§ 4. HUKUKSAL KAYNAKLAR
58
II. Hekim ve Özel Şirket İlişkileri
71
III. Kamu Görevlileri Etik Davranış İlkeleri
74
§ 6. MESLEK KURULUŞLARI VE MESLEKİ DİSİPLİN
76
B. Türk Tabipleri Birliği
77
B. Aile Hekimleri ile İlgili Uygulama
89
C. Kamu Görevlisi Hekimler ile İlgili Uygulama
90
D. Aynı Anda Ceza Soruşturma/Kovuşturması Yapılması Durumu
90
HASTA VE SAĞLIK ÇALIŞANI HAKLARI
I. Adalet ve Hakkaniyete Uygun Olarak Faydalanma
98
III. Sağlık Kuruluşunu Seçme ve Değiştirme
99
IV. Personeli Tanıma, Seçme ve Değiştirme
100
V. Öncelik Sırasının Belirlenmesini İsteme
101
VI. Tıbbi Gereklere Uygun Teşhis, Tedavi ve Bakım
102
VII. Tıbbi Gereklilikler Dışında Müdahale Yasağı
102
IX. Tıbbi Özen Gösterilmesi
103
X. Genel Olarak Bilgi İsteme
103
XI. Kayıtları İnceleme
105
XII. Mahremiyete Saygı Gösterilmesi
105
XIII. Bilgilerin Gizli Tutulması
106
XIV. Tıbbi Müdahalede Hastanın Rızası
107
XV. Alışılmış Olmayan Tedavi Usullerinin Uygulanması
109
XVI. Aile Planlaması Hizmetleri ve Gebeliğin Sona Erdirilmesi
109
XVII. Tıbbi Araştırmalarda Hasta Hakları
110
XVIII. Güvenliğin Sağlanması
111
XIX. Dini Vecibeleri Yerine Getirebilme ve Dini Hizmetlerden Faydalanma
111
XX. İnsani Değerlere Saygı Gösterilmesi ve Ziyaret
112
XXI. Refakatçi Bulundurma
112
XXII. Hizmetin Sağlık Kurum ve Kuruluşu Dışında Verilmesi
112
XXIII. Hastaya Yeterli Vakit Ayrılması ve Hastanın Vaktine Riayet Edilmesi
113
XXIV. Müracaat, Şikâyet ve Dava Hakkı
113
XXV. Hasta Hakları ile İlgili Kurul ve Birimler
115
B. Hasta Hakları Kurulu
116
C. Hasta Hakları Birimi
119
XXVI. İnsan Hakları Bağlamında Hasta Hakları
120
§ 2. SAĞLIK ÇALIŞANLARININ HAKLARI VE HAK ARAMA YOLLARI
123
II. Hak Arama Yolları
126
A. Haksız Şikâyetlere Karşı Hak Arama Yolları
126
B. Güvenlik Hakkının İhlaline Karşı Hak Arama Yolları
135
1. Ceza Hukuku Araçları
136
b. Cezaların Artırılması
139
c. Hükmedilen Hapis Cezasının Ertelenememesi
140
d. Ceza Muhakemesi Bakımından Özel Düzenlemeler
140
2. Tazminat Hukuku Araçları
141
4. Sağlık Çalışanlarına Karşı İşlenen Suçlarda Uzlaştırma
141
b. Sağlık Çalışanlarına Karşı İşlenebilecek Uzlaştırma Kapsamına Giren Suçlar
142
c. Uzlaştırma Edimi Olarak Neler İstenebilir?
