KİŞİ, KİŞİLİK KAVRAMLARI VE KİŞİLİK HAKKI
§ 1. KİŞİ VE KİŞİLİK KAVRAMLARI
25
II. NİTELİK VE ÖZELLİKLERİ
30
III. KONUSU VE KAPSAMI: KİŞİSEL DEĞERLER
31
A. Maddî Bütünlüğe İlişkin Kişisel Değerler
32
B. Manevî Bütünlüğe İlişkin Kişisel Değerler
40
6. Özel Hayat ve Sırlar
59
b. Özel Hayatın Gizliliği Kapsamında Kişisel Veriler
73
C. İktisadî Bütünlüğe İlişkin Değerler
75
1. İktisadî Özgürlük ve Varlık
76
3. Meslekî – Ticarî Gizlilik ve Sırlar
82
SOSYAL MEDYA, SÜJELERİ VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ
III. NİTELİK VE ÖZELLİKLERİ
90
B. Kullanıcı/ Katılımcı
91
C. İnteraktif Paylaşım, Etkileşim ve İçerik
92
IV. BİLEŞENLERİ VE BAŞLICA MECRALARI
94
B. Fotoğraf, Ses ve Video Paylaşım Siteleri
96
F. Sosyal İşaretleme Siteleri
98
G. Sanal Oyun – Sanal Gerçeklik (Yaşam) Platformları
99
H. Elektronik Posta Grupları
99
V. SOSYAL AĞLARDAKİ BAŞLICA KISIMLARIN, İŞLEVLERİN VE İŞLEMLERİN, KİŞİLİK HAKKI KAPSAMINDAKİ HAYAT ALANLARI İLE İLİŞKİSİ
101
B. Gönderi, Paylaşım, Tweet, Retweet, Entry
106
C. Zaman Tüneli (Zaman Akışı) ve Duvar (Haber Kaynağı)
108
D. Yorum Yapma ve Duygu Belirtme
111
E. Konum Bilgisi Ekleme
113
G. Doğrudan/ Direkt Mesaj
115
VI. SOSYAL MEDYANIN TOPLUMSAL HAYATA ETKİLERİ
117
§ 4. SOSYAL MEDYA SÜJELERİ VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ
122
I. SOSYAL MEDYA YER SAĞLAYICISI KAVRAMI, YÜKÜMLÜLÜKLERİ VE OLASI İHLÂLLER/ SALDIRILAR İLE İLİŞKİSİ
122
A. Sosyal Medya Yer Sağlayıcısı Kavramı: Sosyal Medya Hizmeti Sunan Mecra – Site Sahipliği
122
B. Yer Sağlayıcının Özel Yükümlülükleri
125
1. Hukuka Uygunluk Ön Denetimi
126
2. İçeriğin Yer Sağlayıcı Tarafından Yayından Çıkarılması Yükümlülüğü: Uyarı Yöntemi
126
a. Suç Teşkil Eden İçerikler Bakımından
128
b. Kişilik Hakkı İhlâli Teşkil Eden İçerikler Bakımından
131
3. İçeriğin Kamu Otoritelerince Çıkarılmasına / Erişime Engellenmesine Katlanma ve Gereğini Yerine Getirme Yükümlülüğü
136
a. Suç Teşkil Eden İçerikler Bakımından
137
b. Kişilik Hakkı İhlâli Teşkil Eden İçerikler Bakımından
140
aa. Genel Olarak Kişilik Hakkı İhlâllerinde İçeriğin Çıkarılması ve/ veya Erişime Engellenmesi
140
bb. Özel Hayatın Gizliliğinin İhlâlinde İçeriğin Çıkarılması ve/ veya Erişime Engellenmesi
143
4. Kamuoyunu Bilgilendirme (Aleniyet) Yükümlülüğü
144
5. Trafik Bilgilerini Saklama ve Gizlilik Yükümlülüğü
146
6. Kamu Otoritelerince İstenilen Bilgileri Sağlama ve Tedbir Yükümlülüğü
149
C. Yer Sağlayıcının Olası İhlâller/ Saldırılar ile İlişkisi
153
