 
1266
d. Uzmanlık niteliklerinin eksikliği 
1267
e. Ağır hata 
1267
f. İlk Görünüş İspatı 
1268
G. İddianın Genişletilmesi Yasağı 
1270
H. Zamanaşımı 
1271
I. Sorumsuzluk Anlaşmaları 
1275
İ. Ceza Davası Kararının Etkisi 
1277
II. İdare Hukuku Bakımından Tazminat Sorumluluğu 
1281
A. Tazminatın Şartları 
1283
1. Zarar 
1283
a. Zararın Nitelikleri 
1283
aa. Zarar Gerçek ve Kesin Olmalıdır 
1283
bb. Zarar Özel Olmalıdır 
1286
cc. Zarar Para ile Takdir Edilebilir Olmalıdır 
1286
b. Zararın Kapsamı 
1286
aa. Maddi Zarar 
1286
aaa. Ölüm Nedeniyle Oluşan Zarar 
1286
(1) Tedavi Giderleri 
1286
(2) Cenaze Giderleri 
1287
(3) Ölenin Yardımından Yoksunluk Zararı 
1287
bbb. Yaralama Nedeniyle Oluşan Zarar 
1288
bb. Manevi Zarar 
1289
aaa. Ölüm Nedeniyle Oluşan Zarar 
1289
bbb. Yaralama Nedeniyle Oluşan Zarar 
1290
ccc. Danıştay’ın Kusur Bulunmamasına, Nedensellik Bağı Kurulamamasına Rağmen veya Kayıtların Eksikliği Nedeniyle Manevi Tazminata Hükmettiği Haller 
1291
2. Kusur 
1295
a. Genel Olarak 
1295
b. Ceza Davasında Belirlenen Kusur Oranlarının Esas Alınıp Alınamayacağı Sorunu 
1302
3. Nedensellik Bağı 
1303
B. İspat 
1306
C. İdareye Başvuru ve Zamanaşımı 
1306
D. Ceza Mahkemesi Kararının Etkisi 
1310
E. Sağlık Çalışanının İdare Aleyhine Açılan Davaya Katılması 
1311
F. Rücu 
1312
G. Tazminat Davasının Uzun Sürmesi Nedeniyle Makul Sürede Yargılanma Hakkının İhlali 
1318
III. Arabuluculuk 
1318
IV. Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası 
1321
A. Genel Olarak 
1321
B. Doğrudan Sigortacıya Başvurma 
1332
C. Tahkime Başvuru 
1332
§ 5. TAZMİNAT SORUMLULUĞUNA ALTERNATİF YÖNTEMLER 
1333
3. Bölüm
ANAYASA MAHKEMESİ’NE BİREYSEL BAŞVURU
§ 1. GİRİŞ 
1339
§ 2. TIBBİ HATALARA İLİŞKİN DAVALARDA HUKUKİ BAŞVURU YOLLARININ TÜKETİLMİŞ OLMASI ŞARTI 
1340
§ 3. YAŞAM HAKKI 
1344
§ 4. CEZA SORUŞTURMASI VEYA KOVUŞTURMASININ YAPILAMAMASI 
1349
§ 5. ADİL YARGILANMA HAKKI 
1350
A. Genel Olarak 
1350
B. Gerekçeli Karar Hakkı 
1351
1. Genel Olarak 
1351
2. Bilirkişi Değerlendirmeleri Açısından Gerekçeli Karar Hakkı 
1354
Son Söz 
1357
Küçük Sözlük 
1359
Yararlanılan Kaynaklar 
1363
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararları Dizini 
1403
Kavramlar Dizini 
1405