142
C. Sağlık Çalışanının Meşru Savunma Hakkı Var mıdır?
143
III. Sağlık Bakanlığı Tarafından Yapılacak Hukuki Yardım
144
IV. Çalışan Hakları ve Güvenliği Uygulamaları Rehberi ve Çalışan Güvenliği Genelgesi
146
V. Hekimin Hasta Seçme Hakkı
147
VI. Sağlık Çalışanının Hizmetten Çekilme Hakkı
150
B. Aile Hekimleri Bakımından Uygulama
153
TIP HUKUKUNUN TEMEL KAVRAM VE KURUMLARI
§ 1. SAĞLIK PERSONELİ KAVRAMI
155
II. Mevzuatın Gelişimi
161
III. Etik Kurulların Oluşturulması ve Yapısı
162
IV. Etik Kurulların Görev ve Yetkileri
164
V. Etik Kurul Kararlarına Karşı Kanun Yolları
166
§ 3. YÜKSEK SAĞLIK ŞURASI
168
§ 5. SAĞLIK MESLEKLERİ KURULU
170
§ 6. EMBRİYO KAVRAMI VE HUKUKİ STATÜSÜ
176
§ 7. TIP HUKUKUNDA “ÇOCUK” KAVRAMI
179
§ 8. HEKİMLİK MESLEĞİNİN İCRASINDA MESLEKİ ÖZERKLİK
187
II. Şifa Garantisi Yasağı
204
§ 9. DİKEY VE YATAY İŞBİRLİĞİ
206
III. Sorumluluk Alanlarının Bölünebilirliği: Bağımsız Sorumluluk Prensibi ve Rutin İşleyiş Teorisi
217
B. Hemşirelik Yönetmeliği md. 6/1–d’nin Değerlendirilmesi
221
A. Tek Hekimin Çalıştığı Muayenehanelerde
224
B. Birden Fazla Hekimin Müştereken Çalıştığı Polikliniklerde
224
C. Hekim ve Hemşire İşbirliğinde
225
D. Danışma (Konsültasyon) ve Vekâlet
226
E. Başka Yerde Yaptırılan Tetkik ve Tahlil Sonuçlarına Güvenilmesi
229
F. Ücretsiz Tedavilerde Sorumlunun Belirlenmesi
230
§ 10. TIBBİ MÜDAHALELERDE MAHREMİYET
230
II. Uygulamadaki Sorunlar
235
A. Sağlık Verilerine Erişim ve Paylaşım Sorunu
235
1. Sağlık Çalışanlarının Verilere Erişimi
237
2. Bakanlık Birimlerinin Verilere Erişimi ve E–Nabız
238
3. Bilişim Sistemine Erişimden Kaynaklanan Problemler
243
4. Genel Sağlık Sigortası Verilerinin Paylaşımı ve İşverenle Paylaşım Sorunu
243
5. Hasta Yakınlarıyla Paylaşım
244
6. Denetim Elemanlarıyla Paylaşım
245
7. Sağlık Verilerine Avukatların Erişimi
246
8. Üçüncü Kişilerin Bilgilendirilmesi
246
9. Adölesan Gebeliğinin Bilgilendirilmesi
253
10. Sağlık Verilerinin Bilimsel Amaçla İşlenmesi
254
B. Tıbbi Müdahale Sırasında Diğer Sağlık Çalışanlarının Bulunması
255
C. Banko ve Masalarda Dikkat Edilmesi Gerekenler
256
D. Koğuş Sisteminde Dikkat Edilmesi Gerekenler
257
E. Tutuklu ve Hükümlülerin Muayeneleri ile Gözaltı Nedeniyle Sağlık Kontrolünde Mahremiyet Sorunu
258
1. Tutuklu ve Hükümlülerin Muayenelerinde Mahremiyet
258
2. Gözaltı Nedeniyle Sağlık Kontrolünde Mahremiyet
261
F. Güvenlik Kamerası Kayıtları
263
G. Hasta Bilgilendirme Ekranları
265
H. Aile Hekimliğinde Kayıtların Devri
265
I. Hasta Kayıtlarını İnceleme Hakkı
265
İ. Ölüm Sonrası Hasta Mahremiyetinin Korunması
266
J. Adli Mercilerin Hasta Mahremiyeti İhlalleri
266
L. Çocuk Hastanın Mahremiyet Hakkı
269
M. Basına Yapılan Açıklamalar
271
III. SAĞLIK VERİLERİNİN İŞLENMESİYLE İLİŞKİLİ OLABİLECEKLERİ DEĞERLENDİRİLEN KURUL KARARLARI
271
§ 11. TIP HUKUKUNDA ZORUNLULUK HALİ
281
II. Hasta Tercihi (Triyaj) Sorunu
284
III. Sağlık Çalışanının Kendini Hastalıktan Korumak İçin Tıbbi Müdahaleyi Reddetmesi
286
IV. Sağlık Çalışanlarının Uzmanlık Alanı Dışında Görevlendirilmesi
287
V. Korunma Hareketinin Hukuk Düzeni ile Çelişki İçinde Olması
288
VI. Hastanın Rızasının Olmadığı Hallerde Zorunluluk Hali Kurumunun Uygulanması Sorunu
288
§ 13. ÇEKİNİK (DEFANSİF) TIP
290
TIBBİ MÜDAHALENİN HUKUKA UYGUNLUĞUNUN ŞARTLARI
I. Tıbbi Müdahalenin Bir Sağlık Personeli Tarafından Yapılması
294
b. Sertifika ile Yetki Alınması
306
3. Öğrencilerin ve Asistanların Yaptığı Tıbbi Müdahalelerin Hukuka Uygunluğu Sorunu
311
4. Silahlı Kuvvetler ile Emniyet Genel Müdürlüğünün Sağlık Meslek Mensubu Olmayan Personelinin Yaptığı Tıbbi Müdahaleler
319
C. Hemşirelerin Görev Alanı
320
D. Hekim Olmayan Sağlık Çalışanının Müdahalelerinde Hekimlerin Denetim ve Gözetim Yükümlülüğü
324
E. Gönüllü Sağlık Hizmeti ve Sağlık Gözlemciliği
324
F. Sağlık Personeli Olmayan Kimselerin Yaptığı Tıbbi Müdahaleler Nedeniyle Sorumlulukları
325
II. Aydınlatma ve Rıza
329
1. Aydınlatma Çeşitleri
342
a. Otonomi (Karar) Aydınlatması
342
bb. Otonomi Aydınlatmasının Çeşitleri
345
bbb. Teşhis Aydınlatması
346
ccc. Süreç Aydınlatması
348
ddd. Alternatifler Konusunda Aydınlatma
350
eee. Müdahale Yapılmamasının Sonuçları Konusunda Aydınlatma
352
c. Tedavi Aydınlatması (Güvenlik Aydınlatması)