1. Kişisel Verilerin İşlenmesi, Depolanması, Aktarılması ve Korunmasıyla İlgili İhlâller ile İlişkisi
153
a. Mevzuatın Özel Hükümlerine Aykırı Davranışları ile İlgili İhlâller
154
b. Bazı Özel Kullanım Koşullarının, Gizlilik ve Veri İlkelerinin Hukuka Uygunluğu/ Aykırılığı Hakkında Tahliller
158
aa. Yer Sağlayıcı ile Kullanıcı Arasında Özel Kullanım Koşulları, Gizlilik ve Veri İlkeleri Vasıtasıyla Kurulan Hukukî İlişki
158
bb. Özel Kullanım Koşullarının, Gizlilik ve Veri İlkelerinin Genel İşlem Koşulu Olarak Tahlili ve Sorumsuzluk Kayıtlarının Durumu
175
cc. Özel Kullanım Koşulları, Gizlilik ve Veri İlkelerine Göre Kişisel Verilerin Yurtdışına Aktarılması
179
dd. Özel Kullanım Koşulları, Gizlilik, Veri İlkelerinin Ulaşılabilirliği, Milletlerarası Yetki Şartı ve Uygulanacak Hukuk
181
ee. Özel Kullanım Koşulları, Gizlilik ve Veri İlkelerine Dayanılarak Üçüncü Kişi Verilerinin İşlenmesi, Depolanması, Aktarılması
182
2. Ticarî Reklâmlar ile İlgili İhlâller
185
3. Veri Güvenliği Açıkları ile İlgili İhlâller
187
4. İçerikler ile İlgili İhlâller
193
II. SOSYAL MEDYA İÇERİK SAĞLAYICISI KAVRAMI, YÜKÜMLÜLÜKLERİ VE OLASI İHLÂLLER/ SALDIRILAR İLE İLİŞKİSİ
195
A. Sosyal Medya İçerik Sağlayıcısı Kavramı: Kullanıcı
195
B. İçerik Sağlayıcının Özel Yükümlülükleri
198
1. Hukuka Uygunluk Denetimi
199
2. İçeriğin İçerik Sağlayıcı Tarafından Yayından Çıkarılması Yükümlülüğü
201
3. İçeriğin Kamu Otoritelerince Çıkarılmasına / Erişime Engellenmesine Katlanma ve Gereğini Yerine Getirme Yükümlülüğü
203
4. Kamuoyunu Bilgilendirme (Aleniyet) Yükümlülüğü
206
5. Kamu Otoritelerince İstenilen Bilgileri Sağlama ve Tedbir Yükümlülüğü
207
C. İçerik Sağlayıcının Olası İhlâller/ Saldırılar ile İlişkisi
208
1. Mevzuatın Özel Hükümlerine Aykırı Davranışları
208
2. Özel Kullanım Koşulları, Gizlilik ve Veri İlkelerine Aykırı Davranışları
209
3. Mevzuatın Genel Hükümlerine Aykırı Davranışları
211
b. Maddî Bütünlüğe İlişkin Başlıca Kişisel Değerlerin İhlâli
212
c. Manevî Bütünlüğe İlişkin Başlıca Kişisel Değerlerin İhlâli
214
aa. Şeref ve Haysiyet
214
eee. Taciz ve Müstehcenlik
233
bb. Özel Hayatın Gizliliği
239
cc. Ad, Resim, Haberleşmenin Gizliliği ve Sahte Hesaplar
245
aaa. Ad, Resim ve Haberleşmenin Gizliliğinin İhlâli
245
dd. Sosyal Medya veya e–Posta Hesabına Sızma: Hesabın Ele Geçirilmesi
253
d. Meslekî ve Ticarî Bütünlüğe İlişkin Başlıca Kişisel Değerlerin İhlâli
256
e. Sosyal Medya Kullanıcısı Olmayan Üçüncü Kişilerin Kişilik Haklarının İçerik Sağlayıcı Tarafından İhlâli
259
f. Çocuğun Kişilik Hakkının Sosyal Medyada Ebeveynler Tarafından İhlâli
259
g. Sosyal Medya Hesabının Sahibinin Ölümünden Sonraki Akıbeti ve Bu Çerçevede Gerçekleşebilecek Olası İhlâller Karşısında Kişilik Hakkının Korunması
263
III. DOLAYLI (PASİF) BİRER SÜJE OLARAK ERİŞİM SAĞLAYICI VE TOPLU KULLANIM SAĞLAYICILAR: İNTERNET ERİŞİMİ SAĞLAYANLAR
264
A. Erişim Sağlayıcı Kavramı ve Yükümlülükleri
265
1. Erişim Sağlayıcı Kavramı
265
2. Erişim Sağlayıcının Yükümlülükleri
266
a. Hukuka Uygunluk Ön Denetimi
266
c. İçeriğin Erişim Sağlayıcı Tarafından Yayından Çıkarılması Yükümlülüğü
268
d. Erişimin Engellenmesine İlişkin Yükümlülüğü
269
e. Diğer Yükümlülükleri
272
B. Toplu Kullanım Sağlayıcı Kavramı ve Yükümlülükleri
272
1. Toplu Kullanım Sağlayıcı Kavramı
272
2. Toplu Kullanım Sağlayıcının Yükümlülükleri
274
a. İçerik Filtreleme Yükümlülüğü
274
b. Erişim Kayıtlarını Kaydetme Yükümlülüğü
274
d. Kullanıcıları Tanımlayacak Sistem Kurma Yükümlülüğü
275
e. Ticarî Toplu Kullanım Sağlayıcılar İçin Diğer Ek Yükümlülükler
275
SOSYAL MEDYA SÜJELERİNİN SORUMLULUKLARI VE SOSYAL MEDYADA GERÇEKLEŞEN KİŞİLİK HAKKI İHLÂLLERİNE
KARŞI HUKUKÎ KORUNMA YOLLARI
§ 5. BÖLÜMÜN TAKDİMİ VE SINIRLANDIRILMASI
277
§ 6. ÖZEL KORUNMA YOLLARI: SOSYAL MEDYA SÜJELERİNİN ÖZEL HÜKÜMLER ÇERÇEVESİNDE SORUMLULUKLARI VE MÜEYYİDELER
279
I. YER SAĞLAYICI BAKIMINDAN
279
A. İYDHK. Kapsamında Sorumluluğu ve Özel Korunma Yolları
279
B. KVKK. Anlamında Sorumluluğu ve Özel Korunma Yolları
286
1. Yer Sağlayıcının (Veri Sorumlusunun) Sorumlu Olduğu Yükümlülükler
286
2. Yer Sağlayıcıya (Veri Sorumlusuna) Başvuru ve Kurul’a Şikâyet
290
II. İÇERİK SAĞLAYICI BAKIMINDAN
292
III. DOLAYLI (PASİF) SÜJELER BAKIMINDAN
295
B. Toplu Kullanım Sağlayıcı
298
§ 7. GENEL KORUNMA YOLLARI: AKTİF SOSYAL MEDYA SÜJELERİNİN GENEL HÜKÜMLER ÇERÇEVESİNDE SORUMLULUKLARI VE BU ÇERÇEVEDE BAŞVURULABİLECEK HUKUKÎ ÇARELER
299
I. AKTİF SOSYAL MEDYA SÜJELERİNİN GENEL HÜKÜMLER ÇERÇEVESİNDE SORUMLULUKLARI
299
1. Hukukî Sorumluluğu
301
b. Akit Dışı Sorumluluk
304
1. Hukukî Sorumluluğu
308
b. Akit Dışı Sorumluluk
308
3. Başkasına Ait İçerikten Sorumluluğu
314
II. AKTİF SOSYAL MEDYA SÜJELERİNİN KİŞİLİK HAKKI İHLÂLLERİ KARŞISINDA GENEL HÜKÜMLERE GÖRE BAŞVURULABİLECEK HUKUKÎ ÇARELER
318
A. Kişilik Hakkını Koruyucu Dâvalar, Ortak Dâva Şartı, Usul Hükümleri, Kararın Üçüncü Kişilere Bildirilmesi veya Yayımlanması
319
1. Genel Olarak Koruyucu Dâvalar
319
2. Koruyucu Dâvaların Ortak Şartı: Sosyal Medyada Kişilik Hakkına Yönelik Davranışın Hukuka Aykırılığı
329
b. Ortak Dâva Şartını Ortadan Kaldıran Hâller: Hukuka Uygunluk Sebepleri