360
bb. Teşhise Yönelik Aydınlatma
362
cc. İlaç ve Tıbbi Malzeme
362
dd. Araç Kullanmama Uyarısı
366
2. Özel Durumlarda Aydınlatma
366
c. Tıptaki Yeni Teşebbüsler
376
f. Masraflar ve Ekonomik Zorunluluklar
380
h. Kalite Aydınlatması
381
j. Aile Hekimliğinde Aydınlatma
386
3. Aydınlatılacak Kişi
386
b. Çocuklar Açısından
389
4. Aydınlatma Yükümlüsü
389
5. Aydınlatmanın Zamanı
392
6. Aydınlatmanın Kapsamı
394
7. Aydınlatmanın Şekli
399
b. E–Aydınlatma Formlarının Geçerliliği
411
8. Aydınlatmanın Mümkün Olmaması ve Ameliyat Sırasında Aydınlatma
413
9. Aydınlatma Zorunluluğunun Bulunmadığı Haller Var mıdır?
414
a. Aydınlatmadan Vazgeçme
415
b. Hastanın Bilgisinin Bulunması
416
c. Risk Aydınlatmasında Riskin Çok Açık Olması
418
d. Aydınlatmanın Olumsuz Etkide Bulunması
418
bb. Tedavisi Olmayan Hastalığın Bildirilmesi
422
f. Aydınlatmanın Hasta Bakımından Anlamını Yitirmiş Olması
423
g. Psikiyatri Hastalarının Aydınlatılması
423
h. Aydınlatmanın Uygulanabilir Olmaması
423
ı. Sağlık Çalışanının İnançları Nedeniyle Aydınlatma Yapmak İstememesi
424
i. Rızanın Aranmadığı Tıbbi Müdahalelerde Aydınlatma Sorunu
424
10. Aydınlatmanın Geri Alınması, Düzeltilmesi
425
11. Aydınlatmada Nedensellik Bağı Sorunu
425
12. Hukuka Aykırı Aydınlatmanın Sonuçları
426
a. Tedavi Aydınlatmasının İhlali Durumunda
427
b. Otonomi Aydınlatmasının İhlali Durumunda
427
13. Hatalı Aydınlatma ve İspat Sorunları
430
3. Rıza Verme Yetkisi (Rıza Ehliyeti)
443
b. Çocuklar Bakımından Rıza Ehliyetinin Belirlenmesi
449
bbb. Çocuk ile Kanuni Temsilcinin İradesinin Farklı Olması
459
ccc. Ebeveynden Hangisinin Rızasının Geçerli Olacağı Sorunu
460
ddd. Eşler Arasında Fikir Ayrılığı Çıkması
461
eee. Veli veya Vasinin Olmadığı veya Bulunmadığı Haller
462
fff. Kanuni Temsilcinin Rıza Yetkisinin Olmadığı Haller
462
ggg. Kamu Denetçiliği Kurumu Kararı
463
hhh. Erkek Çocuklarda Sünnete Karar Verme Bakımından
465
bb. Karşılaştırmalı Hukuk
466
cc. Doğum Kontrol Hapı Reçete Edilmesinde Ebeveynin Rızası Sorunu
470
c. Çocuklarda Kanuni Temsilcinin Tıbbi Müdahaleye Rıza Göstermemesi
471
d. Rıza Yeteneği Bulunmayan Yetişkinlerde Kanuni Temsilcinin Tıbbi Müdahaleye Rıza Göstermemesi
481
e. Hamile Kadının Tedaviyi Ret Hakkı
482
f. Yaşamın Sonuna İlişkin Kararlar Bakımından Rıza Ehliyeti
484
aa. Vesayet Altına Alınmış Erginler
484
5. Rızanın Aranmadığı Haller
487
b. Kamu Sağlığının Korunmasına İlişkin Düzenlemeler
489
bb. Genel Önleyici Aşı Zorunluluğu
492
bbb. Hukukumuzdaki Durum
497
cc. Çocuklardan Topuk Kanı Alma Zorunluluğu
512
dd. Yurt Dışına Çıkacaklara Zorla Tıbbi Müdahale Yapılması
513
ee. Yurt Dışından Gelenlere Zorla Tıbbi Müdahale Yapılması
513
ff. HIV Tetkiki İçin Rıza Sorunu
514
c. Akıl Hastaları İle İlgili Düzenlemeler
515
bb. Karşılaştırmalı Hukuk
520
cc. Uluslararası Standartlar
523
d. Ceza Hukukunun Öngörmüş Olduğu Düzenlemeler
529
aa. Ceza Hukuku Yaptırımları
529
bb. Ceza Yargılamasından Kaynaklanan Tıbbi Müdahaleler
530
cc. Ceza İnfaz Kurumlarındaki Tıbbi Müdahaleler
534
aaa. Karşılaştırmalı Hukuk
534
dd. Kanunen Rıza Aranmayan Hallerde Hekimlerin Etik İhlali Nedeniyle Hastanın Rızası Olmadığı Müddetçe Müdahaleden Çekinmesi Sorunu
544
e. Sağlık Raporuna İtiraz Halinde Muayene Yükümlülüğü
547
f. Diğer Hukuk Dallarındaki Düzenlemeler
548
6. Tıbbi Müdahalenin Rızaya Rağmen Hukuka Aykırılığı
550
7. Ameliyatın Genişletilmesi
551
8. Bilinci Kapalı Hastalar Açısından Rıza Sorunu
559
a. Vasinin Karar Vermesi
559
c. Önceki İrade Açıklamalarının Geçerliliği (Tıbbi Vasiyet)
566
bb. Karşılaştırmalı Hukuk
569
d. “Canlandırma Uygulanmasın” (Resüsitasyon Yapılmaması) Talimatları (DNR)
577
9. Kanun Hükmünü İcra/Üstün Nitelikte Özel Yarar
579
11. Rızayı Sakatlayan Haller
580
12. Rızanın Geri Alınması
582
14. Tıbbi Müdahaleye Rıza Gösterilmemesi Halinde Yapılması Gerekenler
585
D. Aydınlatma ve Rıza Konusundaki Yanılgının Sonuçları
589
1. Ceza Hukuku Açısından Sonuçları
589
a. Hukuka Uygunluk Sebeplerinde Yanılma
589
2. Özel Hukuk Açısından Sonuçları
592
III. Tıp Biliminin Verilerine Göre Zorunlu ve Bu Verilere Uygun Tıbbi Müdahale
593
A. Endikasyon (Gereklilik)
593
2. Tıbbi Endikasyon Olmaksızın Yapılan Tıbbi Müdahaleler
601
a. Deneysel Nitelikli Tıbbi Müdahaleler
603
b. Şekil veya Fonksiyon Değiştirici Tıbbi Müdahaleler
603
c. Üçüncü Kişi Yararına Yapılan Tıbbi Müdahaleler
604
B. Özenli Tıbbi Müdahale
608
HEKİM VE HASTANIN YÜKÜMLÜLÜKLERİ
§ 1. HEKİMİN YÜKÜMLÜLÜKLERİ
611
II. Hekimin Özen Yükümlülüğü
611
III. Hekimin Kişisel Edim Yükümlülüğü
613
A. Kişisel Edim Kavramı
613
B. Temsil Edilebilir Edimler
616
C. Temsil Edilemeyen Edimler
618
IV. Öykü Alma Yükümlülüğü
620
B. Öykü Alma Yükümlülüğünün İçeriği
621
V. Muayene Yükümlülüğü
623
B. Hekim Muayenesinin Özel Şekilleri
623
2. Önleyici ve Erken Tanı Muayenesi
624
4. Hükümlü ve Tutukluların Muayenesinde Kelepçe Sorunu
626
VI. Teşhis Yükümlülüğü
626
C. Teşhis Yükümlülüğünün İçeriği
627
D. Uzaktan Teşhis Yasağı
630
E. Doğum Öncesi Teşhis
632
F. Teşhisi Bildirme Yükümlülüğü
632
G. Teşhisi Kontrol Yükümlülüğü
633
VII. Tedavi Yükümlülüğü
633
B. Tedavi Yükümlülüğü ve Hukuksal Temelleri
634
a. Hekimin Hastayı Reddetmesi
634
C. Zamanında Tedavi Yükümlülüğü
637
D. Uzaktan Tedavi Yasağı
638
E. Hekimin Tedavi Yükümlülüğünün Sınırları
644
1. Hastanın Kendi Geleceğini Belirleme Hakkı
644
2. Hastanın Tedaviyi Ret Hakkı
644
b. Tedaviyi Ret Hakkının İçeriği
648
c. Tedaviyi Ret Halinde Aydınlatma
649
d. Tedaviyi Ret ile İntihar Ayrımı
650
e. Tedaviyi Ret ile Pasif Ötanazi Ayrımı
651
f. Yaşam Destekleyici Tedavinin Reddi
652
3. Ağır Özürlü Yeni Doğan Çocuklar Bakımından Tedavi Yükümlülüğünün Sınırları
653
4. AIDS Hastasını Tedavi Yükümlülüğü
654
5. Hekimin Kürtajı Ret Hakkı
655
6. Hekimin Etkisiz (Beyhude) Tedaviyi Sona Erdirme Hakkı
657
VIII. Reçete Yazma Yükümlülüğü
665
B. Reçetenin Hukuksal Niteliği
665
C. Reçete Düzenlemenin Hukuksal Dayanağı
665
D. Reçete Düzenleme Yükümlülüğünün İçeriği
666
IX. Tıbbi Teknik Kullanma Yükümlülüğü
668
A. Tıbbi Teknik Standardın Uygulanması Yükümlülüğü
668
B. Tıbbi Teknik Araçların Bakımı ve Kontrolü
669
X. Tedaviyi Kesme Yükümlülüğü
670
A. Tedaviyi Kesme ve Sözleşmeyi Sona Erdirme
670
B. Tedaviyi Kesme Nedenleri
670
C. Ölmekte Olan Hastalarda Tedavinin Kesilmesi
671
XI. Kayıt Tutma Yükümlülüğü
672
B. Kayıt Tutma Yükümlülüğünün İçeriği
676
1. Kayıt Tutma Yükümlülüğünün Amacı
676
2. Kayıt Tutma Yükümlülüğünün Kapsamı
678
5. Kayıtlar Ne Kadar Süre ile Saklanmalıdır?
682
C. Kayıt Tutma Yükümlülüğünün İhlalinin Sonuçları
683
XII. Kayıtları Verme Yükümlülüğü
689