330
aa. Sosyal Medyada Kişilik Hakkına Yönelik Davranışa Hak Sahibinin Rıza Göstermesi
330
bb. Kişilik Hakkına Yönelik Sosyal Medya Davranışının Üstün Nitelikte Kamu Yararına Dayanması: Özellikle Basın ve İfade Özgürlüğü
334
cc. Kişilik Hakkına Yönelik Sosyal Medya Davranışının Hukuk Düzeninin Tanıdığı Bir Yetkiye Dayanması
343
aaa. Sosyal Medya Davranışının Kamu Hukukundan Doğan Bir Yetkinin Kullanılması Niteliğinde Bulunması
343
bbb. Sosyal Medya Davranışının Özel Hukuktan Doğan Bir Yetkinin Kullanılması Niteliğinde Bulunması
345
dd. Kişilik Hakkına Yönelik Sosyal Medya Davranışının Üstün Nitelikte Bir Özel Yarara Dayanması
347
3. Sosyal Medyada Gerçekleşen Kişilik Hakkı İhlâllerine İlişkin Koruyucu Dâvalarda Usul Hükümleri: Özellikle Uygulanacak Hukukun Tespiti, Görev ve Yetki
351
a. Türk Mahkemelerince Türk Hukukuna Göre Bakılacak Koruyucu Dâvalarda Görev ve Yetki
352
bb. Haksız Fiilin İşlendiği ve Zararın Meydana Geldiği/ Gelme İhtimâlinin Bulunduğu Yerlerin Belirlenmesi
355
b. Yabancılık Unsuru İçeren Kişilik Hakkı İhlâllerine İlişkin Koruyucu Dâvalarda Uygulanacak Hukuk ve Milletlerarası Yetki
358
aa. Uygulanacak Hukukun Belirlenmesi
358
bb. Yetkili Mahkemenin Belirlenmesi
359
4. Kararın Üçüncü Kişilere Bildirilmesi veya Yayımlanması
360
5. Düzeltme ve Cevap Hakkı Tartışması
362
1. Maddî Tazminat Dâvası
366
aa. Sosyal Medyada Kişilik Hakkına Yönelik Davranışın Hukuka Aykırı Olması
366
bb. Sosyal Medyada Kişilik Hakkı İhlâl Edenin Kural Olarak Kusurlu Olması
367
aaa. Dâva Şartı Olarak Genel Kural: Kusur Sorumluluğu
367
bbb. Kusursuz Sorumluluk Hâlinde Maddî Tazminat
368
cc. Sosyal Medyada Gerçekleşen Kişilik Hakkı İhlâlinden Maddî Zarar Doğmuş Olması
370
dd. Sosyal Medyada Gerçekleşen Kişilik Hakkına Yönelik Hukuka Aykırı Davranış ile Maddî Zarar Arasında Neden – Sonuç İlişkisi Bulunması: Uygun İlliyet Bağı
372
d. Görevli ve Yetkili Mahkeme
374
2. Manevî Tazminat Dâvası
376
a. Genel Olarak Manevî Zarar ve Manevî Tazminat Kavramları
377
aa. Sosyal Medyada Kişilik Hakkına Yönelik Davranışın Hukuka Aykırı Olması
379
bb. Sosyal Medyada Kişilik Hakkı İhlâl Edenin Kural Olarak Kusurlu Olması
380
aaa. Dâva Şartı Olarak Genel Kural: Kusur Sorumluluğu
380
bbb. Kusursuz Sorumluluk Hâlinde Manevî Tazminat
381
cc. Sosyal Medyada Gerçekleşen Kişilik Hakkı İhlâlinden Manevî Zarar Doğmuş Olması
382
dd. Sosyal Medyada Gerçekleşen Kişilik Hakkına Yönelik Hukuka Aykırı Davranış ile Manevî Zarar Arasında Neden – Sonuç İlişkisi Bulunması: Uygun İlliyet Bağı