B. Kayıtları İnceleme Hakkının Çeşitleri
692
1. Dava Dışı İnceleme Hakkı
692
2. Dava Dolayısıyla İnceleme Hakkı
694
C. Kayıt İnceleme Hakkına İlişkin Diğer Hususlar
694
D. Kayıtların Verilmemesine Karşı Hukuksal Yollar
695
E. Kayıtların Düzeltilmesini İsteme
696
XIII. Sır Saklama Yükümlülüğü
697
XIV. Organizasyon Yükümlülükleri
702
XV. Kullanılan Ürün ve İlaçlarla İlgili Yükümlülükler
702
B. Ameliyatlarda Kullanılan Malzemenin Saklanması Yükümlülüğü
704
XVI. Bilirkişilik Yapma Yükümlülüğü
704
A. Tıbbi Bilirkişi Olarak Hekim
704
B. Bilirkişi–Mahkeme İlişkisi
706
C. Bilirkişiliği Üstlenme Yükümlülüğü
706
D. Bilirkişilik Yapma Yükümlülüğünün Yerine Getirilmemesinin Sonuçları
707
E. Tanıklıktan Çekinme
708
XVII. Ölüm ile İlgili Yükümlülükler
708
A. Ölüm Vukuunda Yapılacak İşler
708
B. Ölü Muayenesi Yapmak ve Defin Ruhsatı Düzenlemek
710
XVIII. Mesleki Bilgisini Geliştirme Yükümlülüğü
710
XIX. Kimlik Tespiti Yapma Yükümlülüğü
711
XX. Bildirim Yükümlülüğü
714
XXI. Mesleki Mali Sorumluluk Sigortası Yaptırma Yükümlülüğü
715
XXII. Rapor Düzenleme Yükümlülüğü
716
XXIII. İnsani Değerlere Saygı Gösterme Yükümlülüğü
721
B. Tutuklu ve Hükümlülerin Muayenelerine İlişkin Yükümlülükler
721
§ 2. HASTANIN YÜKÜMLÜLÜKLERİ
721
I. İşbirliği Yükümlülüğü
721
II. Hastanın Hekimin Tavsiyelerine Uyma Yükümlülüğü
724
III. Katlanma Yükümlülüğü
725
B. Yasal Katlanma Yükümlülükleri
726
C. Diğer Katlanma Yükümlülükleri
727
IV. Hastanın Bildirme Yükümlülüğü
727
V. Ücret Ödeme Yükümlülüğü
730
VI. Diğer Yükümlülükler
730
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararları Dizini
735
ÖZELLİK ARZEDEN TIBBİ MÜDAHALELER
§ 1. ORGAN VE DOKU NAKLİ
771
II. Hukuksal Temel ve Kapsam
773
III. Organ ve Doku Nakli Çeşitleri
775
A. Ölülerden (Kadavradan) Organ Nakli
776
1. Ölüm Halinin Belirlenmesi
776
b. Karşılaştırmalı Hukukta
781
2. Kişinin Kendi Geleceğini Belirleme Hakkına Saygı Gösterilmesi
783
3. Beyin Ölümü Tespitinden Sonra Yapılması Gereken İşlemler
788
4. Otopsi mi Nakil mi?
790
5. Organ ve Doku Dağıtımı
796
B. Canlılardan Organ Nakli
798
C. Hayvanlardan Organ Nakli
812
IV. Yüz, Kol ve Bacak Nakli
814
V. İstanbul Deklarasyonu
817
§ 2. KLİNİK ARAŞTIRMA (İNSAN ÜZERİNDE DENEY VE DENEME)
820
III. İnsan Üzerinde Deney ve Denemenin Hukuka Uygunluğuna İlişkin Koşullar
827
A. İnsan Üzerinde Deneyin Şartları
830
1. Yetişkinler Üzerinde Deneyin Şartları
830
a. Yetkili Kurul veya Makamlardan İzin Alınması
831
b. Deneyin Önce İnsan Dışı Deney Ortamında veya Yeterli Sayıda Hayvan Üzerinde Yapılmış Olması ve Bu Deneyler Sonucunda Ulaşılan Bilimsel Verilerin İnsan Üzerinde Deneyi Gerekli Kılması
832
c. Deneyin İnsan Sağlığı Üzerinde Öngörülebilir Zararlı ve Kalıcı Bir Etki Bırakmaması
832
d. İnsan Onuruyla Bağdaşmayacak Ölçüde Acı Verici Yöntemlerin Uygulanmaması
833
f. Aydınlatma ve Rıza Şartı
834
h. Araştırmanın Yapılabileceği Yerler
839
ı. Özel Durumlarda Araştırma
840
bb. Gebe, Lohusa ve Emziren Kadınlar Bakımından