385
aa. Dâvacı, Matufiyet Şartı, Dâva Hakkının Devri ve İntikâli
386
aaa. Genel Olarak Dâvacı
386
ccc. Dâva Hakkının Devri ve İntikâli
389
d. Görevli ve Yetkili Mahkeme
391
g. Kararın İçeriği ve Manevî Tazminatın Belirlenmesi
394
e. Kınama Kararı ve Yayımlanması
396
C. Vekâletsiz İşgörmeden Kaynaklanan Dâva
398
a. Kişilik Hakkının İhlâli Suretiyle Sahibinin Bir İşinin Görülmesi
400
b. Kişilik Hakkı İhlâli Suretiyle Görülen İş Dolayısıyla Kazanç Elde Edilmesi
402
c. İhlâl Teşkil Eden İş Görmenin Hukuka Aykırı Olması
403
d. Kişilik Hakkı İhlâli Teşkil Eden İşgörme ile Kazanç Arasında Uygun İlliyet Bağı Bulunması
403
e. Kusurun Dâva Şartı Olup Olmadığı Hususu
404
3. Görevli ve Yetkili Mahkeme
406
EK 1: SOSYAL MEDYADA KİŞİLİK HAKKI İHLÂLİNİ İLGİLENDİREN BAZI EMSÂL KARARLAR
439
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi
439
Delfi AS v. Estonya (Yer Sağlayıcının Sorumluluğu)
439
Yıldırım v. Türkiye (Erişimin Engellenmesi – İfade Özgürlüğü)
450
von Hannover v. Almanya (Özel Hayatın Gizliliği – Basın Özgürlüğü)
476
Tuşalp v. Türkiye (Eleştiri Özgürlüğü – Siyasetçinin Hoşgörü Yükümlülüğü)
485
(Sosyal Medyada Amirler Hakkında Yorum – Düşünceyi Yayma ve İfade Özgürlüğü)
489
(Sosyal Medyada Siyasetçi Hakkında Yorum – İfade ve Eleştiri Özgürlüğü)
497
(Sosyal Medyada Paylaşılan Görüş – İfade Özgürlüğü)
504
(Sosyal Medya Sitesine Erişimin Engellenmesi – Özel Hayatın Gizliliğini İhlâl)
508
Yargıtay Ceza Kurulları/ Daireleri
517
(Bilişim Sistemleri Üzerinden Dolandırıcılık – Bilişim Suçları)
517
(Sosyal Medyada Verileri Hukuka Aykırı Olarak Verme veya Ele Geçirme – Hakaret)
525
(Cumhurbaşkanına Hakaret)
545
(Cumhurbaşkanına Hakaret)
548
(Sosyal Medyada Dinî Değerleri Aşağılama)
552
(Sosyal Medyada Hakaret)
557
(Sosyal Medyada Özel Hayatın Gizliliğini İhlâl)
557
(Sosyal Medyada Kişilik Hakkı İhlâli Nedeniyle İçeriğe Erişimin Engellenmesi)
560
(Yer ve İçerik Sağlayıcıların Belirlenmesi – Bunların Sorumlulukları)
562
(Uyarı Yöntemi, İçeriğin Çıkartılması – Yer ve İçerik Sağlayıcıların Sorumlulukları)
563
(Uyarı Yöntemi, İçeriğin Çıkartılması, Düzeltme ve Cevap Hakkı)
567
(Sosyal Medyada Rıza Dışı Fotoğraf Paylaşılması)
569
(Sosyal Medyada Cinsel Taciz)
570
(Sosyal Medyada Cinsel Taciz)
571
(Sahte Sosyal Medya Hesabı)
572
(Sosyal Medyada Rıza Dışı Fotoğraf Yayınlanması – Özel Hayatın Gizliliğini İhlâl)
573
(Sahte Sosyal Medya Hesabında Telefon Numarası Yayınlanması – Kişisel Verileri Verme)
574
(Sahte Sosyal Medya Hesabı – Hakaret – Bilişim Suçu)