841
cc. Kısıtlılar Bakımından
842
dd. Yoğun Bakımdaki ve Bilinci Kapalı Kişiler Bakımından
843
ee. Özgürlüğü Kısıtlanmış Kişiler Bakımından
844
ff. Uluslararası Silahlı Çatışmalar Hukuku Bakımından
845
2. Çocuklar Üzerinde Deneyin Şartları
845
B. İnsan Üzerinde Denemenin Şartları
850
1. Yetişkinler Üzerinde Denemenin Şartları
851
2. Çocuklar Üzerinde Denemenin Şartları
855
IV. İlaç Araştırmalarında Safhalar
859
E. İlaç Araştırmaları Safhalarının Ceza Kanunu Bakımından Değerlendirilmesi
861
V. İnsan Dokusu veya Ceset Üzerinde Yapılacak Araştırmalar
862
VI. Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp Uygulamalarının Klinik Araştırmaları
863
§ 3. ESTETİK MÜDAHALELER
865
II. Estetik Müdahalelerde Hekim–Hasta Arasındaki Hukuksal İlişkinin Niteliği
866
§4. KÖK HÜCRE ÇALIŞMALARI
875
II. Kök Hücrenin Niteliği
878
A. Kök Hücre Organ mıdır?
879
B. Kök Hücre İlaç mıdır?
880
C. Kök Hücre Kan veya Kan Ürünü müdür?
880
III. Kök Hücre Çalışmaları ve Hukuksal Durum
881
1. Yetişkin Kök Hücre Çalışmaları
881
2. Embriyonik Kök Hücre Çalışmaları
881
B. Sağlık Bakanlığı Genelgesi
883
C. Diğer Hukuksal Sorunlar
887
1. İnsan Üzerinde Deney ve Deneme Suçu Bakımından Değerlendirme
887
2. Disiplin Sorumluluğu
888
§ 6. İNSAN GELİŞTİRME ÇALIŞMALARI
893
B. Yeni Doğanın Taranması
904
D. Taşıyıcıların Belirlenmesi
905
III. Genel Prensipler
905
IV. Tanı İşlemlerinin Hukuksal Niteliği
908
V. Hukuksal Sorumluluk
909
VI. Yasaklar ve Yaptırım
911
VII. Kanuni Düzenleme Zorunluluğu
913
§ 8. CİNSİYET DEĞİŞİKLİĞİNE YÖNELİK TIBBİ MÜDAHALELER
916
II. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararları
919
III. Kanuni Düzenleme
920
II. Yapay Dölleme Sözleşmesinin Hukuki Niteliği
934
III. Yapay Döllemenin Şartları
935
IV. Yapay Döllemenin Kuralları
938
V. Yapay Dölleme Neticesinde Oluşan Embriyonun ve Dünyaya Gelen Çocuğun Hukuksal Statüsü
940
A. Yapay Dölleme Neticesinde Ana Rahmi Dışında Oluşturulan Embriyonun Hukuksal Durumu
940
B. Yapay Dölleme Neticesinde Meydana Gelen Çocuğun Hukuksal Durumu
941
VI. Yapay Döllemeye İlişkin Yasaklar ve Yaptırımlar
941
VII. Merkezlerin Sorumluluğu
944
VIII. Üreme Hücreleri ve Embriyoların Dondurulması ve DNA Analizi Zorunluluğu
944
B. Etik Açıdan Taşıyıcı Annelik
950
C. Dini Açıdan Taşıyıcı Annelik
950
D. Karşılaştırmalı Hukukta Taşıyıcı Annelik
951
E. Taşıyıcı Annelikte Çocuk ile Genetik Anne Arasındaki Hukuki İlişki
956
F. Olması Gereken Hukuk
962
§ 10. MİTOKONDRİ DEĞİŞTİRME TEDAVİLERİ
963
§ 11. GEBELİĞİN SONA ERDİRİLMESİ
967
§ 12. GELENEKSEL VE TAMAMLAYICI TIBBİ MÜDAHALELER
970
A. Genel Bir Mevzuat İhtiyacı
972
B. Yabancı Ülkelerdeki Durum
973
C. Ülkemizdeki Mevcut Durum
974
D. Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp Alanındaki Mevcut Düzenleme ve Öneriler
975
1. Tıbbi Müdahaleyi Yapma Yetkisi
976
4. Alternatif veya Tamamlayıcı Tedavi Yöntemlerinin Giderlerinin Devlet Tarafından Ödenmesi Sorunu
982
§ 13. ACİL TIBBİ MÜDAHALELER
982
II. Karşılaştırmalı Hukuk
996
III. Ülkemizdeki Tartışmalar
998
§ 16. PALYATİF BAKIM
1006
§ 17. SAĞLIK TURİZMİ ÇERÇEVESİNDE YABANCI HASTALARA YAPILAN TIBBİ MÜDAHALELER
1009
§ 18. YAPAY ZEKÂ VE TIBBİ MÜDAHALELER
1015
II. Mevzuatımızda Tele–Tıbba Müsaade Edilen Haller
1025
§ 20. PANDEMİ VE TIP HUKUKU SORUNLARI
1027
II. Kamu Sağlığının Korunmasına İlişkin Düzenlemeler
1030
A. Umumi Hıfzıssıhha Kanunu
1030
2. Yurt Dışından Gelenlere Zorla Tıbbi Müdahale Yapılması ve Karantinaya Alınması
1032
B. Türk Medeni Kanunu
1033
1. İl İdaresi Kanunu
1035
2. Polis Vazife ve Salahiyet Kanunu
1036
3. Ceza Muhakemesi Kanunu
1036
III. Kişisel Veriler Bakımından Değerlendirme
1040
§ 21. CESET ÜZERİNDE BİLİMSEL İNCELEME VE ARAŞTIRMA YAPILMASI
1042
HASTA İLE HEKİM ARASINDAKİ İLİŞKİNİN HUKUKSAL NİTELİĞİ, HATALI TIBBİ UYGULAMA, TAZMİNAT SORUMLULUĞU VE ALTERNATİF YÖNTEMLER
§ 1. HASTA İLE HEKİM ARASINDAKİ İLİŞKİNİN BAŞLANGICI VE SONA ERMESİ
1047
§ 2. HASTA İLE HEKİM ARASINDAKİ İLİŞKİNİN HUKUKSAL NİTELİĞİ
1049
A. Bağımsız Çalışan Hekim ile Hasta Arasındaki İlişkinin Hukuksal Niteliği
1049
a. Vekâlet Sözleşmesi
1049
c. Vekâletsiz İşgörme
1053
2. Yeni Tüketici Kanunu ile Ortaya Çıkan Hukuki Durum
1055
B. Aile Hekimi ile Hasta Arasındaki İlişkinin Hukuksal Niteliği
1056
C. Hastane ile Hasta Arasındaki İlişkinin Hukuksal Niteliği
1056
1. Özel Hastane ile Hasta Arasındaki İlişkinin Hukuksal Niteliği
1057
b. Özel Sağlık Kuruluşlarında Hizmet Alımı Yoluyla Çalıştırılan Hekimler Bakımından
1061
2. Kamu Hastanesi ile Hasta Arasındaki İlişkinin Hukuksal Niteliği
1064
D. Şehir Hastanelerinde Hasta ile İlişkinin Hukuksal Niteliği
1066
E. Hasta ile Hekim Arasındaki Hukuki İlişkinin Belirlenmesi ve Sonuçları
1068
II. Görevli Yargı Yeri
1072
B. Yargıtay Kararları
1076
1. Bağımsız Çalışan Hekimler Bakımından
1082
2. Özel Hastaneler Bakımından
1083
3. Kamu Hastaneleri Bakımından
1084
b. Sigortaya Karşı Dava Açılması Durumunda
1086
§3. HATALI TIBBİ UYGULAMA (MALPRAKTİS)
1088
B. Tıbbi Standarttın Devlet Tarafından Belirlenmesi
1105
C. Tıbbi Standarttan Sapma: Yeni Yöntemler
1107
D. Tıbbi Standarttan Sapma: SUT
1110
E. Tıbbi Standarda Aykırılığın İspatı
1111
III. Uygulama Hatası (Tıbbi Hata)
1111
B. Komplikasyon Malpraktis Ayrımı
1117
C. Hata (Malpraktis) Örnekleri
1118
b. Eksik Ön Muayene ve Yetersiz Hasta Öyküsü Alma
1129
c. Teşhise Yönelik Gerekli Tetkiklerin Yapılmaması
1130
a. Müdahalenin Yapılmaması
1134
b. Hasta Vücudunda Yabancı Madde Unutulması
1137
c. Yanlış Tedavi Yöntemi Seçme
1143
d. Gerekli Testlerin ve Tetkiklerin Yapılmaması
1144
e. İlaç Tedavisinde Oluşan Tıbbi Uygulama Hataları
1146
f. Hasta Karıştırma, Yanlış Taraf Cerrahisi
1148
g. Ölçüsüz Tıbbi Müdahale
1150
h. Bir Komplikasyonun Fark Edilememesi
1151
ı. Hatalı Ameliyat Tekniği
1151
i. Teknik Aletlerin Kullanılmasında Yapılan Hatalar
1152
j. Derhal Hastaneye Yapılması Gereken Sevkin Yapılmaması, Uzman Hekime Çok Geç Danışılması