575
(Sahte Sosyal Medya Hesabı)
575
(Hesap Şifresinin Rıza Dışı Değiştirilmesi – Kişilik Hakkı İhlâli)
575
(Sosyal Medyada Hakaret)
576
(Verileri Hukuka Aykırı Olarak Verme veya Ele Geçirme)
577
(Sosyal Medyada Hakaret)
578
Yargıtay Hukuk Daireleri
580
(Sosyal Medyada Tanınmış Kişiye Ait Fotoğrafların Yayınlanması – Basın Özgürlüğü)
580
(Sosyal Medyada Basın ve Eleştiri Özgürlüğünün Sınırlarının Aşılması)
585
(Sosyal Medyada Siyasetçi Hakkında Yapılan Yorum – İfade ve Eleştiri Özgürlüğü)
587
(Eleştiri Sınırının Aşılması)
590
(İçerik Sağlayıcının Tespiti ve Sorumluluğu)
592
(Sosyal Medyada Sahte Hesap Açılması – Manevî Tazminatın Belirlenmesi)
593
(Site Sahipliğinin Kusursuz Sorumluluğu)
594
(Sosyal Medyada Eleştiri Özgürlüğü, Hakaret – Değer Yargısı Ölçütü)
595
(Sosyal Medya Üzerinden Hakaret)
596
(Sosyal Medyada Hakaret – Manevî Tazminat dâvasında Matufiyet)
597
(Manevî Tazminat Miktarının Belirlenmesi)
600
(Siyasetçinin Sosyal Medyadaki Eleştiriye Katlanma Yükümlülüğü)
601
(Sosyal Medyada Hakaret – Müterafik Kusur)
602
(İYDHK. – TMK. Arasındaki Özel Kanun – Genel Kanun İlişkisi – Görevli Mahkeme)
603
(İYDHK. – TMK. Arasındaki Özel Kanun – Genel Kanun İlişkisi – Görevli Mahkeme)
604
(Sosyal Medyada Sert Eleştiri – Hakaret Arasındaki Sınır)
605
(Alenî Fotoğrafın Rıza Dışı Paylaşılması – Tazminatın Belirlenmesi)
606
(Sosyal Medyada Gerçekleşen İhlâlde Zararın Meydana Geldiği Yerin Belirlenmesi)
608
(Sosyal Medyada Meslekî Şeref ve Haysiyetin İhlâli)
608
(Sosyal Medyada Kişilik Hakkı İhlâli Karşısında Açılacak Dâvada Yetkili Mahkeme)
610
(İnternette Marka Hakkına Tecavüz – Haksız Rekabet)
611
(Video Paylaşım Sitesinin – Yer Sağlayıcının Denetim Yükümlülüğü Bulunmadığı)
612
(Özel Korunma Yollarına Başvurmadan Doğrudan Koruyucu Dâva Açılabileceği)
614
(Sosyal Medya Yayınından Doğan Zararın Meydana Geldiği Yerin Tespiti – Yetki)
616
Kişisel Verileri Koruma Kurulu
617
(Kişisel Verilerin İşlenmesi – Erişimin Engellenmesi – Verileri Hukuka Aykırı Olarak Verme veya Ele Geçirme)
617
(Kişisel Verilerin İşlenmesi İçin Açık Rıza Gerekliliği)
618
(Hukuka Aykırı Çerez Kullanımı – Veri İşlenmesi Bakımından Açık Rıza Gerekliliği)
619
(Veri Güvenliği – Kişisel Verilerin Silinmesi, Yok Edilmesi)
621
EK 2: ÖZEL KORUNMA YOLLARINA İLİŞKİN DİLEKÇE ÖRNEKLERİ
623
Sulh Ceza Mahkemesine Yönelik Erişimin Engellenmesi Talepli Dilekçe Örneği
623
Yer Sağlayıcıya (Sosyal Medya Site Sahipliğine) Yönelik “Uyarı Yöntemi” Çerçevesinde İçeriğin Çıkarılması Talepli Dilekçe Örneği
625