1152
k. Enfeksiyon ve Hijyen Kurallarına Uyulmaması
1154
l. Üçüncü Kişileri Uyarmama
1155
m. Kayıt ve Testleri İncelemeden Tıbbi Müdahale Yapılması
1156
n. Konsültasyon İstenmemesi
1156
o. Müşahede Altında Tutmama
1158
ö. Başarısız Kısırlaştırma
1158
3. Komplikasyon Yönetimi
1159
4. Tedavi Sonrası Yükümlülüklerin İhlali
1161
5. Organizasyon Kusuru
1165
c. Sağlık Bakanlığı Açısından Organizasyon Kusuru
1190
d. Sağlık Bakanlığı Açısından Denetim Kusuru
1194
7. Hemşirelerin Yaptığı Hatalar
1210
8. Uygulamadan Ağır Hata Örnekleri
1213
9. Hekimin Uygulama Hatasını Hastaya Bildirme Yükümlülüğü
1215
10. Hatalı Tıbbi Uygulamanın Belirlenmesi (Bilirkişi)
1215
b. Uzman Mütalaası/Uzman Görüşü
1225
c. Yüksek Sağlık Şurası
1228
§ 4. TAZMİNAT SORUMLULUĞU
1233
I. Özel Hukuk Bakımından Tazminat Sorumluluğu
1235
B. Tazminat Sorumluluğunun Şartları
1235
3. İstenmeden Dünyaya Gelen Çocuk Nedeniyle Tazminat
1253
D. Hastanın Kusurunun Tazminata Etkisi
1258
E. İfa Yardımcısının Fiilinden Sorumluluk
1259
2. Tıp Hukukunda İspat Kolaylıkları
1263
a. Tamamen Kontrol Edilebilir Riskler
1265
b. Rıza Alma ve Aydınlatma Yükümlülüğünün İhlali
1266
c. Kayıt Yükümlülüğünün İhlali
1266
d. Uzmanlık niteliklerinin eksikliği
1267
f. İlk Görünüş İspatı
1268
G. İddianın Genişletilmesi Yasağı
1270
I. Sorumsuzluk Anlaşmaları
1275
İ. Ceza Davası Kararının Etkisi
1277
II. İdare Hukuku Bakımından Tazminat Sorumluluğu
1281
A. Tazminatın Şartları
1283
a. Zararın Nitelikleri
1283
aa. Zarar Gerçek ve Kesin Olmalıdır
1283
bb. Zarar Özel Olmalıdır
1286
cc. Zarar Para ile Takdir Edilebilir Olmalıdır
1286
aaa. Ölüm Nedeniyle Oluşan Zarar
1286
(1) Tedavi Giderleri
1286
(2) Cenaze Giderleri
1287
(3) Ölenin Yardımından Yoksunluk Zararı
1287
bbb. Yaralama Nedeniyle Oluşan Zarar
1288
aaa. Ölüm Nedeniyle Oluşan Zarar
1289
bbb. Yaralama Nedeniyle Oluşan Zarar
1290
ccc. Danıştay’ın Kusur Bulunmamasına, Nedensellik Bağı Kurulamamasına Rağmen veya Kayıtların Eksikliği Nedeniyle Manevi Tazminata Hükmettiği Haller
1291
b. Ceza Davasında Belirlenen Kusur Oranlarının Esas Alınıp Alınamayacağı Sorunu
1302
C. İdareye Başvuru ve Zamanaşımı
1306
D. Ceza Mahkemesi Kararının Etkisi
1310
E. Sağlık Çalışanının İdare Aleyhine Açılan Davaya Katılması
1311
G. Tazminat Davasının Uzun Sürmesi Nedeniyle Makul Sürede Yargılanma Hakkının İhlali
1318
IV. Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası
1321
B. Doğrudan Sigortacıya Başvurma
1332
§ 5. TAZMİNAT SORUMLULUĞUNA ALTERNATİF YÖNTEMLER
1333
ANAYASA MAHKEMESİ’NE BİREYSEL BAŞVURU
§ 2. TIBBİ HATALARA İLİŞKİN DAVALARDA HUKUKİ BAŞVURU YOLLARININ TÜKETİLMİŞ OLMASI ŞARTI
1340
§ 4. CEZA SORUŞTURMASI VEYA KOVUŞTURMASININ YAPILAMAMASI
1349
§ 5. ADİL YARGILANMA HAKKI
1350
B. Gerekçeli Karar Hakkı
1351
2. Bilirkişi Değerlendirmeleri Açısından Gerekçeli Karar Hakkı
1354
Yararlanılan Kaynaklar
1363
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararları Dizini
1403